Dysponowanie mocą urządzeń elektroenergetycznych w krajowym systemie elektroenergetycznym.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA ENERGETYKI I ENERGII ATOMOWEJ
z dnia 4 maja 1977 r.
sprawie dysponowania mocą urządzeń elektroenergetycznych w krajowym systemie elektroenergetycznym. *

Na podstawie art. 4 ust. 2 pkt 4, w związku z art. 7 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 30 maja 1962 r. o gospodarce paliwowo-energetycznej (Dz. U. z 1962 r. Nr 32, poz. 150, z 1971 r. Nr 12, poz. 115 i 117 i z 1976 r. Nr 12, poz. 71), zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Do dysponowania mocą urządzeń elektroenergetycznych w krajowym systemie elektroenergetycznym upoważnione są następujące organy dyspozytorskie:
1)
Państwowa Dyspozycja Mocy, działająca w tym zakresie przez naczelnego dyrektora i upoważnionych przez niego dyspozytorów,
2)
okręgowe i obszarowe dyspozycje mocy oraz zakładowe i rejonowe dyspozycje ruchu w zakładach energetycznych podległych Ministrowi Energetyki i Energii Atomowej, działające w tym zakresie przez upoważnionych dyspozytorów.
2.
Ilekroć w zarządzeniu jest mowa o krajowym systemie elektroenergetycznym, należy przez to rozumieć wspólną sieć elektryczną, to jest zbiór urządzeń elektroenergetycznych służących do przetwarzania, przesyłania i rozdzielania energii elektrycznej, pozostających w zarządzie zakładów energetycznych podległych Ministrowi Energetyki i Energii Atomowej, oraz urządzenia elektroenergetyczne przyłączone do wspólnej sieci elektrycznej, z wyjątkiem:
1)
urządzeń wytwórczych o mocy do 0,1 MW,
2)
urządzeń odbiorczych nie związanych z ograniczaniem pobieranej mocy elektrycznej lub wstrzymywaniem dostawy energii elektrycznej odbiorcom w razie niedoboru mocy lub energii elektrycznej albo zagrożenia niezawodności pracy lub awarii krajowego systemu elektroenergetycznego oraz w razie zagrożenia życia ludzkiego lub mienia.
3.
Ilekroć w zarządzeniu jest mowa o urządzeniach elektroenergetycznych bez bliższego określenia, należy przez to rozumieć urządzenia elektroenergetyczne w krajowym systemie elektroenergetycznym, o których mowa w ust. 2.
§  2.
1.
Do organów dyspozytorskich należy w szczególności:
1)
programowanie i operatywne kierowanie pracą krajowego systemu elektroenergetycznego w sposób zapewniający ciągłość dostawy energii elektrycznej odbiorcom przy najniższych kosztach eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych,
2)
programowanie i operatywne kierowanie pracą równoległą krajowego systemu elektroenergetycznego z systemami elektroenergetycznymi innych państw, zgodnie z umowami międzynarodowymi obowiązującymi w tym zakresie,
3)
sporządzanie bilansów mocy i energii elektrycznej w skali krajowej i kontrola ich dotrzymania,
4)
koordynacja, ustalanie i kontrola programów pracy i układów połączeń urządzeń elektroenergetycznych oraz ogólnokrajowa koordynacja programów wyłączania z ruchu do remontu urządzeń elektroenergetycznych,
5)
wydawanie poleceń i zezwoleń w zakresie planowego i operatywnego włączania i wyłączania z ruchu urządzeń elektroenergetycznych,
6)
operatywna regulacja wytwarzania mocy czynnej oraz częstotliwości i napięcia w krajowym systemie elektroenergetycznym,
7)
kierowanie i nadzór nad likwidacją zaburzeń i awarii w krajowym systemie elektroenergetycznym,
8)
koordynacja opracowań koncepcji, doboru, nastawień, współdziałania i eksploatacji układów automatyki regulacji, zabezpieczeń i łączeń w urządzeniach elektroenergetycznych, układów automatyki przetwarzania danych i sterowania oraz układów telekomunikacji elektroenergetycznej o podstawowym znaczeniu dla niezawodnej pracy krajowego systemu elektroenergetycznego - w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań związanych z dysponowaniem mocą urządzeń elektroenergetycznych,
9)
udzielanie zezwoleń na przeprowadzanie prób związanych z pracą urządzeń elektroenergetycznych, które mogą wpłynąć na niezawodność pracy krajowego systemu elektroenergetycznego,
10)
ogłaszanie i odwoływanie stanu niedoboru mocy i energii elektrycznej oraz zagrożenia niezawodności pracy lub awarii krajowego systemu elektroenergetycznego albo jego części,
11)
wydawanie poleceń w zakresie ograniczania pobieranej mocy elektrycznej lub wstrzymywania dostawy energii elektrycznej odbiorcom w razie:
a)
niedoboru mocy lub energii elektrycznej w krajowym systemie elektroenergetycznym, zgodnie z planami ograniczeń, ustalonymi w odrębnym trybie w porozumieniu z zainteresowanymi ministerstwami,
b)
zagrożenia niezawodności pracy albo awarii krajowego systemu elektroenergetycznego lub jego części oraz w razie zagrożenia życia ludzkiego lub mienia, poza planami ograniczeń, o których mowa pod lit. a),
12)
ustalanie zasad stosowania nazw i oznaczeń w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań związanych z dysponowaniem mocą urządzeń elektroenergetycznych,
13)
zgłaszanie wniosków i wydawanie opinii w sprawie rozbudowy, modernizacji i poprawy niezawodności pracy urządzeń elektroenergetycznych w zakresie związanym z dysponowaniem mocą tych urządzeń.
2.
Plany ograniczeń pobieranej mocy elektrycznej w razie wystąpienia niedoboru mocy lub energii elektrycznej (ust. 1 pkt 11 lit. a) organy dyspozytorskie realizują zgodnie z ustalonym uprzednio szczegółowym planem postępowania, po wykorzystaniu wszelkich środków i możliwości zbilansowania mocy w krajowym systemie elektroenergetycznym.
3.
Szczegółowe instrukcje dotyczące dysponowania mocą urządzeń elektroenergetycznych w krajowym systemie elektroenergetycznym ustala naczelny dyrektor Państwowej Dyspozycji Mocy.
§  3.
Jednostki organizacyjne zarządzające urządzeniami elektroenergetycznymi zobowiązane są do podporządkowania się poleceniom organów dyspozytorskich w zakresie określonym w art. 7 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 30 maja 1962 r. o gospodarce paliwowo-energetycznej (Dz. U. z 1962 r. Nr 32, poz. 150, z 1971 r. Nr 12, poz. 115 i 117 i z 1976 r. Nr 12, poz. 71), a w szczególności do:
1)
realizacji ustalonych programów pracy i układów połączeń urządzeń elektroenergetycznych,
2)
regulacji do określonej wartości parametrów pracy urządzeń elektroenergetycznych, z uwzględnieniem warunków skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej,
3)
niezwłocznego informowania właściwych organów dyspozytorskich o gotowości ruchowej urządzeń elektroenergetycznych, ich zdolności produkcyjnej, aktualnym stanie technicznym i zmianach przebiegu pracy,
4)
występowania do właściwych organów dyspozytorskich o zezwolenie na uruchomienie i przerwanie pracy urządzeń elektroenergetycznych wytwórczych,
5)
ograniczania lub czasowego przerywania pobierania mocy elektrycznej na polecenie organu dyspozytorskiego,
6)
uzgadniania z właściwymi organami dyspozytorskimi programów wyłączeń z ruchu urządzeń elektroenergetycznych wytwórczych, przetwórczych, przesyłowych i rozdzielczych w celu ich remontu,
7)
uzgadniania z właściwymi organami dyspozytorskimi planów produkcji energii elektrycznej,
8)
instalowania i utrzymywania w niezawodnym ruchu urządzeń automatyki regulacji, zabezpieczeń i łączeń oraz telekomunikacji energetycznej, niezbędnych do prawidłowej pracy urządzeń elektroenergetycznych,
9)
realizacji wniosków i zaleceń organów dyspozytorskich zmierzających do poprawy warunków pracy urządzeń elektroenergetycznych,
10)
dostarczania organom dyspozytorskim aktualnej dokumentacji technicznej urządzeń elektroenergetycznych i innych danych niezbędnych do wykonywania zadań związanych z dysponowaniem mocą tych urządzeń.
§  4.
Polecenia dyspozytorskie mogą wydawać i przyjmować tylko upoważnieni do tego dyspozytorzy.
§  5.
1.
Jednostki organizacyjne zarządzające urządzeniami elektroenergetycznymi obowiązane są wyznaczyć pracowników uprawnionych do przyjmowania poleceń dyspozytorskich.
2.
Jednostki organizacyjne zarządzające urządzeniami elektroenergetycznymi powinny zapewnić, aby operatywne polecenia dyspozytorskie mogły być przyjęte w ciągu całej doby, nie wyłączając dni wolnych od pracy.
§  6.
1.
Polecenia dyspozytorskie należy wykonywać niezwłocznie lub w terminach ustalonych w poleceniach.
2.
Jeżeli wykonanie polecenia dyspozytorskiego może zagrozić życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo może wywołać szkodę w mieniu, należy natychmiast powiadomić o tym organ dyspozytorski, który powinien niezwłocznie podjąć ostateczną decyzję.
3.
Szczegółowe polecenia wydawane są jednostkom organizacyjnym zarządzającym urządzeniami elektroenergetycznymi w zasadzie przez właściwe organy dyspozytorskie, jednakże w pilnych przypadkach organ dyspozytorski wyższego szczebla może wydać bezpośrednio szczegółowe polecenie każdej jednostce organizacyjnej zarządzającej urządzeniami elektroenergetycznymi, zawiadamiając o tym następnie organ dyspozytorski niższego szczebla.
§  7.
Na wniosek jednostki organizacyjnej, której na polecenie dyspozytorskie ograniczono lub wstrzymano dostawę energii elektrycznej, organ dyspozytorski pisemnie potwierdza wydane polecenie.
§  8.
Traci moc zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 9 lipca 1968 r. w sprawie dysponowania mocą urządzeń energetycznych przyłączonych do wspólnej sieci elektrycznej oraz rozdzielania energii elektrycznej (Monitor Polski Nr 31, poz. 211).
§  9.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
* Z dniem 1 czerwca 1984 r. zarządzenie zachowuje moc w części niesprzecznej z ustawą z dnia 6 kwietnia 1984 r. o gospodarce energetycznej (Dz.U.84.21.96) do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych - zobacz art. 45 ust. 2 powołanej ustawy.

Zmiany w prawie

Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1977.12.72

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Dysponowanie mocą urządzeń elektroenergetycznych w krajowym systemie elektroenergetycznym.
Data aktu: 04/05/1977
Data ogłoszenia: 23/05/1977
Data wejścia w życie: 23/05/1977