Normy równoważne czasu pracy w uspołecznionych jednostkach handlowych i usługowych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 21 grudnia 1974 r.
w sprawie norm równoważnych czasu pracy w uspołecznionych jednostkach handlowych i usługowych.

Na podstawie art. 141 § 4 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie ustala zakres, warunki i zasady stosowania przedłużonego czasu pracy oraz jego równoważenia (normy równoważne czasu pracy) w następujących uspołecznionych jednostkach handlowych i usługowych:
1)
w placówkach handlu detalicznego,
2)
w zakładach gastronomicznych, hotelarskich i domach wczasowych,
3)
w zakładach świadczących usługi dla ludności,
4)
w magazynach skupu i hurtu owoców miękkich przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych.
§  2.
Dyrektorzy przedsiębiorstw (zarządy spółdzielni i organizacji społecznych) w uzgodnieniu z radą zakładową mogą wprowadzić w podległych jednostkach i przy pracach wymienionych w § 3 ust. 1 i § 9 ust. 1 normy równoważne czasu pracy stosując odpowiednio zasady określone w rozporządzeniu.
§  3.
1.
W następujących jednostkach:
1)
w placówkach handlu detalicznego prowadzących sprzedaż artykułów spożywczych, pamiątkarskich oraz kwiatów,
2)
w stacjach benzynowych,
3)
w zakładach gastronomicznych, hotelarskich, domach wczasowych i jednostkach obsługi ruchu turystycznego,
4)
w zakładach fotograficznych, fryzjerskich, kosmetycznych, wypożyczalniach sprzętu, stacjach obsługi samochodów i parkingach,
5)
w magazynach skupu i hurtu owoców miękkich przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych
-
może być stosowany taki rozkład czasu pracy, w którym przedłużony czas pracy w pewne dni będzie wyrównany skróconym czasem pracy w inne dni lub dniami wolnymi od pracy.
2.
Przedłużony czas pracy, o którym mowa w ust. 1, nie może przekroczyć:
1)
w placówkach handlu detalicznego prowadzących sprzedaż artykułów spożywczych, pamiątkarskich oraz kwiatów, w jednostkach obsługi ruchu turystycznego, stacjach benzynowych, zakładach fotograficznych, fryzjerskich, kosmetycznych, wypożyczalniach sprzętu, stacjach obsługi samochodów oraz na parkingach - 10 godzin na dobę i przeciętnie 46 godzin na tydzień w okresie 4 tygodni,
2)
w zakładach gastronomicznych i hotelarskich, domach wczasowych oraz w magazynach skupu i hurtu owoców miękkich przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych - 12 godzin na dobę i przeciętnie 46 godzin na tydzień w okresie 4 tygodni.
3.
Norma czasu pracy ustalona na okres, o którym mowa w ust. 2, ulega zmniejszeniu w razie usprawiedliwionej nieobecości pracownika o taką liczbę godzin, jaka wynika z pomnożenia 8 godzin (w sobotę bądź inny wyznaczony dzień - 6 godzin) przez liczbę pełnych dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
§  4.
1.
Zainteresowani ministrowie (kierownicy urzędów centralnych), po porozumieniu z właściwymi branżowo zarządami głównymi związków zawodowych, mogą w szczególnie uzasadnionych wypadkach wprowadzić w zakładach gastronomicznych i hotelarskich, domach wczasowych oraz w magazynach skupu i hurtu owoców miękkich przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych - większy wymiar czasu pracy na dobę niż określony w § 3 ust. 2 pkt 2.
2.
Wynagrodzenie pracowników za pracę w godzinach nadliczbowych określa się według zasad ustalonych w § 7.
§  5.
1.
Rozkład czasu pracy, o którym mowa w § 3 ust. 1 i 2, powinien być stosowany na podstawie ustalonych z odpowiednim wyprzedzeniem harmonogramów pracy określających dla poszczególnych pracowników dni i godziny pracy oraz dni wolne od pracy.
2.
Pracownikom zatrudnionym w niedzielę należy zapewnić inny wolny od pracy dzień w tygodniu następującym lub poprzedzających przepracowaną niedzielę. Co najmniej raz na 3 tygodnie niedziela powinna być wolna od pracy.
§  6.
1.
Czas pracy ustalony w granicach norm określonych w § 3 i 4 jest normalnym czasem pracy.
2.
Praca powyżej norm określonych w § 3 ust. 2 i § 4 jest pracą w godzinach nadliczbowych.
§  7.
Za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje pracownikowi dodatek obliczony według następujących zasad:
1)
za pierwsze dwie godziny nadliczbowe przekraczające dobowe normy czasu pracy (§ 3 ust. 2 i § 4 ust. 1) - przysługuje dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia, a za dalsze godziny nadliczbowe oraz za godziny nadliczbowe przypadające w nocy lub w niedzielę i święto _ w wysokości 100% wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania,
2)
za godziny nadliczbowe przekraczające liczbę 46 godzin przeciętnie na tydzień w okresie 4 tygodni, a przepracowanie w granicach dobowych norm czasu pracy (§ 3 ust. 2 i § 4) - przysługuje dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania,
3)
łączna liczba godzin nadliczbowych (pkt 1 i 2) opłaconych z 50% dodatkiem nie może przekroczyć liczby godzin wynikającej z pomnożenia liczby przepracowanych dni przez dwa, przy czym otrzymany iloczyn nie może być większy niż liczba kalendarzowych dni roboczych w danym okresie 4 tygodni pomnożona przez dwa; za godziny przekraczające ten iloczyn przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania.
4)
pracownikowi, który za przepracowane niedziele i święta nie otrzymał dni wolnych od pracy w tygodniu poprzedzającym lub następującym po przepracowanej niedzieli lub święcie - przysługuje za każdą godzinę pracy dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania.
§  8.
Zainteresowani ministrowie (kierownicy urzędów centralnych), po porozumieniu z właściwymi branżowo zarządami głównymi związków zawodowych, mogą rozciągnąć przepisy § 3, 5, 6 i 7 na pracowników zatrudnionych w innych placówkach handlu detalicznego i zakładach świadczących usługi dla ludności niż wymienione w § 3 ust. 1 pkt 1 i 4.
§  9.
1.
W placówkach handlu detalicznego, w stacjach benzynowych, zakładach gastronomicznych i hotelarskich, domach wczasowych, w jednostkach obsługi ruchu turystycznego oraz zakładach świadczących usługi dla ludności położonych w miejscowościach turystyczno-wypoczynkowych, na szlakach turystycznych i w uzdrowiskach może być w okresie sezonu stosowany taki rozkład czasu pracy, w którym przedłużony czas pracy w pewne dni będzie wyrównywany skróconym czasem pracy w inne dni lub dniami wolnymi od pracy, z tym że nie może on przekroczyć 12 godzin na dobę i przeciętnie 46 godzin na tydzień w okresie rozliczeniowym.
2.
Przez okres rozliczeniowy, o którym mowa w ust. 1, rozumie się okres sezonu, jeżeli nie przekracza on 4 miesięcy.
3.
Jeżeli okres sezonu przekracza 4 miesiące, okresem rozliczeniowym jest okres każdych 13 tygodni oraz pozostała reszta tygodni i dni tego sezonu.
§  10.
1.
Czas pracy, o którym mowa w § 9 ust. 1, jest normalnym czasem pracy.
2.
Praca powyżej norm czasu pracy, o których mowa w § 9 ust. 1, jest normalnym czasem pracy.
3.
Rozliczenie z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych i wypłata należnego z tego tytułu wynagrodzenia powinny następować niezwłocznie po zakończeniu okresu rozliczeniowego albo po rozwiązaniu umowy o pracę, jeżeli ulega ona rozwiązaniu przed upływem okresu rozliczeniowego.
4.
Norma czasu pracy ustalona na okres rozliczeniowy (§ 9) ulega zmniejszeniu w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika o taką liczbę godzin, jaka wynika z pomnożenia 8 godzin (w sobotę bądź inny wyznaczony dzień - 6 godzin) przez liczbę pełnych dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
5.
Za pierwsze dwie godziny przekraczające dobową normę czasu pracy (§ 9 ust. 1) przysługuje dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia, a za dalsze godziny nadliczbowe oraz za godziny nadliczbowe przypadające w nocy lub w niedzielę i święto - w wysokości 100% wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania.
6.
Za godziny nadliczbowe przekraczające normę czasu pracy w okresie rozliczeniowym, a przepracowne w granicach dobowej normy czasu pracy (§ 9 ust. 1) przysługuje dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania.
7.
Łączna liczba godzin nadliczbowych (ust. 5 i 6) opłaconych z 50% dodatkiem nie może przekroczyć liczby godzin wynikającej z pomnożenia liczby przepracowanych dni przez dwa, przy czym otrzymany iloczyn nie może być większy niż liczba dni roboczych w okresie rozliczeniowym pomnożona przez dwa. Za godziny przekraczające ten iloczyn przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania.
8.
Pracownikowi, który za przepracowane niedziele i święta nie otrzymał w ciągu 4 tygodni dni wolnych od pracy, przysługuje za każdą godzinę pracy w niedzielę lub święto dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania.
9.
Pracownikowi należy zapewnić co najmniej raz na 3 tygodnie jedną niedzielę wolną od pracy.
§  11.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1975 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024