Opłaty sądowe w sprawach karnych.

DEKRET
z dnia 23 stycznia 1947 r.
o opłatach sądowych w sprawach karnych.

Na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1945 r. o trybie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 1, poz. 1) - Rada Ministrów postanawia, a Prezydium Krajowej Rady Narodowej zatwierdza, co następuje:
Art.  1.
1.
W sprawach karnych uiszcza się opłaty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz koszty postępowania. Opłaty sądowe i koszty postępowania stanowią koszty sądowe.
2.
Koszty postępowania karnego regulują przepisy kodeksu postępowania karnego.
Art.  2.
1.
Uwolnienie od opłat sądowych służy:
1)
Skarbowi Państwa i podmiotom prawnym, do których zastępstwa jest uprawniona Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
stronie, której sąd przyznał prawo ubogich (art. 576 kodeksu postępowania karnego).
2.
Uwolnienie od opłat sąd stwierdza w wyroku.
Art.  3.

W razie cofnięcia prawa ubogich sąd postanawia, czy i w jakim zakresie strona obowiązana jest uiścić opłatę sądową, od której była uwolniona.

Art.  4. 1

Sąd może zwolnić skazanego, oskarżyciela prywatnego lub pokrzywdzonego w całości lub częściowo od opłaty sądowej, jeżeli stwierdzi na podstawie zaświadczenia właściwego organu zawierającego dokładne dane o stanie rodzinnym, majątku i dochodach osoby zwolnionej od opłaty, że jej uiszczenie byłoby zbyt uciążliwe dla tej osoby lub najbliższej rodziny, będącej na jej utrzymaniu.

Art.  5.
1.
Prawo Skarbu Państwa do żądania nieuiszczonej opłaty sądowej przedawnia się z upływem lat trzech licząc od dnia, w którym opłatę należało uiścić.
2.
Prawo strony do żądania zwrotu opłaty sądowej przedawnia się z upływem lat trzech od dnia powstania tego prawa.
Art.  6.
1.
Wysokość przypadającej opłaty sądowej oznacza sąd w wyroku.
2.
Jeżeli o opłacie sądowej sąd nie orzekł w wyroku, postanowienie w tej mierze wyda sąd odwoławczy bądź sąd, w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji.
3.
Na postanowienie sądu pierwszej instancji służy zażalenie w trybie określonym w kodeksie postępowania karnego.
Art.  7.

Groszowe końcówki opłat przekraczające 50 groszy zaokrągla się wzwyż do 1 złotego, a końcówki do 50 groszy włącznie pomija się.

Art.  8.

Wyrok skazujący pociąga za sobą obowiązek uiszczenia przez skazanego opłaty sądowej w zależności od wysokości wymierzonej kary.

Art.  9. 2

Skazany w pierwszej instancji obowiązany jest tytułem opłaty sądowej uiścić w razie skazania:

na karę pozbawienia wolności:

a)
do 2 tygodni 30 zł,
b)
do 1 miesiąca 50 zł,
c)
do 3 miesięcy 100 zł,
d)
do 6 miesięcy 150 zł,
e)
do 1 roku 250 zł,
f)
do 2 lat 400 zł,
g)
do 5 lat 600 zł,
h)
ponad 5 lat lub dożywotnio 800 zł,
Art.  10. 3

Skazany w pierwszej instancji na grzywnę (karę pieniężną) obowiązany jest uiścić tytułem opłaty sądowej 10% od kwoty wymierzonej mu grzywny, nie mniej jednak niż 5 zł.

Art.  11.

W razie skazania tym samym wyrokiem na karę pozbawienia wolności i karę grzywny (karę pieniężną) wymierza się obie opłaty przewidziane w artykułach poprzedzających.

Art.  12.
1.
W razie orzeczenia kary łącznej opłatę sądową wymierza się od tej kary.
2.
W razie orzeczenia kary łącznej na podstawie kilku wyroków opłaty sądowe, wymierzone w tych wyrokach, ulegają zsumowaniu.
Art.  13.

Jeżeli została orzeczona grzywna (kara pieniężna), a kara pozbawienia wolności była wyznaczona tylko na przypadek niemożności ściągnięcia grzywny, opłatę sądową pobiera się według art. 10.

Art.  14. 4

W razie uchylenia wyroku przez sąd rewizyjny i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania nie pobiera się opłaty sądowej zarówno od wyroku uchylającego jak i uchylonego.

Art.  15.

W razie nieuwzględnienia apelacji lub kasacji założonej na korzyść skazanego sąd wymierza za instancję odwoławczą opłatę podwójną w stosunku do należnej za pierwszą instancję.

Art.  16.

W razie nieuwzględnienia apelacji lub kasacji założonej wyłącznie przez oskarżyciela publicznego opłaty sądowej nie pobiera się.

Art.  17.

W razie obniżenia wymiaru kary w instancji odwoławczej sąd wymierza opłatę za obie instancje według kary przez siebie orzeczonej, przy czym opłata za wyższą instancję wynosić będzie połowę opłaty za pierwszą instancję.

Art.  18.

W razie podwyższenia wymiaru kary lub skazania dopiero w instancji odwoławczej sąd wymierza opłatę sądową za obie instancje według kary przez siebie orzeczonej w jednakowej wysokości za obie instancje.

Art.  19. 5

1.
W sprawach z oskarżenia prywatnego lub w sprawach z oskarżenia publicznego, w których wyłącznym oskarżycielem był pokrzywdzony, nakłada się w razie wyroku uniewinniającego na oskarżyciela prywatnego lub pokrzywdzonego opłatę sądową w wysokości od 100 zł do 300 zł za każdą instancję.
2.
W tej samej wysokości pobiera się od oskarżyciela prywatnego lub pokrzywdzonego opłatę sądową za instancję odwoławczą w razie oddalenia założonego przez nich środka odwoławczego od wyroku skazującego.
Art.  20.

Opłatę nieuiszczoną w terminie dwutygodniowym od dnia uprawomocnienia się orzeczenia ściąga się z urzędu.

Art.  21. 6

1.
Za odpisy, zaświadczenia i inne dokumenty, wydawane na wniosek na podstawie akt, pobiera się od wnioskodawcy opłatę kancelaryjną w wysokości 20 zł za każdą stronicę pisma maszynowego wydanego dokumentu, licząc 25 wierszy za stronicę. Rozpoczętą stronicę liczy się za całą. Jeżeli pismo jest sporządzone w obcym języku lub zawiera tabelę, pobiera się opłatę w podwójnej wysokości.
2.
Oskarżony ma zawsze prawo otrzymać bezpłatnie jeden odpis każdego postanowienia i wyroku.
3.
Do opłaty przewidzianej w niniejszym artykule stosuje się przepisy dotyczące sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych.
Art.  22.
1. 7
W razie dochodzenia w procesie karnym roszczeń majątkowych, wynikających z przestępstwa, do opłaty sądowej stosuje się przepisy działu I rozdziału I i II oraz działu II rozdziału I dekretu z dnia 6 grudnia 1946 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. R. P. Nr 70, poz. 382), pisma jednak i załączniki wnoszone przez powoda cywilnego w toku postępowania przygotowawczego są wolne od opłaty od podań i załączników; w żadnym stadium postępowania nie pobiera się opłaty za doręczenie; obowiązek uiszczenia wpisu od powództwa powstaje z chwilą rozpoczęcia rozprawy głównej w sądzie pierwszej instancji.
2.
Wpis uiszczony od powództwa cywilnego, pozostawionego w postępowaniu karnym bez rozpoznania, zalicza się przy wniesieniu powództwa o to samo roszczenie przed sąd cywilny, jeżeli to nastąpi w ciągu dwóch lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia sądu karnego.
Art.  23.

Z dniem wejścia w życie niniejszego dekretu tracą moc obowiązującą:

1)
nieuchylone dotychczas przepisy o kosztach sądowych (Dz. U. R. P. z 1945 r. Nr 15, poz. 89),
2)
art. 217 § 2 kodeksu postępowania karnego.
Art.  24.

Jeżeli dotychczasowe przepisy utrzymane w mocy powołują się na przepisy uchylone bądź też ogólnie odsyłają do przepisów o kosztach sądowych, dotyczących przedmiotów unormowanych w dekrecie niniejszym, stosuje się odpowiednio przepisy dekretu niniejszego.

Art.  25.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu może zmienić stawki opłat sądowych ustalonych w niniejszym dekrecie.

Art.  26.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Ministrom: Sprawiedliwości i Skarbu.

Art.  27.

Dekret niniejszy wchodzi w życie po upływie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia.

1 Art. 4 zmieniony przez art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 16 listopada 1960 r. o zmianie przepisów dotyczących kary grzywny, kosztów i opłat sądowych w sprawach karnych (Dz.U.60.51.299) z dniem 24 listopada 1960 r.
2 Art. 9 zmieniony przez art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 1960 r. o zmianie przepisów dotyczących kary grzywny, kosztów i opłat sądowych w sprawach karnych (Dz.U.60.51.299) z dniem 24 listopada 1960 r.

Występujące w art. 9 kwoty zostały podane po ich zmianie zgodnie z:

- § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 lutego 1958 r. (Dz.U.58.13.57) z dniem 26 marca 1958 r.

- § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 1969 r. (Dz.U.69.37.326) z dniem 1 stycznia 1970 r.

3 Występująca w art. 10 kwota została podana po jej zmianie zgodnie z § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 lutego 1958 r. (Dz.U.58.13.57) z dniem 26 marca 1958 r.
4 Art. 14 zmieniony przez art. 9 ustawy z dnia 27 kwietnia 1949 r. o zmianie przepisów postępowania karnego (Dz.U.49.32.238) z dniem 1 lipca 1947 r.
5 Występujące w art. 19 kwoty zostały podane po ich zmianie zgodnie z:

- § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 lutego 1958 r. (Dz.U.58.13.57) z dniem 26 marca 1958 r.

- § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 1969 r. (Dz.U.69.37.326) z dniem 1 stycznia 1970 r.

6 Występująca w art. 21 kwota została podana po jej zmianie zgodnie z:

- § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 lutego 1958 r. (Dz.U.58.13.57) z dniem 26 marca 1958 r.

- § 1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 1969 r. (Dz.U.69.37.326) z dniem 1 stycznia 1970 r.

- § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 maja 1971 r. (Dz.U.71.12.124) z dniem 8 czerwca 1971 r.

7 Art. 22 ust. 1 zmieniony przez pkt 2 obwieszczenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 maja 1947 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.47.38.192).

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1947.19.73

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Opłaty sądowe w sprawach karnych.
Data aktu: 23/01/1947
Data ogłoszenia: 22/02/1947
Data wejścia w życie: 23/03/1947