Nowelizacja przepisów o emeryturach pomostowych uchyla wygasający charakter tego świadczenia. Zapewnia też ochronę działaczy związkowych w sprawach z zakresu prawa pracy i wyłącza dodatek za szczególne warunki pracy z płacy minimalnej. Nowe prawo to wynik porozumienia rządu ze związkiem zawodowym "Solidarność".
Emeryci i renciści dostaną w 2023 r. wyjątkowo wysoką tzw. 14-tą emeryturę: zamiast 1588,44 zł - aż 2650 zł. Na wyższą wypłatę niż minimalna emerytura w danym roku pozwala ustawa, tyle że o tym, o ile wyższe będzie to świadczenie, rząd zdecydował wczoraj w rozporządzeniu. Prawnicy mówią o wątpliwej furtce, złamaniu zasady integralności finansów publicznych i ustawowym nihilizmie prawnym. W efekcie koszt tegorocznej 14-tki wzrośnie o dodatkowe 9 mld zł - z zakładanych 11,6 mld zł do ponad 20 mld zł.
W ciągu ostatnich ośmiu lat liczba pracujących emerytów wzrosła w Polsce o ponad 40 proc. Wśród tego grona 57,5 proc. to pracujące na emeryturze panie. Najczęściej emeryci są na umowach o pracę, ale wielu z nich decyduje się na założenie własnej działalności. W skali kraju na koniec grudnia 2022 roku aż 29 proc. pracujących emerytów prowadziło własną firmę.
Albo społeczna zgoda na coraz niższą stopę zastąpienia, czyli relację przeciętnych emerytur do przeciętnych zarobków, albo utrzymanie jej na obecnym poziomie za cenę stopniowego podnoszenia wieku emerytalnego lub podatków i składek – twierdzą zgodnie prawnicy. Innej alternatywy nie ma. Potwierdzają to zresztą coraz gorsze prognozy sytuacji demograficznej przygotowywane przez Ministerstwo Finansów na przestrzeni ostatnich 4 lat.
Centralna Informacja Emerytalna ma zapewnić użytkownikom, którzy będą chcieli z niej korzystać, dostęp do informacji o stanie ich oszczędności emerytalnych i wysokości przyszłych świadczeń - przewiduje przygotowana przez rząd ustawa. W czwartek, 17 sierpnia 2023 r., Sejm odrzucił uchwałę Senatu odrzucają tę ustawę w całości. Teraz ustawa trafi na biurko prezydenta.
Jeden dzień legalnej pracy w Polsce wystarczy, by cudzoziemcy z całego świata zaczęli otrzymywać nasze roczne świadczenia, czyli 13. i 14. emeryturę. Obywatelowi UE wystarczy jeden dzień pracy do otrzymania u nas groszowej emerytury, a miesiąc pracy i miejsce zamieszkania na terytorium RP – by nasze państwo dopłacało mu do emerytury minimalnej po osiągnięciu powszechnego wieku w Polsce. Dlatego, zdaniem prawników, trzynastkę i czternastkę trzeba doliczyć do emerytur i wypłacać co miesiąc, a ich wysokość uzależnić od stażu ubezpieczeniowego w Polsce.
W marcu 2023 r. emerytury i renty w ZUS pobierało 7 890,4 tys. świadczeniobiorców. Najwięcej z nich, czyli 77,8 proc., pobierało emeryturę. Rentę z tytułu niezdolności do pracy pobierało 7,2 proc., a rentę rodzinną - 15,1 proc. osób – podał Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Największy odsetek emerytur - 13,8 proc. - to emerytury w przedziale wysokości od 2 200,01 zł do 2 600 zł.
Zabezpieczanie pielgrzymek papieskich i „opieka” nad kościołem i duchownymi przez byłych funkcjonariuszy służb specjalnych PRL działa na korzyść i na niekorzyść. W sądach szczecińskich jest okolicznością obciążającą, zaś w łódzkich – przeciwnie. Sądy wnikliwie badają funkcjonariuszy z Departamentu IV MSW, który zajmował się "wrogą działalnością kościoła". Żądają od IPN przeprowadzenia kwerendy, w jakich akcjach funkcjonariusz uczestniczył.
Obniżając wiek emerytalny w 2017 r., rząd zapomniał o niezwykle ważnym przepisie, który powoduje, że kobiety, które należały do OFE, mają ponownie przeliczane emerytury, gdy kończą 65. rok życia. Co więcej, nie było powodu, dla którego w 2014 r. nie utworzono subkont tym, które w 1999 r. nie podpisały umowy z OFE, aby i one mogły mieć przeliczoną emeryturę w wieku 65 lat. Zdaniem prawnika, jedynym wyjściem z sytuacji jest dziś umożliwienie ponownego przeliczenia tego świadczenia wszystkim kobietom, z jednoczesnym wyrównaniem wieku emerytalnego do 65 roku życia.
14. emerytura nie jest świadczeniem emerytalnym. Jest to kolejne w danym roku dodatkowe świadczenie pieniężne, pozaubezpieczeniowe, o charakterze socjalnym, mające na celu poprawę sytuacji emerytów i rencistów, przede wszystkim tych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji – twierdzi MRiPS. Żeby tak jednak było, ZUS powinien sprawdzać w urzędzie skarbowym dochód osoby, której wypłaca 14-tkę, a nie samą tylko wysokość emerytury czy renty.
Aby otrzymać czternastą emeryturę, nie będzie trzeba składać żadnych wniosków. Świadczenie będzie wypłacone z urzędu – przypomina Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa, która wprowadza czternastą emeryturę na stałe, wejdzie w życie 8 sierpnia. Termin wypłaty zostanie podany w rozporządzeniu wydanym na jej podstawie.
Instytucje finansowe będą mogły – zmieniając np. profil prowadzonej działalności gospodarczej – zaprzestać prowadzenia PPK. Zdaniem rządu to usunięcie istniejącej luki w prawie. Prawnicy mówią wprost o konsolidacji rynku i wycofywaniu się z prowadzenia PPK przez instytucje, którym się to nie opłaca, z uwagi na niski poziom partycypacji w stosunku do planów. Oszczędzający nie dostaną jednak pieniędzy, bo ich rachunki zostaną przeniesione do innej instytucji finansowej.
Nowelizacja ustawy o weteranach działań poza granicami państwa wprowadza zapomogę dla weteranów oraz dodatek dla wszystkich weteranów poszkodowanych w misjach - nie tylko emerytów i rencistów, ale także tych, którzy nadal służą lub pracują. Dotychczas taki dodatek przysługiwał tylko tym weteranom poszkodowanym, którzy nie pracują.
Począwszy od tego roku dodatkowe roczne świadczenie, popularnie zwane czternastą emeryturą, staje się stałym świadczeniem, wypłacanym emerytom i rencistom raz w roku. W przeciwieństwie do trzynastej emerytury, i tak jak do tej pory, nie wszyscy świadczeniobiorcy będą mogli liczyć na to dodatkowe wsparcie finansowe od państwa.
W maju 2023 roku ZUS przekazał na rachunek bankowy 79,8 proc. emerytur. Dla nowo przyznanych świadczeń wskaźnik ten przekroczył 85 proc. – wynika z raportu ZUS. Zdaniem prawników wraz z rozwojem technologii, stopień ubankowienia emerytów będzie rósł i może przekroczyć nawet 90 proc. Nie znaczy to jednak, że należy likwidować wypłaty gotówkowe.
W 2022 roku płatnicy zgłosili do ZUS drukiem ZUS ZSWA 306,5 tys. pracowników, którzy wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – przekazał serwisowi Prawo.pl Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Rok wcześniej, czyli w 2021 r., było ich najmniej od momentu, gdy zaczęły być zbierane dane o emeryturach pomostowych – raptem tylko 304,5 tys. osób. Najwięcej, bo 329 tys. pracowników zgłoszono w 2018 r.
Trzynastki i czternastki wypłacane Polakom żyjącym w Niemczech, wciąż są wliczane do kwoty ich niemieckiego świadczenia. W efekcie osoby, które je pobrały, otrzymują niższe niemieckie świadczenie. Mimo interwencji ZUS, niemieckie instytucje ubezpieczeniowe nie zmieniły swojego postępowania. Z kolei prowadzone w Polsce analizy podwójnego opodatkowania tego świadczenia nie doczekały się rozwiązań prawnych.
W 2024 roku wskaźnik waloryzacji emerytur i rent zwiększony zostanie na ustawowym poziomie, czyli o 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym – zaproponował rząd w projekcie rozporządzenia, które trafiło właśnie do uzgodnień międzyresortowych.
Osobie pobierającej emeryturę na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie przysługuje prawo do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego. Potwierdził to we wtorek Sąd Najwyższy. Uznał, że świadczenie się nie należy, ponieważ ostatnim miejscem pracy emerytki nie było PKP.
Rząd zwalnia się z obowiązku opracowania strategii wspierania zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób wykonujących przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, którym nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej. Dokumentu nie ma i nie będzie. Będą natomiast przepisy, które umożliwią szerszej rzeszy pracowników ubieganie się o emeryturę pomostową. Zdaniem prawników, zmiany spowodują chaos na rynku pracy.
