Zm.: uchwała w sprawie gospodarki finansowej objętych planowaniem terenowym państwowych przedsiębiorstw przemysłowych, budowlanych, usług rolniczych i gospodarki komunalnej oraz ich zjednoczeń.

UCHWAŁA Nr 215
RADY MINISTRÓW
z dnia 6 września 1974 r.
zmieniająca uchwałę w sprawie gospodarki finansowej objętych planowaniem terenowym państwowych przedsiębiorstw przemysłowych, budowlanych, usług rolniczych i gospodarki komunalnej oraz ich zjednoczeń.

Na podstawie art. 9 i 25 dekretu z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 1960 r. Nr 18, poz. 111), art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 1960 r. o prawie bankowym (Dz. U. z 1960 r. Nr 20, poz. 121, z 1964 r. Nr 8, poz. 50, z 1966 r. Nr 24, poz. 151 i z 1972 r. Nr 53, poz. 340), art. 46 ustawy z dnia 25 listopada 1970 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. Nr 29, poz. 244) i art. 16 ustawy z dnia 2 grudnia 1958 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 72, poz. 356) Rada Ministrów uchwala, co następuje:
§  1.
W uchwale nr 53 Rady Ministrów z dnia 9 marca 1973 r. w sprawie gospodarki finansowej objętych planowaniem terenowym państwowych przedsiębiorstw przemysłowych, budowlanych, usług rolniczych i gospodarki komunalnej oraz ich zjednoczeń (Monitor Polski Nr 14, poz. 85) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w tytule uchwały skreśla się wyrazy "usług rolniczych";
2)
§ 1 otrzymuje brzmienie:

"§ 1. 1. Uchwała określa zasady gospodarki finansowej następujących państwowych przedsiębiorstw terenowych oraz ich zjednoczeń:

1) przedsiębiorstw:

a) przemysłu terenowego,

b) zaopatrzenia drobnej wytwórczości,

zwanych dalej "przedsiębiorstwami przemysłowymi";

2) przedsiębiorstw:

a) budownictwa komunalnego,

b) robót remontowo-budowlanych przemysłu terenowego,

c) produkcji pomocniczej i usług oraz zaopatrzenia materiałowego (baz) na rzecz przedsiębiorstw wymienionych pod lit. a) i b),

d) geodezyjnych i geologiczno-wiertniczych,

zwanych dalej "przedsiębiorstwami budowlanymi";

3) przedsiębiorstw:

a) gospodarki komunalnej,

b) wielobranżowych gospodarki komunalnej i mieszkaniowej,

zwanych dalej "przedsiębiorstwami gospodarki komunalnej";

4) zjednoczeń grupujących przedsiębiorstwa wymienione w pkt 1-3.

2. Przepisy uchwały dotyczące zjednoczeń stosuje się odpowiednio do zjednoczeń biur projektów budownictwa objętych planowaniem terenowym oraz do właściwych terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, przy których nie zostało utworzone zjednoczenie przedsiębiorstw.

3. Ilekroć w uchwale jest mowa o:

1) wojewodzie - oznacza to również prezydenta miasta wyłączonego z województwa,

2) budżecie wojewódzkiej rady narodowej - oznacza to również budżet rady narodowej miasta wyłączonego z województwa.";

3)
w § 2 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

"2a. Na podstawie decyzji wojewody zjednoczenie może otrzymać dla zgrupowanych w nim przedsiębiorstw dopłatę, o której mowa w ust. 2, z budżetu wojewódzkiej rady narodowej.";

4)
§ 6 otrzymuje brzmienie:

"§ 6. 1. Zysk przedsiębiorstwa podlega podziałowi na określone niżej cele w następującej kolejności:

1) oprocentowanie środków trwałych;

2) wpłatę z zysku do budżetu;

3) wpłatę na fundusz efektów wdrożeniowych jednostek badawczych;

4) fundusz premiowy pracowników na kierowniczych i samodzielnych stanowiskach pracy;

5) wpłatę na fundusz rezerwowy zjednoczenia.

2. Odpisy z zysku wymienione w ust. 1:

1) w pkt 1, 3 i 4 dokonywane są na zasadach przewidzianych odrębnymi przepisami, z tym że w odniesieniu do pkt 4 przez zysk netto dla ustalenia wielkości funduszu premiowego pracowników umysłowych zatrudnionych na kierowniczych i samodzielnych stanowiskach pracy w przedsiębiorstwach państwowego przemysłu terenowego rozumie się zysk zmniejszony o odpisy, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3,

2) w pkt 1-3 dokonywane są obowiązkowo; jeżeli osiągnięty zysk nie wystarcza na pełne pokrycie odpisów obowiązkowych, brakującą kwotą przedsiębiorstwo obciąża fundusz statutowy.

3. Wpłatę z zysku do budżetu ustala się według następujących zasad:

1) przedsiębiorstwo przemysłowe dokonuje wpłaty według stawek określonych przez Ministra Finansów;

2) przedsiębiorstwo gospodarki komunalnej przekazuje wpłatę bezpośrednio do budżetu właściwej rady narodowej lub za pośrednictwem zjednoczenia, stosownie do decyzji wojewody, z tym że przedsiębiorstwo:

a) osiągające rentowność do 3% nie dokonuje wpłat,

b) osiągające rentowność od 3% do 4% dokonuje wpłat w wysokości 10% zysku osiągniętego ponad 3% rentowności,

c) osiągające rentowność powyżej 4% dokonuje wpłat na zasadzie określonej pod lit. b) oraz w wysokości 70% zysku osiągniętego ponad 4% rentowności,

d) jednobranżowe przedsiębiorstwo wodociągów i kanalizacji oraz przedsiębiorstwo wielobranżowe, w którego skład wchodzi zakład wodociągowo-kanalizacyjny, osiągające rentowność do 5%, dokonuje wpłat na zasadach określonych pod lit. a), b) i c), a zysk osiągnięty ponad 5% rentowności przekazuje na terenowy (branżowy) fundusz inwestycyjny;

3) przedsiębiorstwo budowlane zgrupowane w zjednoczeniu przekazuje wpłatę z zysku do budżetu za pośrednictwem zjednoczenia lub bezpośrednio do budżetu właściwej rady narodowej, stosownie do decyzji wojewody, według procentowej normy ustalonej przez zjednoczenie w stosunku do sumy wartości brutto przeciętnego rocznego stanu środków trwałych i wartości przeciętnego rocznego stanu zapasów; normę wpłaty z zysku do budżetu ustala dla zjednoczenia Minister Finansów na wniosek wojewody; procentową normę wpłaty z zysku ustala się na okres 2 lat; jeżeli po dokonaniu odpisów wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 3 zysk nie wystarcza na dokonanie pełnej wpłaty do budżetu (ust. 1 pkt 2), to wpłacie do budżetu podlega różnica między zyskiem a tymi odpisami; brakującą kwotę wpłaty do budżetu zjednoczenie uzupełnia z funduszu rezerwowego;

4) przedsiębiorstwo robót remontowo-budowlanych przemysłu terenowego oraz geodezyjne i geologiczno-wiertnicze dokonuje wpłat z zysku do budżetu według stawek określonych w pkt 2 lit. a) - c);

5) przedsiębiorstwo budowlane zgrupowane w zjednoczeniu obowiązane do dokonywania wpłaty z zysku do budżetu za pośrednictwem zjednoczenia dokonuje tej wpłaty i wpłaty na fundusz rezerwowy na rachunek rozliczeniowy zjednoczenia.

4. Przedsiębiorstwo dokonuje odpisu z zysku na fundusz rezerwowy zjednoczenia według ustalonej przez zjednoczenie i zatwierdzonej przez wojewodę normy procentowej, określonej w stosunku do zysku zmniejszonego o odpisy obowiązkowe, o których mowa w ust. 2.

5. Po dokonaniu odpisów przewidzianych w ust. 1 przedsiębiorstwo przeznacza pozostałą część zysku, w dowolnej kolejności, na finansowanie zapasów i na fundusz inwestycyjny.

6. Przeciętną wartość środków trwałych i zapasów przedsiębiorstw określonych w ust. 3 pkt 3 oblicza się jako iloraz wynikający z podzielenia przez pięć sumy wartości tych środków na początek i na koniec każdego kwartału, z tym że:

1) przy ustalaniu przeciętnego rocznego stanu środków trwałych wyłącza się środki trwałe służące zakładowej działalności socjalnej oraz ochronie powietrza i wód przed zanieczyszczeniem i środki uznane w obowiązującym trybie za trwale nieczynne; wartość środków trwałych, wchodzących w skład inwestycji oddanych do użytku w okresie osiągania projektowanej zdolności produkcyjnej, ustala się na koniec kwartałów z uwzględnieniem procentu zdolności produkcyjnej, który powinien być osiągnięty zgodnie z założeniami techniczno-ekonomicznymi;

2) przy ustalaniu przeciętnego rocznego stanu zapasów wyłącza się zapasy, które zgodnie z obowiązującymi przepisami finansowane są w całości kredytem bankowym.";

5)
w § 7 ust. 5 wyrazy "wydział finansowy prezydium rady narodowej" zastępuje się wyrazami "właściwy terenowy organ administracji państwowej";
6)
w § 12:
a)
ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Fundusz inwestycyjny tworzy się z:

1) odpisów z zysku przedsiębiorstwa;

2) amortyzacji w części pozostającej do dyspozycji przedsiębiorstwa;

3) opłat za przekroczenie kontyngentu wody przez odbiorców;

4) opłat za straty wody spowodowane uszkodzeniami przewodów wodociągowych przez wykonawców robót ziemnych;

5) innych wpływów określonych odrębnymi przepisami.";

b)
ust. 5 otrzymuje brzmienie:

"5. Przedsiębiorstwo przeznacza na fundusz inwestycyjny amortyzację środków trwałych produkcyjnych według normy ustalonej przez zjednoczenie w granicach normy zbiorczej określonej dla zjednoczenia przez wojewodę.";

7)
w § 14 ust. 1 pkt 2 wyrazy "działalności socjalno-bytowej" zastępuje się wyrazami "zakładowej działalności socjalnej";
8)
w § 16:
a)
w ust. 2 skreśla się wyrazy "i zbytu",
b)
ust. 4-7 skreśla się;
9)
w tytule rozdziału 2 działu III skreśla się wyrazy "i usług rolniczych";
10)
w § 23 ust. 3 wyrazy "dokonanie planowanych odpisów na fundusz zakładowy i przyrost" zastępuje się wyrazami "sfinansowanie planowanego przyrostu";
11)
w § 24 wyrazy "prezydium wojewódzkiej rady narodowej w porozumieniu z Ministrem Finansów uprawnione jest" zastępuje się wyrazami "wojewoda w porozumieniu z Ministrem Finansów jest uprawniony";
12)
w § 27 ust. 1 pkt 3 skreśla się wyrazy "odpisami na fundusze zakładowe i";
13)
w § 29 ust. 1 wyrazy "zjednoczenie" zastępuje się wyrazami "centralę zjednoczenia";
14)
§ 30 otrzymuje brzmienie:

"§ 30. Realizacja zadań przedsięwzięć gospodarczych finansowanych z funduszu przedsięwzięć gospodarczych następuje na podstawie planów zatwierdzonych w zależności od zakresu przez kolegium zjednoczenia bądź przez dyrektora zjednoczenia po zasięgnięciu opinii kolegium zjednoczenia.";

15)
w § 36 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Norma kwotowa, o której mowa w ust. 1, obejmuje również odpis na fundusz premiowy pracowników centrali na kierowniczych i samodzielnych stanowiskach pracy, ustalany na zasadach przewidzianych odrębnymi przepisami.";

16)
w § 38 skreśla się wyrazy "w wysokości wynikającej z części stawek amortyzacyjnych na wymianę";
17)
w § 39 ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) wytycznych wojewody dotyczących liczby zatrudnionych oraz osobowego i bezosobowego funduszu płac poszczególnych zjednoczeń ustalanych przez wojewodę na podstawie narodowego planu społeczno-gospodarczego i określających globalną kwotę osobowego i bezosobowego funduszu płac oraz liczbę zatrudnionych dla wszystkich zjednoczeń wojewódzkich; podziału środków między poszczególne zjednoczenia dokonuje wojewoda";

18)
§ 41 skreśla się;
19)
§ 44 otrzymuje brzmienie:

"§ 44. Zasady opodatkowania przedsiębiorstw, stosowania systemu dotacji przedmiotowych, oprocentowania środków trwałych, stosowania systemu ujemnych i dodatnich różnic budżetowych, gospodarowania środkami funduszu postępu techniczno-ekonomicznego, finansowania inwestycji oraz finansowania zakładowej działalności socjalnej regulują odrębne przepisy.";

20)
§ 46 otrzymuje brzmienie:

"§ 46. Do czasu rozciągnięcia przepisów uchwały nr 95 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1973 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych (Monitor Polski Nr 25, poz. 151) na przedsiębiorstwa zaliczone w klasyfikacji gospodarki narodowej do działu "Gospodarka mieszkaniowa i komunalna" - przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej:

1) ustalają amortyzację środków trwałych według stawek na wymianę określonych w uchwale nr 534 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1961 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych (Monitor Polski z 1966 r. Nr 65, poz. 312, z 1967 r. Nr 60, poz. 284 i z 1971 r. Nr 29, poz. 184);

2) przeznaczają dochody z likwidacji produkcyjnych środków trwałych na fundusz inwestycyjny; z funduszu inwestycyjnego pokrywane są w tym okresie również koszty związane z likwidacją tych środków trwałych.";

21)
§ 48 i 49 skreśla się;
22)
użyte w § 12 ust. 3, § 19 ust. 2 i 4 określenie "prezydium rady narodowej" zastępuje się określeniem "właściwy terenowy organ administracji państwowej", a użyte w § 5 ust. 2, § 12 ust. 3, § 36 ust. 1, § 39 ust. 3, § 40 ust. 1, § 42 i 43 określenie "prezydium wojewódzkiej rady narodowej" i "przewodniczący prezydium wojewódzkiej rady narodowej" zastępuje się określeniem "wojewoda".
§  2.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z tym że:
1)
przepis § 1 pkt 8 lit. b) stosuje się od dnia 1 stycznia 1974 r.,
2)
przepisy § 6 ust. 3 pkt 2 lit. d) oraz § 12 ust. 2 pkt 4 uchwały nr 53 Rady Ministrów z dnia 9 marca 1973 r. w sprawie gospodarki finansowej objętych planowaniem terenowym państwowych przedsiębiorstw przemysłowych, budowlanych, usług rolniczych i gospodarki komunalnej oraz ich zjednoczeń (Monitor Polski Nr 14, poz. 85) w brzmieniu nadanym uchwałą stosuje się od dnia 1 stycznia 1975 r.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1974.31.186

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zm.: uchwała w sprawie gospodarki finansowej objętych planowaniem terenowym państwowych przedsiębiorstw przemysłowych, budowlanych, usług rolniczych i gospodarki komunalnej oraz ich zjednoczeń.
Data aktu: 06/09/1974
Data ogłoszenia: 20/09/1974
Data wejścia w życie: 01/01/1975, 20/09/1974, 01/01/1974