Ustrój sądów wojskowych.

USTAWA
z dnia 8 czerwca 1972 r.
o ustroju sądów wojskowych.

Rozdział 1.

Przepisy ogólne.

Art.  1.
§  1.
Sądy wojskowe sprawują w Siłach Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych.
§  2.
W szczególnych przypadkach, jeżeli ustawa tak stanowi, sądy wojskowe sprawują wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych w stosunku do osób nie należących do Sił Zbrojnych.
Art.  2. 1

skreślony.

Art.  3.
§  1.
Sądy wojskowe wchodzą w skład Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
§  2.
Do sądów wojskowych oraz do żołnierzy pełniących służbę w tych sądach mają zastosowanie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, przepisy dotyczące jednostek wojskowych i żołnierzy w czynnej służbie wojskowej.
Art.  4.
§  1.
Naczelny nadzór nad sądami wojskowymi sprawują:
1)
w zakresie orzekania - Sąd Najwyższy,
2)
w zakresie organizacji i służby wojskowej - Minister Obrony Narodowej.
§  2. 2
Minister Obrony Narodowej może w porozumieniu z Pierwszym Prezesem Sądu Najwyższego poruczyć Prezesowi Sądu Najwyższego kierującemu pracami Izby Wojskowej, zwanemu dalej Prezesem Izby Wojskowej, sprawowanie wszystkich lub niektórych funkcji nadzoru, wymienionych w § 1 pkt 2.
Art.  5.

Prezes Izby Wojskowej informuje Ministra Obrony Narodowej o działalności sądów wojskowych.

Art.  6. 3

§  1.
Sądami wojskowymi są wojskowe sądy okręgowe i wojskowe sądy garnizonowe.
§  2.
Minister Obrony Narodowej po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi sądy wojskowe oraz określa ich siedziby i obszary właściwości.
§  3.
Minister Obrony Narodowej, w drodze rozporządzenia, może tworzyć, a także znosić, poza siedzibą wojskowych sądów garnizonowych, wydziały zamiejscowe.
Art.  7. 4

(skreślony).

Art.  8. 5

(skreślony).

Art.  9.

Sądy wojskowe rozpoznają sprawy w swej siedzibie, w siedzibie innego sądu, w jednostce wojskowej lub w innym miejscu zapewniającym powagę sądu.

Art.  10.

Językiem sądowym jest język polski. Osoby nie władające językiem polskim mają prawo zaznajomienia się z materiałami sprawy przy pomocy tłumacza, jak również prawo występowania przed sądem w języku ojczystym.

Art.  11.

Sądy wojskowe udzielają pomocy sądowej na żądanie innych sądów, a w przypadkach prawem przewidzianych - również na żądanie innych organów.

Art.  12.
§  1.
Sąd wojskowy składa się z sędziów sądów wojskowych, zwanych dalej sędziami, i asesorów.
§  2.
Spośród sędziów wyznacza się szefa sądu i jego zastępcę.
§  3.
Szef sądu wojskowego kieruje działalnością sądu oraz jest przełożonym sędziów i pozostałego składu osobowego sądu.
Art.  121. 6

§  1.
Sędziowie sądów wojskowych tworzą zgromadzenie sędziów sądów wojskowych. Przewodniczącym zgromadzenia jest Prezes Izby Wojskowej.
§  2.
Do zadań zgromadzenia sędziów sądów wojskowych należy:
1)
wyłanianie i przedstawianie Ministrowi Obrony Narodowej kandydatów na stanowiska sędziów sądów wojskowych,
2)
wybór członka Krajowej Rady Sądownictwa,
3)
wybór członków Sądu Dyscyplinarnego dla Sędziów Sądów Wojskowych,
4)
wysłuchiwanie informacji Prezesa Izby Wojskowej o działalności sądów wojskowych oraz wyrażanie opinii w tym zakresie,
5)
podejmowanie działań w sprawie doskonalenia kwalifikacji zawodowych sędziów i funkcjonowania sądów wojskowych,
6)
wypowiadanie się w sprawach obowiązków i praw sędziów,
7)
wyrażanie opinii w sprawach zgłaszanych przez Ministra Obrony Narodowej lub Prezesa Izby Wojskowej.
§  3.
Dla wyłaniania kandydatur, wyboru oraz wyrażania opinii, o których mowa w § 2, jest wymagana obecność przynajmniej dwu trzecich liczby członków zgromadzenia sędziów sądów wojskowych. Uchwały w tych sprawach zapadają większością głosów, a w razie równości głosów decyzduje głos przewodniczącego. Głosowanie jest tajne, jeżeli żądanie takie zgłosi chociażby jeden z obecnych członków zgromadzenia.
§  4.
Posiedzenia zgromadzenia sędziów sądów wojskowych zwołuje przewodniczący z własnej inicjatywy lub na wniosek jednej trzeciej liczby sędziów.
Art.  13.
§  1.
W sądach wojskowych działają sekretariaty oraz inne komórki organizacyjne.
§  2.
Zasady wyznaczania żołnierzy zawodowych i pracowników cywilnych na stanowiska w sekretariatach i innych komórkach organizacyjnych sądów wojskowych oraz kwalifikacje wymagane do objęcia tych stanowisk określają odrębne przepisy.

Rozdział 2.

Administracja sądowa i nadzór w sprawach sądowych.

Art.  14.
§  1.
Szefowie sądów wojskowych wykonują czynności administracji sądowej i nadzoru przewidziane w przepisach postępowania sądowego i w regulaminach urzędowania.
§  2.
Szefowie sądów mogą zlecać poszczególne czynności w zakresie administracji sądowej i nadzoru swoim zastępcom, a w poszczególnych przypadkach sędziom.
§  3.
Szef sądu wyznacza sędziego do sprawowania nadzoru penitencjarnego.
Art.  15.
§  1.
Ogólny nadzór w sprawach określonych w art. 14 sprawuje Prezes Izby Wojskowej osobiście lub przez podległy mu organ nadzoru.
§  2.
Wykonywanie poszczególnych czynności nadzoru Prezes Izby Wojskowej może zlecać sędziom Izby Wojskowej Sądu Najwyższego, zwanej dalej Izbą Wojskową, a także sędziom sądów wojskowych.
§  3.
Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wykonywania nadzoru powierzonego Prezesowi Izby Wojskowej stosownie do art. 4 § 2.
Art.  16.
§  1.
Osoby wykonujące funkcje nadzoru mają prawo żądać wyjaśnień, wglądać w czynności i usuwać oczywiste usterki, a w razie dostrzeżenia przewinień - kierować sprawy do postępowania dyscyplinarnego za pośrednictwem Prezesa Izby Wojskowej.
§  2.
Osoby, o których mowa w § 1, mogą uchylać lub zmieniać zarządzenia o charakterze administracyjnym niezgodne z prawem, regulaminami lub przepisami porządkowymi.
§  3.
Osoby, o których mowa w § 1, mogą być obecne podczas rozprawy oraz na posiedzeniu sądu, z wyjątkiem narady nad orzeczeniem.
Art.  17.

Czynności z zakresu administracji sądowej i nadzoru nie mogą wkraczać w dziedzinę, w której sędziowie są niezawiśli.

Art.  18.

Prezes Izby Wojskowej określa tryb wewnętrznego urzędowania sądów wojskowych oraz zasady prowadzenia biurowości w tych sądach.

Rozdział 3.

Sędziowie sądów wojskowych.

Art.  19.

Sędziowie w zakresie orzekania są niezawiśli i podlegają tylko ustawom.

Art.  20.
§  1. 7
Sędzia jest obowiązany postępować zgodnie ze ślubowaniem sędziowskim oraz stale podnosić kwalifikacje zawodowe.
§  2.
Sędzia powinien strzec powagi sądu, w służbie i poza służbą postępować zgodnie z zasadami godności sędziego oraz honoru i godności żołnierskiej.
§  3. 8
W okresie zajmowania stanowiska sędzia nie może należeć do partii politycznej ani brać udziału w żadnej działalności politycznej.
§  4. 9
Sędziemu ubiegającemu się o mandat posła lub senatora udziela się urlopu bezpłatnego na czas kampanii wyborczej, a w razie uzyskania mandatu - na czas jego wykonywania.
Art.  21. 10

Przy powoływaniu sędzia składa ślubownie wobec Prezydenta według roty ustalonej dla sędziów.

Art.  22.
§  1.
Przeciwko sędziemu można prowadzić postępowanie karne jedynie za zezwoleniem Sądu Dyscyplinarnego dla Sędziów Sądów Wojskowych. Do czasu uzyskania zezwolenia na wszczęcie postępowania karnego można przedwsięwziąć tylko czynności nie cierpiące zwłoki.
§  2.
Przed wydaniem postanowienia o udzieleniu zezwolenia można sędziego zatrzymać tylko wówczas, gdy został ujęty na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa; w tym przypadku należy niezwłocznie wystąpić z wnioskiem do Sądu Dyscyplinarnego dla Sędziów Sądów Wojskowych o zezwolenie na wszczęcie postępowania karnego. W razie odmowy udzielenia zezwolenia sędzia podlega niezwłocznemu zwolnieniu.
§  3.
W ciągu 7 dni od doręczenia postępowania odmawiającego zezwolenia na wszczęcie postępowania karnego przeciwko sędziemu przysługuje organowi, który wniósł o zezwolenie, oraz rzecznikowi dyscyplinarnemu zażalenie do Izby Wojskowej.
§  4.
Przepisy § 1-3 dotyczą również sędziego, który został odwołany lub utracił stanowisko, jeżeli przedmiotem postępowania miałby być czyn popełniony w czasie zajmowania stanowiska sędziowskiego i pozostający w związku z wykonywaniem obowiązków sędziowskich.
Art.  23. 11

§  1.
Sędziów powołuje Prezydent Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
§  2.
Kandydatury na stanowiska sędziów wyłonione przez zgromadzenie sędziów sądów wojskowych zgłasza Krajowej Radzie Sądownictwa Minister Obrony Narodowej.
Art.  24.
§  1. 12
Sędzią może być obywatel polski będący oficerem pełniącym zawodową służbę stałą, który:
1) 13
(skreślony),
2)
ukończył wyższe studia prawnicze i uzyskał tytuł magistra,
3)
odbył aplikację w sądzie wojskowym oraz złożył wojskowy egzamin sędziowski,
4)
odbył staż na stanowisku asesora w sądzie wojskowym,
5)
ukończył dwadzieścia sześć lat życia.
§  2.
Odbycie aplikacji w sądzie powszechnym lub w jednostce organizacyjnej Prokuratury, złożenie egzaminu albo odbycie stażu na stanowisku asesora jest równoznaczne ze spełnieniem wymagań określonych w § 1 pkt 3 lub 4.
§  3. 14
Od wymagań określonych w § 1 pkt 3 i 4 są wolni:
1)
profesorowie i doktorzy habilitowani nauk prawnych w polskich szkołach wyższych, w Polskiej Akademii Nauk oraz w innych placówkach naukowych i naukowo-badawczych,
2)
osoby, które zajmowały stanowiska sędziowskie lub notariuszy albo stanowiska prokuratorów, wiceprokuratorów i podprokuratorów,
3)
adwokaci oraz radcowie prawni, którzy wykonywali ten zawód co najmniej przez trzy lata.
§  4. 15
(skreślony).
Art.  25. 16

§  1.
Strojem urzędowym sędziego na rozprawie jest umundurowanie wojskowe, a przewodniczącego ponadto łańcuch z godłem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
§  2.
Minister Obrony Narodowej określa szczegóły umundurowania sędziów.
Art.  26.
§  1.
Szefów sądów wojskowych, ich zastępców oraz sędziów wyznacza na stanowisko służbowe, przenosi i zwalnia Minister Obrony Narodowej na wniosek Prezesa Izby Wojskowej w trybie określonym w przepisach o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
§  2.
Osobę wymienioną w § 1 w razie zwolnienia ze stanowiska wyznacza się nie później niż w ciągu dwóch miesięcy na inne stanowisko sędziowskie.
Art.  27.
§  1.
Prezes Izby Wojskowej może na okres nie przekraczający trzech miesięcy w roku kalendarzowym delegować sędziego do pełnienia obowiązków sędziowskich i czynności administracyjnych w innym sądzie wojskowym.
§  2.
Za zgodą sędziego okres delegowania może trwać dłużej niż trzy miesiące.
Art.  28. 17

Prezes Izby Wojskowej może powierzyć czasowe pełnienie obowiązków sędziego oficerowi rezerwy powołanemu na ćwiczenia wojskowe, który jest sędzią sądu powszechnego.

Art.  29. 18

Sędziowie są nieusuwalni ze swojego stanowiska, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w niniejszej ustawie.

Art.  30. 19

§  1.
Prezydent na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa odwołuje sędziego, jeżeli zrzekł się swego stanowiska.
§  2.
Prezydent na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa odwołuje sędziego we wszystkich przypadkach, w których stosownie do przepisów o słubie wojskowej żołnierzy zawodowych oficer podlega zwolnieniu z tej służby. Krajowej Radzie Sądownictwa zgłasza wniosek Minister Obrony Narodowej po wysłuchaniu opinii Prezesa Izby Wojskowej.
Art.  31. 20

(skreślony).

Art.  32.

Sędzia traci stanowisko w razie:

1)
utraty obywatelstwa polskiego,
2)
prawomocnego skazania za przestępstwo umyślne,
3)
ukarania w postępowaniu dyscyplinarnym karą zwolnienia lub wydalenia ze służby sędziowskiej.
Art.  33. 21

Sędziego nie można zwolnić z zawodowej służby wojskowej przed odwołaniem go ze stanowiska sędziego lub przed utratą przez niego tego stanowiska.

Art.  34. 22

W razie odwołania sędziego z przyczyn określonych w art. 30 § 1 albo w razie utraty przez niego stanowiska wskutek orzeczenia kary dyscyplinarnej zwolnienia ze służby sędziowskiej, wyznacza się go na inne stanowisko służbowe w Siłach Zbrojnych, a jeżeli jest to niemożliwe - zwalnia się z zawodowej służby wojskowej z zachowaniem wszelkich uprawnień, przysługujących żołnierzowi zwolnionemu z tej służby z przyczyn, które nie powodują utraty tych uprawnień.

Art.  35.
§  1.
W razie utraty stanowiska wskutek orzeczenia kary wydalenia ze służby sędziowskiej następuje zwolnienie z zawodowej służby wojskowej.
§  2.
Zwolnienie z przyczyn określonych w § 1 pociąga za sobą takie same skutki jak zwolnienie oficera ukaranego karą dyscyplinarną usunięcia z zawodowej służby wojskowej, przewidzianą w przepisach o dyscyplinie wojskowej.

Rozdział 4.

Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów sądów wojskowych.

Art.  36.
§  1.
Sędziowie ponoszą za przewinienia dyscyplinarne i za wykroczenia odpowiedzialność wyłącznie przed Sądem Dyscyplinarnym dla Sędziów Sądów Wojskowych, zwanym dalej Sądem Dyscyplinarnym.
§  2.
Przewinieniem dyscyplinarnym w rozumieniu ustawy jest naruszenie obowiązków sędziego, uchybienie powadze stanowiska sędziowskiego, naruszenie dyscypliny wojskowej oraz zasad honoru i godności żołnierskiej.
Art.  37.
§  1.
Prowadzenie postępowania karnego przeciwko sędziemu nie wyklucza postępowania dyscyplinarnego o ten sam czyn.
§  2.
Postępowanie dyscyplinarne można zawiesić do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego.
Art.  38.
§  1.
Nie można wszcząć postępowania dyscyplinarnego po upływie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez przełożonego, uprawnionego do skierowania sprawy do postępowania dyscyplinarnego, wiadomości o popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego lub wykroczenia ani po upływie pięciu lat od popełnienia czynu.
§  2.
Jeżeli czyn zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie nie może nastąpić wcześniej niż przed upływem terminów ustania karalności przestępstwa, określonych w Kodeksie karnym.
Art.  39.
§  1.
Sąd Dyscyplinarny orzeka następujące kary dyscyplinarne:
1)
upomnienie,
2)
nagana,
3)
surowa nagana,
4)
przeniesienie na niższe stanowisko sędziowskie,
5)
zwolnienie ze służby sędziowskiej,
6)
wydalenie ze służby sędziowskiej.
§  2.
Orzekając karę wydalenia ze słuzby sędziowskiej Sąd Dyscyplinarny może wystąpić do właściwego organu z wnioskiem o pozbawienie ukaranego stopnia oficerskiego. W rozumieniu przepisów o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych wniosek ten jest równoznaczny z wnioskiem sądu honorowego o pozbawienie żołnierza stopnia oficerskiego.
Art.  40.

Za przewinienia dyscyplinarne lub wykroczenia mniejszej wagi karę upomnienia może wymierzyć również przełożony. Ukaranemu służy wówczas odwołanie do wyższego przełożonego lub do Sądu Dyscyplinarnego.

Art.  41.
§  1. 23
Sąd Dyscyplinarny składa się z przewodniczącego i jego zastępcy oraz z siedmiu członków wybranych spośród sędziów sądów wojskowych.
§  2. 24
(skreślony).
§  3.
Sąd Dyscyplinarny orzeka w składzie trzech sędziów. Składowi przewodniczy przewodniczący Sądu Dyscyplinarnego lub wyznaczony przez niego członek sądu.
§  4. 25
W postępowaniu dyscyplinarnym bierze udział rzecznik dyscyplinarny wyznaczony przez Ministra Obrony Narodowej spośród sędziów sądów wojskowych.
§  5.
W postępowaniu dyscyplinarnym obwiniony może korzystać z pomocy obrońcy, którym może być tylko sędzia sądu wojskowego.
Art.  42.
§  1.
Sąd Dyscyplinarny może zawiesić w czynnościach sędziego, w stosunku do którego wszczęto postępowanie dyscyplinarne, jeżeli ze względu na charakter przewinienia dyscyplinarnego lub wykroczenia jest konieczne natychmiastowe odsunięcie obwinionego od pełnienia przez niego obowiązków sędziego.
§  2.
Zawieszenie w czynnościach sędziego pociąga za sobą skutki zawieszenia w czynnościach służbowych na podstawie przepisów o dyscyplinie wojskowej.
§  3.
Zawieszenie w czynnościach ustaje z chwilą zakończenia postępowania dyscyplinarnego, jeżeli Sąd Dyscyplinarny wcześniej nie uchyli zawieszenia.
Art.  43.
§  1.
Po rozpoznaniu sprawy na rozprawie Sąd Dyscyplinarny orzeka wyrokiem.
§  2.
Od orzeczeń Sądu Dyscyplinarnego przysługuje obwinionemu i rzecznikowi dyscyplinarnemu odwołanie do Izby Wojskowej, która orzeka w składzie trzech sędziów.
§  3.
Do wnoszenia rewizji nadzwyczajnej jest uprawniony Minister Obrony Narodowej, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego oraz Prezes Izby Wojskowej.
Art.  44.

Sędzia, któremu wymierzono karę surowej nagany albo karę przeniesienia na niższe stanowisko sędziowskie, nie może być wyznaczony na wyższe stanowisko przed uzyskaniem zatarcia kary.

Art.  45.
§  1.
Kary dyscyplinarne upomnienia, nagany i surowej nagany oraz przeniesienia na niższe stanowisko służbowe ulegają zatarciu po upływie dwóch lat, a pozostałe kary dyscyplinarne po upływie pięciu lat od uprawomocnienia się wyroku Sądu Dyscyplinarnego, jeżeli w ciągu tych okresów ukarany nie był ponownie karany dyscyplinarnie albo skazany wyrokiem sądu.
§  2.
Z chwilą zatarcia ukaranie uważa się za niebyłe. Zatarcie pociąga za sobą usunięcie wpisu o ukaraniu ze wszystkich akt, w których wpis umieszczono.
§  3.
Przepisy § 1 i 2 stosuje się również, jeżeli ukarany nie jest już sędzią.
§  4.
Zatarcie ukarania zarządza Sąd Dyscyplinarny na wniosek ukaranego.
Art.  46. 26

Organizację i sposób wyboru Sądu Dyscyplinarnego, tryb postępowania dyscyplinarnego oraz udzielanie zezwoleń na wszczęcie postępowania karnego przeciwko sędziemu określa, w drodze rozporządzenia, Prezydent na wniosek Ministra Obrony Narodowej.

Art.  47.

W sprawach nie unormowanych w niniejszym rozdziale oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 46 stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.

Rozdział 5.

Ławnicy.

Art.  48.
§  1.
Ławnikiem w sądzie wojskowym może być tylko żołnierz w czynnej służbie wojskowej.
§  2. 27
Ławników wybiera się na zebraniach żołnierzy zwykłą większością głosów na okres trzech lat, jednakże żołnierzy pełniących zasadniczą służbę wojskową wybiera się na okres odbywania tej służby.
§  3. 28
Na ławników należy wybierać żołnierzy przodujących w wypełnianiu obowiązków służbowych, w dyscyplinie wojskowej i w pracy społecznej.
§  4. 29
Ławnikiem nie może być żołnierz, który pełni służbę w sądzie wojskowym, w wojskowej jednostce organizacyjnej Prokuratury lub w Żandarmerii Wojskowej.
§  5. 30
Minister Obrony Narodowej określa w drodze rozporządzenia tryb wyboru i odwoływania ławników oraz sposób prowadzenia listy ławników i wyznaczania do udziału w sprawie.
Art.  49. 31

§  1.
Mandat ławnika wygasa:
1)
z upływem kadencji,
2)
z dniem zwolnienia z czynnej służby wojskowej,
3)
w razie przeniesienia do pełnienia służby w organach wymienionych w art. 48 § 4,
4) 32
w razie przeniesienia do innej jednostki wojskowej,
5)
w razie skazania prawomocnym wyrokiem sądu lub warunkowego umorzenia postępowania karnego,
6)
w razie wydania przez sąd honorowy albo sąd koleżeński orzeczenia uznającego żołnierza winnym naruszenia honoru i godności żołnierskiej.
§  2.
W przypadkach określonych w § 1 pkt 1, 2 i 4 ławnik może być jeszcze wyznaczony do udziału w nie zakończonej sprawie w okresie do trzech miesięcy po wygaśnięciu mandatu.
Art.  491. 33

Do udziału w sprawie można wyznaczyć ławników wybranych do innego sądu wojskowego, jeżeli przemawia za tym wzgląd na usprawnienie postępowania sądowego.

Art.  50. 34

Zebranie żołnierzy, zwykłą większością głosów, odwołuje ławnika w razie:

1)
skazania go prawomocnym wyrokiem,
2)
niewykonywania obowiązków ławnika,
3)
zachowania godzącego w powagę sądu.
Art.  51.
§  1.
Ławnicy w zakresie orzekania są niezawiśli i podlegają tylko ustawom.
§  2.
Ławnicy składają wobec szefa sądu wojskowego uroczyste ślubowanie według roty ustalonej dla sędziów.

Rozdział 6.

Asesorowie.

Art.  52.
§  1. 35
Asesorem w sądzie wojskowym może być oficer pełniący zawodową służbę stałą, który spełnia wymagania określone w art. 24 § 1 pkt 2 i 3.
§  2.
Asesora w sądzie wojskowym powołuje i odwołuje Prezes Izby Wojskowej.
§  3.
Staż asesorski trwa co najmniej jeden rok.
§  4.
Zasady odbywania stażu asesorskiego określa Minister Obrony Narodowej.
Art.  53.
§  1.
Asesorowie biorą udział w rozpoznawaniu spraw według zasad przewidzianych dla sędziów. Jednak przewodniczyć na rozprawie głównej lub na posiedzeniu może tylko asesor, któremu Prezes Izby Wojskowej powierzył pełnienie tej czynności, i tylko wówczas, gdy ustawa przewiduje rozpoznanie sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.
§  2.
W zakresie orzekania do asesorów stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obowiązków i praw sędziego.
§  3.
Asesorowie nie mogą sprawować nadzoru penitencjarnego.
Art.  54.
§  1.
Za przewinienia dyscyplinarne i wykroczenia popełnione podczas lub w związku ze sprawowaniem obowiązków sędziego asesorowie ponoszą odpowiedzialność na zasadach przewidzianych dla sędziów.
§  2.
Za inne przewinienia dyscyplinarne, wykroczenia oraz czyny naruszające honor i godność żołnierską asesorowie ponoszą odpowiedzialność na zasadach ogólnych, określonych w przepisach o dyscyplinie wojskowej, z tym że prawo karania ich za przewinienia dyscyplinarne przysługuje jedynie przełożonym sędziom oraz Ministrowi Obrony Narodowej.
Art.  55. 36

Prezes Izby Wojskowej może powierzyć czasowe pełnienie obowiązków asesora w wojskowym sądzie garnizonowym oficerowi rezerwy odbywającemu ćwiczenia wojskowe, który jest asesorem sądu powszechnego i ma uprawnienia do pełnienia czynności sędziowskich

Rozdział 7. 37

Aplikanci.

Art.  56.
§  1. 38
Aplikantem może być oficer pełniący zawodową służbę stałą, który spełnia wymagania określone w art. 24 § 1 pkt 2.
§  2.
Aplikanta w sądzie wojskowym powołuje i odwołuje Prezes Izby Wojskowej.
§  3. 39
Dla żołnierza powołanego do zawodowej służby stałej na stanowisko aplikanta w sądzie wojskowym okres próbny trwa przez czas aplikacji.
Art.  57.
§  1.
Aplikacja w sądzie wojskowym trwa dwa lata.
§  2.
Prezes Izby Wojskowej może zaliczyć na poczet okresu aplikacji czas służby na innym odpowiednim stanowisku w wojsku lub czas pracy poza wojskiem w zawodzie prawniczym w rozmiarze nie przekraczającym jednego roku.
Art.  58.
§  1.
Po zakończeniu aplikacji aplikant składa wojskowy egzamin sędziowski. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest odbycie praktyki wojskowej lub przeszkolenia w jednostce wojskowej.
§  2.
Po złożeniu egzaminu sędziowskiego aplikanta wyznacza się na stanowisko asesora.
Art.  59.

Minister Obrony Narodowej na wniosek Prezesa Izby Wojskowej określa przebieg aplikacji oraz zasady i tryb składania wojskowego egzaminu sędziowskiego.

Art.  60.

Za przewinienia dyscyplinarne, wykroczenia oraz czyny naruszające honor i godność żołnierską aplikanci ponoszą odpowiedzialność na zasadach ogólnych, określonych w przepisach o dyscyplinie wojskowej.

Rozdział 8.

Obrońcy.

Art.  61.
§  1.
Obrońcami przed sądami wojskowymi są osoby wpisane na listę obrońców wojskowych.
§  2. 40
Obrońcą wojskowym może być adwokat posiadający stopień oficerski.
§  3.
W uzasadnionych przypadkach można wpisać na listę obrońców wojskowych osobę wykonującą zawód adwokata, chociaż nie posiada stopnia oficerskiego.
§  4.
Obrońcą wojskowym nie może być osoba spowinowacona w pierwszym stopniu lub spokrewniona do drugiego stopnia włącznie z sędzią lub prokuratorem wojskowym albo która jest małżonkiem sędziego lub prokuratora wojskowego.
Art.  611. 41

§  1. 42
Sędziowie sądów wojskowych oraz prokuratorzy wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury nie mogą w ciągu dwóch lat od opuszczenia stanowisk uzyskać wpisu z prawem wykonywania obowiązków obrońcy wojskowego przed tym sądem, na obszarze właściwości którego zajmowali te stanowiska w okresie ostatniego roku.
§  2.
Przepisu § 1 nie stosuje się do sędziów Izby Wojskowej oraz prokuratorów Naczelnej Prokuratury Wojskowej.
Art.  62. 43

Wpisanie na listę obrońców wojskowych zarządza Prezes Izby Wojskowej na wniosek zainteresowanego.

Art.  621. 44

(utracił moc).

Art.  63. 45

§  1.
Obrońcę wojskowego skreśla się z listy obrońców wojskowych, jeżeli przestał czynić zadość wymaganiom określonym w art. 61 § 2 oraz w razie ukończenia 70 roku życia, jak również na jego prośbę.
§  2. 46
(utracił moc).
§  3.
Skreślenie z listy obrońców wojskowych zarządza Prezes Izby Wojskowej.
Art.  64.

Od decyzji Prezesa Izby Wojskowej o odmowie wpisania lub o skreśleniu z listy obrońców wojskowych służy zainteresowanemu odwołanie do Ministra Obrony Narodowej w terminie 30 dni.

Art.  65.

Zawieszenie adwokata w czynnościach zawodowych w postępowaniu dyscyplinarnym przewidzianym w przepisach o ustroju adwokatury powoduje zawieszenie go w czynnościach obrońcy wojskowego.

Art.  66. 47

Do udziału w sprawie w charakterze obrońcy dopuszcza się adwokata nie będącego obrońcą wojskowym, któremu strona udzieliła pełnomocnictwa.

Rozdział 9.

Przepisy przejściowe i końcowe.

Art.  67.

Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy są sędziami w sądach wojskowych albo asesorami lub aplikantami w tych sądach, pozostają nadal na dotychczasowych stanowiskach.

Art.  68.
§  1. 48
Obowiązki i uprawnienia sędziów w sprawach nie unormowanych w ustawie określają przepisy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, z zastrzeżeniem § 2, z tym że przepisów o okresie próbnym nie stosuje się.
§  11. 49
Do sędziów sądów wojskowych stosuje się przepisy art. 75 i 79 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, z tym że urlopu, o którym mowa w art. 75, udziela się, jeżeli sędzia nie uzyskał wcześniej prawa do urlopu dodatkowego, określonego w przepisach o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
§  12. 50
Uposażenie sędziów, asesorów i aplikantów sądów wojskowych określają przepisy o uposażeniu żołnierzy, z tym że nie może być ono niższe od wynagrodzenia sędziów, asesorów i aplikantów sądów powszechnych na stanowiskach równorzędnych, ustalonych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w drodze rozporządzenia.
§  2. 51
W sprawach wyznaczania asesorów i aplikantów na stanowiska służbowe w sądach wojskowych oraz w innych sprawach nie unormowanych w ustawie do asesorów i aplikantów stosuje się przepisy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
Art.  69.

Postępowanie dyscyplinarne wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy prowadzi się nadal według przepisów dotychczasowych.

Art.  70.
§  1.
Wpisy na listę obrońców wojskowych dokonane przed dniem wejścia w życie ustawy tracą moc z upływem trzech miesięcy od tego dnia.
§  2.
Osoby, wpisane na listę obrońców wojskowych, przed dniem wejścia w życie ustawy, mogą w terminie określonym w § 1 złożyć wnioski o wpisanie na listę.
§  3.
Na listę obrońców wojskowych mogą być wpisane również osoby, które były obrońcami wojskowymi w dniu wejścia w życie ustawy, chociażby nie spełniały wymagań określonych w art. 61 § 2 pkt 1 lub 2 albo nie posiadały stopnia oficerskiego.
Art.  71.
§  1. 52
Sędziego Izby Wojskowej, który został odwołany przez Prezydenta ze stanowiska, wyznacza się na inne stanowisko w Siłach Zbrojnych, a jeżeli jest to niemożliwe - zwalnia się z zawodowej służby wojskowej z zachowaniem wszelkich uprawnień, przysługujących żołnierzowi zwolnionemu z tej służby z przyczyn, które nie powodują utraty tych uprawnień.
§  2.
Sędziego Izby Wojskowej, który z mocy prawa utracił stanowisko, zwalnia się z zawodowej słuzby wojskowej. Zwolnienie to pociąga za sobą takie same skutki, jak zwolnienie oficera ukaranego karą dyscyplinarną usunięcia z zawodowej służby wojskowej, przewidzianą w przepisach o dyscyplinie wojskowej. Sąd Dyscyplinarny właściwy dla sędziów Sądu Najwyższego, orzekając karę wydalenia sędziego ze służby sędziowskiej, może wystąpić z wnioskiem o pozbawienie go stopnia oficerskiego. W rozumieniu przepisów o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych wniosek ten jest równoznaczny z wnioskiem sądu honorowego o pozbawienie żołnierza stopnia oficerskiego.
§  3. 53
(skreślony).
Art.  72.
§  1.
Pierwsze wybory ławników na podstawie niniejszej ustawy odbędą się w ciągu 6 miesięcy od wejścia jej w życie.
§  2.
Ławnicy czynni w sądach wojskowych w dniu wejścia w życie ustawy pełnią nadal swoje obowiązki do czasu przeprowadzenia wyboru ławników zgodnie z ustawą. Przepis art. 49 § 2 stosuje się odpowiednio.
Art.  73.
§  1.
Tracą moc:
1)
dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23 września 1944 r. - Prawo o ustroju Sądów Wojskowych i Prokuratury Wojskowej (Dz. U. Nr 6, poz. 29 z późniejszymi zmianami),
2)
art. 32-35 i 50-52 Kodeksu wojskowego postępowania karnego z dnia 23 czerwca 1945 r. (Dz. U. z 1956 r. Nr 22, poz. 103),
3)
art. 43 ust. 2 i art. 44 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 11, poz. 54).
§  2.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie niniejszej ustawy zachowują moc przepisy dotychczasowe ze zmianami wynikającymi z niniejszej ustawy.
Art.  74.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1972 r.

1 Art. 2 skreślony przez art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
2 Art. 4 ust. 2 zmieniony przez art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
3 Art. 6 zmieniony przez art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.
4 Art. 7 skreślony przez art. 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.
5 Art. 8 skreślony przez art. 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.
6 Art. 121 dodany przez art. 6 pkt 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
7 Art. 20 § 1 zmieniony przez art. 6 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
8 Art. 20 § 3:

- dodany przez art. 6 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.

- zmieniony przez art. 50 pkt 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U.97.98.604) z dniem 19 września 1997 r.

9 Art. 20 § 4 dodany przez art. 50 pkt 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U.97.98.604) z dniem 19 września 1997 r.
10 Art. 21 zmieniony art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
11 Art. 23 zmieniony przez art. 6 pkt 6 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
12 Art. 24 § 1 zmieniony przez art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.96.7.44) z dniem 24 lutego 1996 r.
13 Art. 24 § 1 pkt 1 skreślony przez art. 6 pkt 7 lit. a) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
14 Art. 24 § 3 zmieniony przez art. 6 pkt 7 lit. b) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
15 Art. 24 § 4 skreślony przez art. 6 pkt 7 lit. c) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
16 Art. 25 zmieniony przez art. 6 pkt 8 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
17 Art. 28 zmieniony przez art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.91.113.491) z dniem 9 grudnia 1991 r.
18 Art. 29 zmieniony przez art. 6 pkt 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
19 Art. 30 zmieniony przez art. 6 pkt 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
20 Art. 31 skreślony przez art. 6 pkt 10 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
21 Art. 33 zmieniony przez art. 6 pkt 11 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
22 Art. 34 zmieniony przez art. 6 pkt 12 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
23 Art. 41 § 1 zmieniony przez art. 6 pkt 13 lit. a) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
24 Art. 41 § 2 skreślony przez art. 6 pkt 13 lit. b) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
25 Art. 41 § 4 zmieniony przez art. 6 pkt 13 lit. c) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
26 Art. 46 zmieniony przez art. 6 pkt 14 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
27 Z dniem 22 lipca 1983 r. odwiesza się moc obowiązującą art. 48 § 2, zgodnie z art. 14 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o przekazaniu do właściwości sądów wojskowych spraw o niektóre przestępstwa oraz o zmianie ustroju sądów wojskowych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w czasie obowiązywania stanu wojennego (Dz.U.81.29.157) - zob. art. 20 powołanego dekretu oraz § 1 uchwały Rady Państwa z dnia 20 lipca 1983 r. w sprawie zniesienia stanu wojennego (Dz.U.83.39.178).
28 Art. 48 § 3 zmieniony przez art. 6 pkt 15 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
29 Art. 48 § 4 zmieniony przez art. 8 pkt 2 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.91.113.491) z dniem 9 grudnia 1991 r.
30 Z dniem 22 lipca 1983 r. odwiesza się moc obowiązującą art. 48 § 5, zgodnie z art. 14 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o przekazaniu do właściwości sądów wojskowych spraw o niektóre przestępstwa oraz o zmianie ustroju sądów wojskowych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w czasie obowiązywania stanu wojennego (Dz.U.81.29.157) - zob. art. 20 powołanego dekretu oraz § 1 uchwały Rady Państwa z dnia 20 lipca 1983 r. w sprawie zniesienia stanu wojennego (Dz.U.83.39.178).
31 Z dniem 22 lipca 1983 r. odwiesza się moc obowiązującą art. 49, zgodnie z art. 14 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o przekazaniu do właściwości sądów wojskowych spraw o niektóre przestępstwa oraz o zmianie ustroju sądów wojskowych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w czasie obowiązywania stanu wojennego (Dz.U.81.29.157) - zob. art. 20 powołanego dekretu oraz § 1 uchwały Rady Państwa z dnia 20 lipca 1983 r. w sprawie zniesienia stanu wojennego (Dz.U.83.39.178).
32 Art. 49 § 1 pkt 1 zmieniony przez art. 6 pkt 16 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
33 Art. 491 dodany przez art. 6 pkt 17 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
34 Art. 50 zmieniony przez art. 6 pkt 18 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
35 Art. 52 § 1:

- zmieniony przez art. 6 pkt 19 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.

- zmieniony przez art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.96.7.44) z dniem 24 lutego 1996 r.

36 Art. 55:

- zmieniony przez art. 6 pkt 19 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.

- zmieniony przez art. 8 pkt 3 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.91.113.491) z dniem 9 grudnia 1991 r.

37 Z dniem 22 lipca 1983 r. odwiesza się moc obowiązującą rozdziału 7, zgodnie z art. 19 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o przekazaniu do właściwości sądów wojskowych spraw o niektóre przestępstwa oraz o zmianie ustroju sądów wojskowych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w czasie obowiązywania stanu wojennego (Dz.U.81.29.157) - zob. art. 20 powołanego dekretu oraz § 1 uchwały Rady Państwa z dnia 20 lipca 1983 r. w sprawie zniesienia stanu wojennego (Dz.U.83.39.178).
38 Art. 56 § 1:

- zmieniony przez art. 6 pkt 20 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.96.7.44) z dniem 24 lutego 1996 r.

39 Art. 56 § 3 dodany przez art. 4 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.96.7.44) z dniem 24 lutego 1996 r.
40 Art. 61 § 2:

- zmieniony przez art. 6 pkt 21 lit. a) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.

- zmieniony przez art. 5 pkt 3 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.

41 Art. 611 dodany przez art. 6 pkt 22 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
42 Art. 611 § 1 zmieniony przez art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.
43 Art. 62 zmieniony przez art. 6 pkt 23 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
44 Art. 621 utracił moc na podstawie art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 lipca 1996 r.
45 Art. 63 zmieniony przez art. 6 pkt 25 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
46 Art. 63 § 2 utracił moc na podstawie art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 lipca 1996 r.
47 Art. 66 zmieniony przez art. 6 pkt 26 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
48 Art. 68 § 1:

- zmieniony przez art. 8 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.91.113.491) z dniem 9 grudnia 1991 r.

- zmieniony przez art. 4 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.96.7.44) z dniem 24 lutego 1996 r.

49 Art. 68 § 11 dodany przez art. 6 pkt 27 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
50 Art. 68 § 12 dodany prez art. 8 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.91.113.491) z dniem 9 grudnia 1991 r.
51 Art. 68 § 2 zmieniony przez art. 4 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.96.7.44) z dniem 24 lutego 1996 r.
52 Art. 71 § 1 zmieniony przez art. 6 pkt 28 lit. a) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.
53 Art. 71 § 3 skreślony przez art. 6 pkt 28 lit. b) ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo o notariacie (Dz.U.89.73.436) z dniem 29 grudnia 1989 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024