Wykonanie przepisów dekretu o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i kółek rolniczych oraz ich rodzin.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 19 marca 1976 r.
w sprawie wykonania przepisów dekretu o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin.

Na podstawie art. 25 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 10, poz. 54) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie określa:
1)
szczegółowe zasady ustalania okresów pracy w spółdzielni wymaganych do uzyskania świadczeń,
2)
zasady ustalania podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczenia oraz szczegółowe zasady obliczania i wypłacania świadczeń,
3) 1
(skreślony),
4)
wypadki, w których mimo wycofania gruntów ze spółdzielni nie następuje utrata prawa do emerytury,
5) 2
(skreślony),
6)
zasady ubezpieczenia członków spółdzielni, którzy nie wykonując pracy w spółdzielni wytwarzają na jej rzecz produkty rolne w prowadzonych przez siebie gospodarstwach rolnych.
§  2.
Użyte w rozporządzeniu określenia:
1)
dekret - oznacza dekret z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 10, poz. 54),
2)
spółdzielnia - oznacza rolniczą spółdzielnię produkcyjną oraz inną spółdzielnię zrzeszoną w Centralnym Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, a także spółdzielnię kółek rolniczych,
3)
ubezpieczony - oznacza członka spółdzielni oraz osoby pracujące w spółdzielniach i wynagradzane według zasad obowiązujących członków spółdzielni,
4)
praca w spółdzielni - oznacza pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej oraz w innej spółdzielni zrzeszonej w Centralnym Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, a także pracę w zespołowym gospodarstwie rolnym spółdzielni kółek rolniczych, wykonywaną na innej podstawie niż stosunek do pracy,
5)
świadczenie - oznacza świadczenie z ubezpieczenia społecznego.
§  3.
Przy ustalaniu okresu pracy w spółdzielni wymaganego do uzyskania świadczeń:
1)
w razie przepracowania w ciągu roku obrachunkowego mniejszej liczby dni niż określona w art. 4 pkt 3 dekretu okres pracy ustala się w miesiącach i dniach,
2)
w razie przepracowania w ciągu roku obrachunkowego większej liczby dni pracy niż określona w art. 4 pkt 3 dekretu do okresu pracy zalicza się jeden cały rok pracy.
§  4. 3
(skreślony).
§  5. 4
 
1.
Podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi przeciętny dochód uzyskany przez ubezpieczonego z tytułu pracy w spółdzielni, z uwzględnieniem § 6, za okres, o którym mowa w ust. 2, ustalony i zwaloryzowany w sposób określony w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
2.
Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty przyjmuje się dochód uzyskany przez ubezpieczonego za okres:
1)
ostatniego roku kalendarzowego albo
2)
kolejnych 3 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 12 lat kalendarzowych,

licząc wstecz od roku, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę.

§  6. 5
 
1.
Jeżeli ubezpieczony łączył pracę w spółdzielni z pracą na działce przyzagrodowej lub w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym, wytwarzając na rzecz tej spółdzielni produkty rolne, do kwoty dochodu przyjmowanego do podstawy wymiaru emerytury lub renty w myśl § 5 ust. 2 pkt 2 dolicza się dochód stanowiący równowartośc pracy wykonanej przy wytworzeniu produktów dostarczonych spółdzielni w tych samych latach kalendarzowych.
2.
Doliczeniu w myśl ust. 1 podlega kwota dochodu za pracę wykonaną przy wytworzeniu produktów rolnych dostarczonych spółdzielni w każdym z kolejnych lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego, ustalona zgodnie z normami określonymi przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej po porozumieniiu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej.
3.
Doliczeniu podlega dochód w granicach nie przekraczających przeciętnego dochodu w danym roku kalendarzowym, przypadającego w spółdzielni na jej stale pracującego członka.
§  7. 6
Przy ustalaniu wysokości zasiłków w razie choroby i macierzyństwa stosuje się odpowiednio przepisy o świadczenich pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

§ 8.-9.  7 (skreślone).

§  10.
Osoba, która uzyskała emeryturę wskutek zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym na podstawie art. 17 dekretu, nie traci do niej prawa pomimo wycofania gruntów ze spółdzielni, jeżeli:
1)
wycofane grunty nie przekraczają obszaru 0,5 ha,
2)
grunty zostały wywłaszczone,
3)
spółdzielnia uległa likwidacji, a zwrócone grunty przekazane zostały na własność Państwa lub innej jednostki gospodarki uspołecznionej.
§  11-14. 8
(skreślone).
§  15.
Ubezpieczeniem na podstawie dekretu objęci są również członkowie spółdzielni, którzy nie wykonują pracy w spółdzielni, lecz wytwarzają na jej rzecz produkty rolne w prowadzonych przez siebie gospodarstwach, jeżeli zawarli ze spółdzielnią umowę dotyczącą dostarczania jej tych produktów, a liczba dni pracy niezbędna do ich wytworzenia w ciągu roku obrachunkowego wynosi co najmniej 240 dni pracy dla mężczyzny i 150 dni pracy dla kobiety.
§  16.
Z tytułu ubezpieczenia na podstawie § 15 przysługują:
1) 9
świadczenia lecznicze i położnicze, zaopatrzenie w leki, przedmioty ortopedyczne, protezy, środki opatrunkowe i pomocnicze,
2)
zasiłek porodowy,
3) 10
(skreślony),
4)
świadczenia emerytalne: emerytura, renta inwalidzka i renta rodzinna,
5)
świadczenia z tytułu wypadku przy pracy wykonywanej przez ubezpieczonego na rzecz spółdzielni w prowadzonym przez niego gospodarstwie rolnym lub z tytułu choroby zawodowej: renta inwalidzka i renta rodzinna,
6)
dodatki do emerytury i renty,
7)
zasiłek pogrzebowy,
8) 11
świadczenia w naturze z tytułu pobierania emerytury lub renty: świadczenia lecznicze, położnicze i rehabilitacyjne, zaopatrzenie w leki, przedmioty ortopedyczne, protezy, środki opatrunkowe i pomocnicze, oraz pobyt w domu pomocy społecznej.
§  17.
1.
Swiadczenia wymienione w § 16 przysługują na warunkach i w wysokości określonych dekretem, z tym, że przy ustalaniu okresu pracy wymaganego do przyznania świadczeń:
1)
okresy pracy, o której mowa w § 15, poczynając od dnia wejścia w życie rozporządzenia - traktuje się na równi z okresami pracy w spółdzielni,
2)
okresy pracy w prowadzonym przez ubezpieczonego gospodarstwie rolnym przy wytwarzaniu produktów rolnych na rzecz spółdzielni przed dniem wejścia w życie rozporządzenia - traktuje się na równi z okresami zaliczanymi do okresu pracy w spółdzielni (art. 16 dekretu).
2. 12
Członkowie spółdzielni objęci ubezpieczeniem na podstawie § 15 mają prawo do renty inwalidzkiej z tytułu wypadku przy pracy w pierwszym roku ubezpieczenia, chociażby nie spełnili warunku posiadania okresu pracy wymaganego do przyznania świadczeń.
§  18. 13
 
1.
Podstawę wymiaru emerytury lub renty dla członka spółdzielni, który wytwarza na jej rzecz produkty rolne w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym, stanowi - z uwzględnieniem § 19 - przeciętny dochód za pracę wykonaną przy wytworzeniu tych produktów za okres, o którym mowa w ust. 2, ustalony i zwaloryzowany w sposób określony w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
2.
Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty przyjmuje się przecietny dochód, o którym mowa w ust. 1, za okres kolejnych 3 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 12 lat kalendarzowych, licząc wstecz od roku, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę.
3.
Kwoty dochodu uzyskanego przez ubezpieczonego w każdym z wybranych 3 lat kalendarzowych ustala się od wartości produktów rolnych dostarczonych spółdzielni, według norm określonych przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej po porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej.
4.
Dochód ustalony dla każdego roku kalendarzowego w myśl ust. 2 i 3 nie może przekroczyć wysokości przeciętnego dochodu - w danym roku kalendarzowym - przypadającego w spółdzielni na jej stale pracującego członka.
§  19. 14
Jeżeli ubezpieczony łączył pracę w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym z pracą w spółdzielni, do kwoty dochodu przyjmowanego do podstawy wymiaru emerytury lub renty w myśl § 18 dolicza się kwotę przeciętnego dochodu osiągniętego z tytułu pracy w spółdzielni w tych samych latach kalendarzowych.
§  20.
1.
Liczbę dni pracy w prowadzonym przez ubezpieczonego gospodarstwie rolnym ustala się przez podzielenie uzyskanej w roku obrachunkowym kwoty dochodu za pracę wykonaną przy wytworzeniu produktów rolnych dostarczonych spółdzielni przez przeciętną wysokość dziennego dochodu przypadającego w tej spółdzielni - w poprzednim roku obrachunkowym - na jej stale pracującego członka.
2.
Członkom spółdzielni objętym ubezpieczeniem na podstawie § 15 , którzy łączą pracę w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym z pracą w spółdzielni, dolicza się dni pracy w spółdzielni.
3.
Przy ustalaniu liczby dni pracy niezbędnej do przyznania świadczeń dolicza się również dni, w których ubezpieczony nie wykonywał pracy wskutek choroby lub odbywania czynnej służby wojskowej.
§  21.
1.
Przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy wykonywanej na rzecz spółdzielni w prowadzonym przez ubezpieczonego gospodarstwie rolnym stosuje się odpowiednio zasady i tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy w spółdzielni.
2.
O wypadku przy pracy zaistniałym w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym ubezpieczony lub członek jego rodziny jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić spółdzielnię, a o wypadkach śmiertelnych lub powodujących ciężkie uszkodzenia ciała oraz o wypadkach zbiorowych - również Zakład Ubezpieczeń Społecznych; przedstawiciel Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może uczestniczyć w czynnościach zespołu ustalającego okoliczności i przyczyny tych wypadków.
§  22. 15
Przy obliczaniu i wypłacaniu świadczeń osobom objętym ubezpieczeniem na podstawie § 15 stosuje się odpowiednio przepisy § 3 i § 8-14 rozporządzenia.
§  23.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 maja 1976 r.
1 § 1 pkt 3 skreślony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 25 kwietnia 1983 r. (Dz.U.83.27.131) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 1983 r.
2 § 1 pkt 5 skreślony przez § 55 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz.U.90.7.41) z dniem 1 stycznia 1990 r.
3 § 4 skreślony przez § 18 pkt 1 rozporządzenia z dnia 3 czerwca 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przysługujących niektórym grupom ubezpieczonych (Dz.U.97.61.376) z dniem 1 sierpnia 1997 r.
4 § 5 zmieniony przez § 4 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 października 1990 r. zmieniającego niektóre przepisy w sprawie ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (Dz.U.90.71.418) z dniem 1 stycznia 1990 r.
5 § 6 zmieniony przez § 4 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 października 1990 r. zmieniającego niektóre przepisy w sprawie ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (Dz.U.90.71.418) z dniem 1 stycznia 1990 r.
6 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 25 kwietnia 1983 r. (Dz.U.83.27.131) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 1983 r.
7 § 8-9 skreślone przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 25 kwietnia 1983 r. (Dz.U.83.27.131) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 1983 r.
8 § 11-14 skreślone przez § 55 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz.U.90.7.41) z dniem 1 stycznia 1990 r.
9 § 16 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 7 lit. a) rozporządzenia z dnia 25 kwietnia 1983 r. (Dz.U.83.27.131) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 1983 r.
10 § 16 pkt 3 skreślony przez § 18 pkt 2 rozporządzenia z dnia 3 czerwca 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przysługujących niektórym grupom ubezpieczonych (Dz.U.97.61.376) z dniem 1 sierpnia 1997 r.
11 § 16 pkt 8 zmieniony przez § 1 pkt 7 lit. b) rozporządzenia z dnia 25 kwietnia 1983 r. (Dz.U.83.27.131) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 1983 r.
12 § 17 ust. 2 zmieniony przez § 18 pkt 3 rozporządzenia z dnia 3 czerwca 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przysługujących niektórym grupom ubezpieczonych (Dz.U.97.61.376) z dniem 1 sierpnia 1997 r.
13 § 18 zmieniony przez § 4 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 października 1990 r. zmieniającego niektóre przepisy w sprawie ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (Dz.U.90.71.418) z dniem 1 stycznia 1990 r.
14 § 19 zmieniony przez § 4 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 października 1990 r. zmieniającego niektóre przepisy w sprawie ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (Dz.U.90.71.418) z dniem 1 stycznia 1990 r.
15 § 22 zmieniony przez § 55 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz.U.90.7.41) z dniem 1 stycznia 1990 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1976.13.74

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wykonanie przepisów dekretu o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i kółek rolniczych oraz ich rodzin.
Data aktu: 19/03/1976
Data ogłoszenia: 06/04/1976
Data wejścia w życie: 01/05/1976