Przepisy wspólne.
Przepisy ogólne.
W sprawach cywilnych wymienionych w dekrecie niniejszym pobiera się opłaty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz zwrot wydatków. Opłaty sądowe i wydatki stanowią koszty sądowe.
W razie cofnięcia prawa ubogich lub uchylenia kurateli należne od strony koszty sądowe będą ściągnięte z urzędu z zastosowaniem odpowiednio przepisu art. 119 § 1 kodeksu postępowania cywilnego.
Jeżeli o obowiązku uiszczenia kosztów sądowych w myśl przepisów art. 5-6 sąd nie orzekł w toku postępowania w danej sprawie, postanowienie w tej mierze wyda sąd, w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji.
Należności Skarbu Państwa z tytułu powstałych w toku procesu lub innego postępowania kosztów sądowych, a włożonych na przeciwnika strony, uwolnionej od kosztów sądowych lub opłat sądowych, będą w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym zaspokojone w tym samym stopniu i w tych samych granicach, jak koszty procesu lub innego postępowania, przyznane stronie uwolnionej.
Postępowanie o przyznanie prawa ubogich i postępowanie przed sądem polubownym wolne jest od opłat sądowych.
Opłatę sądową należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma lub przy złożeniu wniosku podlegającego opłacie.
Przepis artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio, gdy w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sprawy albo wskutek zmiany lub rozszerzenia żądania należy uiścić opłatę wyższą od poprzednio wniesionej.
Przepisów art. 13 i 14 nie stosuje się w przypadkach, gdy sąd obowiązany jest do działania z urzędu. W tym przypadku opłatę pobiera się na podstawie wymiaru z urzędu.
Opłatę wymierzoną z urzędu należy pod rygorem egzekucji uiścić w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia stronie wezwania do zapłaty.
Opłatę uchyloną w całości lub w części prawomocnym orzeczeniem zwraca się stronie z urzędu.
Groszowe końcówki opłat przekraczające 50 gr zaokrągla się wzwyż do jednego złotego, a końcówki do 50 gr włącznie pomija się.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określi sposób uiszczania opłat sądowych.
Opłaty sądowe.
W sprawach cywilnych pobiera się następujące opłaty sądowe:
Wpis.
Wpis jest stosunkowy i stały.
od pierwszych 5.000 zł. 100 zł,
a od nadwyżki 2 1/2%,
od pierwszych 50.000 zł 1.225 zł,
a od nadwyżki 3%.
Suma wpisu stosunkowego lub wszystkich wpisów stosunkowych w razie zgłoszenia równocześnie w jednym piśmie lub jednym oświadczeniu kilku wniosków, podlegających opłacie wpisu stosunkowego, nie może wynosić mniej niż 50 zł.
Podstawą obliczenia wpisu stosunkowego od środków odwoławczych i skargi o wznowienie jest wartość przedmiotu zaskarżenia objętego pismem.
Wpis uiszczony od pisma odrzuconego z powodu niewłaściwości sądu zalicza się przy ponownym wniesieniu tegoż pisma, jeżeli to nastąpi w terminie tygodniowym od dnia uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu.
Na żądanie strony zwraca się wpis:
Na żądanie strony zwraca się połowę wpisu w razie cofnięcia pisma przed rozpoczęciem rozprawy lub posiedzenia, na które sprawa została skierowana. Również w razie zawarcia ugody zwraca się połowę wpisu za instancję, w której ugoda nastąpiła.
Opłata od podań i załączników.
Od każdego podania i wniosku do protokołu złożonego poza rozprawą lub posiedzeniem i w ogóle od każdego pisma nie podlegającego opłacie wpisu pobiera się opłatę w postępowaniu przed sądami w wysokości 20 zł, a w postępowaniu przed komornikami - 10 zł.
Od każdego załącznika do pisma lub protokołu pobiera się opłatę w wysokości 10 zł.
Od opłaty od podań i załączników wolne są:
Opłata kancelaryjna.
- w wysokości 100 zł,
- w wysokości 20 zł.
Opłata za doręczenie.
Opłata za doręczenie jest stosunkowa lub stała.
Wysokość opłaty stosunkowej zależna jest od wysokości wpisu stosunkowego lub stałego.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określi:
Kaucja kasacyjna.
Wysokość kaucji, którą należy wpłacić przy wniesieniu skargi kasacyjnej, wynosi 1.000 zł.
Wydatki.
Do wydatków należą:
Koszty przeprowadzenia dowodu na żądanie sądu polubownego ponoszą obie strony. Co do złożenia zaliczki i skutków jej niezłożenia stosuje się art. 45 dekretu niniejszego.
(uchylony).
Przepisy szczególne.
Opłaty w postępowaniu spornym.
Dziesiątą część wpisu stosunkowego pobiera się od wniosku o zabezpieczenie dowodu.
Piątą część wpisu stosunkowego pobiera się od wartości przedmiotu ugody, zawartej przed sądem bez uprzedniego wytoczenia powództwa, lub tej części wartości przedmiotu ugody, zawartej w toku sporu, która przewyższa wartość przedmiotu sporu. Opłatę tę pobiera się na podstawie urzędowego wymiaru.
Podstawą obliczenia wpisu stosunkowego od zarzutów w postępowaniu nakazowym, sprzeciwu od wyroku zaocznego i skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego jest wartość przedmiotu zaskarżenia, objętego pismem procesowym.
W sprawach o unieważnienie małżeństwa lub rozwód wpis tymczasowy wynosi od 1.000 zł do 10.000 zł. Przy ostatecznym określeniu wpisu w tych sprawach sąd winien mieć na względzie stosunki majątkowe stron.
Wpis stały wynosi:
utraconego posiadania 300 zł,
od sprzeciwu od wyroku zaocznego w tej sprawie 150 zł,
od zgłoszenia interwencji ubocznej i od zażalenia w tej sprawie 60 zł,
i od zażalenia na postanowienie w tej sprawie 300 zł,
polubownego 100 zł.
Poza przypadkami przewidzianymi w art. 31 i 32 na wniosek strony zwraca się wpis od apelacji wzajemnej, która utraciła moc wskutek cofnięcia apelacji lub odrzucenia jej, i od powództwa o rozwód w razie pojednania się stron.
Przepisy dotyczące powództwa i apelacji stosuje się odpowiednio do powództwa wzajemnego i apelacji wzajemnej.
Nie pobiera się opłaty od podań i załączników od pism i wniosków do protokołu, zawierających sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.
Opłaty w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym.
Jeżeli przepisy poniższe nie stanowią inaczej, od zażaleń pobiera się piątą część wpisu.
Połowę wpisu stosunkowego pobiera się od:
egzekucyjnym oraz od zażaleń na postanowienia w sprawie z takiego
wniosku 100 zł,
i od zażalenia w sprawie z takiego wniosku 50 zł,
Opłaty w postępowaniu niespornym.
Przepisy wspólne.
Od każdego wniosku rozpoczynającego postępowanie sądowe lub samodzielną część postępowania, który nie podlega innemu wpisowi lub nie jest zwolniony od opłat sądowych, pobiera się wpis stały w wysokości 50 zł.
W sprawach przewidzianych w rozdziale niniejszym stosuje się odpowiednio przepis art. 52.
Opłaty w sprawach z zakresu prawa osobowego, małżeńskiego majątkowego i prawa o aktach stanu cywilnego.
Wpis stały wynosi:
ponoszeniu kosztów utrzymania rodziny (art. 7 prawa małżeńskiego
majątkowego) 100 zł,
bez zgody drugiego małżonka oraz o odebranie współmałżonkowi prawa
zarządu majątkiem wspólnym 500 zł,
o ustalenie jego treści (art. 33 ust. (3) i 34 prawa o aktach stanu cywilnego) 100 zł,
stanu cywilnego 100 zł,
Wolne od opłat sądowych jest postępowanie o uchylenie postanowienia o uznaniu za zmarłego lub stwierdzeniu zgonu.
Opłaty w postępowaniu przed władzą opiekuńczą.
Wolne od opłat sądowych są wszelkie pisma i wnioski, będące podstawą do wszczęcia przez władzę opiekuńczą postępowania z urzędu, jak również pisma i wnioski składane w wykonaniu obowiązku wynikającego z ustawy lub nałożonego przez władzę opiekuńczą.
Od wniosku o udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności prawnych dotyczących osób pozostających pod władzą rodzicielską, opieką lub kuratelą albo na wytoczenie powództwa pobiera się:
Wpis stały wynosi:
osobie, która nie ukończyła osiemnastego roku życia 100 zł,
przysposobienia osoby mającej pełną zdolność do działań prawnych 3.000 zł,
Wolne od opłat sądowych są:
Opłaty w sprawach z zakresu prawa rzeczowego.
Od wniosku o zniesienie współwłasności pobiera się piątą część wpisu od wartości rzeczy, mających ulec podziałowi. Jednakże od takiego wniosku pobiera się dziesiątą część wpisu w przypadku, gdy wniosek zgłoszony przez wszystkich współwłaścicieli zawiera zgodne wskazanie sposobu podziału w naturze lub zgodne żądanie sprzedaży rzeczy z licytacji.
Wpis stały w wysokości 100 zł pobiera się od:
W sprawach o rozgraniczenie pobiera się wpis w wysokości od 100 do 500 zł. Wpis ten określa sąd pierwszej instancji w postanowieniu kończącym postępowanie.
Opłaty w sprawach z zakresu prawa o księgach wieczystych.
Piątą część wpisu stosunkowego pobiera się od:
Dziesiątą część wpisu stosunkowego pobiera się od:
Od wniosków o wpis wykreślenia praw, oznaczonych w art. 81 pkt 2) i 3) i art. 82 pkt 2) i 3) pobiera się połowę wpisu określonego w tych artykułach.
Wartość prawa, ustalona przy wymiarze opłaty stemplowej lub podatku spadkowego, jest również podstawą obliczenia wpisu stosunkowego przewidzianego w artykułach poprzedzających.
spadku lub zniesienia współwłasności 200 zł,
lub innym prawem wpisanym 200 zł,
z rzeczywistym stanem prawnym 50 zł,
o odłączenie od nieruchomości pewnej jej części do nowej księgi 100 zł.
Od wniosków o wpis w księdze wieczystej, nie wymienionych w art. 81-83 i 85, pobiera się wpis stały w wysokości 50 zł.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu określi koszty sądowe w postępowaniu przy zakładaniu ksiąg wieczystych.
Opłaty w sprawach spadkowych.
Uwolnienie od opłat sądowych w postępowaniu spadkowym służy kuratorowi spadku i likwidatorowi spadku.
lub odrzucenia spadku lub zapisu 500 zł,
Od skargi na czynności komornika, notariusza, burmistrza lub wójta pobiera się wpis taki, jak od skargi na czynności komornika w postępowaniu egzekucyjnym.
Opłaty w innych sprawach.
Od wniosku o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego lub na zachowanie oraz od wniosku wierzyciela o wydanie depozytu lub rzeczy złożonej na zachowanie pobiera się dziesiątą część wpisu stosunkowego.
Wpis stały w wysokości 100 zł pobiera się od:
Opłaty w postępowaniu upadłościowym i układowym.
Uwolnienie od opłat sądowych w postępowaniu upadłościowym i układowym służy:
Wpis stały pobiera się:
od wniosku wierzyciela o ogłoszeniu upadłości;
od wszelkich zażaleń na postanowienia sądu i od skarg kasacyjnych w postępowaniu upadłościowym i układowym, od zarzutów przeciw układowi i przeciw planowi podziału, jak również od wniosków wierzyciela o uchylenie układu;
od wszelkich zażaleń na postanowienia lub zarządzenia sędziego-komisarza w postępowaniu upadłościowym i układowym.
Za przeprowadzenie postępowania upadłościowego pobiera się:
Wpisu stosunkowego nie pobiera się w przypadku umorzenia postępowania z powodu braku majątku masy na zaspokojenie kosztów postępowania.
Wpis stosunkowy uiszcza:
Zatwierdzenie układu, jak również wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania może nastąpić dopiero po odpowiednim zabezpieczeniu należnych opłat sądowych.
Przepisy art. 100-106 stosuje się odpowiednio w przypadku wznowienia postępowania upadłościowego.
Od skarg na czynności komornika lub notariusza w toku postępowania upadłościowego pobiera się wpis stały w wysokości 50 zł.
Wnioski wierzyciela o wydanie zarządzenia tymczasowego oraz o zastosowanie do upadłego przymusu osobistego podlegają tylko opłacie od podań i załączników.
Wnioski wierzyciela o nakazanie dłużnikowi złożenia przysięgi podlegają tylko opłacie od podań i załączników.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Pozostają w mocy przepisy:
Jeżeli dotychczasowe przepisy utrzymane w mocy powołują się na przepisy uchylone, bądź też ogólnie odsyłają do przepisów o kosztach sądowych dotyczących przedmiotów unormowanych w dekrecie niniejszym stosuje się odpowiednio przepisy dekretu niniejszego.
Dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych stosuje się nadal w sprawach, wszczętych przed dniem wejścia w życie dekretu niniejszego, aż do ukończenia postępowania w instancji, a w sprawach z zakresu postępowania niespornego - aż do ukończenia samodzielnej części postępowania w instancji.
Od wniosków o złożenie wniosku i dokumentów do zbioru dokumentów prowadzonego dla nieruchomości, które nie mają urządzonych ksiąg wieczystych albo których księgi zaginęły lub uległy zniszczeniu, pobiera się odpowiednio opłaty przewidziane dla wniosków o wpis do księgi wieczystej.
Przepisy o opłatach, przewidziane dla wniosków o wpis do księgi wieczystej, stosuje się odpowiednio do wniosków o wpis do rejestru statków handlowych morskich.
Do opłat od podań i świadectw urzędowych w sprawach nie objętych dekretem niniejszym i innymi przepisami o kosztach sądowych stosuje się przepisy ustawy o opłatach stemplowych.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu może zmieniać stawki opłat stałych ustalonych w dekrecie niniejszym.
Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1947 r.
W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.
Grażyna J. Leśniak 23.12.2025Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.
Inga Stawicka 22.12.2025W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
Marek Rotkiewicz 19.12.2025Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
Marek Rotkiewicz 19.12.2025Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
Grażyna J. Leśniak 18.12.2025Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
Krzysztof Koślicki 16.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.1946.70.382 |
| Rodzaj: | Dekret |
| Tytuł: | Przepisy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. |
| Data aktu: | 06/12/1946 |
| Data ogłoszenia: | 20/12/1946 |
| Data wejścia w życie: | 01/01/1947 |








