Decyzja 2000/447/WE w sprawie procedury zaświadczania zgodności wyrobów budowlanych na podstawie art. 20 ust. 2 dyrektywy Rady 89/106/EWG w zakresie płyt powłokowych sprężonych nośnych drewnopochodnych prefabrykowanych i płyt zespolonych lekkich samonośnych prefabrykowanych

DECYZJA KOMISJI
z dnia 13 czerwca 2000 r.
w sprawie procedury zaświadczania zgodności wyrobów budowlanych na podstawie art. 20 ust. 2 dyrektywy Rady 89/106/EWG w zakresie płyt powłokowych sprężonych nośnych drewnopochodnych prefabrykowanych i płyt zespolonych lekkich samonośnych prefabrykowanych

(notyfikowana jako dokument nr C (2000) 804)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2000/447/WE)

(Dz.U.UE L z dnia 19 lipca 2000 r.)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając dyrektywę Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych(1), zmienioną dyrektywą 93/68/EWG(2), w szczególności jej art. 13 ust. 4,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Komisja jest zobowiązana wybrać między dwiema procedurami zaświadczania zgodności wyrobu, przewidzianymi w art. 13 ust. 3 dyrektywy 89/106/EWG "możliwie najmniej uciążliwą procedurę zgodną z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa"; oznacza to, że niezbędne jest podjęcie decyzji dla danego wyrobu lub rodziny wyrobów, czy obecność systemu fabrycznej kontroli produkcji, za który odpowiedzialność ponosi producent, jest koniecznym i wystarczającym warunkiem do zaświadczania zgodności oraz czy z przyczyn dotyczących zachowania zgodności z kryteriami wspomnianymi w art. 13 ust. 4, wymagana jest interwencja zatwierdzonej jednostki certyfikującej.

(2) Art. 13 ust. 4 wymaga, aby określona w ten sposób procedura była wskazana w mandatach i w specyfikacjach technicznych; z tego powodu wymagane jest zdefiniowanie wyrobu lub rodziny wyrobów w sposób wykorzystywany w mandatach i specyfikacjach technicznych.

(3) Obie procedury przewidziane w art. 13 ust. 3 są opisane szczegółowo w załączniku III do dyrektywy 89/106/EWG; dlatego też niezbędne jest jasne zdefiniowanie metod, przy pomocy których te dwie procedury mają być wprowadzane w życie dla każdego wyrobu lub rodziny wyrobów, w odniesieniu do załącznika III, z uwagi na fakt, że załącznik III daje preferencje niektórym systemom.

(4) Procedura określona w art. 13 ust. 3 lit. a) odpowiada systemom przedstawionym w pierwszej możliwości, bez stałego nadzoru, oraz w możliwości drugiej i trzeciej przedstawionej w załączniku III sekcja 2 ppkt ii), a procedura określona w art. 13 ust. 3 lit. b), odpowiada systemom przedstawionym w załączniku III sekcja 2 ppkt i) oraz w pierwszej możliwości, z nadzorem stałym, w załączniku III sekcja 2 ppkt ii).

(5) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Budownictwa,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Zgodność wyrobów i rodzin wyrobów wymienionych w załączniku I zaświadcza się z zastosowaniem procedury, na mocy której producent jako jedyna osoba odpowiedzialna za system fabrycznej kontroli produkcji, zapewnia, że wyrób jest zgodny z odpowiednimi specyfikacjami technicznymi.

Artykuł  2

Zgodność wyrobów wymienionych w załączniku II zaświadcza się z zastosowaniem procedury, zgodnie z którą, oprócz systemu fabrycznej kontroli produkcji przez producenta, w ocenę i nadzór nad kontrolą produkcji lub samym wyrobem zaangażowana jest zatwierdzona jednostka certyfikująca.

Artykuł  3

Procedurę zaświadczania zgodności określoną w załączniku III wskazuje się w mandatach dotyczących wytycznych dla europejskich zatwierdzeń technicznych.

Artykuł  4

Niniejsza decyzja skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 13 czerwca 2000 r.

W imieniu Komisji
Erkki LIIKANEN
Członek Komisji

______

(1) Dz.U. L 40 z 11.2.1989, str. 12.

(2) Dz.U. L 220 z 30.8.1993, str. 1.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I 1

Płyty powłokowe sprężone nośne drewnopochodne prefabrykowane:

Do wykorzystań w budynkach, z wyjątkiem tych, które mają wpływ na nośność konstrukcji i/lub tych, które podlegają przepisom reakcji na ogień dla wyrobów wykonanych z surowców należących do klas A1(*), A2(*), B(*), C(*), A1FL(*), A2FL(*), BFL(*), CFL(*).

Płyty samonośne zespolone lekkie:

Do wykorzystań w budynkach, z wyjątkiem tych podlegających przepisom reakcji na ogień dla wyrobów wykonanych z materiałów należących do klas A1(*), A2(*), B(*), C(*).

______

(*) Wyroby/materiały, dla których podwyższenie klasyfikacji reakcji na działanie ognia jest możliwe dzięki wyraźnie rozpoznawalnemu etapowi w procesie produkcji (np. dla zastosowania dodatków opóźniających działanie ognia lub ograniczenie materiału organicznego).

ZAŁĄCZNIK  II 2

Płyty prefabrykowane powłokowe sprężone nośne drewnopochodne:

Do wykorzystań mających wpływ na nośność budynków i/lub tych, które podlegają przepisom reakcji na ogień dla wyrobów wykonanych z surowców należących do klas A1(*), A2(*), B(*), C(*), A1FL(*), A2FL(*), BFL(*), CFL(*).

Płyty samonośne zespolone lekkie:

Do wykorzystań w budynkach, podlegających przepisom reakcji na ogień dla wyrobów wykonanych z materiałów należących do klas A1(*), A2(*), B(*), C(*).

______

(*) Materiały, których właściwości reakcji na ogień zmieniają się podczas procesu produkcyjnego (zwłaszcza takie, które są poddawane modyfikacjom chemicznym, np. opóźniacze ognia, lub których zmiany składu mogą prowadzić do zmiany właściwości reakcji na ogień).

ZAŁĄCZNIK  III 3

Uwaga: Dla zestawów mających więcej niż jedno zamierzone wykorzystanie określone w następujących rodzinach, zadania dla upoważnionej jednostki wynikające z odpowiedniego systemu zaświadczania zgodności, kumulują się.

RODZINA WYROBÓW

PŁYTY POWŁOKOWE SPRĘŻONE NOŚNE DREWNOPOCHODNE PREFABRYKOWANE I PŁYTY LEKKIE ZESPOLONE SAMONOŚNE (1/6)

Systemy zaświadczania zgodności

Dla wyrobu(-ów) i ich zamierzonego(-ych) wykorzystania(-ań), wnosi się do Europejskiej Organizacji Zatwierdzeń Technicznych (EOTA) o wyszczególnienie następujących systemów zaświadczania zgodności w stosownych wytycznych dla europejskich zatwierdzeń technicznych:

Wyrób / wyroby Zamierzone wykorzystanie(-a) Poziom(-y) lub

klasa(-y)

System(-y)

zaświadczania zgodności

Płyty powłokowe sprężone nośne drewnopochodne prefabrykowane Do wykorzystań mających wpływ na nośność konstrukcji - 1
Płyty lekkie zespolone samonośne Do wykorzystań mających wpływ na sztywność konstrukcji - 3
System 1: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2 ppkt i), bez badań

kontrolnych próbek.

System 3: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2 ppkt ii), druga możliwość.

Specyfikacja systemu zaświadczania zgodności powinna być tak dobrana, aby system ten mógł być wprowadzany w życie nawet wówczas gdy ustalenie właściwości użytkowych dla pewnej cechy charakterystycznej nie jest konieczne, z uwagi na fakt, że co najmniej jedno Państwo Członkowskie w ogóle nie posiada wymogów prawnych dotyczących takiej cechy (patrz art. 2 ust. 1 dyrektywy 89/106/EWG oraz, gdy to właściwe, pkt. 1.2.3 dokumentów interpretacyjnych). W tych przypadkach nie wolno nakładać na producenta obowiązku sprawdzenia takiej cechy, jeśli nie życzy on sobie przedkładać deklaracji dotyczących właściwości wyrobu w tym zakresie.

RODZINA WYROBÓW

PŁYTY POWŁOKOWE SPRĘŻONE NOŚNE DREWNOPOCHODNE PREFABRYKOWANE I PŁYTY LEKKIE ZESPOLONE SAMONOŚNE (2/6)

Systemy zaświadczania zgodności

Dla wyrobu(-ów) i ich zamierzonego(-ych) wykorzystania(-ań), wnosi się do Europejskiej Organizacji Zatwierdzeń Technicznych (EOTA) o wyszczególnienie następujących systemów zaświadczania zgodności w stosownych wytycznych dla europejskich zatwierdzeń technicznych:

Wyrób / wyroby Zamierzone wykorzystanie(-a) Poziom(-y) lub klasa(-y)

(reakcji na ogień)

System(-y)

zaświadczania zgodności

Płyty powłokowe sprężone nośne drewnopochodne prefabrykowane

Płyty lekkie zespolone samonośne

Do wykorzystań podlegających przepisom odporności ogniowej (np. rozdzielania ognia) wszystkie 3
System 3: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2 ppkt ii), druga możliwość

Specyfikacja systemu zaświadczania zgodności powinna być tak dobrana, aby system ten mógł być wprowadzany w życie nawet wówczas, gdy ustalenie właściwości użytkowych dla pewnej cechy charakterystycznej nie jest konieczne, z uwagi na fakt, że co najmniej jedno Państwo Członkowskie w ogóle nie posiada wymogów prawnych dotyczących takiej cechy (patrz art. 2 ust. 1 dyrektywy 89/106/EWG oraz, gdy to właściwe, pkt. 1.2.3 dokumentów interpretacyjnych). W tych przypadkach nie wolno nakładać na producenta obowiązku sprawdzenia takiej cechy, jeśli nie życzy on sobie przedkładać deklaracji dotyczących właściwości wyrobu w tym zakresie.

RODZINA WYROBÓW

PŁYTY POWŁOKOWE SPRĘŻONE NOŚNE DREWNOPOCHODNE PREFABRYKOWANE I PŁYTY LEKKIE ZESPOLONE SAMONOŚNE (3/6)

Systemy zaświadczania zgodności

Dla wyrobu(-ów) i ich zamierzonego(-ych) wykorzystania(-ań), wnosi się do Europejskiej Organizacji Zatwierdzeń Technicznych (EOTA) o wyszczególnienie następujących systemów zaświadczania zgodności w stosownych wytycznych dla europejskich zatwierdzeń technicznych:

Wyrób / wyroby Zamierzone wykorzystanie(-a) Poziom(-y) lub

klasa(-y)

(reakcji na ogień)

System(-y)

zaświadczania

zgodności

Płyty powłokowe sprężone nośne drewnopochodne prefabrykowane Do wykorzystań podlegających przepisom reakcji na ogień A1(*), A2(*), B(*), C(*)

A1FL(*), A2FL(*), BFL(*), CFL(*)

1
A1(**), A2(**), B(**), C(**), D, E

A1FL(**), A2FL(**), BFL(**), CFL(**), CFL(**), DFL, EFL

3
(A1 do E)(***), F

(A1FL do EFL)(***), FFL

4
Płyty lekkie zespolone samonośne Do wykorzystań podlegających przepisom reakcji na ogień A(*), B(*), C(*) 1
A1(**), A2(**), B(**), C(**), D, E 3
(A1 do E)(***), F 4
(*) Wyroby/materiały, dla których podwyższenie klasyfikacji reakcji na

działanie ognia jest możliwe dzięki wyraźnie rozpoznawalnemu etapowi w

procesie produkcji (np. dla zastosowania dodatków opóźniających działanie

ognia lub ograniczenie materiału organicznego).

(**) Wyroby/materiały nieobjęte przypisem(*).

(***) Wyroby/materiały, które nie wymagają badania na reakcję na działanie ognia

(np. Wyroby/materiały klas A1 zgodnie z decyzją Komisji 96/603/WE).

System 1: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2(i), bez badań kontrolnych

próbek.

System 3: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2(ii), druga możliwość.

System 4: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2(ii), trzecia możliwość.

Specyfikacja systemu zaświadczania zgodności powinna być tak dobrana, aby system ten mógł być wprowadzany w życie nawet wówczas gdy ustalenie właściwości użytkowych dla pewnej cechy charakterystycznej nie jest konieczne, z uwagi na fakt, że co najmniej jedno Państwo Członkowskie w ogóle nie posiada wymogów prawnych dotyczących takiej cechy (patrz art. 2 ust. 1 dyrektywy 89/106/EWG oraz, gdy to właściwe, pkt. 1.2.3 dokumentów interpretacyjnych). W tych przypadkach nie wolno nakładać na producenta obowiązku sprawdzenia takiej cechy, jeśli nie życzy on sobie przedkładać deklaracji dotyczących właściwości wyrobu w tym zakresie.

RODZINA WYROBÓW

PŁYTY POWŁOKOWE SPRĘŻONE NOŚNE DREWNOPOCHODNE PREFABRYKOWANE I PŁYTY LEKKIE ZESPOLONE SAMONOŚNE (4/6)

Systemy zaświadczania zgodności

Dla wyrobu(-ów) i ich zamierzonego(-ych) wykorzystania(-ań), wnosi się do Europejskiej Organizacji Zatwierdzeń Technicznych (EOTA) o wyszczególnienie następujących systemów zaświadczania zgodności w stosownych wytycznych dla europejskich zatwierdzeń technicznych:

Wyrób / wyroby Zamierzone wykorzystanie(-a) Poziom(-y) lub klasa(-y) System(-y) zaświadczania zgodności
Płyty powłokowe sprężone nośne drewnopochodne prefabrykowane

Płyty lekkie zespolone samonośne

Do wykorzystań podlegających przepisom reakcji na ogień Wyroby wymagające badań

______

Wyroby uważane za zadawalające bez badań(*)

3
______

4

(*) Do potwierdzenia przez Grupę ds. Przepisów Ogniowych.

System 3: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2 ppkt ii), druga możliwość.

System 4: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2 ppkt ii), trzecia możliwość.

Specyfikacja systemu zaświadczania zgodności powinna być tak dobrana, aby system ten mógł być wprowadzany w życie nawet wówczas, gdy ustalenie właściwości użytkowych dla pewnej cechy nie jest konieczne, z uwagi na fakt, że co najmniej jedno Państwo Członkowskie w ogóle nie posiada wymogów prawnych dotyczących takiej cechy (patrz art. 2 ust. 1 dyrektywy 89/106/EWG oraz, gdy to właściwe, pkt 1.2.3 dokumentów interpretacyjnych). W tych przypadkach nie wolno nakładać na producenta obowiązku sprawdzenia takiej cechy, jeśli nie życzy on sobie przedkładać deklaracji dotyczących właściwości wyrobu w tym zakresie.

RODZINA WYROBÓW

PŁYTY POWŁOKOWE SPRĘŻONE NOŚNE DREWNOPOCHODNE PREFABRYKOWANE I PŁYTY LEKKIE ZESPOLONE SAMONOŚNE (5/6)

Systemy zaświadczania zgodności

Dla wyrobu(-ów) i ich zamierzonego(-ych) wykorzystania(-ań), wnosi się do Europejskiej Organizacji Zatwierdzeń Technicznych (EOTA) o wyszczególnienie następujących systemów zaświadczania zgodności w stosownych wytycznych dla europejskich zatwierdzeń technicznych:

Wyrób / wyroby Zamierzone wykorzystanie(-a) Poziom(-y) lub

klasa(-y)

System(-y) zaświadczania zgodności
Płyty powłokowe sprężone nośne drewnopochodne prefabrykowane

Płyty lekkie zespolone samonośne

Do wykorzystań podlegających przepisom dotyczącym substancji niebezpiecznych(*) - 3
(*) W szczególności substancje niebezpieczne podane w dyrektywie Rady

76/769/EWG, ze zmianami.

System 3: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2 ppkt ii), druga możliwość.

Specyfikacja systemu zaświadczania zgodności powinna być tak dobrana, aby system ten mógł być wprowadzany w życie nawet wówczas gdy ustalenie właściwości użytkowych dla pewnej cechy charakterystycznej nie jest konieczne, z uwagi na fakt, że co najmniej jedno Państwo Członkowskie w ogóle nie posiada wymogów prawnych dotyczących takiej cechy (patrz art. 2 ust. 1 dyrektywy 89/106/EWG oraz, gdy to właściwe, pkt 1.2.3 dokumentów interpretacyjnych). W tych przypadkach nie wolno nakładać na producenta obowiązku sprawdzenia takiej cechy, jeśli nie życzy on sobie przedkładać deklaracji dotyczących właściwości wyrobu w tym zakresie.

RODZINA WYROBÓW

PŁYTY POWŁOKOWE SPRĘŻONE NOŚNE DREWNOPOCHODNE PREFABRYKOWANE I PŁYTY LEKKIE ZESPOLONE SAMONOŚNE (6/6)

Systemy zaświadczania zgodności

Dla wyrobu(-ów) i ich zamierzonego(-ych) wykorzystania(-ań), wnosi się do Europejskiej Organizacji Zatwierdzeń Technicznych (EOTA) o wyszczególnienie następujących systemów zaświadczania zgodności w stosownych wytycznych dla europejskich zatwierdzeń technicznych:

Wyrób / wyroby Zamierzone wykorzystanie(-a) Poziom(-y) lub

klasa(-y)

System(-y) zaświadczania zgodności
Płyty powłokowe sprężone nośne drewnopochodne prefabrykowane Do wykorzystań innych niż te określone w rodzinach (1/6), (2/6), (3/6), (4/6) i (5/6) - 4
Płyty lekkie zespolone samonośne
System 4: patrz dyrektywa 89/106/EWG załącznik III.2 ppkt ii), trzecia

możliwość.

Specyfikacja systemu zaświadczania zgodności powinna być tak dobrana, aby system ten mógł być wprowadzany w życie nawet wówczas, gdy ustalenie właściwości użytkowych dla pewnej cechy charakterystycznej nie jest konieczne, z uwagi na fakt, że co najmniej jedno Państwo Członkowskie w ogóle nie posiada wymogów prawnych dotyczących takiej cechy (patrz art. 2 ust. 1 dyrektywy 89/106/EWG oraz, gdy to właściwe, pkt. 1.2.3 dokumentów interpretacyjnych). W tych przypadkach nie wolno nakładać na producenta obowiązku sprawdzenia takiej cechy, jeśli nie życzy on sobie przedkładać deklaracji dotyczących właściwości wyrobu w tym zakresie.

1 Załącznik I zmieniony przez art. 1 decyzji nr 2001/596/WE z dnia 8 stycznia 2001 r. (Dz.U.UE.L.01.209.33) zmieniającej nin. decyzję z dniem notyfikacji.
2 Załącznik II zmieniony przez art. 1 decyzji nr 2001/596/WE z dnia 8 stycznia 2001 r. (Dz.U.UE.L.01.209.33) zmieniającej nin. decyzję z dniem notyfikacji.
3 Załącznik III zmieniony przez art. 1 decyzji nr 2001/596/WE z dnia 8 stycznia 2001 r. (Dz.U.UE.L.01.209.33) zmieniającej nin. decyzję z dniem notyfikacji.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2000.180.40

Rodzaj: Decyzja
Tytuł: Decyzja 2000/447/WE w sprawie procedury zaświadczania zgodności wyrobów budowlanych na podstawie art. 20 ust. 2 dyrektywy Rady 89/106/EWG w zakresie płyt powłokowych sprężonych nośnych drewnopochodnych prefabrykowanych i płyt zespolonych lekkich samonośnych prefabrykowanych
Data aktu: 13/06/2000
Data ogłoszenia: 19/07/2000
Data wejścia w życie: 01/05/2004, 01/01/1970