Wykonanie ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 31 grudnia 1975 r.
w sprawie wykonania ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Na podstawie art. 7 i art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. Nr 45, poz. 232), po porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych zarządza się, co następuje:
§  1.
1. 1
(uchylony).
2.
Użyte w rozporządzeniu określenie:
1)
ubezpieczenie - oznacza ubezpieczenie społeczne osób wykonujących pracę na rzecz jednostki gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia,
2)
świadczenie - oznacza świadczenie pieniężne z ubezpieczenia,
3)
umowa - oznacza umowę agencyjną lub umowę zlecenia,
4)
jednostka gospodarki uspołecznionej - oznacza jednostkę gospodarki uspołecznionej, która zawarła umowę albo udzieliła zgody na współpracę,
5)
Zakład - oznacza Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
§  2.-5. 2
(uchylone).
§  6.
1.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, macierzyńskiego i pogrzebowego stanowi przeciętna miesięczna podstawa wymiaru składek z ostatnich 12 miesięcy ubezpieczenia.
2.
Podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi - w zależności od wniosku zainteresowanego - przeciętna miesięczna podstawa wymiaru składek z okresu:
1)
ostatnich 12 miesięcy ubezpieczenia albo
2)
kolejnych 24 miesięcy ubezpieczenia dowolnie wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 12 lat ubezpieczenia.
3. 3
Jeżeli kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie została podwyższona w myśl § 3 ust. 2 lub § 4 ust. 2 podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi przeciętna miesięczna podstawa wymiaru składek z okresu ostatnich 36 miesięcy ubezpieczenia, a jeżeli ubezpieczenie trwało krócej - z faktycznego okresu ubezpieczenia.
§  7.
1.
Jeżeli ubezpieczenie trwało krócej niż 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub pogrzebowego albo emerytury lub renty stanowi przeciętna miesięczna podstawa wymiaru składek z faktycznego okresu ubezpieczenia.
2.
W razie zmiany wysokości podstawy wymiaru składek w okresie ostatnich 12 miesięcy ubezpieczenia wskutek podwyższenia stawek prowizyjnych lub zmiany zasad ustalania zryczałtowanej odpłatności albo zmiany wysokości najniższego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej - podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, macierzyńskiego i pogrzebowego stanowi przeciętna miesięczna podstawa wymiaru składek z okresu po wprowadzeniu w życie tych zmian.
3.
Z okresu, z którego oblicza się podstawę wymiaru emerytury lub renty, wyłącza się miesiące, w których ubezpieczony dłużej niż 5 dni nie wykonywał umowy lub nie współpracował przy wykonywaniu umowy wskutek:
1)
choroby,
2)
pobierania zasiłku macierzyńskiego,
3)
odbywania służby wojskowej lub ćwiczeń wojskowych,
4)
ustania lub powstania obowiązku ubezpieczenia w ciągu tego miesiąca.
4.
Przepisu ust. 3 nie stosuje się, jeżeli uwzględnienie miesięcy, o których mowa w tym przepisie, byłoby korzystniejsze dla zainteresowanego.
§  8.
1.
Za okres ubezpieczenia w rozumieniu § 6 i 7 uważa się również okres zatrudnienia przed objęciem ubezpieczenia lub po ustaniu ubezpieczenia, a wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia osiągane w tych okresach uwzględnia się przy obliczaniu podstawy wymiaru poszczególnych świadczeń.
2.
Jednakże w razie równoczesnego osiągania wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia i dochodu z wykonywania umowy lub ze współpracy przy wykonywaniu umowy przy obliczeniu podstawy wymiaru poszczególnych świadczeń uwzględnia się tylko wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia.
§  9. 4
(uchylony).
§  10.
1. 5
Jednostki gospodarki uspołecznionej obowiązane są do wypłacania zasiłków chorobowych, macierzyńskich, porodowych, rodzinnych, pogrzebowych, pielęgnacyjnych i świadczenia rehabilitacyjnego oraz do rozliczania co miesiąc składek na ubezpieczenie. Rozliczenie składek na ubezpieczenie i wypłacanych świadczeń następuje na podstawie deklaracji rozliczeniowej składanej we właściwym oddziale Zakładu.
2. 6
Kwoty wypłaconych przez jednostkę gospodarki uspołecznionej zasiłków i świadczeń rehabilitacyjnych jednostka ta zalicza na poczet należnych składek na ubezpieczenie.
3. 7
(uchylony).
§  11.-12. 8
(uchylone).
§  13.
Kwotę ustaloną jako podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie pomniejszoną o kwotę składki opłaconej przez zainteresowanego uważa się za dochód w rozumieniu przepisów o niezawieszaniu prawa do emerytury lub renty oraz przepisów o zasiłkach rodzinnych.
§  14.
Przy stosowaniu przepisów § 6 i 7 do osób, które w dniu 31 grudnia 1975 r. wykonywały umowę lub współpracę, lecz nie były z tego tytułu objęte ubezpieczeniem społecznym, uwzględnia się również okresy wykonywania umowy lub współpracy przed dniem objęcia tych osób ubezpieczeniem.
§  15.
W sprawach nie unormowanych niniejszym rozporządzeniem stosuje się odpowiednio przepisy:
1) 9
wydane na podstawie art. 22 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ) - w zakresie obliczania podstawy wymiaru emerytury lub renty,
2) 10
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 czerwca 1983 r. w sprawie zasad obliczania zasiłków z ubezpieczenia społecznego oraz pokrywania wydatków na te zasiłki (Dz. U. Nr 33, poz. 157) - w zakresie obliczania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub pogrzebowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego.
3) 11
(uchylony).
§  16.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1976 r.
1 § 1 ust. 1 uchylony przez § 56 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz.U.90.7.41) z dniem 9 lutego 1990 r.
2 § 2 - 5 uchylone przez § 56 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz.U.90.7.41) z dniem 9 lutego 1990 r.
3 § 6 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 21 kwietnia 1982 r. (Dz.U.82.13.102) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 maja 1982 r.
4 § 9 uchylony przez § 56 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz.U.90.7.41) z dniem 9 lutego 1990 r
5 § 10 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 8 grudnia 1983 r. (Dz.U.83.68.305) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1984 r.
6 § 10 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 8 grudnia 1982 r. (Dz.U.83.68.305) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1984 r.
7 § 10 ust. 3 uchylony przez § 56 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz.U.90.7.41) z dniem 9 lutego 1990 r.
8 § 11 - 12 uchylone przez § 56 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz.U.90.7.41) z dniem 9 lutego 1990 r.
9 § 15 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 8 grudnia 1983 r. (Dz.U.83.68.305) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1984 r.
10 § 15 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 8 grudnia 1983 r. (Dz.U.83.68.305) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1984 r.
11 § 15 pkt 3 uchylony przez § 56 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz.U.90.7.41) z dniem 9 lutego 1990 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1975.46.250

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wykonanie ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.
Data aktu: 31/12/1975
Data ogłoszenia: 31/12/1975
Data wejścia w życie: 01/01/1976