Wyłączenie ze społeczeństwa polskiego wrogich elementów.

USTAWA
z dnia 6 maja 1945 r.
o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego wrogich elementów.

Rozdział  I.

Rehabilitacja osób wpisanych do trzeciej i czwartej grupy niemieckiej listy narodowej.

Art.  1.

Obywatele Państwa Polskiego, wpisani po dniu 31 sierpnia 1939 r. na obszarach Rzeczypospolitej Polskiej, wcielonych przemocą przez okupanta do Rzeszy Niemieckiej oraz na obszarze byłego Wolnego Miasta Gdańska do trzeciej lub czwartej grupy niemieckiej listy narodowej (Deutsche Volksliste) lub do grupy t. zw. "Leistungs-Pole", posiadają pełnię praw obywatelskich, jeżeli wciągnięci zostali na tę listę wbrew swojej woli lub pod przymusem, a swoim zachowaniem wykazali polską odrębność narodową.

Art.  2.
(1)
Obywatele, wymienieni w art. 1, którzy ukończyli 14 lat, winni złożyć właściwej władzy administracji ogólnej I-ej instancji deklarację wierności Narodowi i demokratycznemu Państwu Polskiemu.
(2)
Władza administracyjna, przyjmując deklarację, wyda składającemu odpowiednie zaświadczenie, które ważne jest na okres 6-ciu miesięcy, zarządzając równocześnie ogłoszenie o złożeniu deklaracji.
(3). 1
Obywatele, wymienieni w art. 1, mieszkańcy górnośląskiej części województwa śląskiego (Górnego Śląska), województwa pomorskiego (z wyłączeniem powiatów: włocławskiego, lipnowskiego, rypińskiego i nieszawskiego) - oraz powiatów: gdyńskiego - grodzkiego, kartuzkiego, morskiego, starogardzkiego, kościerskiego i tczewskiego województwa gdańskiego, otrzymują jednocześnie ze złożeniem deklaracji wierności Narodowi i demokratycznemu Państwu Polskiemu zaświadczenie stałe, stwierdzające, że są obywatelami Państwa Polskiego narodowości polskiej. O złożeniu deklaracji i wydania zaświadczenia władza administracyjna zarządza ogłoszenie.
Art.  3.

Kto wie o tym, że osoba wymieniona w art. 1 została z własnej woli wpisana do 3-ej lub 4-ej grupy niemieckiej listy narodowej lub też zachowanie się tej osoby w okresie okupacji nie dało się pogodzić z polską odrębnością narodową, powinien powiadomić o tym władze bezpieczeństwa publicznego lub prokuratora specjalnego sądu karnego.

Art.  4.

Wskutek tego zawiadomienia władze bezpieczeństwa publicznego lub prokurator specjalnego sądu karnego skieruje sprawę - w miarę wyników dochodzenia - do sądu grodzkiego (art. 11), który po przeprowadzeniu jawnej rozprawy wyda postanowienie stosownie do przepisów art. 16. Do postępowania stosuje się odpowiednio przepisy art. 15-19.

Art.  5.
(1)
Jeżeli w ciągu okresu, o którym mowa w art. 2 ust. (2), nie zostanie wszczęte postępowanie według art. 4, władza administracyjna wyda osobie, która złożyła deklarację, zaświadczenie stałe.
(2) 2
Wydanie zaświadczeń stałych, wymienionych w ust. (1) oraz w art. 2 ust. (3), nie wyłącza późniejszego wszczęcia postępowania w trybie art. 4.
Art.  6.

Minister Administracji Publicznej w porozumieniu z interesowanymi Ministrami ustali w drodze rozporządzenia właściwość władz administracyjnych i tryb postępowania przy przyjmowaniu deklaracji i wydawaniu zaświadczeń.

Art.  7. 3

W przypadku niezłożenia deklaracji (art. 2) stosuje się odpowiednio przepis art. 20.

Art.  8.
(1)
Na obszarach, na których nie był powszechnie stosowany przymus przez okupanta przy wciąganiu na niemiecką listę narodową, osoby wymienione w art. 1 powinny oprócz zgłoszenia deklaracji wierności Narodowi i demokratycznemu Państwu Polskiemu wykazać, że zostały wbrew swojej woli lub pod przymusem wpisane na niemiecką listę narodową.
2). 4
Do postępowania wymienionego w ust. (1) stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału II.
(3) 5
Minister Administracji Publicznej określi w porozumieniu z Ministrem Bezpieczeństwa Publicznego i Ministrem Sprawiedliwości obszary, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu.

Rozdział  II.

O warunkach i sposobie rehabilitacji osób wpisanych do drugiej grupy niemieckiej listy narodowej.

Art.  9.
(1)
Obywatele Państwa. Polskiego, wpisani po dniu 31 sierpnia 1939 r. na obszarach Rzeczypospolitej Polskiej wcielonych przemocą przez okupanta do Rzeszy Niemieckiej oraz na obszarze byłego Wolnego Miasta Gdańska do drugiej grupy niemieckiej listy narodowej (Deutsche Volksliste) lub zaliczeni do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta, mogą wystąpić z wnioskiem o rehabilitację.
(2)
Z osobami, wymienionymi w ust. (1), zrównane są osoby, wpisane do trzeciej grupy niemieckiej listy narodowej, co do których była władza okupacyjna niemiecka zrzekła się odwołania ich niemieckiej przynależności państwowej (Staatsangehörige auf Widerruf mit Verzicht auf den Widerruf).
Art.  10.
(1)
Za zrehabilitowanego może być uznany ten, kto udowodni, że został wpisany do drugiej grupy niemieckiej listy narodowej wbrew swojej woli lub pod przymusem, a swoim postępowaniem wykazał polską odrębność narodową.
(2)
Przepis ust. (1) ma również zastosowanie do osób wpisanych do trzeciej grupy niemieckiej listy narodowej, co do których była władza okupacyjna niemiecka zrzekła się odwołania ich niemieckiej przynależności państwowej (Staatsangehörige auf Widerruf mit Verzicht auf den Widerruf), a ponadto do osób, zaliczonych do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta.
Art.  11.
(1)
Wniosek o rehabilitację należy złożyć na piśmie w sądzie grodzkim miejsca zamieszkania, które wnioskodawca posiadał w dniu 1 stycznia 1945 r.
(2)
Minister Sprawiedliwości określi w rozporządzeniu wykonawczym treść wniosku o rehabilitację oraz termin składania go dla poszczególnych okręgów sądowych.
3). 6
Wniosek złożony po terminie ulega odrzuceniu na posiedzeniu niejawnym.
Art.  12.
(1)
Sąd grodzki rozpoznaje wniosek o rehabilitację w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, wyznaczonych przez prezydium miejskiej lub gminnej rady narodowej.
(2)
Sposób powoływania ławników do sądów grodzkich ustali Minister Sprawiedliwości w rozporządzeniu wykonawczym.
Art.  13.
(1)
Po złożeniu wniosku o rehabilitację sąd grodzki zarządzi na koszt wnioskodawcy ogłoszenie o wszczęciu postępowania rehabilitacyjnego przez wywieszenie zawiadomienia w budynku sądu oraz rady narodowej właściwej według miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Sąd grodzki może nadto podać o tym do wiadomości publicznej w jednym lub więcej pism periodycznych. W ogłoszeniach wezwie sąd wszystkie osoby, które wiedzą o szkodliwej działalności wnioskodawcy względem Narodu Polskiego, aby o tym doniosły sądowi.
(2) 7
Wnioski o rehabilitację sąd rozpoznaje na rozprawie. Jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że wniosek o rehabilitację zasługuje w pełni na uwzględnienie, wniosek taki rozpoznaje się na posiedzeniu niejawnym z udziałem ławników; na żądanie wszakże prokuratora specjalnego sądu karnego lub władz bezpieczeństwa publicznego należy wyznaczyć rozprawę. Na posiedzeniu niejawnym można orzec rehabilitację tylko w pełnym rozmiarze. O terminie posiedzenia niejawnego sąd winien zawiadomić prokuratora specjalnego sądu karnego i właściwy powiatowy lub miejski urząd bezpieczeństwa publicznego.
3). 8
Sąd wyznaczy posiedzenie nie wcześniej, niż po upływie 30 dni od daty ogłoszenia.
4). 9
W razie trwałej, wywołanej stanem zdrowia, niemożności stawienia się wnioskodawcy na rozprawę, sąd może rozpoznać wniosek o rehabilitację w jego nieobecności.
Art.  14. 10

1).
Rozprawa nad wnioskiem o. rehabilitację jest jawna. W rozprawie może brać udział prokurator specjalnego sądu karnego lub przedstawiciel organów władz bezpieczeństwa publicznego. Niestawiennictwo prokuratora lub przedstawiciela organów władz bezpieczeństwa publicznego nie wstrzymuje przeprowadzenia rozprawy.
2).
W razie niestawiennictwa wnioskodawcy na rozprawę sąd postanowieniem odrzuca wniosek; w przypadku usprawiedliwienia niestawiennictwa do chwili rozpoczęcia rozprawy sąd odracza rozprawę.
Art.  141. 11

1).
Wnioskodawca, którego wniosek został przez sąd odrzucony na podstawie art. 14 ust. (2), może ponownie domagać się przeprowadzenia rozprawy w terminie miesięcznym od daty doręczenia mu odpisu postanowienia. Wniosek winien zawierać usprawiedliwienie niestawiennictwa na rozprawę. Zgłoszenie tego wniosku nie wstrzymuje wykonania postanowienia sądu.
2).
Sąd rozpatruje wniosek, określony w ust. (1), na posiedzeniu niejawnym i, jeżeli uzna niestawiennictwo wnioskodawcy za usprawiedliwione, zarządza ponowną rozprawę.
3).
Sąd zarządzi sprowadzenie na rozprawę wnioskodawcy, osadzonego w miejscu odosobnienia, tylko wówczas, gdy obecność jego uzna za niezbędną.
4).
W przypadku ponownego odrzucenia wniosku przepisu art. 141 ust. (1) nie stosuje się.
Art.  142. 12

Odpis postanowienia o odrzuceniu wniosku o rehabilitację sąd przesyła niezwłocznie prokuratorowi specjalnego sądu karnego.

Art.  15.

Postępowanie przed sądem grodzkim odbywa się według przepisów kodeksu postępowania karnego, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie zawierają odmiennych postanowień.

Art.  16. 13

1).
Sąd grodzki, oceniając całokształt okoliczności sprawy, a w szczególności zachowanie się wnioskodawcy w czasie okupacji, tudzież korzyści, jakie odniósł z faktu wpisania go na niemiecką listę narodową lub zaliczenia go do jednej z grup uprzywilejowanych, orzeka postanowieniem, w którym: 1) bądź uznaje wnioskodawcę za zrehabilitowanego i posiadającego pełnię praw obywatelskich (rehabilitacja w pełnym rozmiarze), 2) bądź uznaje go za zrehabilitowanego, ale z jednoczesnym orzeczeniem czasowego zawieszenia praw publicznych oraz obywatelskich praw honorowych na okres do lat 5, albo grzywny od 500 zł do 2.000.000 zł, albo przepadku całości lub części mienia, przy czym czasowe zawieszenie praw publicznych oraz obywatelskich praw honorowych może być wymierzone łącznie z jednym z pozostałych dwu środków represji (rehabilitacja w ograniczonym rozmiarze), 3) bądź wreszcie oddala wniosek. Oddalając wniosek o rehabilitację, sąd orzeka utratę przez wnioskodawcę na zawsze praw publicznych oraz obywatelskich praw honorowych, tudzież przepadek całego mienia; ponadto sąd może orzec umieszczenie go na czas oznaczony lub nieoznaczony w miejscu odosobnienia (obozie) i poddanie przymusowej pracy; może także orzec przepadek mienia żyjących z nim bliskich członków rodziny.
2).
Oddalając wniosek o rehabilitację i orzekając umieszczenie wnioskodawcy w miejscu odosobnienia (obozie), sąd nakazuje zarazem jego aresztowanie, po czym akta sprawy przesyła prokuratorowi specjalnego sądu karnego.
3).
Mienie, które nie ulega przepadkowi stosownie do przepisów ust. 1, zostaje z mocy samego prawa zwolnione spod zajęcia, dozoru i zarządu.
4).
W razie nieściągalności grzywny w całości lub w części sąd nakazuje wykonywanie pracy na wolności na rachunek nieściągniętej grzywny. Pracę wykonywa się na rzecz gminy miejsca zamieszkania wnioskodawcy, przy czym dzień pracy przyjmuje się za równoważnik grzywny od 50 do 250 zł, sama zaś praca nie może trwać dłużej niż 2 lata.
Art.  17.
(1)
Postanowienie sądu, uwzględniające wniosek, winno zawierać uzasadnienie.
(2)
Odpis postanowienia z uzasadnieniem należy przesłać prokuratorowi specjalnego sądu karnego.
(3)
Na postanowienie nie uwzględniające wniosku nie służy zażalenie. Prokurator specjalnego sądu karnego może wnieść zażalenie na postanowienie sądu, uwzględniające wniosek do specjalnego sądu karnego w terminie jednego miesiąca od daty doręczenia odpisu postanowienia z uzasadnieniem.
Art.  18.

Specjalny sąd karny rozpoznaje zażalenie prokuratora na posiedzeniu jawnym w składzie 3 sędziów, stosownie do przepisów dekretu z dnia 12 września 1944 r. o specjalnych sądach karnych dla spraw zbrodniarzy faszystowsko-hitlerowskich (Dz. U. R. P. Nr 4, poz. 21).

Art.  19.
(1)
W ciągu 10 lat od daty wydania postanowienia rehabilitującego, może prokurator specjalnego sądu karnego żądać ponownego rozpoznania sprawy w razie ujawnienia okoliczności nieznanych w poprzednim postępowaniu.
(2)
Właściwym do rozpoznania jest specjalny sąd karny, w którego okręgu sąd grodzki rozpoznał wniosek o rehabilitację.
(3)
Przepis art. 18 ma tu odpowiednie zastosowanie.
Art.  20. 14

Kto nie zgłosił wniosku o rehabilitację, albo czyj wniosek o rehabilitację został odrzucony, podlega umieszczeniu na czas nieoznaczony w miejscu odosobnienia (w obozie) i poddaniu przymusowej pracy, tudzież traci na zawsze prawa publiczne oraz obywatelskie prawa honorowe i całe mienie; na wniosek prokuratora specjalnego sądu karnego właściwy sąd grodzki może orzec przepadek mienia żyjących z nim bliskich członków rodziny.

Art.  201. 15

W przypadkach, wymienionych w art. 4 w związku z art. 16, w art. 7, 16 i 20 umieszczenie osoby, wpisanej na niemiecką listę narodową lub zaliczone do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta, w miejscu odosobnienia (obozie) poddanie jej przymusowej pracy, ściągnięcie grzywny, jako też wykonanie konfiskaty mienia zarządza prokurator specjalnego sądu karnego; art. 2 dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 4 listopada 1944 r. o środkach zabezpieczających w stosunku do zdrajców Narodu (Dz. U. R. P. Nr 11, poz. 54) stosuje się odpowiednio - w przypadkach wymienionych w art. 7 i 20.

Rozdział  III.

Opis i zajęcie majątku.

Art.  21.
(1)
Na obszarach Rzeczypospolitej Polskiej wcielonych przemocą przez okupanta do Rzeszy Niemieckiej oraz na obszarze byłego Wolnego Miasta Gdańska podlegają opisowi i zajęciu znajdujące się tam majątki:
a)
obywateli Rzeszy Niemieckiej (Reichsbürger-Reichsdeutsche),
b)
osób narodowości niemieckiej bez względu na ich przynależność państwową, z wyjątkiem osób wpisanych do trzeciej i czwartej grupy niemieckiej listy narodowej,
c)
obywateli polskich wpisanych przez byłe władze okupacyjne niemieckie do pierwszej lub drugiej grupy niemieckiej listy narodowej (Deutsche Volksliste),
d)
obywateli polskich, którzy na terenach tak zwanej Generalnej Guberni lub województwa białostockiego, bądź zadeklarowali swoją przynależność do narodowości niemieckiej (Deutsche Volkszugehörigkeit) lub swoje pochodzenie niemieckie (Deutschstämmig), bądź faktycznie korzystali z praw i przywilejów z tytułu przynależności do narodowości niemieckiej lub pochodzenia niemieckiego,
e)
obywateli polskich wpisanych do trzeciej grupy niemieckiej listy narodowej, co do których byłe władze okupacyjne niemieckie zrzekły się odwołania ich niemieckiej przynależności państwowej (Staatsangehörige auf Widerruf mit Verzicht auf den Widerruf).
(2)
Z osobami wymienionymi w ust. (1) zrównane są osoby, które nie mogą przedstawić żadnego dowodu tożsamości, wydanego przez byłe władze okupacyjne niemieckie, lub zastępczego dowodu tożsamości (art. 27).
(3).
Zmiany we własności lub posiadaniu majątku dokonane po dniu 31 sierpnia 1939 r. nie stoją na przeszkodzie opisowi i zajęciu.
Art.  22.

Opisu i zajęcia majątków wymienionych w art. 21 dokonają właściwe urzędy skarbowe stosowane do przepisów, wydanych w tym przedmiocie przez Ministra Skarbu w porozumieniu z właściwymi Ministrami.

Art.  23.

Zabronione i nieważne z mocy samego prawa są wszelkie umowy w przedmiocie przeniesienia własności, obciążenia i rozporządzenia w inny sposób pod jakimkolwiek bądź tytułem majątkami, podlegającymi opisowi i zajęciu (art. 21).

Art.  24.

Dozór i zarząd majątków opisanych i zajętych należy do władzy skarbowej, która może powierzyć wykonanie tego dozoru i zarządu bądź innym organom władzy publicznej, bądź instytucjom społecznym lub osobom prywatnym. Władza skarbowa może też pozostawić dozór i zarząd właścicielowi lub posiadaczowi majątku.

Art.  25.

Przepisy niniejszego rozdziału nie naruszają w niczym postanowień dekretów z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej w brzmieniu obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 18 stycznia 1945 r. (Dz. U. R. P. Nr 3, poz. 13) oraz z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. R. P. Nr 15, poz. 82).

Art.  251. 16

(1).
Ponadto zarówno na cele reformy rolnej jak i osadnictwa może być przyjęty, poza podpadającymi pod działanie dekretów wskazanych w artykule poprzedzającym, wszelki pozostały, a wymieniony w art. 16 majątek, zwolniony orzeczeniem sądu spod zajęcia, dozoru i zarządu, jeżeli majątek ten został w terminie do dnia 1 sierpnia 1945 r. faktycznie rozparcelowany lub przydzielony na cele osadnictwa.
2).
Jeżeli przed dniem 1 sierpnia 1945 r. określony w ustępie (1) majątek został wydzierżawiony lub oddany w najem, wydanie tego majątku osobie zrehabilitowanej w myśl art. 16 może nastąpić dopiero po upływie terminu dzierżawy lub najmu. Prawo do otrzymania czynszu z tytułu dzierżawy lub najmu przysługuje osobie zrehabilitowanej dopiero od daty uprawomocnienia się postanowienia, uwzględniającego wniosek o rehabilitację.
Art.  252. 17

Przejęcie w myśl art. 251 nieruchomości ziemskich nastąpi na podstawie zarządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych, nieruchomości miejskich - na podstawie zarządzenia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej, przedsiębiorstw przemysłowych - na podstawie zarządzenia Ministra Przemysłu, przedsiębiorstw handlowych - na podstawie zarządzenia Ministra Aprowizacji i Handlu, a ruchomości - na podstawie zarządzenia Ministra Skarbu.

Art.  253. 18

Przejęty w myśl artykułów poprzedzających majątek przechodzi na własność Skarbu Państwa, przy czym nieruchomości ziemskie przekazane będą przez Skarb Państwa Państwowemu Funduszowi Ziemi w myśl przepisów dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej w brzmieniu obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 18 stycznia 1945 r. (Dz. U. R. P. Nr 3, poz. 13).

Art.  254. 19

1).
Właścicielom, których nieruchomości ziemskie czy miejskie zostały przejęte w myśl art. 251, przysługuje prawo otrzymania tytułem ekwiwalentu nieruchomości ziemskiej czy miejskiej o równej wartości i jakości.
2). 20
Oszacowanie majątków, wymienionych w ust. (1), nastąpi na podstawie instrukcji, którą wyda Minister Rolnictwa i Reform Rolnych co do nieruchomości ziemskich i Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej - co do nieruchomości miejskich.
3).
Obciążenia nieruchomości, przejętych w myśl art. 251, ujawnione w księgach hipotecznych (gruntowych), zostają przeniesione z prawem pierwszeństwa hipotecznego na nieruchomości, które będą przyznane tytułem ekwiwalentu.
Art.  255. 21

1).
Właścicielom, których przedsiębiorstwa przemysłowe lub handlowe albo ruchomości zostały przejęte w myśl art. 251, przysługuje prawo otrzymania tytułem odszkodowania równowartości pieniężnej przejętego majątku.
2).
Zasady i tryb oszacowania wymienionych w ust. (1) rodzajów majątku określi instrukcja, którą wydadzą Ministrowie: Przemysłu, Aprowizacji i Handlu oraz Skarbu.

Rozdział  IV.

Zastępcze dowody tożsamości.

Art.  26.
(1)
Osoby, zamieszkałe na obszarach Rzeczypospolitej Polskiej, wcielonych przemocą przez okupanta do Rzeszy Niemieckiej oraz na obszarze byłego Wolnego Miasta Gdańska, które nie posiadają dowodów tożsamości wydanych przez byłe władze okupacyjne niemieckie, winny zgłosić się do właściwych organów władz bezpieczeństwa publicznego celem uzyskania zastępczych dowodów tożsamości.
(2)
Minister Bezpieczeństwa Publicznego w porozumieniu z zainteresowanymi Ministrami ustali tryb wydawania zastępczych dowodów tożsamości oraz termin, w ciągu którego należy zgłaszać się po nie na poszczególnych obszarach Państwa.
Art.  27.

Kto nie wykona obowiązku, określonego w art. 26, podlega skutkom, przewidzianym w przepisach niniejszego dekretu dla osób, wpisanych przez byłe okupacyjne władze niemieckie do drugiej grupy niemieckiej listy narodowej (Deutsche Volksliste).

Rozdział  V.

Postanowienia karne.

Art.  28. 22

(1).
Kto usuwa majątek spod opisu i zajęcia (art. 21), podlega karze aresztu.
2).
Jeżeli czyn spowodował znaczną szkodę dla Państwa, sprawca podlega karze więzienia.
Art.  29. 23

1).
Kto, wiedząc o tym, że osoby wymienione w art. 1, 8 lub 9 zostały z własnej woli bądź wpisane do jednej z grup niemieckiej listy narodowej, bądź zaliczone do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta, albo że zachowanie się tych osób w okresie okupacji nie dało się pogodzić z polską odrębnością narodową lub też działalność ich w tymże czasie była szkodliwa dla Narodu Polskiego, zaniecha zawiadomienia o powyższych faktach sądu grodzkiego, prokuratora specjalnego sądu karnego lub władz bezpieczeństwa publicznego natychmiast po dowiedzeniu się o tym, podlega karze więzienia do lat 5.
2).
Kto udziela pomocy osobie, która nie złożyła w terminie deklaracji, określonej w art. 2, albo wniosku o rehabilitację lub której wniosek o rehabilitację został odrzucony albo oddalony, w szczególności przez jej ukrywanie, żywienie lub zaopatrywanie w dowody osobiste, podlega karze więzienia na czas nie krótszy od lat 5 lub dożywotnio albo karze śmierci.
3).
Nie podlega karze, kto z obawy przed odpowiedzialnością karną, grożącą jemu samemu albo jego małżonkowi, krewnym w linii prostej lub rodzeństwu, zaniecha zawiadomienia (ust. 1), albo kto udziela pomocy (ust. 2) tymże osobom.
Art.  30.

Do orzekania w sprawach o przestępstwa przewidziane w art. 28 i 29 właściwe są specjalne sądy karne.

Rozdział  VI.

Przepisy końcowe.

Art.  31.

Przepisy niniejszej ustawy nie mają zastosowania na obszarach województwa białostockiego.

Art.  32.

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrom: Sprawiedliwości, Bezpieczeństwa Publicznego, Administracji Publicznej oraz Skarbu w porozumieniu z interesowanymi Ministrami.

Art.  33.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 2 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 1 dekretu z dnia 24 sierpnia 1945 r. (Dz.U.45.34.203) zmieniającego nin. ustawę z dniem 19 września 1945 r.
2 Art. 5 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 2 dekretu z dnia 24 sierpnia 1945 r. (Dz.U.45.34.203) zmieniającego nin. ustawę z dniem 19 września 1945 r.
3 Art. 7 zmieniony przez art. 1 pkt 1 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
4 Art. 8 ust. 2 dodany przez art. 1 pkt 2 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
5 Art. 8 ust. 3 według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 3 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
6 Art. 11 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 4 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
7 Art. 13 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 5 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
8 Art. 13 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 5 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
9 Art. 13 ust. 4 dodany przez art. 1 pkt 6 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
10 Art. 14 zmieniony przez art. 1 pkt 7 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
11 Art. 141 dodany przez art. 1 pkt 8 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
12 Art. 142 dodany przez art. 1 pkt 8 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
13 Art. 16 zmieniony przez art. 1 pkt 9 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
14 Art. 20 zmieniony przez art. 1 pkt 10 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
15 Art. 201 dodany przez art. 1 pkt 11 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
16 Art. 251 dodany przez art. 1 dekretu z dnia 30 października 1945 r. (Dz.U.45.55.307) zmieniającego nin. ustawę z dniem 15 grudnia 1945 r.
17 Art. 252 dodany przez art. 1 dekretu z dnia 30 października 1945 r. (Dz.U.45.55.307) zmieniającego nin. ustawę z dniem 15 grudnia 1945 r.
18 Art. 253 dodany przez art. 1 dekretu z dnia 30 października 1945 r. (Dz.U.45.55.307) zmieniającego nin. ustawę z dniem 15 grudnia 1945 r.
19 Art. 254 dodany przez art. 1 dekretu z dnia 30 października 1945 r. (Dz.U.45.55.307) zmieniającego nin. ustawę z dniem 15 grudnia 1945 r.
20 Art. 254 ust. 2 zmieniony w związku z obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 1945 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.45.58.339) w art. 1 dekretu z dnia 30 października 1945 r. (Dz.U.45.55.307) zmieniającego nin. ustawę z dniem 28 grudnia 1945 r.
21 Art. 255 dodany przez art. 1 dekretu z dnia 30 października 1945 r. (Dz.U.45.55.307) zmieniającego nin. ustawę z dniem 15 grudnia 1945 r.
22 Art. 28 zmieniony przez art. 1 pkt 12 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.
23 Art. 29 zmieniony przez art. 1 pkt 13 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. (Dz.U.46.11.73) zmieniającego nin. ustawę z dniem 31 marca 1946 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024