Rezolucja 2024/3091 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej za rok budżetowy 2022, sekcja II - Rada Europejska i Rada

REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2024/3091

z dnia 22 października 2024 r.

zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej za rok budżetowy 2022, sekcja II - Rada Europejska i Rada

PARLAMENT EUROPEJSKI,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej za rok budżetowy 2022, sekcja II - Rada Europejska i Rada,

- uwzględniając art. 102 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

- uwzględniając drugie sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A10-0003/2024),

A. mając na uwadze, że w związku z procedurą udzielania absolutorium organ udzielający absolutorium pragnie podkreślić, jak niezwykle istotne jest, aby dalej wzmacniać legitymację demokratyczną instytucji Unii w drodze zwiększania przejrzystości i odpowiedzialności oraz wdrażać koncepcję budżetowania celowego i właściwego zarządzania zasobami ludzkimi;

B. mając na uwadze, że zgodnie z art. 319 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) Parlament Europejski samodzielnie decyduje o udzieleniu absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii, oraz mając na uwadze, że budżet Rady Europejskiej i Rady jest sekcją budżetu Unii;

C. mając na uwadze, że zgodnie z art. 15 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej Rada Europejska nie pełni funkcji prawodawczych;

D. mając na uwadze, że - jak stanowi art. 317 TFUE - Komisja wykonuje budżet Unii na własną odpowiedzialność, zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami, oraz mając na uwadze, że według obowiązujących ram prawnych Komisja ma powierzać innym instytucjom Unii uprawnienia wymagane do wykonywania sekcji budżetu, które się do nich odnoszą;

E. mając na uwadze, że zgodnie z art. 235 ust. 4 i art. 240 ust. 2 TFUE Radę Europejską i Radę (dalej "Rada") wspomaga Sekretariat Generalny Rady, a także mając na uwadze, że sekretarz generalny Rady ponosi pełną odpowiedzialność za należyte zarządzanie środkami zapisanymi w sekcji II budżetu Unii;

F. mając na uwadze, że od prawie dwudziestu lat Parlament stosuje ugruntowaną i szanowaną praktykę udzielania absolutorium wszystkim instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii, a także mając na uwadze, że Komisja opowiada się za tym, aby utrzymać praktykę udzielania każdej instytucji, każdemu organowi i każdej jednostce organizacyjnej Unii absolutorium dotyczącego ich wydatków administracyjnych;

G. mając na uwadze, że zgodnie z art. 59 ust. 1 rozporządzenia finansowego Komisja powierza innym instytucjom Unii uprawnienia wymagane do wykonywania sekcji budżetu, które się do nich odnoszą;

H. mając na uwadze, że z powodu braku gotowości Rady do współpracy w procedurze udzielania absolutorium od 2009 r. Parlament jest zmuszony odmawiać udzielenia sekretarzowi generalnemu Rady absolutorium;

I. mając na uwadze, że Rada Europejska i Rada jako instytucje unijne i organy, które otrzymują środki z budżetu ogólnego Unii, powinny działać w sposób przejrzysty i ponosić demokratyczną odpowiedzialność przed obywatelami Unii oraz podlegać demokratycznej kontroli wydatkowania środków publicznych;

J. mając na uwadze, że w zaleceniu Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich (dalej "Rzecznik") wydanym w związku z dochodzeniem strategicznym OI/2/2017/TE dotyczącym przejrzystości procesu legislacyjnego Rady wskazano, że postępowanie Rady, jeśli chodzi o przejrzystość procesu legislacyjnego, stanowi przykład niewłaściwego administrowania i należy je zmienić, aby umożliwić obywatelom śledzenie unijnego procesu legislacyjnego;

K. mając na uwadze, że orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdza prawo podatników i opinii publicznej do otrzymywania informacji o wykorzystaniu dochodów publicznych oraz że Sąd w wyroku z 25 stycznia 2023 r. w sprawie T-163/21 ¹  De Capitani/Rada stwierdził w odniesieniu do przejrzystości unijnego procesu legislacyjnego, że dokumenty sporządzane przez Radę w jej grupach roboczych mają charakter nie techniczny, lecz ustawodawczy, a zatem podlegają wnioskom o dostęp do dokumentów;

1. wyraża głębokie ubolewanie, że od 2009 r. - i ponownie w odniesieniu do roku budżetowego 2022 - Rada wciąż odmawia współpracy z Parlamentem w procedurze udzielania absolutorium, co sprawia, że Parlament nie jest w stanie podjąć świadomej decyzji opartej na poważnej i szczegółowej kontroli wykonania budżetu Rady i tym samym jest zmuszony odmówić udzielenia Radzie absolutorium;

2. odnotowuje, że aby umożliwić dokładną kontrolę wykonania budżetu Rady i zarządzania Radą, 28 września 2023 r. odpowiednie służby Parlamentu - w imieniu sprawozdawcy ds. procedury udzielania absolutorium - przekazały Sekretariatowi Rady kwestionariusz zawierający 74 ważne pytania Parlamentu; ponadto zauważa, że podobne kwestionariusze zostały wysłane do wszystkich innych instytucji i wszystkie te instytucje przekazały Parlamentowi szczegółowe odpowiedzi na wszystkie pytania;

3. ubolewa, że 12 października 2023 r. Sekretariat Generalny Rady ponownie poinformował Parlament, że nie udzieli odpowiedzi na kwestionariusz Parlamentu i że Rada nie weźmie udziału w zaplanowanym na 25 października 2023 r. wysłuchaniu w ramach procedury udzielania absolutorium, w którym to wysłuchaniu uczestniczyły wszystkie inne zaproszone instytucje;

4. podkreśla, że Parlament ma uprawnienia do udzielania absolutorium na podstawie art. 319 TFUE oraz odpowiednich przepisów rozporządzenia finansowego i Regulaminu Parlamentu, zgodnie z obecną interpretacją i praktyką, tzn. ma prawo udzielać absolutorium, aby utrzymać przejrzystość i zapewnić demokratyczną odpowiedzialność przed podatnikami Unii;

5. podkreśla, że art. 59 ust. 1 rozporządzenia finansowego stanowi, iż Komisja przyznaje innym instytucjom Unii uprawnienia wymagane do wykonywania sekcji budżetu dotyczących tych instytucji, i w związku z tym uważa za niezrozumiałe, że według Rady to Komisji należy udzielać absolutorium z wykonania budżetu Rady;

6. podkreśla ugruntowaną i szanowaną praktykę udzielania absolutorium wszystkim instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii, stosowaną przez Parlament od prawie dwudziestu lat; przypomina, że Komisja oświadczyła, iż nie jest w stanie nadzorować wykonania budżetów pozostałych instytucji Unii; podkreśla ponownie wyrażony przez Komisję pogląd, że należy utrzymać praktykę polegającą na tym, że Parlament udziela każdej instytucji Unii absolutorium w odniesieniu do wydatków administracyjnych;

7. podkreśla, że w obecnej sytuacji Parlament może sprawdzić wyłącznie sprawozdania Trybunału i Rzecznika oraz publicznie dostępne informacje na stronie internetowej Rady, ponieważ Rada wciąż postępuje niezgodnie z zasadami i nie współpracuje z Parlamentem, przez co Parlament nie może należycie wykonywać obowiązków i podjąć świadomej decyzji w sprawie udzielenia absolutorium;

8. ubolewa, że Rada od ponad dziesięciu lat pokazuje, iż nie ma żadnej woli politycznej do współpracy z Parlamentem w kontekście rocznej procedury udzielania absolutorium; podkreśla, że ta postawa wywarła trwały negatywny wpływ na obie instytucje, zdyskredytowała zarządzanie budżetem Unii i demokratyczną kontrolę nad nim i podważyła zaufanie obywateli do Unii jako podmiotu przejrzystego;

9. ponownie wyraża głęboką frustrację z powodu stosunku Rady do procedury udzielania absolutorium, który sprawia, że w czasach gdy niezbędna jest większa przejrzystość, do obywateli Unii dociera nieodpowiedni sygnał; podkreśla, że Rada musi przestrzegać tych samych standardów rozliczalności, jakich oczekuje od innych instytucji Unii;

10. podkreśla, że wszystkie pozostałe instytucje Unii uznają i rozumieją zasadę, zgodnie z którą - z uwagi na przekazanie uprawnień w zakresie wykonania budżetu - Parlament ma zarówno prawo, jak i obowiązek kontrolowania budżetów i ich wykonania w ramach procedury udzielania absolutorium; w związku z tym wyraża głębokie niezadowolenie z faktu, że Rada nadal odmawia współpracy z Parlamentem w tym zakresie;

11. przypomina, że orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdza prawo podatników i opinii publicznej do otrzymywania informacji o wykorzystaniu dochodów publicznych; w związku z tym domaga się pełnego poszanowania uprawnień i roli Parlamentu jako gwaranta zasady demokratycznej rozliczalności; wzywa Radę, aby należycie stosowała się do zaleceń przyjętych przez Parlament w kontekście procedury udzielania absolutorium;

12. uważa, że procedura udzielania absolutorium mogłaby stać się bardziej zrozumiała i przejrzysta, gdyby dokonano rewizji traktatów, na mocy której Parlamentowi przyznano by wyraźne uprawnienia do udzielania absolutorium wszystkim instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii indywidualnie; podkreśla jednak, że w oczekiwaniu na taką zmianę trzeba poprawić obecną sytuację przez udoskonalenie współpracy międzyinstytucjonalnej w dotychczasowych ramach traktatów, i wzywa Radę do aktywnej współpracy z Parlamentem, aby zaradzić obecnej sytuacji;

13. wzywa Radę do jak najszybszego wznowienia negocjacji z Parlamentem na najwyższym szczeblu, z udziałem sekretarzy generalnych i przewodniczących obu instytucji, aby przełamać impas i znaleźć rozwiązanie, które będzie respektować odpowiednie role Parlamentu i Rady w procedurze udzielania absolutorium oraz zapewniać przejrzystość i właściwą demokratyczną kontrolę wykonania budżetu;

14. ubolewa, że Rada nie przygotowała się do tego, by zapobiec sytuacji, w której prezydencję Rady sprawuje państwo członkowskie podlegające procedurze przewidzianej w art. 7, i w konsekwencji rząd węgierski niewłaściwie wykorzystuje prezydencję, a zasada lojalnej współpracy jest naruszana;

15. podkreśla, że uwagi Parlamentu dotyczące priorytetów politycznych - w tym braku wiążących wytycznych dotyczących sponsorowania przez przedsiębiorstwa rotacyjnych prezydencji Rady - zarządzania budżetowego i finansowego, zarządzania wewnętrznego, wyników i kontroli wewnętrznej, zasobów ludzkich, równości - w tym braku równowagi płci - i dobrostanu pracowników, ram etycznych i przejrzystości, cyfryzacji, cyberbezpieczeństwa i ochrony danych, budynków, środowiska i zrównoważonego rozwoju, współpracy międzyinstytucjonalnej i komunikacji, zawarte w rezolucji z 23 kwietnia 2024 r. w sprawie absolutorium, są nadal aktualne;

16. ponownie stwierdza, że stosowanie procedury jednomyślnego głosowania w Radzie w niektórych obszarach polityki paraliżuje proces decyzyjny Unii, a tym samym czyni ją podatną na szantaż ze strony państw członkowskich, zwłaszcza tych, które nie przestrzegają zasad państwa prawa.

1 Wyrok Sądu z dnia 25 stycznia 2023 r., De Capitani/Rada, T-163/21, ECLI:EU:T:2023:15.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2024.3091
• Rodzaj: Dokument budżetowy
• Tytuł: Rezolucja 2024/3091 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej za rok budżetowy 2022, sekcja II - Rada Europejska i Rada
• Data aktu: 22/10/2024
• Data ogłoszenia: 12/12/2024