Opłaty sądowe w sprawach karnych.

DEKRET
z dnia 23 stycznia 1947 r.
o opłatach sądowych w sprawach karnych.

Na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1945 r. o trybie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 1, poz. 1) - Rada Ministrów postanawia, a Prezydium Krajowej Rady Narodowej zatwierdza, co następuje:
Art.  1.
1.
W sprawach karnych uiszcza się opłaty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz koszty postępowania. Opłaty sądowe i koszty postępowania stanowią koszty sądowe.
2.
Koszty postępowania karnego regulują przepisy kodeksu postępowania karnego.
Art.  2.
1.
Uwolnienie od opłat sądowych służy:
1)
Skarbowi Państwa i podmiotom prawnym, do których zastępstwa jest uprawniona Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
stronie, której sąd przyznał prawo ubogich (art. 576 kodeksu postępowania karnego).
2.
Uwolnienie od opłat sąd stwierdza w wyroku.
Art.  3.

W razie cofnięcia prawa ubogich sąd postanawia, czy i w jakim zakresie strona obowiązana jest uiścić opłatę sądową, od której była uwolniona.

Art.  4. 1

Sąd może zwolnić skazanego, oskarżyciela prywatnego lub pokrzywdzonego w całości lub częściowo od opłaty sądowej, jeżeli stwierdzi na podstawie zaświadczenia właściwego organu zawierającego dokładne dane o stanie rodzinnym, majątku i dochodach osoby zwolnionej od opłaty, że jej uiszczenie byłoby zbyt uciążliwe dla tej osoby lub najbliższej rodziny, będącej na jej utrzymaniu.

Art.  5.
1.
Prawo Skarbu Państwa do żądania nieuiszczonej opłaty sądowej przedawnia się z upływem lat trzech licząc od dnia, w którym opłatę należało uiścić.
2.
Prawo strony do żądania zwrotu opłaty sądowej przedawnia się z upływem lat trzech od dnia powstania tego prawa.
Art.  6.
1.
Wysokość przypadającej opłaty sądowej oznacza sąd w wyroku.
2.
Jeżeli o opłacie sądowej sąd nie orzekł w wyroku, postanowienie w tej mierze wyda sąd odwoławczy bądź sąd, w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji.
3.
Na postanowienie sądu pierwszej instancji służy zażalenie w trybie określonym w kodeksie postępowania karnego.
Art.  7.

Groszowe końcówki opłat przekraczające 50 groszy zaokrągla się wzwyż do 1 złotego, a końcówki do 50 groszy włącznie pomija się.

Art.  8.

Wyrok skazujący pociąga za sobą obowiązek uiszczenia przez skazanego opłaty sądowej w zależności od wysokości wymierzonej kary.

Art.  9. 2

Skazany w pierwszej instancji obowiązany jest tytułem opłaty sądowej uiścić w razie skazania:

na karę pozbawienia wolności:

a)
do 2 tygodni 30 zł,
b)
do 1 miesiąca 50 zł,
c)
do 3 miesięcy 100 zł,
d)
do 6 miesięcy 150 zł,
e)
do 1 roku 250 zł,
f)
do 2 lat 400 zł,
g)
do 5 lat 600 zł,
h)
ponad 5 lat lub dożywotnio 800 zł,
Art.  10. 3

Skazany w pierwszej instancji na grzywnę (karę pieniężną) obowiązany jest uiścić tytułem opłaty sądowej 10% od kwoty wymierzonej mu grzywny, nie mniej jednak niż 5 zł.

Art.  11.

W razie skazania tym samym wyrokiem na karę pozbawienia wolności i karę grzywny (karę pieniężną) wymierza się obie opłaty przewidziane w artykułach poprzedzających.

Art.  12.
1.
W razie orzeczenia kary łącznej opłatę sądową wymierza się od tej kary.
2.
W razie orzeczenia kary łącznej na podstawie kilku wyroków opłaty sądowe, wymierzone w tych wyrokach, ulegają zsumowaniu.
Art.  13.

Jeżeli została orzeczona grzywna (kara pieniężna), a kara pozbawienia wolności była wyznaczona tylko na przypadek niemożności ściągnięcia grzywny, opłatę sądową pobiera się według art. 10.

Art.  14. 4

W razie uchylenia wyroku przez sąd rewizyjny i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania nie pobiera się opłaty sądowej zarówno od wyroku uchylającego jak i uchylonego.

Art.  15.

W razie nieuwzględnienia apelacji lub kasacji założonej na korzyść skazanego sąd wymierza za instancję odwoławczą opłatę podwójną w stosunku do należnej za pierwszą instancję.

Art.  16.

W razie nieuwzględnienia apelacji lub kasacji założonej wyłącznie przez oskarżyciela publicznego opłaty sądowej nie pobiera się.

Art.  17.

W razie obniżenia wymiaru kary w instancji odwoławczej sąd wymierza opłatę za obie instancje według kary przez siebie orzeczonej, przy czym opłata za wyższą instancję wynosić będzie połowę opłaty za pierwszą instancję.

Art.  18.

W razie podwyższenia wymiaru kary lub skazania dopiero w instancji odwoławczej sąd wymierza opłatę sądową za obie instancje według kary przez siebie orzeczonej w jednakowej wysokości za obie instancje.

Art.  19. 5

1.
W sprawach z oskarżenia prywatnego lub w sprawach z oskarżenia publicznego, w których wyłącznym oskarżycielem był pokrzywdzony, nakłada się w razie wyroku uniewinniającego na oskarżyciela prywatnego lub pokrzywdzonego opłatę sądową w wysokości od 100 zł do 300 zł za każdą instancję.
2.
W tej samej wysokości pobiera się od oskarżyciela prywatnego lub pokrzywdzonego opłatę sądową za instancję odwoławczą w razie oddalenia założonego przez nich środka odwoławczego od wyroku skazującego.
Art.  20.

Opłatę nieuiszczoną w terminie dwutygodniowym od dnia uprawomocnienia się orzeczenia ściąga się z urzędu.

Art.  21. 6

1.
Za odpisy, zaświadczenia i inne dokumenty, wydawane na wniosek na podstawie akt, pobiera się od wnioskodawcy opłatę kancelaryjną w wysokości 20 zł za każdą stronicę pisma maszynowego wydanego dokumentu, licząc 25 wierszy za stronicę. Rozpoczętą stronicę liczy się za całą. Jeżeli pismo jest sporządzone w obcym języku lub zawiera tabelę, pobiera się opłatę w podwójnej wysokości.
2.
Oskarżony ma zawsze prawo otrzymać bezpłatnie jeden odpis każdego postanowienia i wyroku.
3.
Do opłaty przewidzianej w niniejszym artykule stosuje się przepisy dotyczące sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych.
Art.  22.
1. 7
W razie dochodzenia w procesie karnym roszczeń majątkowych, wynikających z przestępstwa, do opłaty sądowej stosuje się przepisy działu I rozdziału I i II oraz działu II rozdziału I dekretu z dnia 6 grudnia 1946 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. R. P. Nr 70, poz. 382), pisma jednak i załączniki wnoszone przez powoda cywilnego w toku postępowania przygotowawczego są wolne od opłaty od podań i załączników; w żadnym stadium postępowania nie pobiera się opłaty za doręczenie; obowiązek uiszczenia wpisu od powództwa powstaje z chwilą rozpoczęcia rozprawy głównej w sądzie pierwszej instancji.
2.
Wpis uiszczony od powództwa cywilnego, pozostawionego w postępowaniu karnym bez rozpoznania, zalicza się przy wniesieniu powództwa o to samo roszczenie przed sąd cywilny, jeżeli to nastąpi w ciągu dwóch lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia sądu karnego.
Art.  23.

Z dniem wejścia w życie niniejszego dekretu tracą moc obowiązującą:

1)
nieuchylone dotychczas przepisy o kosztach sądowych (Dz. U. R. P. z 1945 r. Nr 15, poz. 89),
2)
art. 217 § 2 kodeksu postępowania karnego.
Art.  24.

Jeżeli dotychczasowe przepisy utrzymane w mocy powołują się na przepisy uchylone bądź też ogólnie odsyłają do przepisów o kosztach sądowych, dotyczących przedmiotów unormowanych w dekrecie niniejszym, stosuje się odpowiednio przepisy dekretu niniejszego.

Art.  25.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu może zmienić stawki opłat sądowych ustalonych w niniejszym dekrecie.

Art.  26.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Ministrom: Sprawiedliwości i Skarbu.

Art.  27.

Dekret niniejszy wchodzi w życie po upływie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia.

1 Art. 4 zmieniony przez art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 16 listopada 1960 r. o zmianie przepisów dotyczących kary grzywny, kosztów i opłat sądowych w sprawach karnych (Dz.U.60.51.299) z dniem 24 listopada 1960 r.
2 Art. 9 zmieniony przez art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 1960 r. o zmianie przepisów dotyczących kary grzywny, kosztów i opłat sądowych w sprawach karnych (Dz.U.60.51.299) z dniem 24 listopada 1960 r.

Występujące w art. 9 kwoty zostały podane po ich zmianie zgodnie z:

- § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 lutego 1958 r. (Dz.U.58.13.57) z dniem 26 marca 1958 r.

- § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 1969 r. (Dz.U.69.37.326) z dniem 1 stycznia 1970 r.

3 Występująca w art. 10 kwota została podana po jej zmianie zgodnie z § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 lutego 1958 r. (Dz.U.58.13.57) z dniem 26 marca 1958 r.
4 Art. 14 zmieniony przez art. 9 ustawy z dnia 27 kwietnia 1949 r. o zmianie przepisów postępowania karnego (Dz.U.49.32.238) z dniem 1 lipca 1947 r.
5 Występujące w art. 19 kwoty zostały podane po ich zmianie zgodnie z:

- § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 lutego 1958 r. (Dz.U.58.13.57) z dniem 26 marca 1958 r.

- § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 1969 r. (Dz.U.69.37.326) z dniem 1 stycznia 1970 r.

6 Występująca w art. 21 kwota została podana po jej zmianie zgodnie z:

- § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 lutego 1958 r. (Dz.U.58.13.57) z dniem 26 marca 1958 r.

- § 1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 1969 r. (Dz.U.69.37.326) z dniem 1 stycznia 1970 r.

- § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 maja 1971 r. (Dz.U.71.12.124) z dniem 8 czerwca 1971 r.

7 Art. 22 ust. 1 zmieniony przez pkt 2 obwieszczenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 maja 1947 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.47.38.192).

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1947.19.73

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Opłaty sądowe w sprawach karnych.
Data aktu: 23/01/1947
Data ogłoszenia: 22/02/1947
Data wejścia w życie: 23/03/1947