Kiedy pracodawca może przymusowo wysłać pracownika na urlop?

Prawo pracy

Urlop wypoczynkowy jest jednym z podstawowych praw pracownika, mającym na celu zapewnienie odpoczynku i regeneracji sił. Co do zasady, jego termin powinien być uzgadniany pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, przy czym propozycja terminu często wychodzi od samego zatrudnionego – pisze adwokat Marta Podskarbi. Jak podkreśla, przepisy prawa pracy przewidują jednak sytuacje, w których to pracodawca może - a niekiedy wręcz musi - samodzielnie skierować pracownika na urlop wypoczynkowy, nawet bez jego zgody.

22.08.2025

Sarnowski: Szybszy wzrost akcyzy na alkohol?

Akcyza

Zważywszy na fakt, że obecnie resort finansów kończy prace nad budżetem na rok 2026, zakładana podwyżka akcyzy na alkohol stanowi wyraz pesymizmu rządu wobec planowanego poziomu wpływów podatkowych, a pośrednio – wobec kondycji polskiej gospodarki i efektywności działania administracji skarbowej. Jest to tym bardziej paradoksalne, że rok 2026 powinien być okresem skokowego wzrostu efektywności poboru VAT i podatków dochodowych - pisze Jan Sarnowski, doradca podatkowy, szef praktyki podatkowej w kancelarii Fieldfisher Polska, w latach 2019-2022 wiceminister finansów, autor Mapy Akcyzowej.

21.08.2025

Godność cyfrowa jako nowe dobro osobiste – jak nadążyć za rewolucją technologiczną?

Prawo cywilne RODO Prawo europejskie

Rozwój sztucznej inteligencji, mediów społecznościowych i narzędzi cyfrowych sprawia, że coraz częściej życie toczy się w przestrzeni wirtualnej. Naturalną konsekwencją tego procesu jest pojawienie się nowych zagrożeń dla jednostki, które nie mieszczą się w już uregulowanym porządku prawnym i zagwarantowaną przez niego ochroną prawną - pisze Zuzanna Miąsko, adwokat w Kancelarii Dubois i Wspólnicy.

21.08.2025

Prof. Zubik: Minister może przywracać praworządność bez ustaw wyjątkowo

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

W demokratycznym państwie Konstytucja jest aktem normatywnym, a więc zarówno sądy, jak i organy administracji mogą i powinny ją stosować wprost wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, bez pośrednictwa ustaw – twierdzi prof. Marek Zubik, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego, sędzia w stanie spoczynku TK i były zastępca rzecznika praw obywatelskich. Zachęca jednak do rozwagi w tym zakresie, by chronić bezpieczeństwo prawne obywateli.

21.08.2025

Dr Klonowski: Areszt elektroniczny – lekarstwo gorsze od choroby?

Wymiar sprawiedliwości

Okres powyborczy jest czasem powrotu do dużych projektów zmian w procesie karnym. Jednym z ciekawszych jest ten dotyczący wprowadzenia aresztu elektronicznego. Czy nowy środek zapobiegawczy może wyleczyć polski proces karny z systemowego nadużywania aresztu? Jak zawsze przy zmianach prawnych, diabeł tkwi w szczegółach - pisze dr Marcin Klonowski, adwokat w Kancelarii Chmielniak Adwokaci.

21.08.2025

Jest ważny wyrok NSA w sporze dotyczącym infrastruktury kolejowej

Podatki i opłaty lokalne Finanse samorządów Nieruchomości

Po wyroku TSUE z 29 kwietnia 2025 r. (C-453/23) zapadł długo wyczekiwany wyrok NSA w sprawie prezydenta miasta Mielca, w którym NSA w pełni podziela stanowisko TSUE. Z uzasadnienia ustnego wynika, że zwolnienie z podatku od nieruchomości dla infrastruktury kolejowej nie może być traktowane jako pomoc publiczna – każdy przedsiębiorca posiadający infrastrukturę i faktycznie udostępniający ją licencjonowanym przewoźnikom mógł z niego skorzystać. Wyklucza to uznanie, że miała miejsce selektywność - pisze Rafał Kran, partner w MDDP.

20.08.2025

Olszewska: W zakresie cyberbezpieczeństwa placówek medycznych jeszcze dużo do zrobienia

Pacjent Opieka zdrowotna Cyberbezpieczeństwo

Skala cyberataków zwiększa się na całym świecie. Sami, jako Centrum e-Zdrowia, na co dzień widzimy w naszych systemach, jak wiele podejmowanych jest prób włamań na serwery placówek medycznych – udanych bądź nie. Skutki ataków mogą być bardzo dotkliwe – zagrożone mogą być dane pacjentów, a nawet ich zdrowie czy w skrajnych przypadkach życie, jeśli szpital nie może z powodu cyberataku normalnie funkcjonować - mówi dr Małgorzata Olszewska, dyrektor Centrum e-Zdrowia.

20.08.2025

Mec. Kulpa: Mediacja w Polsce - mniej przepisów, więcej sądowej psychologii!

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Jak pisałem już na łamach Prawo.pl, w USA funkcja mediacji sytuuje się dokładnie w punkcie największej gotowości do dialogu. Wtedy, gdy każda ze stron wie już, ile kosztuje konflikt, jak silne są dowody i jakie jest ryzyko przegranej. To nie przypadek. Dopiero konfrontacja z realnym ryzykiem przegranej, z dodatkowymi kosztami prowadzenia sprawy i niepewnością rozstrzygnięcia pozwala na mediację „na serio” - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

19.08.2025

Kiedy konkurs zaczyna być loterią. Podobne akcje promocyjne, inne przepisy

Rynek i konsument Prawo gospodarcze

Zarówno konkurs, jak i loterie są skutecznymi narzędziami wsparcia sprzedaży. W praktyce oba przedsięwzięcia często są uznawane za tożsame, z uwagi na to, że poprzez udział zarówno w loterii promocyjnej, jaki i w konkursie uczestnik ma możliwość uzyskania nagrody rzeczowej lub pieniężnej. Jakie są zatem różnice między konkursem a loterią promocyjną? – pisze Dominika Bura, adwokat z kancelarii BCLA Bisiorek, Cieśliński i Partnerzy.

19.08.2025

Manipulacja metrażem to podstawa pozwu przeciwko deweloperowi

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Rynek i konsument Domowe finanse Budownictwo Kredyty Nieruchomości

Od dekady na rynku pierwotnym występuje praktyka, w której deweloperzy doliczają do powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych również metraż zajmowany przez ściany działowe. Działanie to prowadzi do sztucznego zawyżania deklarowanego metrażu nieruchomości, a co za tym idzie – do podwyższania ceny sprzedaży lokali. W efekcie nabywcy mieszkań płacą za przestrzeń, która zgodnie z przepisami nie powinna być uwzględniana w powierzchni użytkowej lokalu – pisze Mateusz Bartkiewicz, adwokat, partner w warszawskiej Kancelarii Bartkiewicz i Adwokaci.

16.08.2025

Prawo do krytyki osoby zmarłej - przełomowy wyrok SA w Warszawie

Prawo cywilne Administracja publiczna Prawo europejskie

Sąd Apelacyjny w Warszawie odniósł się do niezwykle istotnej i dotąd niedookreślonej w polskim orzecznictwie kwestii - granic dopuszczalnej krytyki osoby zmarłej w debacie publicznej. Orzeczenie, dotyczące katastrofy smoleńskiej, może stać się fundamentem nowej linii orzeczniczej, zgodnej ze standardami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Sąd uznał, że wolność krytycznego spojrzenia na historię – w tym na odpowiedzialność osób publicznych – jest wartością nadrzędną wobec jednostkowego poczucia naruszenia kultu pamięci – pisze adwokat Zuzanna Miąsko.

14.08.2025

Niebieska Karta UE – nowy sposób na pozyskanie wysoko wyspecjalizowanych pracowników dla Europy

Prawo pracy Prawo europejskie

Obniżenie okresu, na jaki pracodawca ma obowiązek zawrzeć umowę o pracę, umowę o pracę nakładczą czy umowę cywilnoprawną, aby obcokrajowiec miał możliwość ubiegania się o udzielenie zezwolenia - z 1 roku do 6 miesięcy, to jedna ze zmian wprowadzonych kwietniową nowelizacją ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Wydaje się, że zaproponowana zmiana będzie wpływać pozytywnie na rynek pracy specjalistów, gdyż obecnie zarówno pracodawca, jak i pracownik nie są chętni, aby zaciągać długoterminowe zobowiązania, a raczej cenią sobie elastyczność, w szczególności w branżach nowych technologii – pisze adwokat Katarzyna Ulejczyk.

14.08.2025

Fundacja rodzinna - czy władza wykonawcza dotrzyma umowy

CIT PIT Fundacja Rodzinna

W ubiegły piątek Ministerstwo Finansów zapowiedziało wprowadzenie zmian legislacyjnych dotyczących opodatkowania, pewnych obszarów funkcjonowania fundacji rodzinnej. Po ubiegłorocznych nieudolnych próbach wprowadzenia zmian, które spowodowały wiele negatywnych konsekwencji dla rozwoju instytucji, oczekiwanej prze polską przedsiębiorczość rodzinną od dekady, ministerstwo nie dało za wygraną - pisze Piotr Aleksiejuk, radca prawny.

13.08.2025

Bukiel: Trzeba ograniczyć popyt pacjentów na świadczenia refundowane

Głównym problemem publicznej ochrony zdrowia w naszym kraju nie są wydatki na wynagrodzenia pracowników medycznych, ale nieracjonalne korzystanie ze świadczeń refundowanych. Brakuje jakichkolwiek czynników motywujących pacjentów, żeby nie nadużywali tych świadczeń. Popyt na nie można i należy zmniejszyć - twierdzi dr Krzysztof Bukiel, były przewodniczący Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy.

13.08.2025

Case study: Zarzut używacza uprzedniego w prawie patentowym a możliwość udoskonalenia wynalazku

Własność intelektualna Własność przemysłowa

W praktyce sporów patentowych, strona, która posługiwała się w obrocie produktem naruszającym patent najczęściej próbuje dowieść, że do naruszenia nie doszło z uwagi na brak realizacji wszystkich cech zastrzeżenia niezależnego. Standardową strategią obronną jest też próba wyeliminowania samego patentu poprzez jego unieważnienie przed Urzędem Patentowym RP - pisze Michał Czubak, rzecznik patentowy, radca prawny z kancelarii JWP Rzecznicy Patentowi.

12.08.2025

Nadzór nad cyberbezpieczeństwem po NIS2. Nowe uprawnienia organów państwowych

Prawo gospodarcze Prawo europejskie Cyberbezpieczeństwo

Kluczową rolę w nadzorze nad cyberbezpieczeństwem sprawować mają już nie tylko ministerstwa, lecz również wybrane organy administracji centralnej w zakresie przepisanych im sektorów gospodarki. Zyskają m.in. prawo do nakładania kar pieniężnych za wykryte uchybienia - piszą Michał Majnusz i Alicja Szyrner, radcowie prawni z Rödl&Partner.

11.08.2025

Zmiany w ustawie o elektromobilności. Co czeka właścicieli mieszkań i zarządców?

Budownictwo

Projekt nowelizacji ustawy o elektromobilności ma ułatwić instalację ładowarek do aut elektrycznych w budynkach wielorodzinnych. Nowe przepisy większą inicjatywę przekazują ich mieszkańcom i tym samym ograniczają rolę zarządców. Czy jednak upraszczanie procedur nie odbywa się kosztem bezpieczeństwa i interesów pozostałych mieszkańców - zastanawia się Malwina Kołodziej, radca prawny.

09.08.2025

Prof. Zagrodnik: Przesłanka surowej kary do usunięcia przy aresztowaniu

Prawo karne Prawnicy

Wyeliminowanie stosowania tymczasowego aresztowania w sprawach o drobne przestępstwa, ograniczenie możliwości powoływania się na zagrożenie surową karą czy uzależnianie przedłużania aresztu od postępów w śledztwie, mogą prowadzić do ograniczenia stosowania tego najsurowszego środka zapobiegawczego - twierdzi prof. Jarosław Zagrodnik z Uniwersytetu Śląskiego, radca prawny specjalizujący się w sprawach karnych. Uważa jednak, że najbardziej kontrowersyjna przesłanka, jaką jest zagrożenie surową karą, powinna być z kodeksu usunięta.

09.08.2025

Sośnierz: W polskiej ochronie zdrowia funkcjonuje system "warszawski" i "reszty kraju"

Opieka zdrowotna Finansowanie zdrowia

Gdyby pokusić się o generalną ocenę, to uważam, że polski system ochrony zdrowia jest w głębokim kryzysie organizacyjnym, w dużym stopniu pasuje do niego to, co określamy słowami „wolna amerykanka”. Władza państwowa, która nieprzytomnie scentralizowała system, wydaje jakieś zarządzenia, a rzeczywistość tylko w niewielkim stopniu na nie reaguje - mówi Andrzej Sośnierz, były prezes NFZ, obecnie ekspert Konfederacji ds. ochrony zdrowia.

08.08.2025

Dawid Kulpa: Wykładnia prokonstytucyjna? Tak, ale dla obywatela, a nie dla władzy!

Wymiar sprawiedliwości

- Nie mamy domniemania zgodności ustawy z Konstytucją, a zatem musimy stosować wprost Konstytucję - zapowiedział publicznie nowy minister sprawiedliwości Waldemar Żurek, i ta idea jest godna uwagi i odważna. Ale może zastosujmy ją, zmieniając nieco perspektywę? Zamiast patrzeć z perspektywy organów władzy, czy to sądowniczej, czy wykonawczej, spójrzmy na konieczność wykładni prokonstytucyjnej z perspektywy suwerena - obywateli RP. Istotę tej perspektywy oddaje art. 45 ust. 1 oraz 2 Konstytucji RP, który podkreśla rangę publicznej rozprawy sądowej - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

07.08.2025