Przepisy tymczasowe o moratorjum w okręgu sądu apelacyjnego lubelskiego.

DEKRET
z dnia 9 lutego 1918 r.
Rady Regencyjnej w przedmiocie przepisów tymczasowych o moratorjum w okręgu sądu apelacyjnego lubelskiego.

My, RADA REGENCYJNA KRÓLESTWA POLSKIEGO, postanowiliśmy i stanowimy co następuje:

ROZDZIAŁ  I.

Uchylenie moratorjum ustawowego.

Art.  1.

Wierzytelności pieniężne, które dotychczas ulegały zwłoce na podstawie § 1 rozporządzenia Naczelnego Wodza Armji z dnia 4 listopada 1915 r. Dz. Rozp. № 43, winny być spłacane ratami według postanowień następujących.

Art.  2.

Spłata wierzytelności wekslowych rozpoczyna się z upływem 43 miesięcy od dnia płatności wekslu, spłata wszelkich innych wierzytelności - z dniem 1 marca 1918 r. Rata, należna w odpowiednim dniu każdego miesiąca, wynosi 10% sumy, jaką dana wierzytelność w dniu płatności pierwszej raty wraz z narosłemi po ten dzień odsetkami wynosić będzie. Przy każdej zapłacie miesięcznej należy nadto uiścić odsetki dalsze, urosłe od dnia zapłaty.

Art.  3.

Posiadacz rachunku bieżącego lub wkładu może żądać całkowitej wypłaty swej należności bez względu na ograniczenia, ustanowione w art. 2, jeżeli:

1)
należność nie przekracza kwoty 200 rubli, albo
2)
wypłata jest potrzebna na pokrycie wymagalnych zobowiązań własnych wierzyciela.

Dłużnik może żądać udowodnienia tych zobowiązań i płacić wprost wskazanym przez wierzyciela osobom lub instytucjom.

Art.  4. 1

Jeżeli którakolwiek rata wierzytelności niewekslowej (art. 2) nie zostanie w terminie zapłacona, cała reszta wierzytelności staje się natychmiast wymagalną.

Jeżeli natomiast nie uiszczono w terminie którejkolwiek raty wierzytelności wekslowej, wówczas wystawca i indosanci winni zapłacić całą nieuiszczoną jeszcze sumę wekslową w ciągu dni 10, licząc od dnia, w którym zostali wezwani do uiszczenia właściwej raty listem poleconym lub wezwaniem sądowym

Art.  5.

Na wekslu, ewentualnie na nakazie wykonawczym, należy zaznaczyć, kto, kiedy i w jakiej kwocie ratę uiścił; płacącemu zaś należy wydać pokwitowanie na odpisie wekslu, protestu lub nakazu wykonawczego.

Art.  6. 2

Oznaczone w kodeksie handlowym terminy do zapozwania indosantów tudzież do urzeczywistnienia prawa regresu przedłuża się względem weksli, wystawionych przed dniem 1 listopada 1915 do dnia 1 stycznia 1919 r.; dotyczy to także weksli zaprotestowanych przed wejściem w życie niniejszych przepisów o ile odnośne prawa nie wygasły już przed dniem 31 lipca 1914 r. Jeżeli przeszkoda nie do przezwyciężenia (siła wyższa) czyni niemożliwem złożenie wekslu do zapłaty i sporządzenie protestu, termin do złożenia, zapłaty i protestu przedłuża się na 3 miesiące od dnia ustania przeszkody. W proteście należy ustalić istnienie przeszkody i czas kiedy ustała.

Art.  7.

Wierzyciel może żądać zapłaty wierzytelności określonych w art. 1 odrazu, jeżeli udowodni, że dłużnik lub jeden z kilku dłużników może uiścić całkowitą należność bez uszczerbku dla swego stanu majątkowego.

ROZDZIAŁ  II.

Zwłoka udzielana przez sąd i wstrzymanie egzekucji.

Art.  8.

Sąd może na wniosek dłużnika udzielić zwłoki w wypłacie wszelkiego rodzaju należności, nie wyłączając wierzytelności przytoczonych w art. 1, na czas nie dłuższy od roku, licząc od dnia ogłoszenia wyroku pierwszej instancji, jeżeli wniosek dłużnika jest dostatecznie usprawiedliwiony jego położeniem majątkowem, a zwłoka nie naraża wierzyciela na dotkliwe straty. Zwłoka może być udzielona dwukrotnie, gdy idzie o zapłatę sumy zabezpieczonej hipotecznie.

W tych samych warunkach może sąd po wysłuchaniu wierzyciela odroczyć wszczęcie i wykonanie egzekucji na czas nie dłuższy od 6 miesięcy, licząc od dnia, gdy egzekucja stała się dopuszczalną. Zwłoki takiej sąd może udzielić powtórnie, a gdy idzie o licytację nieruchomości, nawet kilkakrotnie. Przepis ten nie stosuje się do licytacji, wyznaczonych na żądanie Towarzystw Kredytowych: Ziemskiego i Miejskich.

Art.  9.

Wniosek dłużnika w przypadku, oznaczonym w art. 8 ust. 1, postawiony być winien przed ogłoszeniem wyroku pierwszej instancji w przypadku zaś, oznaczonym w art. 8 ust. 2, na pierwszy raz w ciągu dni 14 od daty doręczenia pierwszego wezwania o wykonanie wyroku; w razie ponowienia odroczonej egzekucji termin 14-dniowy biegnie od dnia, w którym dłużnik otrzymał pierwsze zawiadomienie o ponowieniu egzekucji. Dłużnik winien stwierdzić okoliczności uzasadniające wniosek.

Art.  10.

Jeżeli dłużnik przed wytoczeniem powództwa domagał się od wierzyciela zwłoki i w miarę potrzeby ofiarował stosowne zabezpieczenie, a wierzyciel mimo to powództwo wytoczył, winien, jeżeli sąd udzieli zwłoki w myśl wniosku dłużnika, zwrócić dłużnikowi wyłożone koszta.

Art.  11.

Sąd może udzielić zwłoki, dozwolić wykonania zobowiązania w ratach lub też odmówić wnioskowi. Odmawiając zwłoki, może sąd wszelako orzec, iż zwłoka poprzedzająca, której dłużnik dopuścił się po dniu 30 lipca 1914, była usprawiedliwiona.

Udzielenie zwłoki można uczynić zawisłem od dania zabezpieczenia w myśl art. 602 do 652 i art. 1527 do 1538 ust. post. cyw. W wypadku, oznaczonym w art. 8 ust. 1, sąd orzeka wyrokiem. Wyrok zawiera postanowienia na wypadek, gdyby dłużnik nie dopełnił warunków zwłoki. Od decyzji w przedmiocie zwłoki służy skarga incydentalna.

W wypadku, oznaczonym w art. 8 ust. 2, należy stosować przepisy -art. 16116 do 16119, względnie art. 3651 ust. post. cyw. Niestawiennictwo jednej lub obu stron nie wstrzymuje rozpoznania sprawy. Wierzyciel może zaskarżyć decyzję, dozwalającą wstrzymania egzekucji.

Art.  12.

Jeżeli dozwolono wykonania zobowiązania ratami (art. .11 ust. 1), natenczas w razie uchybienia terminu jednej raty cała wierzytelność nieuiszczona staje się płatną.

Jeżeli zmienią się okoliczności, na których podstawie udzielone zwłoki, jak również w wypadku art. 1188 Kod. Cyw., gdy dłużnik nie da bezzwłocznie innego dostatecznego zabezpieczenia, może sąd na wniosek "Wierzyciela, wysłuchawszy dłużnika, zwłokę udzieloną uchylić lub skrócić. Niestawiennictwo jednej lub obu stron nie wstrzymuje rozpoznania sprawy.

Art.  13.

Odroczeniu sądowemu nie ulegają:

a)
należności, stanowiące wynagrodzenie szkód i strat, zrządzonych przez czyn występny i jakby występny,
b)
należności z weksli, wystawionych po dniu 31 października 1915 r.,
c)
należności od osób fizycznych lub prawnych, należących. do państw, pozostających z monarchją Austrjacko - Węgierską na stopie wojennej i bądź mających stałe zamieszkanie poza obrębem Państwa Polskiego i monarchji Austrjacko - Węgierskiej, bądź też przebywających poza temi obszarami, jakkolwiek nie były z nich przymusowo usunięte. Ten ostatni wyjątek nie ma atoli zastosowania do osób narodowości polskiej.

ROZDZIAŁ  III.

Postanowienia ogólne.

Art.  14.

Zwłoka, udzielona przez sąd, ma ten skutek, że przez cały czas trwania zwłoki należności sądownie dochodzić nie można; udzieleni-zwłoki nie wstrzymuje wszakże potrącenia (art. 1292 Kod. Cyw.). Zwłoka, udzielona przez sąd, jako też sądowe uznanie zwłoki za usprawiedliwioną (art. 11) uchyla wszelkie następstwa zwłoki, należy jednak opłacać odsetki umowne, a w braku umowy odsetki ustawowe. Od należności wekslowych należy, jeżeli nie umówiono się inaczej, obliczać odsetki według stopy, po dług jakiej weksel był dyskontowany.

Art.  15.

Sąd ma prawo ograniczyć stopę procentu od należność-wekslowych do 71/2%, od wszelkich innych należności do 7%.

Art.  16.

Przez czas trwania zwłoki zawieszony jest bieg przedawnienia oraz wszystkich terminów proceduralnych.

Art.  17.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia go w Dzienniku Praw Królestwa Polskiego w miejsce rozporządzenia Naczelnego Wodza Armji z dnia 4 listopada 1915 r. Dz. Rozp. № 43. Prawo sejmowe z dnia 14 26 kwietnia r. 1818 (Dz. Pr. T. IV. 412) i art. 136 i 137 ust. post. cyw. w okręgu Sądu Apelacyjnego Lubelskiego zostaje uchylone.

Dan w Warszawie, dnia 9 lutego 1918 roku.

1 Art. 4 zmieniony przez art. 2 dekretu z dnia 23 grudnia 1918 r. (Dz. Praw P. Pol.18.21.71) zmieniającego nin. dekret z dniem 18 grudnia 1918 r.
2 Z dniem 18 grudnia 1918 r. terminy do zapozwania indosantów, tudzież do urzeczywistnienia prawa regresu przedłuża się do dnia 1 - go lipca 1919 r., zgodnie z art. 1 dekretu z dnia 23 grudnia 1918 r. (Dz. Praw P. Pol.18.21.71).

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz. Praw Kr. Pol.1918.3.3

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Przepisy tymczasowe o moratorjum w okręgu sądu apelacyjnego lubelskiego.
Data aktu: 09/02/1918
Data ogłoszenia: 18/02/1918
Data wejścia w życie: 18/02/1918