Emisja złotych 7% obligacyj meljoracyjnych Państwowego Banku Rolnego oraz długoterminowe pożyczki amortyzacyjne w tych obligacjach udzielane.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROLNICTWA I REFORM ROLNYCH

z dnia 30 lipca 1932 r.

wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu o emisji złotych 7% obligacyj meljoracyjnych Państwowego Banku Rolnego oraz o długoterminowych pożyczkach amortyzacyjnych w tych obligacjach udzielanych.

Na podstawie art. 32 ustawy z dnia 10 czerwca 1921 r. w przedmiocie utworzenia Państwowego Banku Rolnego (Dz. U. R. P. z 1931 r. Nr. 75, poz. 609) oraz art. 1 i 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 maja 1932 r. o ustanowieniu urzędu Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych (Dz. U. R. P. Nr. 51, poz. 480) zarządza się co następuje:

Dział  I.

Złote 7% obligacje meljoracyjne Państwowego Banku Rolnego.

§  1.

1) Zgodnie z § 14 statutu Państwowy Bank Rolny (Dz. U. R. P. z 1931 r. Nr. 76, poz. 610) będzie emitował podzielone na odpowiednie serje złote 7% obligacje meljoracyjne na podstawie udzielonych przez Bank pożyczek amortyzacyjnych.

2) Złote 7% obligacje meljoracyjne Państwowego Banku Rolnego opiewać będą na złote w złocie oraz na równowartość tychże w obcych walutach w złocie, a mianowicie w dolarach Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, we florenach holenderskich, w frankach francuskich, w frankach szwajcarskich i w funtach szterlingach. Należność za umorzone obligacje i ubiegłe kupony płatną będzie w Polsce w walucie polskiej, według równowartości 900/5332 grama czystego złota za 1 złoty w złocie, a to bądź złotemi monetami polskiemi, bądź innemi środkami płatniczemi, mającemi moc prawną umarzania zobowiązań przez zapłatę bez ograniczenia kwoty. Równowartość ta obliczona będzie na dzień poprzedzający bezpośrednio termin płatności według wartości złota, ogłaszanej w Monitorze Polskim przez Ministra Skarbu na podstawie cen czystego złota na giełdzie w New-Yorku i przeciętnego kursu dolara Stanów Zjednoczonych w postaci czeków na New-York na giełdzie w Warszawie, w myśl rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 5 listopada 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 97, poz. 855). Poza granicami Polski należność za umorzone obligacje i ubiegłe kupony płatna będzie w walutach wyżej wymienionych, podług równowartości, stosownie do § 2 niniejszego rozporządzenia.

§  2.

1) Suma imienna pozostających w obiegu złotych 7% obligacyj meljoracyjnych nie może przekraczać:

a) dwukrotnej sumy kapitału zakładowego Państwowego Banku Rolnego łącznie z ogólnym funduszem rezerwowym,

b) sumy niespłaconych pożyczek amortyzacyjnych na ich podkład wydanych.

2) 1 Imienną wartość złotych 7% obligacyj meljoracyjnych Państwowego Banku Rolnego ustanawia się w odcinkach równowartości:

Lit.	Złote w złocie	Dolary Stanów Zjednocz.	Floreny holenderskie	Franki francuskie	Franki szwajcarskie	Funty szterlingi angielskie
		w złocie
A.	10.000.-	1.121.82	2.790.88	28.633.13	5.813.95	230.10.4
B.	5.000.-	560.91	1.395.44	14.316.56	2.906.98	115. 5.2
C.	1.000.-	112.18	279.09	2.863.31	581.40	23. 1.0
D.	500.-	56.09	139.55	1.431.66	290.70	11.10.6
E.	100.-

3) Wzór obligacyj meljoracyjnych zatwierdza Minister Reform Rolnych w porozumieniu z Ministrem Skarbu na wniosek Rady Nadzorczej Banku.

4) Obligacje meljoracyjne wypuszczane w obieg będą wpisywane do prowadzonej przez Bank księgi obligacyj. O zapisaniu do tej księgi będzie uczyniona na odwrotnej stronie każdej obligacji odpowiednia adnotacja.

5) Każda obligacja zawierać będzie:

a) oznaczenie serji, do której należy,

b) oznaczenie kapitału, na który opiewa,

c) oznaczenie okresu umorzenia kapitału, stopy procentowej i terminu opłaty kuponów,

d) zobowiązanie Banku do opłacania procentów i kapitału oraz oznaczenie waluty lub walut, w której będą one opłacane,

e) 2 (skreślona),

f) powołanie się na gwarancję Skarbu Państwa,

g) podpisy, względnie facsimila prezesa Banku lub wiceprezesa Rady Nadzorczej, albo w ich zastępstwie jednego z członków Rady Nadzorczej Banku, dwa podpisy dyrektorów lub wicedyrektorów (z których jeden może być facsimile), pieczęć Banku oraz podpis Komisarza Ministra Skarbu lub jego zastępcy,

h) na odwrotnej stronie - zasadnicze postanowienie statutu, dotyczące obligacyj.

6) Do każdej obligacji dołączony będzie arkusz z kuponami.

§ 3. Procenty od obligacyj w wysokości 7% w stosunku rocznym płatne są półrocznie zdołu w dniu 2 stycznia i 1 lipca każdego roku, po złożeniu kuponów.

§ 4. Każda obligacja meljoracyjna będzie wycofana z obiegu i umorzona najpóźniej w ciągu 18 lat od daty jej wystawienia.

§  5.

1) Wycofywanie z obiegu obligacyj meljoracyjnych dokonywane będzie przez losowanie, wykup na giełdzie lub z wolnej ręki.

2) Bank obowiązany jest co pół roku wycofywać z obiegu obligacje, co najmniej na takąż sumę, jaka odpowiada sumie kwot, przypadających w danem półroczu na spłatę kapitału, podług planu umorzenia długoterminowych pożyczek amortyzacyjnych, wydanych w tych obligacjach, powiększonej o sumę spłat przedterminowych w gotówce, uskutecznionych z tytułu takichże pożyczek w okresie czasu pomiędzy terminami płatności rat poprzedniego i bieżącego półrocza. Do podlegających wycofaniu w każdem półroczu obligacyj należy przedewszystkiem zaliczyć obligacje, których 18-letni termin obiegu upływa w danem półroczu.

3) Wypłata za wylosowane obligacje dokonywać się będzie podług imiennej wartości zgodnie z § 1 niniejszego rozporządzenia.

§  6.

1) W dniu 1 maja i 2 listopada każdego roku, w lokalu Banku odbywać się będzie publiczne losowanie 7% obligacyj meljoracyjnych Państwowego Banku Rolnego. O terminie losowania ogłasza się na 10 dni przedtem w Monitorze Polskim.

2) Wkładanie numerów obligacyj do koła i samo losowanie odbywać się będzie w obecności:

a) prezesa Banku, względnie wiceprezesa Rady Nadzorczej lub w ich zastępstwie jednego z członków Rady,

b) Komisarza Ministra Skarbu lub jego zastępcy,

c) jednego z członków Dyrekcji Banku i

d) urzędników Banku, wyznaczonych przez Dyrekcję.

3) Numery i wartości wylosowanych obligacyj Dyrekcja Państwowego Banku Rolnego niezwłocznie podaje do wiadomości publicznej przez ogłoszenie w Monitorze Polskim. Tabele wylosowanych w ostatniem półroczu obligacyj winny być wywieszone w Banku na miejscu widocznem.

4) Dniem płatności obligacyj, wylosowanych w dniu 1 maja, jest dzień 1 lipca tegoż roku; dla obligacyj wylosowanych w dniu 2 listopada dzień płatności przypada 2 stycznia roku następnego.

§ 7. Wylosowane obligacje meljoracyjne, po wypłacie przypadającej za nie należności, jak również obligacje otrzymane przez Bank tytułem przedterminowej spłaty pożyczki (§ 33 statutu) będą niezwłocznie unieważnione, a następnie zniszczone stosownie do § 22 statutu Banku.

§ 8. Dla zabezpieczenia prawidłowej i terminowej opłaty kuponów i wylosowanych obligacyj Państwowy Bank Rolny, poza funduszem powstałym z rat, spłacanych przez dłużników, będzie tworzył specjalny fundusz rezerwowy wspólny dla listów zastawnych i obligacyj meljoracyjnych oraz fundusze rezerwowe poszczególnych seryj obligacyj (§ 15 i 16 statutu).

§ 9. Należność za zapadłe kupony i wylosowane obligacje płatna będzie: w Polsce w kasach Państwowego Banku Rolnego oraz w kasach innych instytucyj, które Dyrekcja Banku wyznaczy i poda do publicznej wiadomości (§ 23 statutu); poza granicami zaś Polski - u korespondentów, których wykaz Państwowy Bank Rolny ogłaszać będzie corocznie w dniu 1 grudnia w pismach w Amsterdamie, w Londynie, w New-Yorku, w Paryżu i w Zurichu. W celu otrzymania należności za wylosowane obligacje należy je składać ze wszystkiemi należącemi do nich jeszcze nie płatnemi kuponami. Wartość brakujących kuponów potrąca się z sumy imiennej obligacji. Należności za kupony niepodniesione w ciągu lat 5-ciu, oraz należności za wylosowane obligacje, niepodniesione w ciągu lat 30 od dnia płatności, ulegają przedawnieniu.

§  10.

1) Uszkodzone obligacje meljoracyjne zamieniać się będzie na nowe, jeżeli:

a) przedstawiona do Banku część obligacji będzie większa, niż połowa całej obligacji;

b) na tej części znajdować się będzie jeden podpis prezesa lub Dyrekcji i jeden z numerów;

c) nie będzie podstaw do podejrzenia o fałsz.

2) Bank wypłaci należność za każdy uszkodzony zapadły kupon od obligacji, jeżeli na tym kuponie znajdować się będzie numer, podpis Dyrekcji i data płatności.

3) Żądający wydania wtórnika winien wraz z odpowiedniem podaniem złożyć do Banku uszkodzone obligacje lub kupony, jak również odpowiednią sumę na koszty przygotowania nowych obligacyj lub kuponów, w miejsce uszkodzonych. W nowych obligacjach i kuponach należy umieścić wyraz "wtórnik". Nowe obligacje lub kupony wydaje się właścicielowi, uszkodzone zaś niszczy się w myśl § 22 statutu Banku.

§ 11. Skarb Państwa przyjmuje na siebie bezwarunkową gwarancję za terminowe wypełnienie zobowiązań Państwowego Banku Rolnego, wypływających z emisji obligacyj meljoracyjnych, wypuszczonych na podstawie niniejszego rozporządzenia, do wysokości 150.000.000.- zł w złocie w myśl rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 24 maja 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 61, poz. 565) oraz rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 16 kwietnia 1930 r. (Dz. U. R. P. Nr. 34, poz. 280).

§ 12. Złote 7% obligacje meljoracyjne Państwowego Banku Rolnego mają wszelkie prawa papierów, posiadających bezpieczeństwo pupilarne. Będą one przyjmowane przez Skarb Państwa na kaucje i wadja po kursie oznaczonym przez Ministra Skarbu (§ 24 statutu).

§ 13. Obligacje meljoracyjne Państwowego Banku Rolnego są wolne od podatku od kapitałów i rent (§ 25 statutu).

§ 14. Upoważnia się Państwowy Bank Rolny do wymiany lub przestemplowania emitowanych na podstawie rozporządzenia z dnia 11 czerwca 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 65, poz. 595) obligacyj względnie świadectw tymczasowych, uprawniających do otrzymania tych obligacyj, za zgodą posiadaczy tych papierów, na obligacje względnie świadectwa tymczasowe, wyemitowane na podstawie niniejszego rozporządzenia. Uzyskane z wymiany obligacje względnie świadectwa tymczasowe ulegną zniszczeniu w sposób przewidziany w § 22 statutu Banku.

Dział  II.

Długoterminowe pożyczki amortyzacyjne, udzielane w złotych 7% obligacjach meljoracyjnych Państwowego Banku Rolnego.

§ 15. Pożyczki w złotych 7% obligacjach meljoracyjnych udzielane będą na podstawie § 40 statutu Banku na następujące meljoracje:

a) drenowanie, odwadnianie i nawadnianie wszelkich gruntów;

b) regulowanie odpływu i dopływu wód, płynących z terenów i do terenów, wymagających meljoracji, jak również regulacja rzek i potoków oraz ich obwałowanie, o ile takie roboty są potrzebne dla szczegółowych meljoracyj rolnych;

c) meljoracje łąk, pastwisk i torfowisk;

d) zakładanie i przebudowa gospodarstw rybnych;

e) utrwalanie i meljoracje piasków;

f) uprawa wikliny;

g) przeprowadzanie dróg gospodarczych, związanych ze zmeljorowanemi terenami.

§ 16. Pożyczki w obligacjach meljoracyjnych będą udzielane:

1) a) spółkom wodnym na zasadach i przy zabezpieczeniu według art. 160 ustawy wodnej (Dz. U. R. P. z 1928 r. Nr. 62, poz. 574),

b) spółkom wodnym - na obszarze cieszyńskiej części województwa śląskiego na zasadach i przy zabezpieczeniu według przepisów ustawy austrjackiej z dnia 30 czerwca 1884 r. (Dz. u. p. austr. Nr. 116) o popieraniu kultury krajowej na polu budowli wodnych,

c) spółkom wodnym oraz stowarzyszeniom dla meljoracyj rolnych na zasadach i przy zabezpieczeniu według przepisów pruskiej ustawy wodnej z dnia 7 kwietnia 1913 r. oraz pruskiej ustawy z dnia 5 maja 1920 r. o tworzeniu stowarzyszeń, celem przeprowadzenia meljoracyj rolnych - na pozostałym obszarze województwa śląskiego;

2) wszelkim innym osobom fizycznym i prawnym - za zabezpieczeniem hipotecznem, zgodnie z §§ 26, 27, 28 i 29 statutu Banku;

3) gminom wiejskim - na zasadach przewidzianych w przepisach obowiązujących o zaciąganiu przez nie zobowiązań.

§ 17. Wszelkie pożyczki mogą być przyznawane do wysokości sumy kosztorysu zamierzonych meljoracyj, zaakceptowanego przez Państwowy Bank Rolny z tym warunkiem, że przewidywane skutkiem meljoracji przeciętne zwiększenie dochodu z meljorowanej posiadłości nie powinno być niższe od rat należnych Bankowi z tytułu przyznawanej pożyczki oraz, że pożyczki zabezpieczane hipotecznie muszą się mieścić w granicach szacunku określonego w §§ 28, 29 i 30 niniejszego rozporządzenia.

§  18.

1) Ubiegający się o pożyczki na cele wskazane w § 15 niniejszego rozporządzenia winni złożyć do Banku:

a) podanie o przyznanie pożyczki w obligacjach meljoracyjnych ze wskazaniem celu, na jaki pożyczka jest potrzebna;

b) projekt techniczny urządzeń meljoracyjnych i ich kosztorys w dwóch egzemplarzach;

c) plan wykonania zamierzonych robót ze wskazaniem okresów czasu, w których mają być rozpoczęte i wykonane poszczególne części projektowanych urządzeń meljoracyjnych, a także terminy i wysokości, w jakich ubiegający się o pożyczkę życzyłby sobie otrzymywać raty pożyczkowe;

d) zaświadczony przez właściwy urząd gminny kwestjonarjusz statystyczny według ustalonego przez Bank wzoru.

2) Prócz tego winny być złożone:

A. przez spółki wodne - zezwolenie władzy nadzorczej wodnej na zaciągnięcie pożyczki, oraz poświadczony przez tę władzę odpis statutu spółki i protokół z posiedzenia właściwego organu spółki, na którem zapadła uchwała o zaciągnięciu pożyczki;

B. przez gminy wiejskie - uchwała właściwego organu o zaciągnięciu pożyczki, oraz dowód zatwierdzenia tej uchwały przez właściwą władzę nadzorczą;

C. przez osoby fizyczne, jak również osoby prawne nieobjęte ustępami A i B:

a) dokumenty stwierdzające obszar i stan hipoteczny nieruchomości,

b) określona przez Bank kwota na koszty oszacowania.

3) Bank może żądać według swego uznania i innych uzupełniających dokumentów, a także może w poszczególnych przypadkach uznać za zbędne składanie niektórych dokumentów wyszczególnionych w cz. 1 i 2.

§ 19. Pożyczki w obligacjach meljoracyjnych mogą być udzielane także na pokrycie kosztów meljoracyj już wykonanych, a to w tych przypadkach, gdy meljoracje wykonane zostały przez upoważnione do tego władze z urzędu lub przez osoby zainteresowane na skutek zarządzenia władz, a pożyczki mają być użyte na pokrycie należności przypadających z tego tytułu od osób, obowiązanych do ponoszenia kosztów wykonanych prac.

§  20.

1) Pożyczki w złotych 7% obligacjach meljoracyjnych będą udzielane na lat 18 z tem, że spłata kapitału rozpocznie się po upływie okresu ulgowego (§ 22). Przy wypłacie każdej części pożyczki (§ 36) dłużnik obowiązany będzie uiścić Bankowi następujące należności:

a) procent w stosunku 7 rocznie, oraz dodatek na administrację za czas od daty wypłaty do najbliższego terminu 1 lipca, względnie 1 stycznia, czyli do końca bieżącego półrocza kalendarzowego;

b) wpisowe na fundusz rezerwowy listów zastawnych i obligacyj w wysokości 1/4%;

c) opłatę jednorazową w wysokości jeden procent na pokrycie kosztów, związanych z udzieleniem pożyczki (sprawdzanie projektu, kosztorysu, nadzór techniczny i t. p.).

2) Wymienione w cz. 1 należności będą pobierane w gotówce a obliczone od imiennej sumy wypłacanej pożyczki.

§ 21. Pożyczki w 7% obligacjach meljoracyjnych, udzielone na podstawie rozporządzenia z dnia 11 czerwca 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 65, poz. 695) na okres 15 lat, mogą być przez Państwowy Bank Rolny przeniesione do 18-letniego okresu umorzenia, jeżeli dłużnicy z tytułu tych pożyczek w ciągu 2 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia niniejszego pisemnie nie złożą Państwowemu Bankowi Rolnemu swego sprzeciwu. W razie przeniesienia do 18-letniego okresu umorzenia spłata kapitału rozpocznie się po upływie nie pięciu, a jedenastu półroczy kalendarzowych, następujących po dniu wydania pierwszej części pożyczki. Wpłaty dokonane w dniach 1 października 1931 r. i 1 kwietnia 1932 r. na poczet rat amortyzacyjnych z tytułu pożyczek z 15-letnim okresem umorzenia mogą być przez Państwowy Bank Rolny zaliczone w razie przejścia pożyczek do 18-letniego okresu umorzenia na pokrycie przyszłych należności.

§  22.

1) W dniu 1 kwietnia i 1 października każdego roku dłużnicy uiszczać będą raty półroczne, zawierające do jedenastego półrocza kalendarzowego włącznie, następującego po dniu wydania pierwszej części pożyczki, kwotę na oprocentowanie w wysokości trzy i pół procent półrocznie oraz dodatek na administrację, obliczone procentowo od wypłaconej imiennej sumy pożyczki; od dwunastego zaś półrocza kalendarzowego dłużnicy uiszczać będą w tychże terminach oprócz wymienionych należności także kwotę na amortyzację, która zgodnie z planem umorzenia stanowić będzie wraz z oprocentowaniem 6,23% półrocznie.

2) Pierwsza rata płatna będzie w dniu 1 kwietnia, jeżeli pożyczka wydaną została w drugiem półroczu kalendarzowem roku ubiegłego. Gdy zaś pożyczka wydaną została w pierwszem półroczu, pierwsza rata płatna będzie 1 października tegoż roku.

3) Wysokość stałego dodatku na administrację zatwierdzana będzie przez Ministra Reform Rolnych w porozumieniu z Ministrem Skarbu i Ministrem Rolnictwa na wniosek Rady Nadzorczej Banku (§ 35 statutu).

4) Część raty, stanowiąca kwotę na umorzenie kapitału, może być uiszczona w obligacjach podług imiennej ich wartości, nie później jednak, jak w terminie płatności tej raty.

§  23.

1) Całkowite lub częściowe uchybienie terminu którejkolwiek z ustanowionych półrocznych rat wkładać będzie na opóźniającego się dłużnika obowiązek płacenia Państwowemu Bankowi Rolnemu odsetek zwłoki (§ 31 statutu) z tem, iż:

a) odsetki zwłoki nie będą pobierane, jeżeli zaległość najpóźniej w ciągu dni 15 po terminie będzie uiszczona;

b) w razie zwłoki ponad dni 15 dłużnik obowiązany będzie zapłacić Bankowi odsetki zwłoki od dnia płatności.

2) Przy obliczaniu odsetek zwłoki ułamki miesięcy ponad dni 15 liczyć się będą za całe miesiące.

§ 24. Odsetki zwłoki obliczane będą od całej sumy zaległości, tak w kapitale, jak w procentach, oraz od należnego przy racie dodatku na administrację i biegną aż do czasu całkowitego uiszczenia zaległości.

§ 25. Wszelkie należności z tytułu pożyczek zaciągniętych w złotych 7% obligacjach meljoracyjnych uiszczane gotówką mają być wpłacane przez dłużników w kasach Państwowego Banku Rolnego w walucie polskiej, podług równowartości 900/5332 grama czystego złota za jeden złoty w złocie, a to bądź złotemi monetami polskiemi, bądź innemi środkami płatniczemi, mającemi moc prawną umarzania zobowiązań przez zapłatę bez ograniczenia kwoty. Równowartość ta obliczana będzie na dzień poprzedzający bezpośrednio dzień zapłaty według wartości złota, ogłaszanej w Monitorze Polskim przez Ministra Skarbu na podstawie cen czystego złota na giełdzie w New-Yorku i przeciętnego kursu dolara Stanów Zjednoczonych w postaci czeków na New-York na giełdzie w Warszawie w myśl rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 5 listopada 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 97, poz. 855). W razie wpłaty należności bankowej za pośrednictwem poczty lub instytucyj kredytowych, wpłatę uznaje się za dokonaną dopiero wtedy, gdy Bank uzyskał możność dysponowania odnośną kwotą.

§ 26. Wszelkie koszty związane z udzieleniem przez Bank pożyczki i jej spłatą ponosi zaciągający pożyczkę względnie dłużnik (§ 9 statutu).

§ 27. Bank ma prawo odmówić udzielenia pożyczki bez podania powodów (§ 10 statutu).

§  28.

1) Przy pożyczkach udzielanych za zabezpieczeniem hipotecznem Państwowy Bank Rolny przed przyznaniem pożyczki zarządza oszacowanie nieruchomości, mających stanowić zabezpieczenie pożyczki. Oszacowanie może być sporządzone na gruncie lub kameralnie, w myśl przepisów z dnia 27 lipca 1927 r. (Monitor Polski Nr. 218 z 1927 r.) z uwzględnieniem późniejszych ich uzupełnień, przyczem wysokość udzielonej pożyczki przy oszacowaniu, sporządzonem na gruncie, nie może przekraczać połowy, a przy oszacowaniu, sporządzonem kameralnie - 1/3 sumy szacunkowej nieruchomości.

2) Przy udzielaniu pożyczek na meljoracje, mające na celu poprawę fizykalnych własności gleby, szacunek gruntów może obejmować przybytek wartości, jaki ma być spowodowany zamierzonemi nakładami meljoracyjnemi. Zwiększenie szacunku nie może jednak przekraczać 75% przybytku wartości.

§ 29. Ciężary wieczyste i służebności, które zachowują pierwszeństwo przed pożyczką, powinny być ocenione i potrącone z szacunku nieruchomości.

§ 30. W wypadku, gdyby pożyczka niezbędna dla przeprowadzenia objętych kosztorysem robót meljoracyjnych nie mogła być przed ich ukończeniem należycie zabezpieczona na meljorowanej nieruchomości, Bank może przyjąć dodatkowe zabezpieczenie hipoteczne na innej nieruchomości w granicach 50% jej szacunku ustalonego przez Bank.

§  31.

1) O przyznaniu pożyczki i warunkach jej udzielenia Bank zawiadamia ubiegającego się o pożyczkę i wyznacza termin złożenia do Banku dokumentów dotyczących jej zabezpieczenia. W przyrzeczeniu oznaczony będzie również dzień, w którym gaśnie zobowiązanie Banku do udzielenia pożyczki. Niepodjęcie pierwszej części pożyczki przed upływem wyznaczonego w tym celu terminu - będzie uważane za zrzeczenie się pożyczki.

2) Zabezpieczeniem pożyczek udzielanych spółkom wodnym i gminom wiejskim służyć będą skrypty dłużne według wzoru ustalonego przez Bank.

§  32.

1) Tytuł własności nieruchomości ziemskiej, pod której hipoteczne zabezpieczenie ma być udzielona pożyczka - winien być należycie ujawniony w wykazie hipotecznym.

2) Pożyczki wydane w obligacjach meljoracyjnych przy zabezpieczeniu hipotecznem winny być w zasadzie zabezpieczone na pierwszem miejscu hipoteki, w każdym razie powinny mieścić się łącznie z ewentualnemi poprzedzającemi je obciążeniami w granicach szacunku ustalonego przez Bank zgodnie z §§ 28, 29 i 30 niniejszego rozporządzenia (§§ 26, 42 i 43 statutu).

3) Na obszarze województw poznańskiego, pomorskiego i górnośląskiej części województwa śląskiego pożyczki udzielone przez Państwowy Bank Rolny w obligacjach meljoracyjnych zabezpieczone będą hipoteką zwyczajną w rozumieniu § 1113 Kodeksu Cywilnego z roku 1896.

§  33.

1) Udzielona na meljoracje pożyczka lub jej pozostałość wraz z procentami i innemi należnościami (§ 28 statutu), bez względu na pierwotnie umówiony termin, staje się natychmiast wymagalna bez postawienia dłużnika w zwłoce:

a) jeżeli nieruchomość, na której zmeljorowanie udzielono pożyczki, lub nieruchomość, na której pożyczka została zabezpieczona jest rozmyślnie lub przez niedbalstwo niszczona;

b) jeżeli w ten sam sposób niszczone są urządzenia meljoracyjne;

c) jeżeli pożyczka nie została użyta na cel wskazany przy jej udzieleniu;

d) jeżeli pożyczka, względnie wypłacona jej część, będzie użyta na roboty przeprowadzone niezgodnie z projektem technicznym urządzeń meljoracyjnych złożonym Państwowemu Bankowi Rolnemu (p. 1 b § 18);

e) jeżeli roboty meljoracyjne, na które była udzielona pożyczka, względnie jej część, bez dostatecznego uzasadnienia ze strony pożyczkobiorcy nie zostały wykonane w terminie oznaczonym w planie robót (p. 1 c § 18);

f) jeżeli dłużnik nie wykona innych warunków zastrzeżonych przy udzieleniu pożyczki.

2) Przy hipotecznie zabezpieczonych pożyczkach w obligacjach meljoracyjnych właściciel obciążonej nieruchomości podlega ponadto następującym rygorom:

A. że bez zezwolenia Banku:

a) nieruchomość obciążona pożyczką Banku nie może być zbywana pod tytułem darmym lub obciążliwym w całości lub części;

b) znajdujące się na niej budynki nie mogą być odprzedawane ani usuwane z gruntu;

c) nieruchomość nie może być dzieloną w naturze;

d) nieruchomość nie może być w całości ani w części oddawaną w dzierżawę lub poręczającą administrację ani w posiadanie lub użytkowanie na termin dłuższy ponad rok jeden, w szczególności nie może być na niej ustanowione prawo dożywotniego użytkowania;

B. że budynki, których wartość uwzględniona została przy udzieleniu pożyczki, powinny być ubezpieczone od ognia w jednej z instytucyj wskazanych przez Ministra Skarbu, co najmniej do wysokości sumy, równej ich wartości szacunkowej przyjętej przez Bank, z zastrzeżeniem, iż wynagrodzenie asekuracyjne wypłacone będzie właścicielowi nie inaczej, jak za zgodą Banku;

C. że na obszarze mocy obowiązującej procedury cywilnej z roku 1864, w razie wystawienia nieruchomości na licytację, dłużnik zrzeka się oceny sądowej i zgadza się, aby licytacja rozpoczęła się od sumy zastrzeżonej w umowie pożyczkowej, w braku zaś takiego zastrzeżenia od sumy, stanowiącej całkowitą wierzytelność Banku wraz z sumami należności uprzywilejowanych i wierzytelności, zapisanych w Dziale IV na numerach poprzedzających numery wierzytelności Banku;

D. że pożyczka lub jej pozostałość wraz z procentami oraz innemi należnościami bez względu na pierwotnie umówiony termin staje się natychmiast wymagalna bez postawienia dłużnika w zwłoce w razie niedopełnienia któregokolwiek z powyższych warunków, jak również jeżeli:

a) nie są uiszczone dwie ostatnie składki ogniowe (premje asekuracyjne) od budynków, których wartość została uwzględniona przy przyznawaniu pożyczki;

b) wszczęta została egzekucja do nieruchomości obciążonej pożyczką;

c) nieruchomość obciążona pożyczką uległa znacznemu pogorszeniu zagrażającemu bezpieczeństwu pożyczki.

3) Ponadto właściciel obciążonej nieruchomości do czasu całkowitej spłaty pożyczki podlega wszelkim rygorom i przepisom, wynikającym ze statutu Państwowego Banku Rolnego, zarówno już wydanym, jak mogącym być wydanemi w przyszłości w związku z rozwinięciem lub zmianą tego statutu.

§  34.

1) Akt zaciągnięcia pożyczki, względnie skrypt dłużny powinien zawierać wszystkie warunki wyszczególnione w przyrzeczeniu udzielenia pożyczki.

2) Pożyczkobiorca winien pokwitować odbiór należności przypadającej mu z tytułu długoterminowej pożyczki w obligacjach meljoracyjnych oraz wyrazić zgodę, aby wypłata tej należności została uznana za dokonaną z chwilą faktycznego odbioru pieniędzy w Banku, bądź też w razie niestawienia się osób uprawnionych do odbioru pieniędzy - z chwilą wysłania im przez Bank pod adresem wskazanym w akcie rejentalnym, względnie w skrypcie dłużnym, zawiadomień o złożeniu w Państwowym Banku Rolnym do ich dyspozycji przypadających sum. Pozatem zaciągający pożyczkę winien wyrazić w akcie względnie skrypcie dłużnym zgodę, aby dzień decyzji Banku o wypłacie pożyczki był miarodajny dla obrachunku co do kuponów oraz należnych Bankowi opłat wstępnych i rat półrocznych.

3) Bank może zastrzec sobie wyłączne prawo realizacji obligacyj przypadających z pożyczki na warunkach każdorazowo w przyrzeczeniu ustalonych.

§  35.

1) Bank zarządza wypłatę pożyczki po przedstawieniu dokumentów zastrzeżonych w przyrzeczeniu, w szczególności:

a) spółkom wodnym po złożeniu skryptu dłużnego sporządzonego według wzoru ustalonego przez Państwowy Bank Rolny, a podpisanego imieniem spółki przez osoby upoważnione do wystawienia skryptu dłużnego, względnie do podniesienia pożyczki lub jej części oraz do wystawienia pokwitowań. Podpisy na skrypcie dłużnym winny być uwierzytelnione przez notarjusza, sąd lub starostę, przyczem w uwierzytelnieniu tem należy stwierdzić charakter, w jakim występują osoby podpisujące imieniem spółki oraz uprawnione do podpisywania za spółkę;

b) gminom wiejskim - po złożeniu przez nie skryptów dłużnych według wzoru ustalonego przez Państwowy Bank Rolny, podpisanych przez ustawowo upoważnione osoby do zaciągania imieniem gminy pożyczek oraz do podnoszenia tych pożyczek, względnie ich części i wystawiania pokwitowań.

2) Wypłata pożyczek zabezpieczonych hipotecznie osobom fizycznym i prawnym następuje:

A. na obszarze mocy obowiązującej procedury cywilnej z roku 1864 - po przedstawieniu wypisu aktu hipotecznego z kopją decyzji wydziału hipotecznego oraz pełnego wykazu hipotecznego, jak również wszelkich odnoszących się do zaświadczenia Banku załączników, z wyjątkiem tych, które ulegają dołączeniu do zbioru dokumentów przy księdze wieczystej;

B. na obszarze mocy obowiązującej Kodeksu Cywilnego z roku 1896 wypłata pożyczki nastąpi po przedłożeniu wyciągu z księgi gruntowej, stwierdzającego, że zaciągający pożyczkę wpisany jest w Dziale I, jako właściciel nieruchomości, a w Dziale III wypisana została, z ustanowionem w przyrzeczeniu pierwszeństwem, hipoteka dla pożyczki, oraz po przedłożeniu odpisu aktu zaciągnięcia pożyczki;

C. na obszarze mocy obowiązującej Kodeksu Cywilnego z roku 1811 wypłata pożyczki nastąpi po złożeniu w Banku:

a) wypisu notarjalnego aktu pożyczki, zaopatrzonego klauzulą co do uskutecznienia wpisów hipotecznych;

b) uchwały sądu hipotecznego, dozwalającej wpisów wyszczególnionych w akcie zaciągnięcia pożyczki;

c) wyciągu hipotecznego, uzupełnionego omawianemi wpisami, który w tym celu należy zwrócić stronie;

d) pełnomocnictwa na rzecz Banku, upoważniającego do wnoszenia wszelkiego rodzaju podań hipotecznych.

§ 36. Pożyczki w obligacjach meljoracyjnych mogą być wypłacane w miarę postępu robót meljoracyjnych. Częściowe wypłaty pożyczki będą ustalone przez Bank w ten sposób, aby otrzymujący pożyczkę mógł przy pomocy wypłaconej sumy zaopatrzyć się w potrzebną ilość materjałów lub też mógł wykonać taką część zaprojektowanych urządzeń meljoracyjnych, która tworzyłaby pewną całość. Wypłacanie każdej następnej części pożyczki ma być poprzedzone stwierdzeniem przez Państwowy Bank Rolny, że co najmniej 3/4 poprzednio wypłaconej sumy już zostało użyte przez pożyczkobiorcę zgodnie z jej przeznaczeniem.

§  37.

1) Stosownie do § 32 statutu, Państwowy Bank Rolny mocen będzie przystąpić do ściągania należności drogą przymusową, o ile w ciągu 30 dni po terminie płatności raty zaległości nie zostaną zapłacone.

2) Ściąganie należności od spółek wodnych będzie odbywać się w trybie, przewidzianym w art. 160 ustawy wodnej, a na obszarze województwa śląskiego w trybie odpowiednich przepisów, obowiązujących w tem województwie.

§ 38. Przy częściowej spłacie zaległości będą pokrywane przedewszystkiem koszty, spowodowane egzekucją i wydatkami, poczynionemi przez Bank na podstawie statutu, rozporządzenia niniejszego oraz warunków, ustalonych przy udzielaniu pożyczek, następnie reszta uiszczonej kwoty zaliczona będzie na zmniejszenie samych rat zaległych wraz z odsetkami zwłoki.

§  39.

1) Dłużnik może spłacić przed ustanowionym w planie umorzenia terminem (§ 33 statutu) pożyczkę w części lub w całości obligacjami meljoracyjnemi albo gotówką.

2) Na częściową przedterminową spłatę pożyczki mogą być zaliczone jedynie kwoty, zmniejszające imienną sumę pożyczki najmniej o kwotę 1.000 złotych, wszelkie zaś mniejsze spłaty zaliczane będą na poczet najbliższych rat.

3) Przy przedterminowej spłacie pożyczek w okresach czasu pomiędzy 1 stycznia i 31 marca, oraz 1 lipca i 30 września, winien dłużnik opłacić procenty od sumy spłacanej pożyczki od początku półrocza kalendarzowego do dnia wpłaty. Przy spłacie zaś pomiędzy 1 kwietnia i 30 czerwca oraz pomiędzy 1 października i 31 grudnia winien dłużnik wymienioną wyżej należność opłacić do końca półrocza kalendarzowego, z wyjątkiem wypadków, gdy spłata dokonywana jest w obligacjach meljoracyjnych, w których to wypadkach dłużnikowi bonifikuje się kupon bieżący do końca półrocza kalendarzowego. Dodatek na administrację pobiera się za pełne półrocze kalendarzowe niezależnie od terminu spłat.

§ 40. Nad meljoracjami rolnemi, prowadzonemi lub ukończonemi przy pomocy pożyczek w obligacjach meljoracyjnych Państwowego Banku Rolnego będzie zorganizowana kontrola celem stwierdzenia, czy roboty są fachowo i należycie zaprojektowane i prowadzone, czy odpowiadają projektom technicznym urządzeń meljoracyjnych oraz czy wykonane urządzenia są należycie konserwowane.

§ 41. W razie ustalenia przez kontrolę niezgodności wykonanych urządzeń meljoracyjnych ze złożonym projektem, Państwowy Bank Rolny może wstrzymać dalsze wypłaty z tytułu przyznanej pożyczki oraz zażądać od dłużnika wykonania w oznaczonym terminie poprawek lub zmian i uzupełnień w przeprowadzonych robotach, pod rygorem przedterminowego ściągania już wypłaconej części pożyczki wraz z przypadającemi odsetkami. Dopiero po zadośćuczynieniu przez dłużnika powyższemu żądaniu Państwowego Banku Rolnego może być wypłacona następna część pożyczki.

§ 42. W razie stwierdzenia, że dłużnik nie utrzymuje w należytym stanie wykonanych urządzeń meljoracyjnych, Państwowy Bank Rolny zawiadamia go piśmiennie o spostrzeżonych uchybieniach i wzywa go do naprawy uszkodzonych urządzeń w określonym terminie. O ile dłużnik nie zastosuje się do tego wezwania, Państwowy Bank Rolny może zażądać od niego natychmiastowego zwrotu całej pożyczki wraz z przypadającemi odsetkami.

§  43.

1) Gdyby zaszła potrzeba wprowadzenia zmian w projekcie meljoracyjnym przyjętym przez Państwowy Bank Rolny za podstawę do udzielenia pożyczki, zmiany takie mogą być wprowadzone za zgodą Państwowego Banku Rolnego.

2) Drobne odchylenia od projektu mogą być na ryzyko dłużnika wprowadzone w trakcie dokonywania robót z tem jednak, że zmiany te będą zaznaczone w projekcie, a Państwowy Bank Rolny będzie o tych zmianach jednocześnie zawiadomiony.

3) Wysokość przyznanej pożyczki może być zmniejszona lub dodatkowo zwiększona, jeżeli przy wykonywaniu meljoracyj okaże się, że rzeczywiste koszty ich wykonania różnią się od sumy uznanego przez Państwowy Bank Rolny kosztorysu, jednak z zastosowaniem §§ 17, 28, 29 i 30.

§ 44. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Równocześnie traci moc obowiązującą rozporządzenie z dnia 11 czerwca 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 65, poz. 595). Odnośnie do 7% obligacyj meljoracyjnych i świadectw tymczasowych, emitowanych na podstawie powyższego rozporządzenia, a niewymienionych lub nieprzestemplowanych na obligacje lub świadectwa tymczasowe emitowane na podstawie rozporządzenia niniejszego (§ 14), oraz odnośnie do pożyczek udzielonych w 7% obligacjach meljoracyjnych na podstawie powołanego wyżej rozporządzenia, a nie przeniesionych do 18-letniego okresu umorzenia na podstawie rozporządzenia niniejszego (§ 21), mają nadal zastosowanie postanowienia rozporządzenia z dnia 11 czerwca 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 65, poz. 595).

1 § 2 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 23 lipca 1938 r. (Dz.U.38.56.448) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 sierpnia 1938 r.

2 § 2 ust. 5 lit. e) skreślona przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 23 lipca 1938 r. (Dz.U.38.56.448) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 sierpnia 1938 r.

• Identyfikator: Dz.U.1932.70.638
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Emisja złotych 7% obligacyj meljoracyjnych Państwowego Banku Rolnego oraz długoterminowe pożyczki amortyzacyjne w tych obligacjach udzielane.
• Data aktu: 30/07/1932
• Data ogłoszenia: 16/08/1932
• Data wejścia w życie: 16/08/1932