Szwajcaria-Polska. Traktat Koncyliacyjny i Arbitrażowy. Berno.1925.03.07.

TRAKTAT

Koncyljacyjny i Arbitrażowy między Polską a Szwajcarją podpisany w Bernie, dn. 7 marca 1925 roku.

(Ratyfikowany zgodnie z ustawą z dnia 31 marca 1926 r. - Dz. U. R. P. № 35 poz. 216).

Przekład.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

MACIEJ RATAJ,

Marszałek Sejmu,

Zastępujący, zgodnie z Konstytucją,

PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

wszem wobec i każdemu z osobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynię:

Dnia siódmego marca tysiąc dziewięćset dwudziestego piątego roku podpisany został w Bernie pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Związku Szwajcarskiego Traktat Koncyljacyjny i Arbitrażowy o następującem brzmieniu dosłownem:

Traktat Koncyljacyjny i Arbitrażowy pomiędzy Polską a Szwajcarją.

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

i

SZWAJCARSKA RADA ZWIĄZKOWA

ożywieni pragnieniem rozwinięcia łączących oba Kraje stosunków przyjaznych,

Zdecydowani stosować w szerokim stopniu do swych wzajemnych stosunków zasady ożywiające Ligą Narodów,

Postanowili zawrzeć Traktat Koncyljacyjny i Arbitrażowy i w tym celu mianowali swymi pełnomocnikami:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:

Pana Jana Modzelewskiego, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego, Polski w Szwajcarji,

Pana Juljana Makowskiego, Doktora Praw, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

Szwajcarska Rada Związkowa:

Pana Giuseppe Motta, Radcę Związkowego, Naczelnika Związkowego Departamentu politycznego,

którzy, po okazaniu swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i w należytej formie wystawione, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  pierwszy.

Strony umawiające się zobowiązują się poddawać procedurze koncyljacyjnej lub procedurze arbitrażowej wszelkie spory, któreby mogły powstać pomiędzy Niemi, a których we właściwym czasie nie udałoby się załatwić na drodze dyplomatycznej.

Jednakowoż, zobowiązanie to nie będzie się stosowało ani do spraw, które prawo międzynarodowe pozostawia wyłącznej kompetencji państw, ani do sporów, dla których rozstrzygnięcia specjalne postępowanie jest lub będzie przewidziane przez inne układy zawarte przez Strony Umawiające się.

Rozumie się, że różnice zdań, które mogłyby wyniknąć na tle zastrzeżeń wymienionych w poprzednim ustępie, będą rozstrzygane zgodnie z artykułem 19 niniejszego Traktatu.

Do wszelkiego sporu, podlegającego rozstrzygnięciu w sposób wyżej wskazany, będzie zastosowana procedura koncyljacyjna, o ile Strony nie zgodzą się poddać go natychmiast arbitrażowi.

W razie gdyby sprawozdanie opracowane przez Komisję koncyljacyjną, ustanowioną na mocy artykułu 3 niniejszego Traktatu, nie zostało przyjęte przez obie Strony, spór będzie poddany pod arbitraż, jeżeli jedna ze Stron tego zażąda.

Artykuł  2.

Jeżeli chodzi o spór, który, zgodnie z ustawodawstwem wewnętrznem jednej ze Stron, należy do kompetencji Sądów, włączając w to i trybunały administracyjne, Strona pozwana może sprzeciwić się zastosowaniu do niego postępowania koncyljacyjnego lub arbitrażowego zanim kompetentna władza sądowa nie wyda wyroku ostatecznego.

Żądanie koncyljacji winno, w tym wypadku, być zgłoszone najpóźniej po upływie roku od daty wydania wyroku ostatecznego.

Artykuł  3.

W ciągu sześciu miesięcy od daty wymiany dokumentów ratyfikacyjnych niniejszego Traktatu, Strony Umawiające się ustanowią Stałą Komisję koncyljacyjną, złożoną z pięciu członków.

Każda ze Stron zamianuje stosownie do swej woli jednego członka, zaś trzech pozostałych wyznaczą oni na mocy wspólnego porozumienia. Ci trzej członkowie nie mogą być ani przynależnymi Stron Umawiających się, ani zamieszkiwać na ich terytorjum, ani pozostawać u nich na służbie.

Przewodniczący Komisji będzie zamianowany za wspólną zgodą z grona członków wspólnie wyznaczonych. W braku zgody pomiędzy Stronami będzie on, na żądanie Stron, wyznaczony przez Prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki, o ile ten przystanie na to.

Członkowie Komisji będą mianowani na przeciąg lat trzech. O ile Strony nie ułożą się inaczej, członkowie wyznaczeni wspólnie nie mogą być odwoływani podczas trwania ich mandatu.

Artykuł  4.

W razie śmierci lub ustąpienia jednego z członków Komisji koncyljacyjnej, należy dać mu następcę na pozostały okres jego mandatu, w ciągu następnych trzech miesięcy, o ile będzie to możliwe, a w każdym razie zaraz jak tylko jakiś spór będzie przedłożony Komisji.

W razie gdyby z powodu choroby lub innej okoliczności jeden z członków Komisji koncyljacyjnej, wyznaczonych wspólnie przez Strony Umawiające się, nie mógł chwilowo brać udziału w pracach Komisji, Strony porozumieją się co do wyznaczenia zastępcy, któryby zasiadał czasowo zamiast niego. W razie gdyby wyznaczenie tego zastępcy nie zostało uskutecznione w ciągu trzech miesięcy od daty chwilowego opróżnienia się miejsca, należy postąpić zgodnie z artykułem 5 niniejszego Traktatu.

Gdyby, po upływie terminu mandatu jednego z członków Komisji, nie wyznaczono mu następcy, należy uważać, że jego mandat jest przedłużony na okres lat trzech; w każdym razie Strony zastrzegają sobie możność, po upływie trzech lat, przekazania czynności Przewodniczącego innemu z członków Komisji wspólnie wyznaczonych.

Członek, którego mandat dobiegł końca w trakcie postępowania wszczętego, bierze w dalszym ciągu udział w badaniu sporu aż do zamknięcia postępowania, chociażby jego następca był już wyznaczony.

Artykuł  5.

Jeżeli w ciągu przepisanych sześciu miesięcy nie nastąpi nominacja członków Komisji koncyljacyjnej, wspólnie wyznaczonych, albo, jeżeli w wypadku następstwa, nie będzie to załatwione w ciągu trzech miesięcy od daty opróżnienia się miejsca, mianowania winny być uskutecznione zgodnie z artykułem 45 Konwencji Haskiej z 18 października 1907 r. o pokojowem załatwianiu sporów międzynarodowych.

Artykuł  6.

W ciągu piętnastu dni od daty, gdy jedna ze Stron Umawiających się wniesie spór przed Komisję koncyljacyjną, wolno będzie każdej ze Stron, dla zbadania tego sporu, zastąpić wyznaczonego przez siebie członka stałego przez osobę posiadającą w danej dziedzinie specjalną znajomość rzeczy.

Strona, któraby zechciała skorzystać z tego prawa, winna zawiadomić o tem natychmiast drugą Stronę; w tym wypadku ta ostatnia będzie miała możność skorzystać z takiego samego prawa w ciągu piętnastu dni od daty otrzymania przez nią tego powiadomienia.

Jednakowoż, każda ze Stron zastrzega sobie prawo zamianowania natychmiast zastępcy, któryby czasowo zastępował członka stałego przez nią wyznaczonego, w razie gdyby ten ostatni, z powodu choroby lub innej okoliczności, znalazł się chwilowo w niemożności brania udziału w pracach Komisji.

Artykuł  7.

Komisja koncyljacyjna będzie miała za zadanie ułatwić rozstrzygnięcie sporu, wyjaśniając, zapomocą bezstronnego i sumiennego badania, stan faktyczny, oraz podając wnioski co do sposobu załatwienia sporu, zgodnie z postanowieniami artykułu 12 niniejszego Traktatu.

Sprawa wytacza się przed Komisję drogą podania, złożonego na ręce jej Przewodniczącego przez jedną ze Stron Umawiających się.

Strona przeciwna winna być jednocześnie powiadomiona o złożeniu tego podania przez Stronę, która będzie się domagała wszczęcia postępowania koncyljacyjnego.

Artykuł  8.

O ile Strony inaczej się nie ułożą., Komisja koncyljacyjna będzie się zbierała w miejscu wyznaczonem przez jej Przewodniczącego.

Artykuł  9.

Postępowanie przed Komisją koncyljacyjną będzie kontradyktoryjne.

Komisja sama ustali procedurę, uwzględniając postanowienia zawarte w Tytule III Konwencji Haskiej z 18 października 1907 r. dla pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych, o ile nie zapadnie jednomyślnie uchwała przeciwna.

Obrady Komisji będą się toczyły przy drzwiach zamkniętych, chyba że Komisja, za zgodą Stron, postanowi inaczej.

Artykuł  10

O ile Traktat niniejszy inaczej nie sianowi, orzeczenia Komisji koncyljacyjnej będą zapadały większością głosów; każdy członek będzie posiadał jeden głos. Jeżeli nie wszyscy członkowie są obecni, w razie równości głosów - głos Przewodniczącego przeważa. Orzeczenia Komisji co do istoty sporu będą mogły, zapadać tylko w obecności wszystkich członków.

Artykuł  11

Strony Umawiające się będą dostarczały Komisji koncyljacyjnej wszelkich pożytecznych informacyj, oraz będą jej ułatwiały pod każdym względem i we wszelkim możliwym zakresie wykonanie jej zadania.

Artykuł  12

Komisja koncyljacyjna złoży swoje sprawozdanie w ciągu sześciu miesięcy od dnia wytoczenia przed nią sporu, o ile Strony Umawiające się, za wspólnem porozumieniem się, nie postanowią terminu tego przedłużyć.

Gdy tylko okoliczności pozwolą na to, sprawozdanie będzie zawierało projekt załatwienia sporu.

Zdanie umotywowane członków, którzy pozostali w mniejszości, będzie zamieszczone w sprawozdaniu.

Egzemplarz sprawozdania, podpisany przez Przewodniczącego, będzie wręczony każdej Stronie.

Sprawozdanie Komisji, ani pod względem przedstawienia stanu faktycznego, ani pod wzglądem motywów prawnych, nie będzie miało charakteru wyroku Sądu Rozjemczego.

Artykuł  13.

Strony podadzą sobie wzajemnie do wiadomości, jak również do wiadomości Przewodniczącego Komisji koncyljacyjnej w terminie właściwym, nie dłuższym jednak, niż trzy miesiące, czy przyjmują wnioski i propozycje zawarte w sprawozdaniu.

Rzeczą Stron jest zdecydować za wspólną zgodą, czy sprawozdanie Komisji i protokół obrad można ogłosić przed upływem terminu, w ciągu którego winny one zająć stanowisko co do propozycyj zawartych w sprawozdaniu, a jeżeli idzie o spór podlegający arbitrażowi, zanim Trybunał arbitrażowy wyda wyrok ostateczny.

Artykuł  14.

Gdy, na mocy postanowień artykułu pierwszego niniejszego Traktatu, jakiś spór będzie poddany arbitrażowi, trybunał arbitrażowy będzie ustanowiony na mocy porozumienia Stron.

O ile w ciągu trzech miesięcy od dnia, gdy jedna ze Stron zgłosiła drugiej żądanie arbitrażu, Trybunał arbitrażowy nie zostanie ustanowiony za zgodą Stron, należy zastosować sposób następujący:

Każda ze Stron zamianuje dwóch arbitrów, z. których jeden winien być wybrany z listy członków Stałego Sądu Rozjemczego z wyłączeniem jej własnych obywateli. Arbitrzy w ten sposób wyznaczeni wybiorą wspólnie Przewodniczącego trybunału. W razie równości głosów wybór Przewodniczącego będzie powierzony Prezydentowi Stanów Zjednoczonych Ameryki, o ile ten przystanie na to.

Artykuł  15.

W razie dojścia do arbitrażu pomiędzy niemi, Strony umawiające się zobowiązują się zawrzeć, w ciągu trzech miesięcy od dnia w którym jedna ze Stron zgłosiła drugiej żądanie arbitrażu, specjalną umowę kompromisową, dotyczącą przedmiotu sporu i warunków procedury.

Jeżeli w terminie wskazanym nie uda się zawrzeć kompromisu, będzie on obowiązkowo zastąpiony zgodnie z procedurą, przewidzianą w Tytule IV Konwencji Haskiej z 18 października 1907 r. o pokojowem załatwianiu sporów międzynarodowych, której poddane będzie w tym wypadku postępowanie arbitrażowe.

Artykuł  16.

Wyrok Sądu Rozjemczego jest obowiązujący i winien być wykonany przez Strony z dobrą wiarą.

Gdyby, wszakże, wyrok ten stwierdził, że orzeczenie jakiejś instancji sądowej lub wszelkiej innej władzy, zależnej od jednej ze Stron Umawiających się, jest w całości lub częściowo przeciwne prawu międzynarodowemu, a gdyby prawo konstytucyjne tej Strony niezupełnie tylko pozwalało na uchylenie w drodze administracyjnej skutków orzeczenia o którem mowa, Strona poszkodowana otrzyma słuszne zadośćuczynienie w innym rodzaju.

Artykuł  17.

Podczas przebiega faktycznego postępowania koncyljacyjnego lub arbitrażowego, członkowie Stałej Komisji koncyljacyjnej wspólnie wyznaczeni, oraz Trybunału arbitrażowego będą otrzymywali wynagrodzenie, którego wysokość ustalą Strony Umawiające się.

Każda Strona będzie ponosiła swoje własne koszty oraz równą część kosztów Komisji i Trybunału, włączając w to wynagrodzenia, wymienione w pierwszym ustępie.

Artykuł  18.

W ciągu trwania postępowania koncyljacyjnego i procedury arbitrażowej, Strony Umawiające się powstrzymają się od wszelkich kroków, któreby mogły odbić się w sposób szkodliwy na przyjęciu propozycyj Komisji koncyljacyjnej lub na wykonaniu wyroku Sądu Rozjemczego.

Artykuł  19

Różnice zdań, które mogłyby powstać na tle interpretacji lub wykonania niniejszego Traktatu, będą drogą zwykłej skargi, poddane bezpośrednio Stałemu Trybunałowi Sprawiedliwości Międzynarodowej.

Artykuł  20.

Traktat niniejszy będzie ratyfikowany. Dokumenty ratyfikacyjne będą wymienione w Warszawie, w czasie możliwie najkrótszym.

Traktat wejdzie w życie trzydziestego dnia po wymianie ratyfikacyj i pozostanie w mocy przez trzy lata. Jeżeli, na sześć miesięcy przed upływem tego terminu, nie zostanie on wymówiony, zachowa swą moc w ciągu nowego okresu trzyletniego i tak dalej w dalszym ciągu.

Na dowód czego Pełnomocnicy podpisali Traktat niniejszy i przyłożyli na nim swe pieczęcie.

Sporządzono w Bernie, w dwóch egzemplarzach, siódmego marca 1925 r.

Zaznajomiwszy się z powyższym Traktatem, uznałem go i uznaję za słuszny zarówno w całości, jak i każde z zawartych w nim postanowień, oświadczam, że jest przyjęty, ratyfikowany i zatwierdzony i przyrzekam, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydałem Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 29 maja 1926 r.

• Identyfikator: Dz.U.1926.66.385
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Szwajcaria-Polska. Traktat Koncyliacyjny i Arbitrażowy. Berno.1925.03.07.
• Data aktu: 07/03/1925
• Data ogłoszenia: 10/07/1926
• Data wejścia w życie: 11/07/1926