Organizacja i zakres działania władz administracji ogólnej na obszarze miasta stołecznego Warszawy.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 5 lipca 1928 r.
o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej na obszarze miasta stołecznego Warszawy.

Na podstawie art. 85 do 89 i 126 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej (Dz. U. R. P. Nr. 11, poz. 86) zarządza się co następuje:
§  1.
Miasto stołeczne Warszawa stanowi odrębną jednostkę administracyjną dla celów administracji ogólnej.
§  2.
Na czele administracji ogólnej w m. stoł. Warszawie stoi Komisarz Rządu, mianowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów, przedstawiony jej przez Ministra Spraw Wewnętrznych.
§  3.
Komisarz Rządu pod względem osobowym podlega Ministrowi Spraw Wewnętrznych, pod względem służbowym zaś, zależnie od rodzaju spraw, wchodzących w zakres jego działania, poszczególnym ministrom właściwym dla danego działu administracji.
§  4.
Komisarz Rządu jest na obszarze m. st. Warszawy:
1)
przedstawicielem Rządu, sprawującym z tego tytułu funkcje, określone w obowiązujących przepisach lub specjalnie zlecone przez Rząd;
2)
szefem administracji ogólnej w zakresie, określonym przepisami rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej (Dz. U. R. P. Nr. 11, poz. 86).
§  5.
Jako przedstawiciel Rządu, Komisarz Rządu ma obowiązek i prawo:
1)
wyłącznego reprezentowania Rządu przy uroczystych wystąpieniach;
2)
uzgadniania działalności całej administracji państwowej na obszarze m. st. Warszawy w myśl zasadniczej linji działalności Rządu;
3)
ogólnego nadzoru nad sprawami osobowemi funkcjonarjuszów państwowych ze stanowiska interesów Państwa oraz wymogów bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego;
4)
uzgadniania działalności administracji cywilnej, jako też interesów gospodarczych podległego mu okręgu administracyjnego z potrzebami obrony Państwa.

W powyższym zakresie do Komisarza Rządu mają zastosowanie przepisy art. 10 - 26 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. z tem, iż odnośne uprawnienia Komisarza Rządu, z wyjątkiem wymienionych w punkcie 1 art. 20 powyższego rozporządzenia, nie odnoszą się do władz i organów centralnych oraz ich funkcjonarjuszów.

Wyłączne prawo reprezentowania Rządu przy uroczystych wystąpieniach na obszarze m. stoł. Warszawy nie dotyczy wypadków, w których Rząd reprezentowany jest przez swoich członków lub osoby, specjalnie przez Rząd do tego upoważnione.

§  6. 1
Dla celów administracji ogólnej obszar m. st. Warszawy dzieli się na cztery powiaty grodzkie, a mianowicie;
1)
Śródmiejsko - Warszawski,
2)
Północno - Warszawski,
3)
Południowo - Warszawski,
4)
Prasko - Warszawski.

Linją graniczną powiatu Śródmiejsko - Warszawskiego jest rzeka Wisła, jako też linja następująca: od lewego brzegu Wisły do ul. Steinkellera, ulicą Steinkellera do ulicy Bugaj, ulicą Bugaj do Celnej, ulicą Celną przez Stare Miasto do Piekarskiej, przyczem cały rynek z wyjątkiem strony Zakrzewskiego należy do powiatu Północno - Warszawskiego, ulicą Piekarską do Kapitulnej, ulicą Kapitulną do Miodowej, ulicą Miodową do placu Krasińskich, placem Krasińskich do Nowiniarskiej, przyczem strona numerów parzystych należy do powiatu Północno - Warszawskiego, ulicą Nowiniarską do Świętojerskiej, ulicą Świętojerską do Nalewek, ulicą Nalewki do Nowolipek, ulicą Nowolipki do Przejazdu, ulicą Przejazd do Leszna, ulicą Leszno do Solnej, ulicą Solną do Elektoralnej, ulicą Elektoralną do Zimnej, ulicą Zimną przez plac Żelaznej Bramy do ul. Rynkowej, ulicą Rynkową do Grzybowskiej, ulicą Grzybowską do Granicznej, ulicą Graniczną do Królewskiej, ulicą Królewską do Marszałkowskiej, ulicą Marszałkowską przez plac Zbawiciela i plac Unji Lubelskiej do Chocimskiej, ulicą Chocimską do Parkowej, ulicą Parkową do Belwederskiej, ulicą Belwederską do do Podchorążych, ulicą Podchorążych do Czerniakowskiej, ulicą Czerniakowską do stacji pomp wodociągów miejskich, a następnie w kierunku wschodnim do lewego brzegu Wisły.

Linją graniczną powiatu Północno-Warszawskiego jest granica miasta oraz rzeka Wisła, jako też następująca linja: od granicy miasta lewym brzegiem Wisły do ul. Steinkellera, ulicą Steinkellera do ulicy Bugaj, ulicą Bugaj do ulicy Celnej, ulicą Celną przez Stare Miasto do ulicy Piekarskiej, ulicą Piekarską do Kapitulnej, ulicą Kapitulną do Miodowej, ulicą Miodową do placu Krasińskich, placem Krasińskich do Nowiniarskiej, ulicą Nowiniarską do Świętojerskiej, ulicą Świętojerską do Nalewek, ulicą Nalewki do Nowolipek, ulicą Nowolipki do Przejazd, ulicą Przejazd do Leszna, ulicą Leszno do Solnej, ulicą Solną do Elektoralnej, ulicą Elektoralną do Zimnej, ulicą Zimną przez plac Żelaznej Bramy do Rynkowej, ulicą Rynkową do Grzybowskiej, ulicą Grzybowską do Karolkowej, ulicą Karolkową do Dworskiej, ulicą Dworską do Brylowskiej, ulicą Brylowską do Prądzyńskiego, ulicą Prądzyńskiego do Kolejowej, ulicą Kolejową do toru kolejowego i torem kolejowym do granic miasta.

Linję graniczną powiatu Południowo-Warszawskiego stanowi granica miasta, lewy brzeg Wisły, a ponadto linja następująca: lewym brzegiem rzeki Wisły do południowej granicy powiatu Śródmiejsko-Warszawskiego, granicą tą do stacji pomp wodociągów miejskich, stamtąd do ulicy Czerniakowskiej, ulicą Czerniakowską do Podchorążych, ulicą Podchorążych do Belwederskiej, ulicą Belwederską do Parkowej, ulicą Parkową do Chocimskiej, ulicą Chocimską do placu Unji Lubelskiej, od placu Unji Lubelskiej ulicą Marszałkowską do Królewskiej, ulicą Królewską do Granicznej, ulicą Graniczną do Grzybowskiej, ulicą Grzybowską do Karolkowej, ulicą Karolkową do Dworskiej, ulicą Dworską do Brylowskiej, ulicą Brylowską do Prądzyńskiego, ulicą Prądzyńskiego do Kolejowej, ulicą Kolejową do toru kolejowego i torem do granic miasta.

Linję graniczną powiatu Prasko - Warszawskiego stanowi granica miasta oraz rzeka Wisła.

Za linje graniczne należy uważać:

1)
linję biegnącą wzdłuż granicy miasta, o ile chodzi o granice miasta;
2)
na ulicach, linję przebiegającą przez środek danej ulicy;
3)
za linję rzeki Wisły - linję biegnącą lewym brzegiem Wisły po stronie starostw grodzkich; Północnego, Śródmiejskiego i Południowego.
§  7.
Na czele powiatów grodzkich stoją starostowie grodzcy, mianowani przez Ministra Spraw Wewnętrznych.

Starostowie grodzcy podlegają pod względem osobowym w granicach przepisów, regulujących stosunki państwowej służby cywilnej, Komisarzowi Rządu względnie Ministrowi Spraw Wewnętrznych, zaś pod względem służbowym bezpośrednio Komisarzowi Rządu.

§  8.
Do zakresu działania starostów grodzkich należą na obszarze powierzonych im powiatów wszystkie sprawy administracji państwowej, o ile na mocy obowiązujących przepisów nie są zastrzeżone właściwości władz naczelnych, Komisarza Rządu i innych władz państwowych, ani nie należą do zakresu działania samorządu miejskiego m. stoł. Warszawy.
§  9.
Komisarz Rządu i starostowie grodzcy działają w granicach swej kompetencji pod osobistą odpowiedzialnością, samodzielnie i jednoosobowo, o ile przepisy prawne nie przewidują kolegialnego załatwiania spraw.

Postanowienia art. 40 - 63 i 80 - 84 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. nie mają zastosowania do Komisarza Rządu i starostów grodzkich.

§  10.
Komisarz Rządu i starostowie grodzcy załatwiają sprawy, należące do ich kompetencji, przy pomocy Komisarjatu Rządu względnie starostw grodzkich oraz przy pomocy innych podległych im na obszarze m. stoł. Warszawy urzędów i organów.

Z chwilą wejścia w życie niniejszego rozporządzenia wszelkie państwowe władze, urzędy i organa na obszarze m. st. Warszawy, niezespolone dotąd z władzami administracji gólnej, a sprawujące funkcje w zakresie spraw, przekazanych Komisarzowi Rządu względnie starostom grodzkim, zostają włączone w skład Komisarjatu Rządu i starostw grodzkich względnie podporządkowane na ogólnych zasadach Komisarzowi Rządu i starostom grodzkim.

§  11.
W zakresie organizacji Komisarjatu Rządu i starostw grodzkich oraz trybu załatwiania spraw w tych urzędach mają zastosowanie przepisy, zawarte w art. 32 - 39 i 68 - 71 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r.

Do czasu wydania przepisów wykonawczych, o których mowa w art. 36 i 69 powyższego rozporządzenia, mają w tym względzie ponadto analogiczne zastosowanie zasady, zawarte w rozporządzeniach Rady Ministrów: z dnia 13 listopada 1919 r. (Dz. U. R. P. Nr. 90, poz. 488, 489, 490), z dnia 30 marca 1921 r. (Dz. U. R. P. Nr. 39, poz. 236) i z dnia 11 lutego 1924 r. (Dz. U. R. P. Nr. 21, poz. 225), o ile nie są sprzeczne z postanowieniami rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r.

Zastępca Komisarza Rządu otrzymuje tytuł Wicekomisarza Rządu.

§  12.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie w 30 dni po ogłoszeniu. Równocześnie traci moc obowiązującą rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1920 r. w przedmiocie tymczasowej organizacji władzy administracyjnej I-ej instancji w miastach: Warszawie, Łodzi i Lublinie (Dz. U. R. P. Nr. 20, poz. 106), o ile odnosi się do m. stoł. Warszawy, jako też inne przepisy, sprzeczne z niniejszem rozporządzeniem.
§  13.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia porucza się Ministrowi Spraw Wewnętrznych oraz zainteresowanym ministrom, w porozumieniu z tym Ministrem.
1 § 6 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 12 marca 1931 r. (Dz.U.31.26.155) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 kwietnia 1931 r.

Zmiany w prawie

Sejm za poprawkami Senatu do ustawy o układach zbiorowych pracy

Sejm przyjął legislacyjne poprawki Senatu do ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Przygotowane w resorcie pracy regulacje umożliwiają w ramach układów zbiorowych m.in. wynegocjowanie nowych uprawnień w miejscu pracy, takich jak czas pracy, podwyżki czy wymiar urlopu. Teraz regulacja trafi do podpisu prezydenta.

Grażyna J. Leśniak 05.11.2025
Burzliwe wysłuchanie w sprawie nowych uprawnień inspektorów pracy

Druga wersja projektu nowelizacji ustawy o PIP jest gorsza od pierwszej, projekt w obecnym kształcie jest nie do zaakceptowania czy rozwiązania nieuwzględniające woli stron, które finalnie będą prowadziły do bankructw firm - to tylko niektóre głosy, jakie padły ze strony organizacji pracodawców w czasie wysłuchania w Sejmie. Eksperci wyliczyli, że koszt przekwalifikowania jednej tylko umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę będzie wynosił od 120 do nawet 450 tys. zł. I to bez ZUS i podatków.

Grażyna J. Leśniak 05.11.2025
Zmiany w ustawie o PIP pod ostrzałem przedsiębiorców i resortów

Przyznanie Państwowej Inspekcji Pracy uprawnienia do przekształcenia umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę w drodze decyzji okręgowego inspektora pracy, zostało negatywnie zaopiniowane przez Rządowe Centrum Legislacji, z uwagi na zasadnicze wady prawne oraz poważne i często nieodwracalne skutki dla pracodawców. A nie są to jedyne krytyczne oceny zgłoszone w ramach uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych. Mimo to, MRPiPS nie rezygnuje z kontrowersyjnych rozwiązań, modyfikując je.

Grażyna J. Leśniak 05.11.2025
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o języku polskim

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek nowelizację ustawy o języku polskim, która pozwala na nietłumaczenie na język polski dokumentacji technicznych sprzętu wojskowego sporządzonej w języku obcym - poinformowała Kancelaria Prezydenta RP. Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

kk/pap 04.11.2025
Wkrótce o zasiłek pogrzebowy będzie mógł wnioskować zakład pogrzebowy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przekazało do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych projekt rozporządzenia, który ma umożliwić składanie wniosku do ZUS o zasiłek pogrzebowy przez zakład pogrzebowy. Docelowo będzie mógł to robić w formie elektronicznej, ale przez najbliższy rok zakłady pogrzebowe będą mogły składać wnioski w formie papierowej. Przepisy mają, co do zasady, wejść w życie 1 stycznia 2026 r. To pokłosie ustawowych zmian, jakie zaczną obowiązywać z początkiem roku.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2025
Ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych z poprawkami Senatu

Senat zaproponował w środę poprawki o charakterze legislacyjnym do ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Regulacje mają m.in. wspierać promowanie, a także ułatwiać zawieranie układów zbiorowych pracy czy porozumień zbiorowych. Za podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy wraz z poprawkami zagłosowało jednogłośnie 91 senatorów. Ustawa wróci teraz do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1928.72.647

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Organizacja i zakres działania władz administracji ogólnej na obszarze miasta stołecznego Warszawy.
Data aktu: 05/07/1928
Data ogłoszenia: 24/07/1928
Data wejścia w życie: 24/08/1928