Decyzja 2023/2539 w sprawie wsparcia projektu dotyczącego propagowania skutecznych kontroli wywozu broni

DECYZJA RADY (WPZiB) 2023/2539

z dnia 13 listopada 2023 r.

w sprawie wsparcia projektu dotyczącego propagowania skutecznych kontroli wywozu broni

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 28 ust. 1 i art. 31 ust. 1,

uwzględniając wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Globalna strategia na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii zatytułowana "Wspólna wizja, wspólne działanie: silniejsza Europa", która została przedstawiona przez Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (zwanego dalej "Wysokim Przedstawicielem") w dniu 28 czerwca 2016 r., potwierdza poparcie Unii dla upowszechniania, pełnego wdrożenia i egzekwowania wielostronnych traktatów i systemów dotyczących rozbrojenia, nieproliferacji i kontroli zbrojeń.

(2) W dniu 19 listopada 2018 r. Rada przyjęła strategię UE na rzecz zwalczania nielegalnej broni palnej, broni strzeleckiej i lekkiej oraz amunicji do tych rodzajów broni ("Zabezpieczanie broni, ochrona obywateli"). W strategii tej stwierdza się między innymi, że Unia nadal będzie propagować odpowiedzialną i skuteczną kontrolę wywozu broni oraz wspierać upowszechnianie i wdrażanie Traktatu o handlu bronią.

(3) W dniu 5 czerwca 1998 r. Unia przyjęła politycznie wiążący Kodeks postępowania w sprawie wywozu uzbrojenia, w którym określono wspólne kryteria regulujące legalny handel bronią konwencjonalną.

(4) W dniu 8 grudnia 2008 r. Kodeks postępowania w sprawie wywozu uzbrojenia zastąpiono wspólnym stanowiskiem Rady 2008/944/WPZiB ¹ , w którym ustanowiono osiem kryteriów oceniania wniosków o wydanie zezwolenia na wywóz broni konwencjonalnej. Do tego wspólnego stanowiska przyłączyło się kilka państw trzecich. W wyniku przeprowadzonego w 2019 r. przeglądu wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB przyjęto decyzję Rady (WPZiB) 2019/1560 ² .

(5) Art. 11 wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB stanowi, że państwa członkowskie mają dokładać wszelkich starań w celu zachęcenia innych państw dokonujących wywozu technologii wojskowych lub sprzętu wojskowego do stosowania kryteriów określonych w tym wspólnym stanowisku.

(6) Traktat o handlu bronią wszedł w życie dnia 24 grudnia 2014 r. Celem tego traktatu jest zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności w dziedzinie handlu bronią. Unia popiera - za pośrednictwem specjalnych programów przyjętych na mocy decyzji Rady 2013/768/WPZiB ³ , (WPZiB) 2017/915 ⁴  i (WPZiB) 2021/2309 ⁵  - skuteczne wdrażanie i upowszechnianie Traktatu o handlu bronią. W ramach tych programów kilku państwom trzecim, które o to wystąpiły, udzielana jest pomoc w zakresie wzmocnienia ich systemów kontroli transferu broni zgodnie z wymogami Traktatu o handlu bronią.

(7) Należy zatem zapewnić, aby działania informacyjne i pomocowe przewidziane w niniejszej decyzji oraz tego rodzaju działania przewidziane w decyzji (WPZiB) 2021/2309 wzajemnie się uzupełniały. W tym celu powinna mieć miejsce regularna wymiana informacji między agencjami wykonawczymi Unii prowadzącymi działania informacyjne w dziedzinie kontroli wywozu broni, a także z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych. Ten mechanizm koordynacji będzie sprzyjał, w stosownych przypadkach, udziałowi ekspertów z innych państw członkowskich.

(8) Od 2008 r. Unia rozwija działania w zakresie propagowania skutecznych i przejrzystych kontroli wywozu broni: w ramach wspólnego działania Rady 2008/230/WPZiB ⁶  oraz decyzji Rady 2009/1012/WPZiB ⁷ , 2012/711/WPZiB ⁸ , (WPZiB) 2015/2309 ⁹ , (WPZiB) 2018/101 ¹⁰  i (WPZiB) 2020/1464 ¹¹ . Prowadzone działania pomogły zwłaszcza w dalszym zacieśnianiu współpracy regionalnej oraz w zwiększaniu przejrzystości i odpowiedzialności zgodnie z zasadami i kryteriami oceny ryzyka określonymi we wspólnym stanowisku 2008/944/WPZiB. Działania te tradycyjnie dotyczyły państw trzecich leżących we wschodnim i południowym sąsiedztwie Unii. Decyzją (WPZiB) 2018/101 rozszerzono o Azję Środkową grupę krajów partnerskich otrzymujących pomoc. Na mocy decyzji (WPZiB) 2020/1464 do grupy krajów partnerskich dodano również, na specjalny wniosek tego kraju, Mongolię.

(9) W ostatnich latach Unia udzielała również pomocy w usprawnianiu kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania w państwach trzecich. Należy zapewnić skuteczną koordynację z działaniami dotyczącymi kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania.

(10) Techniczne aspekty wykonania decyzji 2009/1012/WPZiB, 2012/711/WPZiB, (WPZiB) 2015/2309, (WPZiB) 2018/101 i (WPZiB) 2020/1464 Rada powierzyła niemieckiemu Federalnemu Urzędowi Gospodarki i Kontroli Eksportu (Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle - BAFA). Na mocy decyzji 2013/768/WPZiB, decyzji (WPZiB) 2017/915 i (WPZiB) 2021/2309 BAFA jest również agencją wykonawczą dla projektów wspierających skuteczne wdrażanie Traktatu o handlu bronią. Od 2005 r. BAFA jest zaangażowana w realizację wielu unijnych projektów współpracy w dziedzinie kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania. BAFA jest organem właściwym w dziedzinie kontroli wywozu w Niemczech; urząd ten zgromadził duży zasób wiedzy ogólnej i fachowej w zakresie działań informacyjnych, ponadto dzieli się swoimi głównymi kompetencjami z właściwymi organami innych państw.

(11) Działania wspierane niniejszą decyzją przyczyniają się do realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 16 Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

1. Z myślą o realizacji strategii UE na rzecz zwalczania nielegalnej broni palnej, broni strzeleckiej i lekkiej oraz amunicji do tych rodzajów broni ("Zabezpieczanie broni, ochrona obywateli") oraz wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB Unia w dalszym ciągu wspiera projekt dotyczący propagowania skutecznej kontroli wywozu broni.

2. Cele projektu, o którym mowa w ust. 1, są następujące:

a) propagowanie skutecznych kontroli wywozu broni przez państwa trzecie zgodnie z zasadami określonymi we wspólnym stanowisku 2008/944/WPZiB i w Traktacie o handlu bronią;

b) wspieranie wysiłków podejmowanych przez państwa trzecie - na poziomie krajowym i regionalnym - na rzecz zwiększenia odpowiedzialności i przejrzystości w ramach handlu bronią konwencjonalną oraz ograniczenia ryzyka przenikania broni do nieuprawnionych użytkowników.

3. Działania w ramach projektu realizowane są jako uzupełnienie unijnych projektów pomocowych w dziedzinie kontroli wywozu broni konwencjonalnej i produktów podwójnego zastosowania oraz, w stosownych przypadkach, projektów pomocowych innych darczyńców w dziedzinie kontroli wywozu, a także w synergii z tymi projektami.

4. Szczegółowy opis projektu zawarty jest w załączniku do niniejszej decyzji.

Artykuł  2

1. Za wykonanie niniejszej decyzji odpowiada Wysoki Przedstawiciel.

2. Realizacja projektu, o którym mowa w art. 1, jest przeprowadzana przez niemiecki Federalny Urząd Gospodarki i Kontroli Eksportu, Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle (BAFA).

3. BAFA wykonuje swoje zadania pod kierownictwem Wysokiego Przedstawiciela. W tym celu Wysoki Przedstawiciel dokonuje niezbędnych ustaleń z BAFA.

Artykuł  3

1. Finansowa kwota odniesienia na realizację projektu, o którym mowa w art. 1, wynosi 682 464,03 EUR.

2. Wydatkami pokrywanymi z finansowej kwoty odniesienia określonej w ust. 1 zarządza się zgodnie z procedurami i zasadami mającymi zastosowanie do budżetu Unii.

3. Komisja nadzoruje właściwe zarządzanie finansową kwotą odniesienia, o której mowa w ust. 1. W tym celu zawiera niezbędną umowę z BAFA. Umowa ta obejmuje zobowiązanie BAFA do zapewnienia wyeksponowania wkładu Unii stosownie do jego wielkości.

4. Komisja podejmuje starania w celu zawarcia umowy, o której mowa w ust. 3, jak najszybciej po wejściu w życie niniejszej decyzji. Informuje Radę o wszelkich związanych z tym trudnościach oraz o dacie zawarcia umowy.

Artykuł  4

1. Wysoki Przedstawiciel składa Radzie sprawozdania z wykonania niniejszej decyzji na podstawie regularnych sprawozdań przygotowywanych przez BAFA. Sprawozdania te stanowią dla Rady podstawę do przeprowadzenia oceny.

2. Komisja dostarcza informacji na temat aspektów finansowych realizacji projektu, o którym mowa w art. 1.

Artykuł  5

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem przyjęcia.

Niniejsza decyzja traci moc po upływie 14 miesięcy od daty zawarcia umowy, o której mowa w art. 3 ust. 3, lub sześciu miesięcy od daty jej przyjęcia, jeżeli niezbędnej umowy nie zawarto przed upływem tego terminu.

Sporządzono w Brukseli dnia 13 listopada 2023 r.

ZAŁĄCZNIK

PROJEKT DOTYCZĄCY PROPAGOWANIA SKUTECZNYCH KONTROLI WYWOZU BRONI

1. Cele

Celem niniejszej decyzji jest promowanie rozliczalności i odpowiedzialności w odniesieniu do legalnego handlu bronią zgodnie ze wspólnym stanowiskiem 2008/944/WPZiB, a tym samym przyczynianie się do pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w państwach sąsiadujących z Unią. Niniejsza decyzja ma propagować skuteczniejsze kontrole transferu broni przez państwa trzecie oraz wspierać wysiłki, które państwa trzecie podejmują na poziomie krajowym i regionalnym w celu sprawienia, by międzynarodowy handel bronią konwencjonalną stał się bardziej odpowiedzialny i przejrzysty, oraz w celu ograniczenia ryzyka przenikania broni do nieuprawnionych użytkowników. Cele te należy osiągnąć poprzez propagowanie zasad i kryteriów ustanowionych we wspólnym stanowisku 2008/944/WPZiB oraz w Traktacie o handlu bronią. Wyniki powinny mieć na celu zwiększenie skuteczności krajowych systemów wywozu broni w państwach objętych działaniami: agencja wykonawcza będzie składać sprawozdania na temat zmian prawnych i instytucjonalnych i innych istotnych zmian oraz na temat dostosowania się tych państw do wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB i, w stosownych przypadkach, do Traktatu o handlu bronią. Dążąc do osiągnięcia tych wyników, należy starać się zapewnić komplementarność i synergię z obecnymi unijnymi projektami pomocowymi na rzecz wdrożenia Traktatu o handlu bronią, jak również w dziedzinie kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania. Zakres beneficjentów na mocy niniejszej decyzji nie powinien pokrywać się z beneficjentami objętymi decyzją (WPZiB) 2021/2309, z wyjątkiem przypadków opisanych w pkt 6.2.

Aby zrealizować powyższe cele, Unia powinna nadal propagować normy ustanowione we wspólnym stanowisku 2008/944/WPZiB, opierając się na osiągnięciach zrealizowanych za pomocą wykonywania wspólnego działania 2008/230/WPZiB i decyzji 2009/1012/WPZiB, 2012/711/WPZiB, (WPZiB) 2015/2309, (WPZiB) 2018/101 i (WPZiB) 2020/1464. W tym celu państwa trzecie będące beneficjentami powinny otrzymać pomoc w, odpowiednio, opracowywaniu, uaktualnianiu i wdrażaniu stosownych środków ustawodawczych, administracyjnych i instytucjonalnych, które wspierają skuteczny system kontroli transferu broni konwencjonalnej.

Wskazana jest także pomoc w szkoleniu urzędników wydających zezwolenia i urzędników egzekwujących przepisy, którzy są odpowiedzialni za przeprowadzanie i egzekwowanie kontroli transferu broni; należy także udzielić wsparcia na rzecz krajowych i regionalnych środków, które propagują przejrzystość i odpowiednią kontrolę wywozu broni konwencjonalnej. Należy ponadto propagować kontakty z sektorem prywatnym (w tym z przemysłem, instytutami badawczymi i środowiskiem akademickim), aby zapewnić zgodność z przepisami ustawowymi i wykonawczymi dotyczącymi kontroli transferu broni, ze szczególnym uwzględnieniem wewnętrznych programów na rzecz zgodności.

2. Wybór agencji wykonawczej

Wykonanie niniejszej decyzji powierza się BAFA. W stosownych przypadkach BAFA będzie współpracować z agencjami kontroli wywozu działającymi w państwach członkowskich, właściwymi organizacjami regionalnymi i międzynarodowymi, ośrodkami analitycznymi, instytutami badawczymi oraz organizacjami pozarządowymi.

BAFA ma najwięcej doświadczenia w zapewnianiu pomocy związanej z kontrolą wywozu i w prowadzeniu działań informacyjnych. Zgromadziła takie doświadczenie we wszystkich właściwych obszarach kontroli wywozu o znaczeniu strategicznym, zajmując się produktami podwójnego zastosowania związanymi z sektorem CBRN i produktami wojskowymi. Dzięki tym programom i działaniom BAFA zdobyła szczegółową wiedzę na temat systemów kontroli wywozu obowiązujących w większości państw uwzględnionych w niniejszej decyzji.

W odniesieniu do pomocy w zakresie kontroli wywozu broni i działań informacyjnych, BAFA pomyślnie zakończyła wykonywanie decyzji 2009/1012/WPZiB, 2012/711/WPZiB, (WPZiB) 2015/2309, (WPZiB) 2018/101 i (WPZiB) 2020/1464. BAFA jest również odpowiedzialna za techniczną realizację programu wspierającego wdrożenie Traktatu o handlu bronią, który to program ustanowiono na mocy decyzji 2013/768/WPZiB, (WPZiB) 2017/915 i (WPZiB) 2021/2309.

BAFA jest zatem wyjątkowo dobrze przygotowana do rozpoznawania mocnych i słabych punktów systemów kontroli wywozu obowiązujących w państwach, które staną się beneficjentami działań przewidzianych w niniejszej decyzji. Urząd ten może też w najbardziej skuteczny sposób doprowadzić do synergii między różnymi programami pomocowymi w zakresie kontroli wywozu broni i programami informacyjnymi, jednocześnie pomagając unikać powielania działań. Ma to szczególne znaczenie w przypadku państw beneficjentów, które otrzymały wsparcie w ramach poprzednich unijnych programów współpracy na rzecz wzmocnienia lokalnych zdolności w zakresie stosowania i aktualizacji krajowego systemu kontroli handlu bronią zgodnie z międzynarodowymi standardami i najnowszymi wydarzeniami.

3. Koordynacja z innymi projektami pomocowymi Unii w dziedzinie kontroli wywozu

Opierając się na doświadczeniach płynących z działań informacyjnych, które Unia prowadziła do tej pory w dziedzinie kontroli wywozu, obejmujących zarówno produkty podwójnego zastosowania, jak i broń konwencjonalną, należy dążyć do osiągnięcia synergii i komplementarności. W tym celu działania, o których mowa w pkt 5, powinny być prowadzone wyłącznie w państwach, które nie są jeszcze objęte projektem pomocowym na rzecz działań informacyjnych w ramach Traktatu o handlu bronią, z wyłączeniem wyjątkowych przypadków opisanych w pkt 6.2. W stosownych przypadkach można dążyć do synergii w powiązaniu z innymi działaniami finansowanymi z budżetu WPZiB lub innymi działaniami dotyczącymi kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania finansowanymi z instrumentów finansowych Unii innych niż budżet WPZiB. Działania powinny być prowadzone w pełnej zgodzie z ograniczeniami prawnymi i finansowymi dotyczącymi korzystania z odpowiednich instrumentów finansowych Unii.

W tym celu będzie miała miejsce regularna wymiana informacji między agencjami wykonawczymi prowadzącymi działania informacyjne Unii w dziedzinie kontroli wywozu, a także z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych, za pośrednictwem ustanowionego i sformalizowanego mechanizmu koordynacji. Należy również, w stosownych przypadkach, zachęcać do udziału ekspertów z innych państw członkowskich.

4. Koordynacja z projektami pomocowymi innych darczyńców w dziedzinie kontroli wywozu

W stosownych przypadkach należy dążyć do osiągnięcia synergii i komplementarności z projektami pomocowymi innych darczyńców obejmującymi działania informacyjne dotyczące kontroli wywozu. Zgodnie z pkt 3 koordynacja z innymi darczyńcami powinna być prowadzona przede wszystkim w odniesieniu do działań, o których mowa w pkt 5.2.1-5.2.2 i 5.2.4.

5. Opis działań prowadzonych w ramach projektu

5.1. Cele projektu

Głównym celem jest udzielenie pomocy technicznej kilku państwom beneficjentom, które wykazały wolę poprawy swoich norm i usprawnienia praktyk dotyczących kontroli wywozu broni. Aby osiągnąć ten cel, w podejmowanych działaniach trzeba będzie uwzględnić status państw beneficjentów, w szczególności:

– ich ewentualne członkostwo lub wniosek o członkostwo w międzynarodowych systemach kontroli wywozu dotyczących transferu broni konwencjonalnej oraz produktów i technologii podwójnego zastosowania,

– ich kandydaturę do członkostwa w Unii, z uwzględnieniem tego, czy dane państwo beneficjent jest oficjalnym bądź potencjalnym kandydatem,

– ich zdolności jako producenta, importera lub ośrodka handlowego dotyczące handlu konwencjonalnym sprzętem wojskowym i technologiami wojskowymi,

– poziom dojrzałości istniejącego krajowego systemu kontroli wywozu, ze szczególnym uwzględnieniem postępów poczynionych w wyniku wsparcia otrzymanego w ramach poprzednich programów współpracy w zakresie kontroli wywozu broni finansowanych przez Unię, oraz

– ich stanowisko w odniesieniu do Traktatu o handlu bronią.

Jeżeli państwa beneficjenci objęte pomocą są tylko sygnatariuszami Traktatu o handlu bronią, działania powinny się skupić - o ile jest to możliwe - na skuteczniejszym określeniu rodzaju przeszkód stojących na drodze do ratyfikacji Traktatu o handlu bronią, w szczególności jeśli są to przeszkody natury prawnej lub regulacyjnej i mają związek z brakami lub potrzebami w zakresie zdolności wdrożeniowych. Jeżeli państwa objęte pomocą nie podjęły żadnych kroków w związku z Traktatem o handlu bronią (nie podpisały go, nie ratyfikowały ani do niego nie przystąpiły), działania powinny skupić się na propagowaniu przystąpienia do tego traktatu, o ile to możliwe - przy wsparciu innych państw beneficjentów, które już go ratyfikowały.

5.2. Opis projektu

5.2.1. Warsztaty regionalne

W ramach projektu odbędą się maksymalnie cztery dwudniowe warsztaty regionalne, które obejmą szkolenia teoretyczne i praktyczne, jak również będą stanowić okazję do dialogu służącego scaleniu podejść regionalnych w odpowiednich dziedzinach kontroli wywozu broni konwencjonalnej.

W warsztatach uczestniczyć będą m.in. urzędnicy rządowi z odnośnych państw beneficjentów. W stosownych przypadkach można również zapraszać m.in. przedstawicieli parlamentów narodowych, przemysłu i społeczeństwa obywatelskiego.

Szkolenia będą prowadzone przez ekspertów z administracji krajowych państw członkowskich (w tym byłych urzędników), przedstawicieli państw, które przyłączyły się do wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB, osoby, które uczestniczyły w warsztatach szkolenia instruktorów (zorganizowanych i przeprowadzonych w oparciu o koncepcję opracowaną przez BAFA) na mocy niniejszej decyzji lub decyzji (WPZiB) 2020/1464 i (WPZiB) 2021/2309, a także przez przedstawicieli sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego.

Warsztaty mogą odbywać się w państwie beneficjencie lub w innym miejscu i w stosownych przypadkach będą oferować możliwość udziału hybrydowego.

Warsztaty regionalne będą organizowane, by zapewnić szerokie uczestnictwo państw beneficjentów. Każde państwo beneficjent powinno mieć możliwość udziału w co najmniej jednym warsztacie regionalnym. Synergie z innymi działaniami informacyjnymi w zakresie kontroli wywozu można osiągnąć poprzez organizowanie powiązanych wydarzeń.

5.2.2. Działania wielostronne i szkolenia zapewniające wymianę wiedzy

Projekt przybierze formę działań wielostronnych z udziałem co najmniej dwóch państw beneficjentów, które są zaangażowane w kwestię będącą przedmiotem wspólnego zainteresowania, w celu wymiany wiedzy i doświadczeń w tej konkretnej kwestii. Działania te mogą być organizowane przez maksymalnie dwa dni w jednym z państw beneficjentów niniejszej decyzji, w państwie członkowskim lub przez internet.

Szkolenia będą prowadzone przez ekspertów z administracji krajowych państw członkowskich (w tym byłych urzędników), przedstawicieli państw, które przyłączyły się do wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB, osoby, które uczestniczyły w warsztatach szkolenia instruktorów (zorganizowanych i przeprowadzonych w oparciu o koncepcję opracowaną przez BAFA) na mocy niniejszej decyzji lub decyzji (WPZiB) 2020/1464 i (WPZiB) 2021/2309, a także przez przedstawicieli sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego.

5.2.3. Pomoc indywidualna i zdalna udzielana państwom beneficjentom

Projekt przybierze formę warsztatów oferujących poszczególnym państwom beneficjentom - na ich wniosek - pomoc w obszarach o szczególnym znaczeniu krajowym. W warsztatach uczestniczyć będą urzędnicy z państw beneficjentów, w tym urzędnicy szczebla centralnego, urzędnicy wydający zezwolenia i przedstawiciele organów ścigania, a także, w stosownych przypadkach, przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego. Wydarzenia powinny być planowane na co najmniej dwa dni. Działania te mogą być organizowane w jednym z państw beneficjentów niniejszej decyzji, w państwie członkowskim lub przez internet.

Warsztaty w ramach pomocy indywidualnej będą organizowane na wniosek państw beneficjentów. Ich celem jest zajęcie się konkretną kwestią związaną z kontrolą wywozu broni, którą zasygnalizowało państwo beneficjent, na przykład przy okazji warsztatów regionalnych lub w ramach regularnych kontaktów z unijnymi ekspertami i z BAFA. Warsztaty te mogą dotyczyć m.in. ukierunkowanych krajowych środków budowania zdolności, działań informacyjnych skierowanych do przemysłu lub środowiska akademickiego oraz krajowych strategii szkoleniowych w dziedzinie kontroli wywozu broni.

Ponadto mogłoby być udzielane wsparcie indywidualne, w stosownych przypadkach i skutecznie, w ramach pomocy zdalnej.

Wiedzą fachową podzielą się eksperci (w tym byli urzędnicy) z krajowych administracji państw członkowskich, przedstawiciele państw, które dostosowały się do wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB, oraz przedstawiciele sektora prywatnego. Osoby, które uczestniczyły w warsztatach szkolenia instruktorów (zorganizowanych i prowadzonych w oparciu o koncepcję opracowaną przez BAFA) na mocy niniejszej decyzji lub decyzji (WPZiB) 2020/1464 i (WPZiB) 2021/2309, będą również - w stosownych przypadkach - zachęcane do dzielenia się wiedzą fachową podczas takich wydarzeń.

5.2.4. Budowanie zdolności instytucjonalnych i środki na poziomie zaawansowanym

Projekt przybierze formę maksymalnie dwóch kursów składających się z trzech modułów trwających nie dłużej niż cztery dni. Zapewnią one wsparcie państwom beneficjentom dysponującym zaawansowanymi systemami kontroli wywozu broni, by umożliwić im budowanie ich własnych zdolności krajowych w oparciu o stałe stosowanie podejścia opartego na szkoleniu instruktorów. Umiejętności zdobyte w ramach takich szkoleń obejmą dydaktykę, transfer wiedzy i pamięć instytucjonalną w państwie beneficjencie. Środki budowania zdolności instytucjonalnych oferowane na mocy niniejszej decyzji mogą również przybrać formę wspierania przeszkolonych instruktorów w organizowaniu i prowadzeniu szkoleń krajowych w ich państwach pochodzenia. Ponadto wsparcie przewidziane w niniejszym punkcie może również przybrać formę organizowania ćwiczeń partnerskich, z których w stosownych przypadkach mogłyby również skorzystać inne państwa beneficjenci, uczestnicząc w nich jako grupa docelowa.

Podczas realizacji działań opisanych w niniejszej decyzji należy w dalszym ciągu zachęcać przeszkolonych instruktorów do udziału w działaniach w charakterze podmiotów, które zapewniają wiedzę ogólną i fachową na szczeblu regionalnym, międzyregionalnym i międzynarodowym. Celem jest wspieranie państw w odejściu od pomocy indywidualnej oraz w zwiększaniu autonomii i aktywności we wdrażaniu strategicznych kontroli handlu na szczeblu krajowym i regionalnym.

Państwa, które otrzymały opisane powyżej środki na rzecz budowania zdolności i środki na poziomie zaawansowanym, będą miały możliwość skorzystania ze środków finansowych mających pokryć koszty ich udziału w specjalnej międzynarodowej konferencji w sprawie kontroli wywozu, jeżeli będzie to wykonalne i stosowne. Takie konferencje zapewnią uczestniczącym państwom partnerskim dostęp do forum dla zaawansowanych dyskusji dotyczących bardziej złożonych tematów i bieżących kwestii związanych z kontrolą wywozu. W stosownych przypadkach konferencja lub spotkanie tego rodzaju mogłyby również być organizowane specjalnie na mocy niniejszej decyzji, aby zapewnić wymianę informacji między ekspertami unijnymi a przedstawicielami wysokiego szczebla z państw partnerskich. Wydarzenie takie może być prowadzone w formacie hybrydowym i w powiązaniu z innymi wydarzeniami informacyjnymi dla zaawansowanych państw beneficjentów.

Konferencja ta umożliwi uczestniczącym państwom beneficjentom:

(a) uzyskanie informacji na temat najnowszych wydarzeń związanych z kontrolą handlu bronią (np. aktualnych kanałów dostaw, wpływu nowych technologii i kwestii związanych z polityką bezpieczeństwa);

(b) omówienie, w jaki sposób ostatnie zmiany i usprawnienia w zakresie kontroli handlu bronią mogą zostać wdrożone w ramach ich własnego krajowego systemu kontroli wywozu broni, jak również wymianę poglądów na ten temat;

(c) przedyskutowanie i ponowne zapoznanie się z tematami poruszanymi podczas warsztatów szkolenia instruktorów.

5.2.5. Spotkania oceniające

W celu dokonania oceny i przeglądu wpływu działań prowadzonych na mocy niniejszej decyzji zorganizowane zostanie spotkanie online poświęcone ocenie końcowej. Do udziału w tym spotkaniu zaproszone zostaną wszystkie państwa beneficjenci i państwa członkowskie.

6. Beneficjenci

6.1. Państwa beneficjenci na mocy niniejszej decyzji

Zakres beneficjentów na mocy niniejszej decyzji nie powinien pokrywać się z beneficjentami objętymi decyzją (WPZiB) 2021/2309, chyba że przewidziano inaczej w ramach wyjątków określonych w pkt 6.2.

Beneficjentami na mocy niniejszej decyzji są:

a) państwa z Europy Południowo-Wschodniej (Albania, Bośnia i Hercegowina, Republika Macedonii Północnej, Czarnogóra, Serbia i Kosowo ¹² );

b) państwa z Europy Wschodniej i Kaukazu objęte europejską polityką sąsiedztwa (Armenia, Azerbejdżan, Białoruś ¹³ , Gruzja, Republika Mołdawii);

c) państwa z Afryki Północnej, państwa położone nad Morzem Śródziemnym i państwa południowego sąsiedztwa objęte europejską polityką sąsiedztwa (Algieria, Egipt, Maroko, Tunezja, Jordania i Liban);

d) państwa Azji Środkowej (Kazachstan, Tadżykistan, Uzbekistan, Kirgistan, Turkmenistan i Mongolia);

e) Ukraina.

6.2. Zmiana w wykazie państw beneficjentów

COARM może, po konsultacjach w ramach mechanizmu koordynacji, o którym mowa w pkt 3, podjąć decyzję o dodaniu państw do wykazu beneficjentów, o ile nie są one beneficjentami na mocy decyzji (WPZiB) 2021/2309. W wyjątkowych przypadkach, gdy zostanie to uznane za istotne, w ramach mechanizmu koordynacji można również uzgodnić zaangażowanie się we współpracę z beneficjentami objętymi decyzją (WPZiB) 2021/2309. Informacje o zmianach powinny być przekazywane w sposób formalny między BAFA a Unią za pośrednictwem przewodniczącego COARM.

Wskaźniki rezultatu i realizacji projektów

W ocenie wskaźników rezultatu projektu uwzględnione zostaną następujące kwestie:

6.3. Indywidualna ocena państw beneficjentów

Po zakończeniu przewidzianych działań BAFA przedstawi Komisji i Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych sprawozdanie z postępu prac w odniesieniu do każdego z państw beneficjentów, o których mowa w pkt 6.1. Sprawozdanie będzie zawierać podsumowanie działań, które przeprowadzono w państwie beneficjencie w czasie obowiązywania niniejszej decyzji, oraz ocenę i opis zdolności państwa beneficjenta w zakresie kontroli transferu broni na podstawie informacji dostępnych BAFA. Podstawą oceny będzie stosowanie przez państwo beneficjenta instrumentów kontroli określonych we wspólnym stanowisku 2008/944/WPZiB, o ile nie mają one zastosowania wyłącznie do państw członkowskich.

6.4. Ocena skutków i wskaźniki realizacji

Skutki działań przewidzianych w niniejszej decyzji w odniesieniu do państw beneficjentów należy ocenić po przeprowadzeniu działań. Ocenę skutków przeprowadzi Wysoki Przedstawiciel, we współpracy z COARM oraz - w stosownych przypadkach - z delegaturami Unii w państwach beneficjentach i z innymi właściwymi zainteresowanymi podmiotami.

Do tego celu użyte zostaną następujące wskaźniki realizacji:

– czy obowiązują odpowiednie krajowe uregulowania dotyczące kontroli transferu broni oraz czy lub w jakim zakresie są one zgodne z wspólnym stanowiskiem 2008/944/WPZiB (w tym postanowieniami dotyczącymi stosowania kryteriów oceny, wdrażania wspólnego wykazu uzbrojenia UE i sprawozdawczości),

– informacje na temat egzekwowania przepisów, jeśli informacje takie są dostępne,

– czy państwa beneficjenci są w stanie przedstawiać sprawozdania na temat wywozu lub przywozu broni (np. rejestr ONZ, doroczne sprawozdania przewidziane w Traktacie o handlu bronią, porozumienie z Wassenaar, OBWE i sprawozdania dla parlamentów narodowych),oraz

– czy dane państwo beneficjent dostosowało się lub zamierza oficjalnie dostosować się do wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB.

W sprawozdaniach dotyczących oceny indywidualnej, o których mowa w pkt 7.1, należy odpowiednio uwzględniać powyższe wskaźniki realizacji.

7. Propagowanie korzystania z portalu internetowego EU P2P ¹⁴

Portal internetowy EU P2P przewidziany w decyzji 2012/711/WPZiB utworzono jako zasób własny Unii. Działa on jako wspólna platforma dla wszystkich programów informacyjnych Unii (dotyczących podwójnego zastosowania i broni). Podczas realizacji działań wymienionych w sekcji 5.2 należy upowszechniać wiedzę na temat tego portalu i propagować korzystanie z niego. Uczestników działań informacyjnych należy informować o tym, że portal zawiera część prywatną, która oferuje stały dostęp do zasobów, dokumentów i kontaktów. Korzystanie z portalu należy również propagować wśród innych urzędników, którzy nie mogą uczestniczyć bezpośrednio w działaniach pomocowych i informacyjnych. Ponadto działania te powinny być propagowane za pomocą biuletynu (newslettera) EU P2P.

8. Wyeksponowanie działań Unii

BAFA przyjmie wszelkie stosowne środki w celu wyeksponowania faktu, że działanie jest finansowane przez Unię. Środki takie będą wdrażane zgodnie z opublikowanym przez Komisję Europejską podręcznikiem "Informowanie o działaniach zewnętrznych Unii i ich eksponowanie". BAFA zapewni zatem wyeksponowanie wkładu Unii poprzez odpowiednie logo i działania promocyjne, podkreślając rolę odgrywaną przez Unię i popularyzując informacje na temat przyczyn przyjęcia niniejszej decyzji oraz wspierania niniejszej decyzji przez Unię, a także rezultatów tego wsparcia. Na materiałach przygotowywanych w ramach projektu w widocznym miejscu umieszczana będzie flaga Unii zgodnie z odpowiednimi unijnymi wytycznymi, a także logo "Program EU P2P w zakresie kontroli wywozu" ("EU P2P export control programme"). W spotkaniach organizowanych w państwach trzecich powinny brać udział delegatury Unii, aby zwiększyć polityczne działania następcze i wyeksponowanie wkładu.

Z uwagi na fakt, że planowane działania znacznie różnią się zakresem i charakterem, zastosowany zostanie zestaw narzędzi promocyjnych obejmujących: tradycyjne media, strony internetowe, media społecznościowe, materiały informacyjne i promocyjne (w tym, w stosownych przypadkach, infografiki, ulotki, biuletyny, komunikaty prasowe i inne materiały). Realizowane w ramach projektu publikacje i spotkania o charakterze publicznym będą odpowiednio oznaczane logo.

9. Sprawozdawczość

Podmiot wdrażający będzie regularnie przygotowywał kwartalne sprawozdania wyszczególniające w zwięzłej formie postępy w realizacji projektu, a także sprawozdania z misji po zakończeniu każdego działania. Sprawozdania te będą przedkładane Wysokiemu Przedstawicielowi nie później niż w terminie sześciu tygodni po zakończeniu odnośnych działań.

1 Wspólne stanowisko Rady 2008/944/WPZiB z dnia 8 grudnia 2008 r. określające wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego (Dz.U. L 335 z 13.12.2008, s. 99).

2 Decyzja Rady (WPZiB) 2019/1560 z dnia 16 września 2019 r. zmieniająca wspólne stanowisko 2008/944/WPZiB określające wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego (Dz.U. L 239 z 17.9.2019, s. 16).

3 Decyzja Rady 2013/768/WPZiB z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie działań UE wspierających wdrożenie traktatu o handlu bronią w ramach europejskiej strategii bezpieczeństwa (Dz.U. L 341 z 18.12.2013, s. 56).

4 Decyzja Rady (WPZiB) 2017/915 z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie działań informacyjnych Unii wspierających wdrożenie Traktatu o handlu bronią (Dz.U. L 139 z 30.5.2017, s. 38).

5 Decyzja Rady (WPZiB) 2021/2309 z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie działań informacyjnych Unii wspierających wdrożenie Traktatu o handlu bronią (Dz.U. L 461 z 27.12.2021, s. 78).

6 Wspólne działanie Rady 2008/230/WPZiB z dnia 17 marca 2008 r. w sprawie wspierania działań UE mających na celu propagowanie wśród państw trzecich kontroli wywozu uzbrojenia oraz zasad i kryteriów kodeksu postępowania UE w sprawie wywozu uzbrojenia (Dz.U. L 75 z 18.3.2008, s. 81).

7 Decyzja Rady 2009/1012/WPZiB z dnia 22 grudnia 2009 r. w sprawie wspierania działań UE mających na celu propagowanie wśród państw trzecich kontroli wywozu uzbrojenia oraz zasad i kryteriów wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB (Dz.U. L 348 z 29.12.2009, s. 16).

8 Decyzja Rady 2012/711/WPZiB z dnia 19 listopada 2012 r. w sprawie wsparcia dla działań Unii mających na celu propagowanie wśród państw trzecich kontroli wywozu uzbrojenia oraz zasad i kryteriów wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB (Dz.U. L 321 z 20.11.2012, s. 62).

9 Decyzja Rady (WPZiB) 2015/2309 z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie propagowania skutecznych kontroli wywozu broni (Dz.U. L 326 z 11.12.2015, s. 56).

10 Decyzja Rady (WPZiB) 2018/101 z dnia 22 stycznia 2018 r. w sprawie propagowania skutecznych kontroli wywozu broni (Dz.U. L 17 z 23.1.2018, s. 40).

11 Decyzja Rady (WPZiB) 2020/1464 z dnia 12 października 2020 r. w sprawie propagowania skutecznych kontroli wywozu broni (Dz.U. L 335 z 13.10.2020, s. 3).

12 Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244/1999 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.

13 Udział Białorusi pozostaje zawieszony.

14 https://cbrn-risk-mitigation.network.europa.eu/eu-p2p-export-control-programme_en i https://circabc.europa.eu/

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2023.2539
• Rodzaj: Decyzja
• Tytuł: Decyzja 2023/2539 w sprawie wsparcia projektu dotyczącego propagowania skutecznych kontroli wywozu broni
• Data aktu: 13/11/2023
• Data ogłoszenia: 14/11/2023
• Data wejścia w życie: 13/11/2023