Luksemburg-Polska. Traktat koncyljacyjno-arbitrażowy. Luksemburg.1928.10.29.

TRAKTAT KONCYLJACYJNO - ARBITRAŻOWY

między Polską a Wielkiem Księstwem Luksemburskiem, podpisany w Luksemburgu dnia 29 października 1928 r.

Przekład.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy;

Dnia dwudziestego dziewiątego października tysiąc dziewięćset dwudziestego ósmego roku, został podpisany w Luksemburgu Traktat koncyljacyjno-arbitrażowy pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Wielkiego Księstwa Luksemburskiego, o następującym brzmieniu dosłownem:

TRAKTAT

koncyljacyjno-arbitrażowy między Polską a Wielkiem Księstwem Luksemburskiem.

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

i

JEJ KRÓLEWSKA WYSOKOŚĆ WIELKA KSIĘŻNA LUKSEMBURSKA,

ożywieni pragnieniem rozwinięcia przyjaznych stosunków, łączących obydwa ich kraje,

będąc przekonani w równym stopniu o konieczności zapewnienia we wszystkich wypadkach załatwiania w drodze pokojowej sporów, które mogą powstać między ich Państwami,

postanowili zawrzeć Traktat koncyljacyjno-arbitrażowy i mianowali w tym celu swymi pełnomocnikami, a mianowicie:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:

P. Juljana MAKOWSKIEGO, Doktora Praw, Naczelnika Wydziału Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

P. Anatola MÜHLSTEINA, Radcę Legacyjnego, Chargé d'Affaires Polski w Luksemburgu,

Jej Królewska Wysokość Wielka Księżna Luksemburska:

P. Józefa BECH, Ministra Stanu, Prezesa Rządu Wielko-książęcego,

KTÓRZY, po zakomunikowaniu sobie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  1.

Wysokie Strony Umawiające się zobowiązują się wzajemnie do regulowania we wszystkich wypadkach w drodze pokojowej i zgodnie ze sposobami przewidzianemi w niniejszym Traktacie, wszelkich sporów i zatargów jakiejkolwiek bądź natury, które powstałyby po zawarciu niniejszego Traktatu między Polską a Luksemburgiem a nie mogłyby być rozstrzygnięte zwykłemi sposobami dyplomatycznemi we właściwym czasie.

Artykuł  2.

Spory, dla których rozstrzygnięcia jest lub będzie przewidziana specjalna procedura przez inne konwencje obowiązujące między Wysokiemi Umawiającemi się Stronami, będą załatwiane zgodnie z postanowieniami tych konwencyj.

Artykuł  3.

Przed wszelkiem postępowaniem arbitrażowem lub przed wszelkiem postępowaniem w Stałym Trybunale Sprawiedliwości Międzynarodowej, spór zostanie, na prośbę jednej ze Stron, poddany w celu koncyljacji Stałej Międzynarodowej Komisji, zwanej Stałą Komisją Koncyljacyjną, utworzoną zgodnie z niniejszym Traktatem.

Artykuł  4.

O ile chodzi o spór, którego przedmiot, według ustawodawstwa wewnętrznego jednej ze Stron, podlega kompetencji Sądów krajowych tej Strony, spór ten zostanie poddany postępowaniu, przewidzianemu przez niniejszy Traktat tylko po uprawomocnieniu się wyroku wydanego we właściwych terminach przez właściwą krajową władzę sądową.

Artykuł  5.

1. W ciągu 6-ciu miesięcy, które nastąpią po wymianie ratytikacyj niniejszego Traktatu, Strony Umawiające się utworzą Stałą Komisję Koncyljacyjną, złożoną z 5-ciu członków.

2. Każda Strona wyznaczy dwóch członków: jednego z pośród swych własnych obywateli, drugiego z pomiędzy obywateli państwa trzeciego, len ostatni nie powinien mieć ani swego miejsca zamieszkania na terytorjum Strony, która go wyznaczyła, ani pozostawać w jej służbie.

3. Obydwie Strony wyznaczą, za wspólną zgoda, na okres trzech lat, Przewodniczącego Komisji z pomiędzy obywateli państwa trzeciego. W braku porozumienia między Stronami, nominacja Przewodniczącego nastąpi zgodnie z art. 45 Konwencji Haskiej z dn. 18. X. 1907 r. o załatwianiu sporów międzynarodowych.

Artykuł  6.

1. Komisarze mianowani są na trzy lata; mandat ich może być odnawiany. Pełnią oni swe funkcje dopóki nie zostaną zastąpieni, w każdym zaś razie, aż do ukończenia prac będących w biegu w chwili wygaśnięcia ich mandatu.

2. W razie śmierci lub dymisji jednego z członków Komisji Koncyljacyjnej, należy postarać się w ciągu 3-ch następnych miesięcy o zastąpienie go, a w każdym razie z chwilą, gdy spór przedłożony zostanie Komisji.

3. W razie, gdyby jeden z członków Komisji Koncyljacyjnej nie mógł chwilowo wziąć udziału w pracach Komisji z powodu choroby, lub wszelkiej innej okoliczności, Strona, która go mianowała, wyznaczy zastępcę, który będzie urzędował aż do zakończenia będącego w biegu postępowania, o ile tylko Strony nie postanowią inaczej.

Artykuł  7.

1. Sprawy wnosić się będzie do Stałej Komisji Koncyljacyjnej w drodze podania skierowanego do Przewodniczącego przez obydwie Strony działające za wspólną zgodą, lub w braku takowej, przez jedną, bądź też przez drugą ze Stron.

2. Podanie winno zawierać, poza sumarycznem przedstawianiem przedmiotu sporu, wezwanie Komisji do podjęcia wszelkich zarządzeń, mogących doprowadzić do pojednania.

3. Jeżeli podanie pochodzi od jednej tylko ze Stron, zostanie ono przez tę ostatnią podane niezwłocznie do wiadomości Stronie przeciwnej.

Artykuł  8.

1. W terminie 15-tu dni od dały w której spór został wniesiony do Stałej Komisji Koncyljacyjnej, każda ze Stron będzie mogła, dla zbadania tego sporu, zastąpić swego Komisarza przez osobę posiadającą specjalną kompetencję w danej sprawie.

2. Strona, która skorzystała z tego prawa, natychmiast powiadomi o tem Stronę drugą; ta ostatnia będzie miała w tym wypadku możność postąpić w ten sam sposób w terminie 15-to dniowym od daty otrzymania tego zawiadomienia.

Artykuł  9.

1. Stała Komisja Koncyljacyjna będzie miała za zadanie wyjaśnić kwestje sporne, zgromadzić w tym celu wszystkie pożyteczne informacje w drodze badania lub inaczej i usiłować pojednać Strony. Po zbadaniu sprawy, Komisja poda Stronom warunki porozumienia, które będzie się jej wydawało właściwe.

2. Komisja złoży sprawozdanie, podające warunki tego porozumienia, w ciągu 6-ciu miesięcy, licząc od dnia w którym spór został do niej wniesiony, o ile Strony Umawiające się nie zdecydują za wspólną zgodą przedłużyć ten termin.

3. Egzemplarz sprawozdania doręczony będzie każdej ze Stron.

4. Komisja ustali okres czasu, w ciągu którego Strony mają się wypowiedzieć co do tych propozycyj.

5. Okres ten nie przekroczy wszakże 3-ch miesięcy.

Artykuł  10.

W braku specjalnego postanowienia przeciwnego, Stała Komisja Koncyljacyjna sama ustali swoją procedurę, która, w każdym razie, winna być kontradyktoryjna. O ile chodzi o badania, Komisja zastosuje się, o ile nie postanowi jednogłośnie inaczej, do postanowień Tytułu III (O Międzynarodowych Komisjach badań) Konwencji Haskiej z dn. 18 października 1907 r. o załatwianiu pokojowem sporów międzynarodowych.

Artykuł  11.

Stała Komisja Koncyljacyjna zbierać się będzie, w braku przeciwnego porozumienia między Stronami, w miejscu wyznaczonem przez jej Przewodniczącego; miejsce to winno być wybrane poza terytorjami obu Stron.

Artykuł  12.

Prace Stałej Komisji Koncyljacyjnej będą się toczyły publicznie jedynie na mocy powziętej przez Komisją decyzji za zgodą Stron.

Artykuł  13.

1. Strony będą reprezentowane, w Stałej Komisji Koncyljacyjnej przez agentów, których zadaniem będzie pośredniczyć między niemi a Komisją. Strony będą mogły, oprócz tego, korzystać z pomocy doradców i rzeczoznawców mianowanych przez nie w tym celu i żądać przesłuchania wszystkich osób, których zeznanie wydaje się im pożyteczne.

2. Komisja będzie miała, ze swej strony, możność żądania wyjaśnień ustnych od agentów i rzeczoznawców obydwóch Stron oraz od wszystkich osób, których stawienie się, za zgodą ich Rządu, Komisja uznałaby za pożyteczne.

Artykuł  14.

O ile Traktat niniejszy inaczej nie stanowi, decyzje Komisji Koncyljacyjnej zapadają większością głosów; każdy członek rozporządzać będzie jednym głosem.

Komisja będzie mogła powziąć ważnie decyzję tylko w obecności wszystkich jej członków.

Artykuł  15.

Wysokie Strony Umawiające się zobowiązują się ułatwiać, na żądanie Komisji prace Stałej Komisji Koncyljacyjnej, a w szczególności dostarczać jej w możliwie najszerszym zakresie wszelkich pożytecznych dokumentów i informacyj oraz użyć środków, któremi one rozporządzają, aby dać im możność dokonania na swem terytorjum i zgodnie z ich ustawodawstwem wezwań i przesłuchań świadków lub rzeczoznawców oraz wizyj lokalnych.

Artykuł  16.

Podczas trwania prac Stałej Komisji Koncyljacyjnej, każdy z Komisarzy otrzyma wynagrodzenie, którego wysokość będzie określona za wspólną zgodą przez Wysokie Strony Umawiające się, z czego połowę poniesie każda Strona.

Koszty wynikłe z działalności Komisji będą również dzielone do połowy.

Artykuł  17.

1. Jeżeli jedna ze Stron nie przyjmie propozycyj Stałej Komisji Koncyljacyjnej lub nie wypowie się w terminie ustalonym w jej sprawozdaniu, spór będzie wniesiony za wspólną zgodą, w drodze kompromisu bądź do Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej na warunkach i według procedury przewidzianej w Statucie Trybunału, bądź też, jeżeli zażąda tego jedna ze Stron, do Sądu Rozjemczego na warunkach i według procedury przewidzianej przez Konwencję Haską z dn. 18 października 1907 r. o pokojowem załatwianiu sporów międzynarodowych.

2. Strony Umawiające się ułożą dla każdego poszczególnego wypadku specjalny kompromis, określający wyraźnie przedmiot sporu, szczególne kompetencje, mogące być przyznane Stałemu Trybunałowi Sprawiedliwości Międzynarodowej lub Stałemu Sądowi Rozjemczemu oraz wszystkie inne warunki umówione pomiędzy niemi.

3. Jeżeli kompromis nie dojdzie do skutku w ciągu 3-ch miesięcy, licząc od dnia, w którym do jednej ze Stron wpłynie żądanie postępowania sądowego lub arbitrażu, kompromis ten będzie ułożony ostatecznie przez specjalną komisję utworzoną w tym celu przez Strony w sposób następujący:

4. Każda Strona zamianuje dwóch członków, z których tylko jeden będzie mógł być jej obywatelem. Członkowie ci wspólnie obiorą piątego członka, który pełnić będzie funkcje Przewodniczącego.

5. Jeżeli z jakichkolwiek bądź powodów jedna lub kilka z tych nominacyj nie nastąpi, Prezydent Związku Szwajcarskiego będzie proszony o dokonanie niezbędnego mianowania.

Artykuł  18.

W wypadku gdy według opinji Trybunału lub Sądu Rozjemczego, spór nie jest natury prawnej, Strony zgadzają się, aby był on rozstrzygany ex aequo et bono.

Artykuł  19.

Jeżeli Trybunał lub Sąd Rozjemczy orzeknie, że decyzja pewnej instancji sądowej lub wszelkiej innej władzy podległej jednej ze Stron Umawiających się, pozostaje całkowicie lub częściowo w sprzeczności z prawem narodów i jeżeli wewnętrzne prawo tej Strony nie pozwalałoby lub pozwalało tylko w niedostatecznej mierze na uchylenie w drodze administracyjnej skutków decyzji o której mowa, to Strona poszkodowana otrzyma zadośćuczynienie innego rodzaju.

Artykuł  20.

1. Orzeczenie Sądu Rozjemczego winno być wykonane z dobrą wiarą przez Strony.

2. Trudności, któreby wynikły przy interpretowaniu tego orzeczenia, będą rozstrzygnięte przez Trybunał lub Sąd, który je wydał. Każda ze Stron będzie miała prawo w tym celu zwrócić się do Trybunału lub Sądu w drodze zwykłego podania.

Artykuł  21.

We wszystkich wypadkach zwłaszcza, jeżeli Sprawa co do której Strony się poróżniły, wynika z czynów już dokonanych lub dokonanie których ma nastąpić, Komisja Koncyljacyjna bądź też, jeżeli ta ostatnia nie była powiadomiona, Sąd Rozjemczy lub Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej orzekający zgodnie z art. 41-ym jego statutu, wskażą, jeżeli zajdzie potrzeba i w możliwie najkrótszym terminie, jakie zarządzenia prowizoryczne winny być powzięte, każda zaś z Wysokich Umawiających się Stron zobowiązuje się do tych zarządzeń się stosować, powstrzymywać się od wszelkich zarządzeń mogących się odbić szkodliwie na wykonaniu decyzji lub na porozumieniach zaproponowanych przez Komisję Koncyljacyjną i wogóle nie podejmować żadnego czynu jakiegokolwiek bądź rodzaju, mogącego spotęgować lub rozszerzyć spór.

Artykuł  22

Jeżeli, w chwili wygaśnięcia niniejszego Traktatu, byłoby w biegu jakie bądź postępowanie, wszczęte na podstawie tego Traktatu, przed Stałą Komisją Koncyljacyjną, w Sądzie Rozjemczym lub w Stałym Trybunale Sprawiedliwości Międzynarodowej, postępowanie to będzie prowadzone aż do jego zakończenia.

Artykuł  23.

Traktat niniejszy będzie podany do wiadomości Lidze Narodów w celu zarejestrowania go zgodnie z art. 18 Paktu.

Artykuł  24.

1. Traktat niniejszy będzie ratyfikowany. Dokumenty ratyfikacyjne będą wymienione w Luksemburgu.

2. Wejdzie on w życie na 30-ty dzień po wymianie ratyfikacyj.

Traktat trwać będzie lat trzy licząc od daty wejścia jego w życie.

Jeżeli nie będzie on wypowiedziany na sześć miesięcy przed upływem tego terminu, będzie uważany za wznowiony na okres 3-ch lat i t. d.

NA DOWÓD CZEGO wyżej wymienieni Pełnomocnicy podpisali niniejszy Traktat.

Sporządzono w Luksemburgu w dwóch egzemplarzach, dn. 29 października 1928.

(-) Dr. J. Makowski (-) Joseph Bech

(-) A. Mühlstein

Zaznajomiwszy się z powyższym Traktatem, uznaliśmy go i uznajemy za słuszny, zarówno w całości, jak i każde z zawartych w nim postanowień, oświadczamy, że jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dn. 23 grudnia 1929 r.

• Identyfikator: Dz.U.1930.93.727
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Luksemburg-Polska. Traktat koncyljacyjno-arbitrażowy. Luksemburg.1928.10.29.
• Data aktu: 29/10/1928
• Data ogłoszenia: 30/12/1930
• Data wejścia w życie: 02/01/1931