Organizacja skupu zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych oraz ceny stosowane w tym skupie.

UCHWAŁA Nr 77
RADY MINISTRÓW
z dnia 15 kwietnia 1971 r.
w sprawie organizacji skupu zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych oraz cen stosowanych w tym skupie.

Rada Ministrów uchwala, co następuje:

Rozdział  1.

Przepisy ogólne.

§  1.
1.
Skup zwierząt rzeźnych oraz produktów zwierzęcych prowadzony jest w formie kontraktacji, dostaw obowiązkowych oraz skupu rynkowego.
2.
Tryb i zasady skupu zwierząt rzeźnych w ramach dostaw obowiązkowych regulują odrębne przepisy.
§  2.
1.
Kontraktacją objęte są następujące zwierzęta rzeźne oraz produkty zwierzęce:
1)
trzoda chlewna,
2)
młode bydło rzeźne,
3)
młode owce rzeźne,
4)
prosięta i warchlaki,
5)
młody drób tuczony,
6)
jaja konsumpcyjne.
2.
Objęcie kontraktacją innych, nie wymienionych w ust. 1, zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych, jak również dokonywanie zmian w tym zakresie następuje w drodze decyzji Prezydium Rządu.
§  3.
1.
Umowy kontraktacji na dostawę zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych, o których mowa w § 2, mogą być zawierane z państwowymi gospodarstwami rolnymi, spółdzielniami produkcyjnymi i ich członkami, kółkami rolniczymi, innymi jednostkami gospodarki uspołecznionej, prowadzącymi gospodarstwa rolne, oraz z indywidualnymi rolnikami i producentami bezrolnymi.
2.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa może określać warunki, jakim powinno odpowiadać gospodarstwo producenta zawierającego umowę kontraktacji, oraz zasady i technologię produkcji.
§  4.
1.
Plany kontraktacji zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych ustala Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa.

Plany kontraktacji zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych na cele eksportowe powinny być ustalane ponadto w porozumieniu z Ministrem Handlu Zagranicznego w zależności od realnych możliwości produkcyjnych i eksportowych.

2.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa w ramach planów, o których mowa w ust. 1, określa zadania planowe dla poszczególnych instytucji kontraktujących oraz zasady ustalania terenowych planów kontraktacji.
3.
Kontraktacja zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych (§ 2) może być prowadzona na terenie całego kraju lub tylko w określonych rejonach, które ustala Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa.
§  5.
1.
Umowy kontraktacji mogą być zawierane na jednorazową dostawę bądź na większą liczbę dostaw zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych w okresie jednego roku lub kilku lat.
2.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa ustali zasady i tryb prowadzenia kontraktacji wieloletniej.
§  6.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami, Przewodniczącym Komitetu Pracy i Płac oraz Zarządem Głównym Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" ustala wysokość wynagrodzenia osób zatrudnionych przy zawieraniu umów kontraktacji.
§  7.
Skupem rynkowym objęte są zwierzęta rzeźne i produkty zwierzęce dostarczane poza dostawami obowiązkowymi oraz bez uprzednio zawartych umów kontraktacji.
§  8.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu ustala organizację skupu i kontraktacji zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych oraz sprawuje nadzór nad przebiegiem skupu i kontraktacji zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych.

Rozdział  2.

Ceny i warunki skupu zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych.

§  9.
1.
Ceny skupu trzody chlewnej mięsno-słoninowej i bekonowej określają załączniki nr 1-4 do uchwały.
2.
Upoważnia się Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Ministra Rolnictwa do przyśpieszania bądź opóźniania, w wypadkach uzasadnionych sytuacją produkcyjno-rynkową, okresów stosowania sezonowych cen skupu trzody chlewnej w całym kraju bądź w niektórych tylko rejonach w granicach do 15 dni.
3.
Upoważnia się Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu do wprowadzenia, w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa, w określonych rejonach kraju skupu trzody mięsno-słoninowej według wagi i oceny poubojowej w oparciu o ustalone zasady poubojowej klasyfikacji oraz ceny skupu, opracowane na podstawie cen skupu obowiązujących przy dostawie trzody mięsno-słoninowej w stanie żywym.
§  10.
1.
Ceny skupu bydła rzeźnego, cieląt rzeźnych oraz owiec rzeźnych określają załączniki nr 5-10 do uchwały.
2.
Upoważnia się Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa do obniżania w uzasadnionych wypadkach dolnego limitu wagi kontraktowanego młodego bydła rzeźnego w niektórych rejonach kraju.
3.
Upoważnia się Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa oraz Przewodniczącym Państwowej Komisji Cen do przyśpieszania bądź opóźniania, w wypadkach uzasadnionych sytuacją produkcyjno-rynkową, terminów stosowania sezonowych cen skupu młodego bydła rzeźnego w całym kraju bądź w niektórych tylko rejonach.
4. 1
W razie zmiany cen skupu owczych skór surowych - Przewodniczący Państwowej Komisji Cen może na wniosek Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu, złożony w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i innymi zainteresowanymi ministrami, zmienić odpowiednio ceny skupu owiec rzeźnych, określone w załącznikach nr 8-10 do uchwały.
§  11.
W skupie produktów rolniczych, dostarczanych jako zamienniki na obowiązkowe dostawy zwierząt rzeźnych, stosuje się następujące ceny:
1)
w skupie zbóż i ziemniaków - ceny skupu tych produktów w dostawach obowiązkowych,
2)
w skupie kontraktowanych prosiąt i warchlaków oraz w skupie zwierząt hodowlanych i wełny owczej - ceny skupu ustalone przez Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Cen.
§  12.
Przewodniczący Państwowej Komisji Cen, po zasięgnięciu opinii Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu, Ministra Rolnictwa i innych zainteresowanych ministrów, ustala ceny skupu zwierząt rzeźnych nie wymienionych w załącznikach nr 1-10 do uchwały (konie rzeźne, kozy rzeźne, króliki itp.) lub o jakości niższej od określonej w załącznikach oraz ceny skupu zwierząt rzeźnych odpowiadających specjalnym wymaganiom eksportowym.
§  13.
1.
W skupie prosiąt i warchlaków (kontraktowanych i nie kontraktowanych) stosuje się ceny skupu dnia i miejsca dostawy, odpowiadające kształtowaniu się podaży i popytu.
2.
Zobowiązuje się Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu do organizowania skupu nadwyżek prosiąt nie znajdujących nabywców na miejscowych rynkach - po gwarantowanych minimalnych cenach. Skupem powinny być objęte prosięta o wadze powyżej 12 kg.
3.
Upoważnia się Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu do ustalania w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Przewodniczącym Państwowej Komisji Cen:
1)
minimalnych gwarantowanych cen skupu prosiąt i warchlaków (ust. 1 i 2),
2)
dopłat za terminową dostawę, przysługujących dostawcom kontraktowanych prosiąt i warchlaków.
§  14.
1.
Ceny skupu drobiu rzeźnego i jaj konsumpcyjnych, dostarczanych w ramach kontraktacji i skupu rynkowego, ustala na wniosek Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu, złożony w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa - Przewodniczący Państwowej Komisji Cen.
2.
W skupie drobiu rzeźnego i kontraktowanych jaj konsumpcyjnych z gospodarstw formowych i hodowlanych mogą być stosowane dopłaty za terminową dostawę w wysokości nie wyższej niż:
1)
15% ceny skupu - przy skupie drobiu rzeźnego,
2)
10% ceny skupu - przy skupie kontraktowanych jaj konsumpcyjnych.
3.
Tryb i zasady dopłat, o których mowa w ust. 2, określa Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa.
§  15.
1.
Ceny skupu mleka krowiego określa załącznik nr 11 do uchwały.
2.
Przewodniczący Państwowej Komisji Cen może - w porozumieniu z Ministrem Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Ministrem Rolnictwa na wniosek Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Mleczarskich - ustalać ceny skupu produktów mlecznych nie wymienionych w załączniku nr 11 do uchwały (mleko owcze, bundz owczy itp.).
§  16.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu wyda w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa szczegółowe przepisy określające wymagania jakościowe oraz zasady zaliczania zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych do poszczególnych klas, ustalonych w cennikach.
§  17.
1.
Państwowe gospodarstwa rolne podległe oraz nadzorowane przez Ministra Rolnictwa, jak również państwowe gospodarstwa rolne podległe innym ministrom otrzymywać będą za dostarczone w ramach kontraktacji (§ 2 ust. 1) zwierzęta rzeźne i produkty zwierzęce ceny skupu z kontraktacji, a za zwierzęta i produkty nie objęte kontraktacją - ceny skupu rynkowego.
2.
Ceny skupu z kontraktacji przysługiwać będą dostawcom, o których mowa w ust. l, za zwierzęta rzeźne i produkty zwierzęce, odpowiadające wymaganiom jakościowym i wagowym, określonym w umowie kontraktacji.
§  18.
1.
Upoważnia się Ministra Rolnictwa do tworzenia, w porozumieniu z Ministrem Przemysłu Spożywczego i Skupu, funduszu premiowego dla popierania rozwoju produkcji trzody chlewnej w państwowych gospodarstwach rolnych podległych bądź nadzorowanych przez Ministra Rolnictwa oraz do określenia zasad i trybu zagospodarowania tego funduszu.
2.
Fundusz, o którym mowa w ust. 1, tworzy się z dopłat dokonywanych przy skupie określonych klas trzody chlewnej z państwowych gospodarstw rolnych podległych bądź nadzorowanych przez Ministra Rolnictwa.
§  19.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu - w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i za zgodą Prezesa Rady Ministrów - może rozszerzyć zasady skupu zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych, obowiązujące w skupie z państwowych gospodarstw rolnych (§ 17), na skup tych zwierząt i produktów od spółdzielni produkcyjnych oraz innych jednostek gospodarki uspołecznionej.
§  20.
1.
Jednostki organizacyjne prowadzące skup mogą dokonywać selekcji zwierząt rzeźnych nadających się do dalszego chowu z przeznaczeniem na cele użytkowe.
2.
Zasady oraz rozmiary dokonywania selekcji zwierząt, o których mowa w ust. l, ustala Minister Rolnictwa w porozumieniu z Ministrem Przemysłu Spożywczego i Skupu.
3.
Ceny sprzedaży wyselekcjonowanych zwierząt rzeźnych, na cele użytkowe ustala Przewodniczący Państwowej Komisji Cen na wniosek Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu, złożony w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa.
§  21.
1.
Ustala się ceny detaliczne podstawowych pasz treściwych w następującej wysokości (w zł za 100 kg):
1) 2
śruty zbóż pastewnych:
a)
pszenna zł 440,-
b)
jęczmienna, zł 380,-
c)
żytnia, owsiana zł 340,-
2)
otręby żytnie zł 270,-
3)
mieszanka "T" zł 355,-
4)
mieszanka "B" zł 340,-
5)
mieszanka "D" sypka zł 470,-
6)
koncentrat paszowy dla trzody chlewnej "Provit" zł 460,-
2.
Zobowiązuje się Przewodniczącego Państwowej Komisji Cen do:
1)
ustalania - w porozumieniu z Ministrem Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Ministrem Rolnictwa - nowych cen detalicznych pozostałych rodzajów pasz treściwych,
2)
ustalenia nowych cen zbytu zbóż sprzedawanych na cele paszowe w stanie nie przerobionym w odpowiedniej relacji do nowych cen wymienionych w ust. 1,
3)
ustalenia cen detalicznych nowo wprowadzanych do obrotu pasz treściwych i koncentratów paszowych na poziomie uzasadnionym kosztami produkcji oraz w odpowiedniej proporcji do cen wymienionych w ust. 1,
4)
obniżenia stawek marż handlowych w obrocie mieszankami pasz treściwych dla drobiu i paszowymi koncentratami wysokobiałkowymi do poziomu obowiązującego w obrocie mieszankami pasz treściwych dla trzody.
§  22.
1.
Rozmiary pomocy paszowej za dostawy zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych regulują odrębne przepisy.
2.
Na lata 1971-1975, w ramach ogólnych ilości pasz przeznaczonych na zaopatrzenie rolnictwa, zapewnia się pierwszeństwo zakupu pasz dostawcom kontraktującym produkty zwierzęce, a w szczególności dostawcom kontraktowanej trzody mięsno-słoninowej, w ilości 140-185 kg na sztukę.
3.
Ministrowie Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Rolnictwa w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów ustalać będą zasady zaopatrzenia rolnictwa w pasze treściwe oraz koncentraty paszowe na każdy rok gospodarczy, z uwzględnieniem sytuacji paszowej w poszczególnych rejonach kraju.
§  23.
1.
Producentom dostarczającym zwierzęta rzeźne produkty zwierzęce w ramach kontraktacji, dostaw obowiązkowych i skupu rynkowego przysługuje prawo do nabycia węgla opałowego bądź do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego w zamian należnego węgla, według stawek określonych w załączniku nr 12 do uchwały.
2.
Z zaopatrzenia w węgiel opałowy, o którym mowa w ust. 1, nie korzystają państwowe gospodarstwa rolne podległe bądź nadzorowane przez Ministra Rolnictwa, jak również państwowe gospodarstwa rolne podległe innym ministrom.
3.
Przy dostawie kontraktowanych prosiąt i warchlaków oraz kontraktowanego młodego drobiu tuczonego gospodarstwa, o których mowa w ust. 2, otrzymywać będą stosowany dotychczas dodatek do ceny skupu w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za należny, a nie pobrany węgiel przysługujący gospodarstwom chłopskim.
4.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu może w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa zmieniać stawki zaopatrzenia w węgiel opałowy oraz wysokość ekwiwalentu pieniężnego za należny, a nie pobrany węgiel, określone w załączniku nr 12 do uchwały, a także zasięg rejonów kraju, w których te stawki są stosowane.
5.
Zasady sprzedaży węgla dla dostawców zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych określa Minister Handlu Wewnętrznego w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa, Ministrem Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Zarządem Głównym Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska".
§  24.
1.
Niezależnie od uprawnień do nabycia paszy i węgla (§§ 22 i 23) producentom kontraktującym zwierzęta rzeźne i produkty zwierzęce może być przyznane prawo do:

- nabycia materiału wyjściowego do dalszego chowu,

- materiałów budowlanych i innych środków produkcji,

- korzystania z instruktażu i opieki sanitarno-weterynaryjnej.

2.
Zakres stosowania uprawnień, o których mowa w ust. 1, w kontraktacji poszczególnych rodzajów zwierząt i produktów zwierzęcych, ustala Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa, Ministrem Handlu Wewnętrznego oraz Zarządem Głównym Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska".
§  25.
Prezes Rady Ministrów, właściwi ministrowie oraz Zarząd Główny Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" zapewnią pokrycie potrzeb wynikających z uprawnień, o których mowa w §§ 22, 23 i 24.

Rozdział  3.

Przepisy końcowe i przejściowe.

§  26.
1.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami i centralnymi związkami spółdzielni ustala tryb i zasady rozliczeń za dostarczone zwierzęta rzeźne i produkty zwierzęce.
2.
Minister Finansów na wniosek Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu ustala zasady i tryb finansowania skupu oraz kredytowania kontraktacji zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych.
§  27.
Zarząd Główny Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w porozumieniu z Ministrem Przemysłu Spożywczego i Skupu określa wymagania w zakresie urządzenia i wyposażenia technicznego punktów skupu zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych gminnych spółdzielni "Samopomoc Chłopska".
§  28.
Prezydia powiatowych rad narodowych (rad narodowych miast stanowiących powiaty) na wniosek zainteresowanych jednostek organizacyjnych prowadzących skup określą sieć i lokalizację punktów skupu oraz koordynować będą działalność jednostek gospodarczych w zakresie skupu i kontraktacji zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych.
§  29.
Upoważnia się Centralny Związek Kółek Rolniczych do organizowania w porozumieniu z Ministrem Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Ministrem Rolnictwa, jak również z odpowiednimi komisjami rad narodowych, zainteresowanymi instytucjami i związkami spółdzielni, kontroli społecznej w punktach skupu zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych.
§  30.
1.
Utrzymuje się fundusz instruktażowo-zootechniczny w planach finansowo-gospodarczych Centrali Przemysłu Mięsnego oraz Zjednoczenia Przemysłu Jajczarsko-Drobiarskiego, ustanowiony dla poprawy jakości skupowanych zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych.
2.
Wielkość oraz zasady tworzenia funduszu, o którym mowa w ust. 1, ustala Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa.
3.
Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu, w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa, Przewodniczącym Komitetu Pracy i Płac oraz Prezesem Centralnego Związku Kółek Rolniczych, określi szczegółowy tryb i zasady gospodarowania funduszem, o którym mowa w ust. 1.
§  31.
Odrębne przepisy regulują:
1)
ceny skupu kontraktowanych i nie kontraktowanych zwierząt hodowlanych,
2)
ceny skupu ryb oraz ceny skupu niejadalnych produktów zwierzęcych (wełna, skóry surowe, padlina itp.).
§  32.
Zobowiązuje się Ministra Finansów do uwzględnienia w wykonywaniu budżetu Państwa na 1971 r. skutków finansowych, wynikających z przepisów niniejszej uchwały.
§  33.
1.
Tracą moc:
1)
uchwała nr 295 Rady Ministrowi dnia 23 listopada 1965 r. w sprawie organizacji skupu zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych oraz cen stosowanych w tym skupie, zmieniona uchwałami Rady Ministrów nr 117 z dnia 13 maja 1966 r., nr 211 z dnia 18 sierpnia 1967 r., nr 308 z dnia 19 grudnia 1967 r. nr 62 z dnia 1 marca 1968 r., nr 193 z dnia 24 czerwca 1968 r., nr 211 z dnia 2 grudnia 1969 r., nr 1 z dnia 2 stycznia 1970 r., nr 88 z dnia 18 czerwca 1970 r., nr 155 z dnia 28 września 1970 r., nr 200 z dnia 10 grudnia 1970 r. oraz nr 54 z dnia 12 marca 1971 r.;
2)
§ 7 uchwały nr 202 Rady Ministrów z dnia 30 lipca 1965 r. w sprawie kontraktacji zbóż oraz cen zbóż i pasz treściwych.
2.
Zarządzenia i przepisy, wydane przez poszczególnych ministrów i Przewodniczącego Państwowej Komisji Cen na podstawie uchylonych uchwał Rady Ministrów, obowiązują do czasu wejścia w życie zarządzeń wydanych na podstawie niniejszej uchwały.
§  34.
Wykonanie uchwały porucza się Przewodniczącemu Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministrowi Przemysłu Spożywczego i Skupu, Ministrowi Rolnictwa, Ministrowi Finansów, Ministrowi Handlu Wewnętrznego, Przewodniczącemu Państwowej Komisji Cen, Zarządowi Głównemu Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska", Prezesowi Centralnego Związku Kółek Rolniczych, Zarządowi Centralnego Związku Spółdzielni Mleczarskich oraz prezydiom wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw) i prezydiom powiatowych rad narodowych (rad narodowych miast stanowiących powiaty).
§  35.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1

Cennik skupu

trzody chlewnej mięsno-słoninowej z kontraktacji i skupu rynkowego
w zł za 1 kg wagi żywej netto
Klasa Rodzaj żywca Ceny z kontraktacji w okresie Ceny skupu
1.I.-31.III 1.IV.-30.VI. 1.VII.-30.IX rynkowego
16.X.-31.XII 1-15.X.
1 Tuczniki o wadze 110-130 kg netto 27,30 27,90 28,90 25,30
2 Tuczniki o wadze 86-109 kg netto 25,80 26,40 27,40 23,80
3 Tuczniki o wadze pow. 130 kg netto 25,30 25,90 26,90 23,30
4 Chudźce i braki o wadze 86 kg netto i powyżej, posiadające przydatność konsumpcyjną - - - 15,30

Uwagi:

1.
Maciory wszystkich ras utuczone skupuje się według cen klasy 1, a maciory nie utuczone według cen klasy 3.
2.
Późne kastraty, z wyjątkiem chudźców i braków, skupuje się według cen klasy 3.
3.
Dostawcom wyeksploatowanych macior, które były wpisane do ksiąg zarodowej trzody chlewnej bądź zaewidencjonowane w gniazdach reprodukcyjnych trzody oraz dostawcom knurów (wytrzebionych) przysługuje dodatkowa premia pieniężna w wysokości 5% obowiązującej ceny skupu.
4.
Tuczniki rasy puławskiej o wadze 86-130 kg netto w rejonach określonych przez Ministra Rolnictwa skupuje się według cen klasy 1, a powyżej 130 kg według cen klasy 3.
5.
Przez podane ceny rozumie się ceny 1 kg wagi żywej netto, to jest po ewentualnym potrąceniu ze względu na okarmienie. W razie stwierdzenia okarmienia dostarczonych sztuk dozwolone jest potrącenie w wysokości do 3% wagi brutto tucznika. Wysokość potrącenia powinna być uwidoczniona w kwicie skupu.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

Cennik skupu

trzody chlewnej mięsno-słoninowej z dostaw obowiązkowych
w zł za 1 kg wagi netto
Klasa Rodzaj żywca Za dostawy w okresie Za dostawy
styczeń kwiecień wrzesień na poczet
marzec sierpień listopad zaległości
1 Tuczniki o wadze 110-130 kg netto 12,60 11,10 10,30 9,20
2 Tuczniki o wadze 86-109 kg netto 12,00 10,50 9,70 8,60
3 Tuczniki o wadze powyżej 130 kg netto 11,50 10,10 9,40 8,30

Uwagi:

1.
Maciory wszystkich ras utuczone skupuje się według cen klasy 1, a maciory nie utuczone według cen klasy 3.
2.
Późne kastraty, z wyjątkiem chudźców i braków, skupuje się według cen klasy 3.
3.
Dostawcom wyeksploatowanych macior, które były wpisane do ksiąg zarodowej trzody chlewnej bądź zaewidencjonowane w gniazdach reprodukcyjnych trzody, oraz dostawcom uznanych knurów (wytrzebionych) przysługuje dodatkowa premia pieniężna w wysokości 5% obowiązującej ceny skupu.
4.
Tuczniki rasy puławskiej o wadze 86-130 kg netto w rejonach określonych przez Ministra Rolnictwa skupuje się według cen klasy 1, a powyżej 130 kg - według cen klasy 3.
5.
Przez podane ceny rozumie się ceny 1 kg wagi żywej netto, to jest po ewentualnym potrąceniu ze względu na okarmienie. W razie stwierdzenia okarmienia dostarczonych sztuk dozwolone jest potrącenie w wysokości do 3% wagi brutto tucznika. Wysokość potrącenia powinna być uwidoczniona w kwicie skupu.
6.
Za trzodę chlewną dostarczoną na poczet obowiązkowych dostaw ustalonych na rok bieżący wypłaca się należność obliczoną według cen obowiązujących w miesiącu dostawy.
7.
Ceny za dostawy na poczet zaległości stosuje się za dostawy trzody chlewnej:
a)
wykonane na poczet zaległości z lat ubiegłych,
b)
wykonane po dniu 30 listopada na poczet zobowiązań bieżącego roku.
8.
Za dostawy trzody chlewnej wykonane na poczet zobowiązań roku następnego wypłaca się należność według cen przewidzianych na okres styczeń - marzec.
9.
Za dostawy trzody chlewnej wykonane na poczet obowiązkowych dostaw zbóż i ziemniaków (bieżących i zaległych) wypłaca się należność według cen ustalonych na okres wrzesień-listopad.

ZAŁĄCZNIK Nr 3

Cennik skupu trzody chlewnej bekonowej z dostaw ponadobowiązkowych

w zł za 1 kg
Klasa W ściśle umownym terminie i w czasie do pół miesiąca wcześniej lub później
za 1 kg wagi żywej netto za 1 kg wagi bitej ciepłej
W okresie od 1.I. do 30.IV. i od 16.X. do 31.XII.
ekstra 31,30 41,20
1 29,30 38,60
W okresie od 1.V. do 30.VI. i od 16.IX.do 15.X.
ekstra 32,20 42,40
1 30,20 39,70
W okresie od 1.VII. do 15.IX.
ekstra 32,90 43,30
1 30,90 40,70
Uwagi:
1.
Za sztuki zdyskwalifikowane w punkcie skupu jako bekonowe oraz za sztuki dostarczone ponad pół miesiąca wcześniej lub później od umownego terminu dostawy, jak również za sztuki, które zostały zdyskwalifikowane jako bekonowe po uboju, producenci otrzymują zapłatę według cen obowiązujących w skupie kontraktowanej trzody mięsno-słoninowej klasy 2.
2.
Za dowóz tucznika bekonowego przysługuje producentowi zapłata w wysokości 1,50 zł (od sztuki) za każdy kilometr przekraczający odległość 5 km od punktu skupu.
3.
Dostawcom zrzeszonym w sekcjach lub zespołach Związku Producentów Trzody Chlewnej, którzy dostarczą trzodę bekonową na podstawie książki dostaw, przysługuje premia pieniężna w wysokości 50 zł od sztuki klasy ekstra i 1.
4.
Państwowym gospodarstwom rolnym podległym bądź nadzorowanym przez Ministra Rolnictwa oraz podległym innym ministrom, które dostarczą trzodę bekonową w klasie ekstra i 1, przysługuje premia pieniężna w wysokości 100 zł od każdej sztuki.

ZAŁĄCZNIK Nr 4

Cennik skupu trzody chlewnej bekonowej z dostaw obowiązkowych

w zł za 1 kg
Klasa Za dostawy w okresie Za dostawy na
styczeń - marzec kwiecień, sierpień wrzesień, listopad poczet zaległości
żywca bitej żywca bitej żywca bitej żywca bitej
netto ciepłej netto ciepłej netto ciepłej netto ciepłej
ekstra 17,10 22,50 15,30 20,10 14,40 18,90 13,10 17,20
1 16,10 21,20 14,50 19,10 13,60 17,90 12,40 16,30
Uwagi:
1.
Za trzodę chlewną bekonową dostarczoną na poczet obowiązkowych dostaw ustalonych na rok bieżący wypłaca się należność obliczoną według cen obowiązujących w miesiącu dostawy.
2.
Ceny za dostawy na poczet zaległości stosuje się za dostawy trzody chlewnej bekonowej:
a)
wykonane na poczet zaległości z lat ubiegłych,
b)
wykonane po dniu 30 listopada na poczet zobowiązań bieżącego roku.
3.
Za dostawy trzody chlewnej bekonowej wykonane na poczet zobowiązań roku następnego wypłaca się należność według cen przewidzianych na okres styczeń-marzec.
4.
Za dostawy trzody chlewnej bekonowej wykonane na poczet obowiązkowych dostaw zbóż i ziemniaków (bieżących i zaległych) wypłaca się należność według cen ustalonych na okres wrzesień-listopad.
5.
Za sztuki zdyskwalifikowane w punkcie skupu jako bekonowe oraz za sztuki dostarczone ponad pół miesiąca wcześniej lub później od umownego terminu dostawy, jak również za sztuki, które zostały zdyskwalifikowane jako bekonowe po uboju, producenci otrzymują zapłatę według cen obowiązujących w skupie trzody mięsno-słoninowej klasy 2 z dostaw obowiązkowych.
6.
Za dowóz tucznika bekonowego przysługuje producentowi zapłata w wysokości 1,50 zł (od sztuki) za każdy kilometr przekraczający odległość 5 km od punktu skupu.
7.
Dostawcom zrzeszonym w sekcjach lub zespołach Związku Producentów Trzody Chlewnej, którzy dostarczają sztuki na podstawie książki dostaw, przysługuje premia pieniężna w wysokości 50 zł za każdą sztukę zaliczoną do klasy ekstra lub 1.

ZAŁĄCZNIK Nr 5 3

Cennik skupu cieląt rzeźnych

w zł za 1 kg wagi żywej netto
Klasa Rodzaj żywca Dostawy rynkowe
w okresie:
od 1 grudnia do 31 maja od 1 czerwca do 30 listopada
E Sztuki pełnomięsne i mięsne o wadze powyżej 80 kg brutto 24,00 22,50
1 Sztuki pełnomięsne i mięsne o wadze powyżej 60 kg brutto 19,50 18,00
2 Sztuki pełnomięsne i mięsne do 60 kg brutto 17,50 16,00
3 Sztuki małomięsne 14,00 12,50

Uwagi: Przy skupie cieląt potrącenie na okarmienie stosuje się wyłącznie w odniesieniu do cieląt zaliczonych do klas E i 1. Wysokość potrącenia od sztuki klasy E nie może przekraczać 3 kg, a od sztuki klasy 1 - 2 kg.

Przy skupie cieląt klasy 2 i 3 potrącenia nie stosuje się. Zaliczenie do klas E i 1 następuje według wagi brutto, a obliczenia należności dokonuje się według wagi netto.

Dokonane potrącenie powinno być uwidocznione na kwicie skupu.

ZAŁĄCZNIK Nr 6 4

Cennik skupu bydła z kontraktacji i skupu rynkowego

w zł za 1 kg wagi żywej netto
Ceny skupu bydła rzeźnego z kontraktacji
Rodzaj żywca Za dostawy w okresie Ceny skupu
styczeń, sierpień, wrzesień luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec październik, listopad, grudzień rynkowego
Jałówki i wolce ekstra pełnomięsne
kl. E - wolce powyżej 450 kg

netto

27,00 28,00 26,00 -
kl. E - jałówki powyżej 450 kg

netto

26,00 27,00 25,00 -
Jałówki i wolce pełnomięsne
kl. 1a - powyżej 400 kg netto 22,30 22,80 21,30 19,50
kl. 1b - powyżej 300 kg netto 18,80 19,30 17,80 16,00
kl. 1c - powyżej 200 kg netto 17,80 18,30 16,80 15,00
Jałówki i wolce mięsne
kl. 2a - powyżej 400 kg netto 20,50 21,00 19,50 17,70
kl. 2b - powyżej 300 kg netto 17,00 17,50 16,00 14,20
kl. 2c - powyżej 200 kg netto 16,00 16,50 15,00 13,20
kl. 3 - sztuki małomięsne - - - 10,20
Buhaje ekstra pełnomięsne 28,00 29,00 27,00 -
kl. E - powyżej 500 kg netto
Buhaje i byczki pełnomięsne
kl. 1a - powyżej 400 kg netto 23,30 23,80 22,30 20,50
kl. 1b - powyżej 300 kg netto 19,80 20,30 18,80 17,00
kl. 1c - powyżej 200 kg netto 18,80 19,30 17,80 16,00
Buhaje i byczki mięsne
kl. 2a - powyżej 400 kg netto 21,50 22,00 20,50 18,70
kl. 2b - powyżej 300 kg netto 18,00 18,50 17,00 15,20
kl. 2c - powyżej 200 kg netto 17,00 17,50 16,00 14,20
kl. 3 - sztuki małomięsne - - - 11,20
Młodzież do 200 kg netto
kl. 1 – pełnomięsne 13,00 13,00 13,00 10,40
kl. 2 – mięsne 12,00 12,00 12,00 9,40
kl. 3 – małomięsne - - - 6,50
Krowy i woły*)
kl. 1 – pełnomięsne - - - 14,40
kl. 2 – mięsne - - - 12,30
kl. 3 – małomięsne - - - 9,50
Krowy po pierwszym wycieleniu (pierwiastki)
kl. 1 – pełnomięsne - - - 18,00
kl. 2 – mięsne - - - 15,50

*) Za dostarczone braki producent otrzymuje cenę w wysokości 4,50 zł za 1 kg wagi żywej netto.

Uwagi:

1.
Za dostarczone jałówki i wolce ekstra pełnomięsne o wadze powyżej 450 kg netto państwowe gospodarstwa rolne podległe bądź nadzorowane przez Ministra Rolnictwa otrzymują cenę o 1 zł wyższą za 1 kg wagi żywej.
2.
Ceny powyższe stosowane są za 1 kg wagi netto żywego zwierzęcia, tj. po ewentualnym potrąceniu na okarmienie.
3.
W razie stwierdzenia okarmienia dostarczonej sztuki bydła dopuszczalne jest potrącenie z wagi brutto do 5%. Dokonane potrącenie powinno być uwidocznione w kwicie skupu.

ZAŁĄCZNIK Nr 7

(skreślony) 5

ZAŁĄCZNIK Nr 8

Cennik skupu owiec rzeźnych ze skupu rynkowego

w zł za 1 kg wagi żywej netto
Klasy towarowe Odrosty wełny w mm
do 10 11-20 powyżej 20
Jarliczki i skopki

w wieku do 10 miesięcy

1 - pełnomięsne 15,00 17,50 19,50
2 - mięsne 13,50 16,00 18,00
Maciorki i skopy

w wieku do 18 miesięcy

1 - pełnomięsne 13,00 15,50 17,50
2 - mięsne 11,50 14,00 16,00
Owce dorosłe
1 - pełnomięsne 9,00 11,50 13,50
2 - mięsne 6,50 9,00 11,00
3 - chudźce i braki 3,00 5,50 7,50
Uwagi:
1.
Ceny powyższe stosowane są za 1 kg wagi netto żywego zwierzęcia, tj. po ewentualnym potrąceniu ze względu na okarmienie. W razie stwierdzenia okarmienia sztuki dopuszczalne jest potrącenie z wagi brutto zwierzęcia w wysokości do 5%. Dokonane potrącenie powinno być uwidocznione w kwicie skupu.
2.
Pomiaru długości wełny dokonuje się na łopatce zwierzęcia, mierząc sztywną miarką nie naciągnięty słupek wełny.
3.
Owce o wyraźnym zanieczyszczeniu wełny przywartym obornikiem, błotem lub paszą oraz o włosie wychodzącym (liniejącym) lub skołtunionym (sfilcowanym) bez względu na długość włosa zalicza się do grupy owiec z odrostem wełny do 10 mm.

ZAŁĄCZNIK Nr 9

Cennik skupu owiec rzeźnych z dostaw obowiązkowych

Klasa towarowa Odrosty wełny w mm
do 10 11-20 powyżej 20
Cena w zł za 1 kg wagi żywej netto
Jarliczki i skopki w wieku do 10 miesięcy
1 - pełnomięsne 8,50 11,00 13,00
2 - mięsne 7,50 10,00 12,00
Maciorki i skopy w wieku do 18 miesięcy
1 - pełnomięsne 7,50 10,00 12,00
2 - mięsne 6,50 9,00 11,00
Owce dorosłe
1 - pełnomięsne 5,20 7,70 9,70
2 - mięsne 3,80 6,30 8,30
Uwagi:
1.
Ceny powyższe stosowane są za 1 kg wagi netto żywego zwierzęcia, tj. po ewentualnym potrąceniu ze względu na okarmienie. W razie stwierdzenia okarmienia sztuki dopuszczalne jest potrącenie z wagi brutto zwierzęcia w wysokości do 5%. Dokonane potrącenie powinno być uwidocznione w kwicie skupu.
2.
Pomiaru długości wełny dokonuje się na łopatce zwierzęcia, mierząc sztywną miarką nie naciągnięty słupek wełny.
3.
Owce o wyraźnym zanieczyszczeniu wełny przywartym obornikiem, błotem lub paszą oraz owce o włosie wychodzącym (liniejącym) lub skołtunionym (sfilcowanym) bez względu na długość włosa zalicza się do grupy owiec z odrostem wełny do 10 mm.

ZAŁĄCZNIK Nr 10

Cennik skupu kontraktowanych owiec rzeźnych na cele eksportu

w zł za 1 kg wagi żywej
Klasa Rodzaj żywca Cena za sztuki dostarczone w okresie
styczeń - marzec, sierpień wrzesień, grudzień kwiecień - lipiec, październik, listopad
ekstra Jarliczki i skopki w wieku do 10 miesięcy pełnomięsne 22,00 20,00
1 Maciorki i skopy w wieku do 18 miesięcy pełnomięsne 20,00 18,00
Uwagi:
1.
Przedmiotem kontraktacji na cele eksportu mogą być owce ras mięsnych i wełnisto-mięsnych o ciężarze od 35 do 55 kg wagi żywej netto, o wełnie czystej o odroście od 5 do 20 mm.
2.
Pomiaru długości wełny dokonuje się na łopatce zwierzęcia, mierząc sztywną miarką nie naciągnięty słupek wełny.
3.
Ceny powyższe stosowane są za l kg wagi netto żywego zwierzęcia, tj. po ewentualnym potrąceniu ze względu na okarmienie. W razie stwierdzenia okarmienia sztuki dopuszczalne jest potrącenie z wagi brutto zwierzęcia w wysokości do 5%. Dokonane potrącenie powinno być uwidocznione w kwicie skupu.
4.
Przy skupie kontraktowanych owiec rzeźnych z państwowych gospodarstw rolnych powyższe ceny powiększa się o sumę 1,50 zł za 1 kg wagi żywej owcy.

ZAŁĄCZNIK Nr 11 6

Cennik skupu mleka

A. Wykaz cen skupu mleka klasy podstawowej (klasa "B").

cena w złotych

w okresie zimowym 1.XI.-30.IV. w okresie letnim 1.V.-31.X.
białko w 1 litrze mleka jednostka tłuszczu białko w 1 litrze mleka jednostka tłuszczu
1,00 0,82 0,76 0,71

Uwaga:

W skupie mleka zaliczonego do klasy "A" stosuje się cenę skupu za 1 litr o 0,20 zł wyższą, a w skupie mleka zaliczonego do klasy "C" - cenę za 1 litr o 0,25 zł niższą od ceny skupu mleka klasy podstawowej (klasa "B").

B. Uwaga do wykazu cen skupu.

W skupie mleka zaliczonego do klasy "A" stosuje się cenę skupu o 0,30 zł na 1 litr wyższą, a w skupie mleka zaliczonego do klasy "C" - cenę o 0,30 zł na 1 litr niższą od ceny skupu mleka klasy podstawowej (klasa "B").

ZAŁĄCZNIK Nr 12

Norma zaopatrzenia w węgiel opałowy dostawców zwierząt rzeźnych i produktów zwierzęcych

Poz. Wyszczególnienie Norma zaopatrzenia
za 1 kg wagi netto za 1 sztukę
1 2 3 4
1 Dostawcy trzody chlewnej mięsno-słoninowej:
a) z kontraktacji 4 kg węgla
b) ze skupu rynkowego 2 " "
c) z dostaw obowiązkowych 2 " "
2 Dostawcy trzody chlewnej bekonowej: 400 kg węgla
a) przy zakupie całej sztuki w ramach kontraktacji -
b) przy zakupie części sztuki w ramach kontraktacji 4 kg węgla
c) przy zakupie całej lub części sztuki na dostawy

obowiązkowe

2 " "
3 Dostawcy prosiąt i warchlaków z kontraktacji:
a) w ramach umów jednorocznych 2 kg węgla
b) w ramach umów wieloletnich 4 " "
4 Dostawcy młodego bydła rzeźnego (jałówki, wolce, młodzież, buhaje i byczki) z kontraktacji na terenie powiatów określonych przez Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa 4 kg węgla
5 Dostawcy kontraktowanego młodego bydła rzeźnego w rejonach określonych w uchwale nr 54 Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z dnia 4 marca 1964 r. w sprawie dalszej intensyfikacji chowu bydła 1,5 kg węgla
6 Dostawcy kontraktowanych młodych kurcząt i indyków tuczonych 4 kg węgla
7 Dostawcy kontraktowanych młodych kacząt i perlic tuczonych 2 kg węgla
Uwagi:
1)
Dostawcom wymienionym w poz. 1, 2, 3, 6 i 7 przysługuje prawo do otrzymania w zamian węgla - zapłaty w gotówce w wysokości 0,25 zł za każdy kilogram należnego, a nie pobranego węgla.
2)
Dostawcom kontraktowanego młodego bydła rzeźnego, wymienionym w poz. 4, którzy korzystają z prawa nabycia 4 kg węgla za 1 kg żywca, obniża się cenę skupu o 1,00 zł na 1 kg żywca.
1 § 10 ust. 4 dodany przez § 1 uchwały nr 206 z dnia 28 września 1971 r. (M.P.71.49.315) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 5 października 1971 r.
2 § 21 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 uchwały nr 224 z dnia 26 października 1971 r. (M.P.71.51.329) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 30 października 1971 r.
3 Załącznik nr 5 zmieniony przez § 1 pkt 1 uchwały nr 72 z dnia 10 marca 1972 r. (M.P.72.18.112) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 4 kwietnia 1972 r.
4 Załącznik nr 6:

-zmieniony przez § 1 pkt 1 uchwały nr 178 z dnia 28 sierpnia 1971 r. w sprawie poprawy warunków skupu mleka oraz niektórych rodzajów bydła rzeźnego (M.P.71.46.293) z dniem 1 stycznia 1972 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 uchwały nr 72 z dnia 10 marca 1972 r. (M.P.72.18.112) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 4 kwietnia 1972 r.

5 Załącznik nr 7 skreślony przez § 1 pkt 3 uchwały nr 72 z dnia 10 marca 1972 r. (M.P.72.18.112) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 4 kwietnia 1972 r.
6 Załącznik nr 11 zmieniony przez § 1pkt 3 uchwały nr 178 z dnia 28 sierpnia 1971 r. w sprawie poprawy warunków skupu mleka oraz niektórych rodzajów bydła rzeźnego (M.P.71.46.293) z dniem 1 września 1971 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024