Zasady ustalania odszkodowań za budynki i grunty w mieście, ograniczenie prawa własności oraz za odjęcie lub ograniczenie innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 27 września 1974 r.
w sprawie zasad ustalania odszkodowań za budynki i grunty w mieście, ograniczenie prawa własności oraz za odjęcie lub ograniczenie innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Na podstawie art. 8 ust. 13 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64) zarządza się, co następuje:
§  1.
Artykuły powołane w rozporządzeniu bez bliższego określenia oznaczają artykuły ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64).
§  2.
1. 1
Koszt odtworzenia domów oraz innych budowli i urządzeń, za które odszkodowanie powinno odpowiadać kosztom odtworzenia zmniejszonym stosunkowo do stopnia ich zużycia, oblicza się metodą kosztorysową przy zastosowaniu aktualnych jednostkowych cen materiałów budowlanych, robocizny i transportu.
2. 2
(skreślony).
3.
Stopień zużycia domów oraz innych budowli i urządzeń określają biegli na podstawie faktycznego ich stanu ustalonego w wyniku oględzin.
§  3.
1. 3
Przeciętny koszt wybudowania domu jednorodzinnego pięcioizbowego, stanowiący podstawę do ustalenia odszkodowania za inny budynek niż określony w art. 8 ust. 10 oraz za grunt w mieście określony w art. 8 ust. 8 pkt 1 lit. a), ustalają dla poszczególnych miejscowości lub obszarów wojewodowie oraz prezydenci miast wyłączonych z województw według zasad określonych w § 2 ust. 1.
2.
Przy określaniu przeciętnego kosztu wybudowania domu jednorodzinnego terenowe organy administracji państwowej, wymienione w ust. 1, kierują się przeciętną wysokością kosztów budowy tego rodzaju domów przy uwzględnieniu warunków miejscowych oraz przeciętnym standardem wykończenia stosowanym na danym terenie.
§  4.
Przy zróżnicowaniu wysokości odszkodowania za grunt w mieście w granicach od 5 do 10% kosztów wybudowania domu jednorodzinnego pięcioizbowego należy brać pod uwagę w szczególności rodzaj miasta, położenie gruntu, jego obszar i uzbrojenie terenu w urządzenia komunalne. Górna granica wskaźnika procentowego nie może przekraczać 8% dla miast liczących poniżej 10.000 mieszkańców, nie będących uzdrowiskami.
§  5.
Odszkodowanie za ograniczenie prawa własności do nieruchomości powinno odpowiadać procentowemu zmniejszeniu się wartości nieruchomości. Wartość nieruchomości powinna być ustalona według zasad przewidzianych w art. 8. W razie gdy ograniczenie prawa własności do nieruchomości nie powoduje zmniejszenia się wartości nieruchomości, a jedynie utratę pożytków, odszkodowanie nie może przekraczać 10-krotnej rocznej wartości utraconych pożytków, ustalonej na podstawie opinii biegłego.
§  6.
Odszkodowanie za wywłaszczone służebności gruntowe na nieruchomości stanowiącej własność Państwa powinno odpowiadać 30-krotnej rocznej wartości korzyści służebnościowych. Wartość tych korzyści ustala się na podstawie opinii biegłego według przeciętnej ceny rynkowej w okresie ostatnich dwóch lat, biorąc pod uwagę uzyskiwane przeciętne korzyści z okresu ostatnich pięciu lat.
§  7.
Odszkodowanie za odjęcie lub ograniczenie innego prawa rzeczowego na nieruchomości stanowiącej własność Państwa ustala się na podstawie opinii biegłego. Odszkodowanie to nie może przekraczać wysokości odszkodowania, jakie przysługiwałoby za odjęcie prawa własności danej nieruchomości.
§  8.
Tracą moc:
1)
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 1961 r. w sprawie określenia wysokości odszkodowania za wywłaszczone grunty w mieście lub osiedlu oraz za ograniczenie prawa własności i za odjęcie lub ograniczenie innego prawa rzeczowego na nieruchomości (Dz. U. z 1961 r. Nr 5, poz. 35 i z 1966 r. Nr 18, poz. 114),
2)
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1962 r. w sprawie szczegółowych norm szacunkowych dla budynków na wywłaszczanych gruntach (Dz. U. z 1962 r. Nr 42, poz. 198 i z 1966 r. Nr 18, poz. 113).
§  9.
Do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, a nie zakończonych ostateczną decyzją, stosuje się przepisy rozporządzenia.
§  10.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 10 października 1974 r.
1 § 2 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 5 kwietnia 1982 r. (Dz.U.82.12.91) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 kwietnia 1982 r.
2 § 2 ust. 2 skreślony przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 5 kwietnia 1982 r. (Dz.U.82.12.91) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 kwietnia 1982 r.
3 § 3 ust. 1 skreślony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 5 kwietnia 1982 r. (Dz.U.82.12.91) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 kwietnia 1982 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1974.36.212

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zasady ustalania odszkodowań za budynki i grunty w mieście, ograniczenie prawa własności oraz za odjęcie lub ograniczenie innego prawa rzeczowego na nieruchomości.
Data aktu: 27/09/1974
Data ogłoszenia: 09/10/1974
Data wejścia w życie: 10/10/1974