Opłaty archiwalne w Archiwach Państwowych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA WYZNAŃ RELIGIJNYCH I OŚWIECENIA PUBLICZNEGO
z dnia 17 grudnia 1926 r.
o opłatach archiwalnych w Archiwach Państwowych. *

Na podstawie art. 10 Dekretu z dnia 7 lutego 1919 r. o organizacji Archiwów Państwowych i opiece nad archiwaljami (Dz. P. P. P. № 14, poz. 182) zarządza się co następuje:
§  1.
Od podań wpływających do Archiwów Państwowych pobiera się zasadniczą opłatą archiwalną w wysokości 5 zł. Od każdego załącznika do podania pobiera się opłatą archiwalną w wysokości l zł. od każdego pełnego lub zaczętego arkusza.

Informacje ustne, o ile wymagają poszukiwań archiwalnych, mogą być udzielane tylko po złożeniu podania.

Za arkusz uważa się papier, którego powierzchnia po jednej stronie nie przewyższa 1.750 cm.2

§  2.
Odpis aktu całkowitego, sporządzony przez Archiwum Państwowe, podlega opłacie za każdą stronicą zapisaną całkowicie lub częściowo w wysokości następującej:
a) z akt pisanych w wieku XIX i XX 2 zł.
b) z akt pisanych w wieku XVIII 4 zł.
c) z akt pisanych dawniej 5 zł.

Odpis aktu całkowitego, sporządzony przez stroną, a tylko zaświadczony przez Archiwum, podlega opłacie za każdą stronice, pełną lub zaczętą w wysokości 50% opłat, przewidzianych wyżej w punktach a), b) i c).

Za stronicą uważa się jedną stroną papieru, której powierzchnia po jednej stronie nie przewyższa 875 cm.2

§  3.
Odpis części aktu i informacja na podstawie materjałów archiwalnych podlega opłacie za każdą stronicą pełną lub zaczętą w wysokości następującej:
a) z akt pisanych w wieku XIX i XX 4 zł.
b) z akt pisanych w wieku XVIII i dawniej 8 zł.

O ile cały akt, z którego sporządza się odpis częściowy nie przewyższa dwu stronic, za odpis częściowy pobiera się wówczas opłatę według § 2.

§  4.
Stwierdzenie przez Archiwum, że odrys planu lub mapy sporządzony został przez stronę z egzemplarza przechowywanego w Archiwum, podlega opłacie w wysokości 2 zł. od arkusza planu lub mapy.
§  5.
Stwierdzenie przez Archiwum, że fotografja dokumentu wykonana została przez stroną z aktu lub przedmiotu przechowywanego w Archiwum podlega opłacie w wysokości 2 zł. od każdego zdjęcia.
§  6.
Opłatą ustanowioną w §§ 1-5 podwyższa się dwukrotnie w sprawach genealogicznych. Interesanci, którzy osobiście prowadzą poszukiwania archiwalne o charakterze genealogicznym, płacą nadto za każdą zażądaną księgą lub volumen po 50 gr. Jeżeli wywód genealogiczny potrzebny jest do ustalenia obywatelstwa polskiego, wówczas stosuje się opłatę normalną, przewidzianą w §§ 1-5.
§  7.
Jeżeliby poszukiwania archiwalne dla jednej osoby w tej samej sprawie zajęły więcej niż dwa dni czasu jednego urzędnika archiwalnego, wówczas niezależnie od opłat przewidzianych w §§ 1 - 6 pobiera się opłatę archiwalną dodatkową za poszukiwania w wysokości 2 zł., a przy poszukiwaniach genealogicznych 4 zł. za każdą przejrzaną księgą lub volumen.
§  8.
Opłat archiwalnych nie pobiera się. wcale:
1)
Od władz i urzędów państwowych polskich. Przepis ten nie dotyczy przedsiębiorstw państwowych.
2)
Od państw obcych z zastrzeżeniem wzajemności.
3)
Od osób prywatnych, których stan ubóstwa i niemożność uiszczenia opłat nie budzą wątpliwości u dyrektora (kierownika) Archiwum.
4)
Od podań osób, zwracających się o dopuszczenie ich do osobistego prowadzenia badań naukowych w Archiwach, albo o dostarczenie im materjałów naukowych.
5)
Od zamiejscowych badaczy naukowych za dostarczone materjały naukowe, o ile sprawa nie zajęła więcej niż dwa dni czasu jednego urzędnika archiwalnego. W stosunku do badaczy naukowych obywateli obcych obowiązuje zasada wzajemności.
6)
Od fundacyj, instytucyj, zrzeszeń o celach religijnych, naukowych, oświatowych i dobroczynnych.
7)
Od osób, zwracających się o dokumenty w celu uzyskania stypendjum, zastrzeżonego dla członków danej rodziny.
§  9. 1
Opłatę archiwalną ulgową w wysokości 50% pobiera się od osób, będących polskimi obywatelami, które pozostają, lub pozostawały w służbie państwowej polskiej i b. państw zaborczych, oraz od członków rodzin tych osób w sprawach ustalenia praw służbowych.

Taka sama ulga przysługuje bojownikom o niepodległość Polski i członkom ich rodzin w sprawach o uzyskanie zaopatrzenia emerytalnego.

§  10.
Opłatę archiwalną pobiera się w gotówce z góry.

Strona wpłaca ją albo bezpośrednio w Archiwum, albo przekazem pocztowym pod adresem Archiwum. Jeżeli z góry nie można opłaty archiwalnej ściśle oznaczyć, to pobiera się ją narazie w wysokości przypuszczalnej należności. Archiwum wydaje pokwitowanie na pobraną kwotę lub wysyła je na rachunek odbiorcy. Sposób pobierania i księgowania opłat regulują osobne rozporządzenia, oparte na przepisach rachunkowo-kasowych.

§  11.
Jeżeli podanie, podlegające opłacie nadesłano do Archiwum bez uiszczenia opłaty archiwalnej w sposób przewidziany w § 10 lub nadesłano opłatą niedostateczną, to Archiwum, do którego podanie wpłynęło, nie zwraca podania lecz zawiadamia petenta o sumie należnej opłaty. Zawiadomienie do petenta przesyła Archiwum pocztą na rachunek odbiorcy.

Jeżeli za niezwłocznem załatwienieniem podania przemawiają wzglądy publiczne, lub wzgląd na poważny interes petenta, to Archiwum sprawę załatwia i wzywa petenta, aby uiścił opłatę archiwalną.

O ile petent wezwaniu temu zadość nie uczyni, opłata będzie ściągnięta w sposób przymusowy od osób wymienionych w wezwaniu.

Jeżeli podanie wniosła osoba zamieszkała zagranicą, to Archiwum podanie rozpatruje i zawiadamia petenta za pośrednictwem właściwego konsulatu polskiego o wysokości opłat archiwalnych, po których nadesłaniu przystąpi do załatwienia sprawy.

§  12.
Podania właścicieli wszelkich depozytów, złożonych w Archiwach Państwowych, w sprawach wymagających poszukiwań w danym depozycie, od opłaty archiwalnej są wolne. Inne opłaty archiwalne pobiera się od właścicieli depozytów czasowych w rozmiarze normalnym, od właścicieli depozytów wieczystych w rozmiarze ulgowym (50%), o ile układ depozytowy nie postanawia inaczej.
§  13.
Do spraw unormowanych rozporządzeniem niniejszem niema zastosowania ustawa z dnia 1 lipca 1926 r. o opłatach stemplowych (Dz. U. R. P. № 98, poz. 570).
§  14.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1927 r.
* Z dniem 20 listopada 1946 r. opłaty archiwalne, wymienione w § 1, 2, 3, 4, 5, 6 i 7 niniejszego rozporządzenia, podwyższa się dziesięciokrotnie, zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 4 października 1946 r. (Dz.U.46.60.335).
1 § 9 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 4 października 1946 r. (Dz.U.46.60.335) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 20 listopada 1946 r.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1926.128.775

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Opłaty archiwalne w Archiwach Państwowych.
Data aktu: 17/12/1926
Data ogłoszenia: 30/12/1926
Data wejścia w życie: 01/01/1927