Regulamin Sądu Najwyższego.

UCHWAŁA
RADY PAŃSTWA
z dnia 22 maja 1962 r.
w sprawie regulaminu Sądu Najwyższego.

Na podstawie art. 15 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 11, poz. 54) Rada Państwa uchwala następujący
REGULAMIN SĄDU NAJWYŻSZEGO.

Rozdział  I

Przepisy ogólne.

§  1.
Pierwszy Prezes kieruje całokształtom prac Sądu Najwyższego. W szczególności Pierwszy Prezes wyznacza terminy i ustala porządek dzienny posiedzeń zgromadzenia ogólnego oraz posiedzeń dwóch połączonych izb, przewodniczy na tych posiedzeniach i wyznacza sędziów-sprawozdawców rozpoznawanych przez nie spraw.
§  2.
Pierwszy Prezes może brać udział w posiedzeniach izb.
§  3.
Pierwszy Prezes może w razie potrzeby powołać do udziału w posiedzeniu sędziego z innej izby.
§  4.
Pierwszy Prezes wyznacza przewodniczących wydziałów w izbach.
§  5. 1
Nawiązania i rozwiązania stosunku pracy z pracownikami administracyjnymi, pomocniczymi, technicznymi i obsługi Sądu Najwyższego dokonuje Pierwszy Prezes na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. Nr 31, poz. 214).
§  6.
Pierwszy Prezes zarządza ogłaszanie orzeczeń w urzędowych zbiorach orzecznictwa. Wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej ogłasza Pierwszy Prezes w Monitorze Polskim albo w innym dzienniku urzędowym,
§  7.
Prezes Sądu Najwyższego kieruje całokształtem prac powierzonej mu izby. W szczególności prezes ustala plany pracy izby, wyznacza terminy posiedzeń w izbie, ustala porządek dzienny posiedzeń całej izby i przewodniczy na tych posiedzeniach, wyznacza sędziów sprawozdawców w sprawach wyznaczonych na posiedzenia całej izby, może brać udział w innych jej posiedzeniach.
§  8. 2
Izby dzielą się na wydziały. Podział izb na wydziały określa zarządzenie Pierwszego Prezesa.
§  9.
Dokonując podziału czynności kolegium administracyjne przydziela sędziów do izb i wydziałów.

Rozdział  II

Posiedzenia sądowe.

§  10.
Akta spraw cywilnych toczących się z udziałem prokuratora, jak również tych, w których udział prokuratora Sąd Najwyższy uznał za potrzebny, oraz akta spraw karnych, w których zostały złożone rewizje, przesyła się Generalnej Prokuraturze co najmniej na trzydzieści dni przed terminem ich rozpoznania.
§  11.
W ciągu ostatnich trzech dni przed terminem rozprawy akta sprawy powinny być dostępne dla stron.
§  12.
W sprawach dotyczących ustalenia wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej oraz w sprawach dotyczących wyjaśnienia przepisów prawnych (art. 28 i 29 ustawy o Sądzie Najwyższym) Pierwszy Prezes przesyła akta Prokuratorowi Generalnemu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w celu złożenia wniosku na piśmie w ustalonym za obopólnym porozumieniem terminie.
§  13.
W czasie rozpraw sędziowie używają stroju urzędowego: togi i biretu.
§  14.
Publiczność jest dopuszczana na sale rozpraw w miarę wolnych miejsc. Jeżeli jest spodziewany duży napływ publiczności, przewodniczący wydziału reguluje wstęp na salę rozpraw przez wydanie kart wstępu.
§  15.
Wszyscy obecni na sali rozpraw, nie wyuczając uczestniczącego w posiedzeniu prokuratora i protokolanta, powstają w czasie wejścia i wyjścia składu sądzącego z sali, w czasie odbierania przyrzeczenia i w czasie ogłaszania sentencji wyroku. Każda osoba obecna na rozprawie powstaje, gdy przemawia do sądu albo gdy sąd się do niej zwraca. Przewodniczący może zezwolić na pozostawanie w pozycji siedzącej osobom chorym i kalekom oraz w innych wypadkach wyjątkowych. Sędziowie powstają tylko podczas odbierania przyrzeczenia.
§  16.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, na posiedzenia niejawne mają dostęp, poza składem orzekającym, tylko prokurator i protokolant. Po wysłuchaniu sprawozdania sędziego-sprawozdawcy i wniosku prokuratora sąd przystępuje do narady, przy której prokurator nie jest obecny.
§  17.
Posiedzenia zgromadzenia ogólnego, dwóch połączonych izb, całej izby oraz posiedzenia składu siedmiu sędziów, przewidziane w art. 29 ust. 2 i art. 30 ustawy o Sądzie Najwyższym, odbywają się niejawnie.
§  18.
W posiedzeniach zgromadzenia ogólnego oraz w posiedzeniach zwołanych w sprawie uchwalenia wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej bierze udział Prokurator Generalny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej lub jego zastępca. Minister Sprawiedliwości lub zastępujący go podsekretarz stanu może brać udział w tych posiedzeniach.

Na posiedzeniach dwóch połączonych izb lub całej izby, jeżeli nie są zwołane w sprawie uchwalenia wytycznych, oraz na posiedzeniach składu siedmiu sędziów prokurator może brać udział w naradzie, lecz opuszcza posiedzenie przed przystąpieniem do głosowania.

§  19.
Jeżeli w sprawie, rozpoznawanej według przepisów postępowania cywilnego, postanowienie o przedstawieniu zagadnienia prawnego składowi siedmiu sędziów (art. 30 ustawy o Sądzie Najwyższym) zapadło na rozprawie, uchwała składu siedmiu sędziów, zawierająca odpowiedź na pytanie prawne, zapada po przeprowadzeniu rozprawy. W tym wypadku przepis § 11 nie ma zastosowania do akt Sądu Najwyższego dotyczących zagadnienia prawnego.
§  20.
Uchwały zapadają większością głosów. W razie równości głosów przeważa głos przewodniczącego.

Rozdział  III

Sprawy dyscyplinarne.

§  21.
Przewodniczącym Sądu Dyscyplinarnego Wyższego jest prezes Sądu Najwyższego powołany do pełnienia tej funkcji uchwałą kolegium administracyjnego.
§  22.
W sprawach przekazanych Sądowi Najwyższemu przez ustawę o ustroju adwokatury orzekają sędziowie Sądu Najwyższego wyznaczeni przez kolegium administracyjne.

Rozdział  IV

Biuro Orzecznictwa.

§  23. 3
1.
Biuro Orzecznictwa dzieli się na działy:
1)
orzecznictwa cywilnego,
2)
orzecznictwa karnego,
3)
orzecznictwa pracy i ubezpieczeń społecznych,
4)
doskonalenia prawa.
2.
Na czele działów stoją kierownicy powołani przez Pierwszego Prezesa.
§  24.
Pierwszy Prezes może zlecać konsultantom wykonywanie określonych prac w Biurze Orzecznictwa.
§  25. 4
Biuro Orzecznictwa prowadzi prace analityczno-badawcze nad orzecznictwem, opracowuje projekty rewizji nadzwyczajnych i pytań prawnych oraz wnioski Pierwszego Prezesa o ustalenie wytycznych w zakresie wykładni i stosowania prawa, sporządza okresowe informacje o działalności Sądu Najwyższego.
§  26.
Biuro Orzecznictwa prowadzi księgę zasad pranych dla uchwał zgromadzania ogólnego oraz księgi zasad prawnych dla uchwał poszczególnych izb. Uchwały połączonych izb wpisuje się do ksiąg zasad prawnych obu izb.
§  27. 5
1.
Biuro Orzecznictwa opracowuje tezy, prowadzi ich zbiór oraz zawiadamia Pierwszego Prezesa i Prezesa kierującego właściwą izbę o dostrzeżonych rozbieżnościach w orzecznictwie Sądu Najwyższego, przygotowuje materiały do publikacji uchwał i orzeczeń tego sądu.
2.
W opracowanych do ogłoszenia orzeczeniach można dokonywać poprawek redakcyjnych i stylistycznych oraz opuszczać ustępy, nieistotne dla wykładni. Nazwisk stron i nazw miejscowości nie ogłasza się, zastępując je inicjałami.

Rozdział  V

Biuro prezydialne i sekretariaty.

§  28. 6
Sprawy administracyjne Sądu Najwyższego należą do Biura Prezydialnego. Pracami Biura kieruje dyrektor.
§  29. 7
1.
Biuro Prezydialne dzieli się na wydziały: ogólny, spraw pracowniczych, finansowo-budżetowy i gospodarczy.
2.
Na czele wydziałów stoją naczelnicy powołani przez Pierwszego Prezesa.
§  30. 8
Każda izba, wydział w izbie oraz Biuro Orzecznictwa ma odrębny sekretariat, który spełnia czynności pomocnicze w sprawach sądowych i administracyjnych. Na czele sekretariatu stoi kierownik.
§  31.
Biuro prezydialne jest sekretariatem Wyższego i Najwyższego Sądu Dyscyplinarnego.
§  32.
Akta spraw sądowych, dotyczące wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej, wyjaśniania przepisów prawnych oraz odpowiedzi na pytania prawne, a z ksiąg sądowych – repertoria, przechowuje się w składnicy akt przez lat trzydzieści, a następnie przekazuje się je w całości do archiwum państwowego. Inne akta spraw sądowych Sądu Najwyższego i księgi sądowe przechowuje się w składnicy akt przez lat dziesięć, a następnie przekazuje się je do archiwum państwowego. Księgi zasad prawnych pozostają w Sądzie Najwyższym na stałe.

Rozdział  VI

Przepisy szczególne dotyczące Izby Wojskowej.

§  33.
Do Izby Wojskowej stosuje się przepisy rozdziałów I–V ze zmianami wynikającymi z przepisów rozdziału niniejszego.
§  34.
Do Izby Wojskowej oraz do żołnierzy pełniących służbę w tej Izbie mają zastosowanie, w zakresie nie unormowanym w przepisach o Sądzie Najwyższym, przepisy dotyczące instytucji wojskowych i żołnierzy w czynnej służbie wojskowej.
§  35.
Izba Wojskowa dzieli się na wydziały, które mogą być łączone w oddziały.

Ponadto w Izbie Wojskowej czynne jest biuro jej Prezesa, sekretariaty, komórki do spraw kadrowych, finansowo-gospodarczych i statystycznych, składnica akt, biblioteka oraz inne komórki o charakterze administracyjnym, niezbędne do wykonywania zadań Izby oraz zadań poruczonych Prezesowi Izby.

Szczegółową strukturę organizacyjną Izby Wojskowej oraz zakres działania jej komórek określi Pierwszy Prezes w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.

Sprawami personalnymi, administracyjnymi, finansowymi i gospodarczymi Izby Wojskowej kieruje jej Prezes na zasadach przewidzianych w przepisach wojskowych.

§  36.
Na funkcje w Izbie Wojskowej przewidziane dla sędziów Sądu Najwyższego wyznacza sędziów Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Pierwszym Prezesem Sądu Najwyższego.
§  37.
W rozpoznawanych przez Izbę Wojskową sprawach, w których złożono rewizje, oraz w sprawach, które dotyczą ustalenia wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej, jak również w sprawach dotyczących wyjaśniania przepisów prawnych, które Pierwszy Prezes skierował pod rozpoznanie tej Izby lub składu powiększonego, akta przesyła się Naczelnej Prokuraturze Wojskowej w celu złożenia wniosku na piśmie.
§  38.
Do posiedzeń niejawnych w Izbie Wojskowej, na których rozpoznaje się sprawy w postępowaniu rewizyjnym, stosuje się przepisy § 15.
§  39.
Strojem urzędowym sędziów Izby Wojskowej jest strój wojskowy.
§  40.
Prezes kierujący Izbą Wojskową informuje Ministra Obrony Narodowej o działalności Izby. W sprawach dotyczących poruczonego nadzoru administracyjnego nad sądami wojskowymi Prezes kierujący Izbą Wojskową podlega bezpośrednio Ministrowi Obrony Narodowej.

Rozdział  VII

Przepisy przejściowe i końcowe.

§  41.
Upoważnia się Pierwszego Prezesa do wydania w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości zarządzenia normującego tryb czynności biurowych i wewnętrznego urzędowania Sądu Najwyższego oraz inne sprawy z zakresu wewnętrznej organizacji tego Sądu nie unormowane niniejszym regulaminem. Do czasu wejścia w życie tego zarządzenia stosuje się w Sądzie Najwyższym dotychczasowe przepisy normujące biurowość i wewnętrzne urzędowanie.
§  42.
Regulamin wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 5 zmieniony przez § 1 uchwały z dnia 24 lutego 1983 r. (M.P.83.8.46) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 stycznia 1983 r.
2 § 8 zmieniony przez § 1 pkt 1 uchwały z dnia 2 czerwca 1978 r. (M.P.78.20.70) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 lipca 1978 r.
3 § 23 zmieniony przez § 1 pkt 2 uchwały z dnia 2 czerwca 1978 r. (M.P.78.20.70) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 lipca 1978 r.
4 § 25 zmieniony przez § 1 pkt 3 uchwały z dnia 2 czerwca 1978 r. (M.P.78.20.70) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 lipca 1978 r.
5 § 27 zmieniony przez § 1 pkt 4 uchwały z dnia 2 czerwca 1978 r. (M.P.78.20.70) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 lipca 1978 r.
6 § 28:

- zmieniony przez § 1 pkt 1 uchwały z dnia 18 listopada 1964 r. (M.P.64.79.371) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 lipca 1964 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 5 uchwały z dnia 2 czerwca 1978 r. (M.P.78.20.70) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 lipca 1978 r.

7 § 29:

- zmieniony przez § 1 pkt 1 uchwały z dnia 18 listopada 1964 r. (M.P.64.79.371) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 lipca 1964 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 6 uchwały z dnia 2 czerwca 1978 r. (M.P.78.20.70) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 lipca 1978 r.

8 § 30 zmieniony przez § 1 pkt 2 uchwały z dnia 18 listopada 1964 r. (M.P.64.79.371) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 lipca 1964 r.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1962.45.210

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Regulamin Sądu Najwyższego.
Data aktu: 22/05/1962
Data ogłoszenia: 31/05/1962
Data wejścia w życie: 31/05/1962