Drogi lądowe i drogi wodne śródlądowe w czasie wojny lub grożącego Państwu niebezpieczeństwa.

USTAWA
z dnia 25 lutego 1932 r.
o drogach lądowych i drogach wodnych śródlądowych w czasie wojny lub grożącego Państwu niebezpieczeństwa.

Na mocy art. 44 Konstytucji ogłaszam ustawę następującej treści:
Art.  1.

Z chwilą Wybuchu wojny lub z chwilą zarządzenia bądź ogólnej, bądź częściowej mobilizacji, albo gdy tego wymaga interes obrony Państwa, stwierdzony uchwałą Rady Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, wszystkie drogi lądowe i drogi wodne śródlądowe podporządkowuje się interesom obrony Państwa.

Art.  2.
(1)
W czasie pokoju organy władz państwowych i samorządowych obowiązane są do ścisłego współdziałania z władzami wojskowemi w sprawach, dotyczących zapewnienia w interesie obrony Państwa sprawności sieci dróg lądowych i dróg wodnych śródlądowych, a właściciele (zarządy) dróg prywatnych obowiązani są do ścisłego stosowania się do zarządzeń właściwych władz.
(2)
Zakres współdziałania oraz właściwość władz w sprawach, określonych w ust. 1, określi rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych i Ministra Robót Publicznych w porozumieniu z interesowanymi ministrami. Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych i Ministra Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrem Skarbu i innymi interesowanymi ministrami określi tryb postępowania przy ustalaniu zwrotu nakładów, poniesionych przez właścicieli dróg prywatnych z powodu wykonania zarządzeń właściwych władz w wypadkach, gdy obowiązek wykonania dotyczących czynności nie ciąży na właścicielach dróg na podstawie innych przepisów prawnych.
Art.  3.
(1)
Podporządkowanie interesom obrony Państwa dróg lądowych i dróg wodnych śródlądowych (art. 1):
a)
powoduje, że samorządowe i prywatne drogi lądowe i drogi wodne śródlądowe przechodzą pod zarząd Ministra Robót Publicznych, a dotychczasowe zarządy tych dróg stają się jego organami wykonawczemi;
b)
nakłada na właścicieli (zarządy) dróg lądowych i śródlądowych dróg wodnych obowiązek utrzymywania tych dróg w stanie, zdatnym do użytku, tudzież obowiązek utrzymania posiadanego przez nich taboru, urządzeń oraz fachowo - technicznego kierownictwa i obsługi.

Koszty utrzymywania dróg samorządowych mają być pokrywane nadal z dotychczasowych źródeł;

c)
nakłada na właścicieli (zarządy) dróg lądowych i dróg wodnych śródlądowych obowiązek wykonywania wszelkich, związanych z interesem obrony Państwa żądań właściwych władz wojskowych co do odnośnych dróg;
d)
nakłada na właścicieli (zarządy) dróg lądowych i dróg wodnych śródlądowych obowiązek dostarczenia na żądanie właściwych władz wojskowych posiadanych materjałów, taboru lub narzędzi, potrzebnych dla utrzymania na tych drogach komunikacji i łączności wojsk.
(2)
Właściwość władz wojskowych, powołanych do występowania z żądaniami, wskazanemi w pkt. c) i d), określi rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych w porozumieniu z Ministrami Robót Publicznych i Spraw Wewnętrznych, na terenie zaś, objętym stanem wojennym, rozporządzenie Naczelnego Wodza.
Art.  4.

W warunkach, wymienionych w art. 1, gdy działalność zarządów (właścicieli) dróg lądowych i dróg wodnych śródlądowych nie odpowiada wymaganiom obrony Państwa lub nie może zaspokoić potrzeb tej obrony, służy Ministrowi Spraw Wojskowych, a na terenie, objętym stanem wojennym, Naczelnemu Wodzowi, względnie upoważnionym przez nich organom, prawo wydawania wszelkich zarządzeń w zakresie komunikacji lądowej i wodnej, które ze względu na interes obrony Państwa okażą się potrzebne.

Art.  5.
(1)
Funkcjonarjusz dróg lądowych i dróg wodnych śródlądowych, który w warunkach, wymienionych w art. 1, porzuca samowolnie służbę, albo umyślnie narusza lub zaniedbuje obowiązki służbowe, albo też dopuszcza się umyślnie innego działania lub zaniechania, obniżającego sprawność komunikacji lądowej lub wodnej, lub zagrażającego ruchowi na wymienionych wyżej drogach, ulega karze więzienia do lat pięciu, o ile w czynie tym nie mieszczą się znamiona przestępstwa, zagrożonego karą surowszą.
(2)
W warunkach, wymienionych w art. 1, może Prezydent Rzeczypospolitej drogą rozporządzenia, wydanego na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, poddać funkcjonarjuszów dróg lądowych i dróg wodnych śródlądowych właściwości sądów wojskowych za przestępstwa, polegające na czynach, wymienionych w ustępie pierwszym niniejszego artykułu.
Art.  6.
(1)
W warunkach, wymienionych w art. 1, może być każdy pracownik dróg lądowych i dróg wodnych śródlądowych aż do 60 roku życia powołany do wojskowej służby drogowej lub wojskowej służby żeglugi śródlądowej, o ile w myśl obowiązujących ustaw nie podlega obowiązkowi czynnej służby wojskowej, służby w rezerwie lub w pospolitem ruszeniu.
(2)
Nadto do tej służby mogą być wówczas powołani i ci obywatele Państwa Polskiego aż do 60 roku życia włącznie:
a)
którzy byli pracownikami dróg lądowych lub dróg wodnych śródlądowych;
b)
którzy mają fachowe wykształcenie lub fachową praktykę w powyższej dziedzinie,

o ile w myśl obowiązujących ustaw nie ciąży na nich obowiązek czynnej służby wojskowej, służby w rezerwie lub w pospolitem ruszeniu.

Art.  7.
(1)
Ilość i kategorje osób, mających być powołanemi w myśl art. 6, sposób powołania oraz czas pełnienia służby określa każdorazowo w drodze zarządzenia Minister Spraw Wojskowych.
(2)
Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych, Ministra Skarbu i Ministra Robót Publicznych określi wysokość uposażenia powołanych do wojskowej służby drogowej lub wojskowej służby żeglugi śródlądowej w czasie pełnienia przez nich tej służby.
Art.  8.

Powołani w myśl art. 6 do wojskowej służby drogowej lub wojskowej służby żeglugi śródlądowej stają się osobami wojskowemi, podlegającemi narówni z innemi osobami wojskowemi władzom, ustawom i sądom wojskowym i jako takie składają przysięgę wojskową.

Art.  9.

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrom: Spraw Wojskowych, Robót Publicznych, Spraw Wewnętrznych, Sprawiedliwości i Skarbu każdemu we własnym zakresie działania.

Art.  10.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie w 3 miesiące po ogłoszeniu.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1932.26.230

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Drogi lądowe i drogi wodne śródlądowe w czasie wojny lub grożącego Państwu niebezpieczeństwa.
Data aktu: 25/02/1932
Data ogłoszenia: 31/03/1932
Data wejścia w życie: 01/07/1932