Organizacja i zakres działania władz administracji ogólnej na obszarze miasta stołecznego Warszawy.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 5 lipca 1928 r.
o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej na obszarze miasta stołecznego Warszawy.

Na podstawie art. 85 do 89 i 126 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej (Dz. U. R. P. Nr. 11, poz. 86) zarządza się co następuje:
§  1.
Miasto stołeczne Warszawa stanowi odrębną jednostkę administracyjną dla celów administracji ogólnej.
§  2.
Na czele administracji ogólnej w m. stoł. Warszawie stoi Komisarz Rządu, mianowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów, przedstawiony jej przez Ministra Spraw Wewnętrznych.
§  3.
Komisarz Rządu pod względem osobowym podlega Ministrowi Spraw Wewnętrznych, pod względem służbowym zaś, zależnie od rodzaju spraw, wchodzących w zakres jego działania, poszczególnym ministrom właściwym dla danego działu administracji.
§  4.
Komisarz Rządu jest na obszarze m. st. Warszawy:
1)
przedstawicielem Rządu, sprawującym z tego tytułu funkcje, określone w obowiązujących przepisach lub specjalnie zlecone przez Rząd;
2)
szefem administracji ogólnej w zakresie, określonym przepisami rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej (Dz. U. R. P. Nr. 11, poz. 86).
§  5.
Jako przedstawiciel Rządu, Komisarz Rządu ma obowiązek i prawo:
1)
wyłącznego reprezentowania Rządu przy uroczystych wystąpieniach;
2)
uzgadniania działalności całej administracji państwowej na obszarze m. st. Warszawy w myśl zasadniczej linji działalności Rządu;
3)
ogólnego nadzoru nad sprawami osobowemi funkcjonarjuszów państwowych ze stanowiska interesów Państwa oraz wymogów bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego;
4)
uzgadniania działalności administracji cywilnej, jako też interesów gospodarczych podległego mu okręgu administracyjnego z potrzebami obrony Państwa.

W powyższym zakresie do Komisarza Rządu mają zastosowanie przepisy art. 10 - 26 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. z tem, iż odnośne uprawnienia Komisarza Rządu, z wyjątkiem wymienionych w punkcie 1 art. 20 powyższego rozporządzenia, nie odnoszą się do władz i organów centralnych oraz ich funkcjonarjuszów.

Wyłączne prawo reprezentowania Rządu przy uroczystych wystąpieniach na obszarze m. stoł. Warszawy nie dotyczy wypadków, w których Rząd reprezentowany jest przez swoich członków lub osoby, specjalnie przez Rząd do tego upoważnione.

§  6. 1
Dla celów administracji ogólnej obszar m. st. Warszawy dzieli się na cztery powiaty grodzkie, a mianowicie;
1)
Śródmiejsko - Warszawski,
2)
Północno - Warszawski,
3)
Południowo - Warszawski,
4)
Prasko - Warszawski.

Linją graniczną powiatu Śródmiejsko - Warszawskiego jest rzeka Wisła, jako też linja następująca: od lewego brzegu Wisły do ul. Steinkellera, ulicą Steinkellera do ulicy Bugaj, ulicą Bugaj do Celnej, ulicą Celną przez Stare Miasto do Piekarskiej, przyczem cały rynek z wyjątkiem strony Zakrzewskiego należy do powiatu Północno - Warszawskiego, ulicą Piekarską do Kapitulnej, ulicą Kapitulną do Miodowej, ulicą Miodową do placu Krasińskich, placem Krasińskich do Nowiniarskiej, przyczem strona numerów parzystych należy do powiatu Północno - Warszawskiego, ulicą Nowiniarską do Świętojerskiej, ulicą Świętojerską do Nalewek, ulicą Nalewki do Nowolipek, ulicą Nowolipki do Przejazdu, ulicą Przejazd do Leszna, ulicą Leszno do Solnej, ulicą Solną do Elektoralnej, ulicą Elektoralną do Zimnej, ulicą Zimną przez plac Żelaznej Bramy do ul. Rynkowej, ulicą Rynkową do Grzybowskiej, ulicą Grzybowską do Granicznej, ulicą Graniczną do Królewskiej, ulicą Królewską do Marszałkowskiej, ulicą Marszałkowską przez plac Zbawiciela i plac Unji Lubelskiej do Chocimskiej, ulicą Chocimską do Parkowej, ulicą Parkową do Belwederskiej, ulicą Belwederską do do Podchorążych, ulicą Podchorążych do Czerniakowskiej, ulicą Czerniakowską do stacji pomp wodociągów miejskich, a następnie w kierunku wschodnim do lewego brzegu Wisły.

Linją graniczną powiatu Północno-Warszawskiego jest granica miasta oraz rzeka Wisła, jako też następująca linja: od granicy miasta lewym brzegiem Wisły do ul. Steinkellera, ulicą Steinkellera do ulicy Bugaj, ulicą Bugaj do ulicy Celnej, ulicą Celną przez Stare Miasto do ulicy Piekarskiej, ulicą Piekarską do Kapitulnej, ulicą Kapitulną do Miodowej, ulicą Miodową do placu Krasińskich, placem Krasińskich do Nowiniarskiej, ulicą Nowiniarską do Świętojerskiej, ulicą Świętojerską do Nalewek, ulicą Nalewki do Nowolipek, ulicą Nowolipki do Przejazd, ulicą Przejazd do Leszna, ulicą Leszno do Solnej, ulicą Solną do Elektoralnej, ulicą Elektoralną do Zimnej, ulicą Zimną przez plac Żelaznej Bramy do Rynkowej, ulicą Rynkową do Grzybowskiej, ulicą Grzybowską do Karolkowej, ulicą Karolkową do Dworskiej, ulicą Dworską do Brylowskiej, ulicą Brylowską do Prądzyńskiego, ulicą Prądzyńskiego do Kolejowej, ulicą Kolejową do toru kolejowego i torem kolejowym do granic miasta.

Linję graniczną powiatu Południowo-Warszawskiego stanowi granica miasta, lewy brzeg Wisły, a ponadto linja następująca: lewym brzegiem rzeki Wisły do południowej granicy powiatu Śródmiejsko-Warszawskiego, granicą tą do stacji pomp wodociągów miejskich, stamtąd do ulicy Czerniakowskiej, ulicą Czerniakowską do Podchorążych, ulicą Podchorążych do Belwederskiej, ulicą Belwederską do Parkowej, ulicą Parkową do Chocimskiej, ulicą Chocimską do placu Unji Lubelskiej, od placu Unji Lubelskiej ulicą Marszałkowską do Królewskiej, ulicą Królewską do Granicznej, ulicą Graniczną do Grzybowskiej, ulicą Grzybowską do Karolkowej, ulicą Karolkową do Dworskiej, ulicą Dworską do Brylowskiej, ulicą Brylowską do Prądzyńskiego, ulicą Prądzyńskiego do Kolejowej, ulicą Kolejową do toru kolejowego i torem do granic miasta.

Linję graniczną powiatu Prasko - Warszawskiego stanowi granica miasta oraz rzeka Wisła.

Za linje graniczne należy uważać:

1)
linję biegnącą wzdłuż granicy miasta, o ile chodzi o granice miasta;
2)
na ulicach, linję przebiegającą przez środek danej ulicy;
3)
za linję rzeki Wisły - linję biegnącą lewym brzegiem Wisły po stronie starostw grodzkich; Północnego, Śródmiejskiego i Południowego.
§  7.
Na czele powiatów grodzkich stoją starostowie grodzcy, mianowani przez Ministra Spraw Wewnętrznych.

Starostowie grodzcy podlegają pod względem osobowym w granicach przepisów, regulujących stosunki państwowej służby cywilnej, Komisarzowi Rządu względnie Ministrowi Spraw Wewnętrznych, zaś pod względem służbowym bezpośrednio Komisarzowi Rządu.

§  8.
Do zakresu działania starostów grodzkich należą na obszarze powierzonych im powiatów wszystkie sprawy administracji państwowej, o ile na mocy obowiązujących przepisów nie są zastrzeżone właściwości władz naczelnych, Komisarza Rządu i innych władz państwowych, ani nie należą do zakresu działania samorządu miejskiego m. stoł. Warszawy.
§  9.
Komisarz Rządu i starostowie grodzcy działają w granicach swej kompetencji pod osobistą odpowiedzialnością, samodzielnie i jednoosobowo, o ile przepisy prawne nie przewidują kolegialnego załatwiania spraw.

Postanowienia art. 40 - 63 i 80 - 84 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. nie mają zastosowania do Komisarza Rządu i starostów grodzkich.

§  10.
Komisarz Rządu i starostowie grodzcy załatwiają sprawy, należące do ich kompetencji, przy pomocy Komisarjatu Rządu względnie starostw grodzkich oraz przy pomocy innych podległych im na obszarze m. stoł. Warszawy urzędów i organów.

Z chwilą wejścia w życie niniejszego rozporządzenia wszelkie państwowe władze, urzędy i organa na obszarze m. st. Warszawy, niezespolone dotąd z władzami administracji gólnej, a sprawujące funkcje w zakresie spraw, przekazanych Komisarzowi Rządu względnie starostom grodzkim, zostają włączone w skład Komisarjatu Rządu i starostw grodzkich względnie podporządkowane na ogólnych zasadach Komisarzowi Rządu i starostom grodzkim.

§  11.
W zakresie organizacji Komisarjatu Rządu i starostw grodzkich oraz trybu załatwiania spraw w tych urzędach mają zastosowanie przepisy, zawarte w art. 32 - 39 i 68 - 71 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r.

Do czasu wydania przepisów wykonawczych, o których mowa w art. 36 i 69 powyższego rozporządzenia, mają w tym względzie ponadto analogiczne zastosowanie zasady, zawarte w rozporządzeniach Rady Ministrów: z dnia 13 listopada 1919 r. (Dz. U. R. P. Nr. 90, poz. 488, 489, 490), z dnia 30 marca 1921 r. (Dz. U. R. P. Nr. 39, poz. 236) i z dnia 11 lutego 1924 r. (Dz. U. R. P. Nr. 21, poz. 225), o ile nie są sprzeczne z postanowieniami rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r.

Zastępca Komisarza Rządu otrzymuje tytuł Wicekomisarza Rządu.

§  12.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie w 30 dni po ogłoszeniu. Równocześnie traci moc obowiązującą rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1920 r. w przedmiocie tymczasowej organizacji władzy administracyjnej I-ej instancji w miastach: Warszawie, Łodzi i Lublinie (Dz. U. R. P. Nr. 20, poz. 106), o ile odnosi się do m. stoł. Warszawy, jako też inne przepisy, sprzeczne z niniejszem rozporządzeniem.
§  13.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia porucza się Ministrowi Spraw Wewnętrznych oraz zainteresowanym ministrom, w porozumieniu z tym Ministrem.
1 § 6 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 12 marca 1931 r. (Dz.U.31.26.155) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 kwietnia 1931 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1928.72.647

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Organizacja i zakres działania władz administracji ogólnej na obszarze miasta stołecznego Warszawy.
Data aktu: 05/07/1928
Data ogłoszenia: 24/07/1928
Data wejścia w życie: 24/08/1928