a także mając na uwadze, co następuje:(1) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 3 , którym ustanowiono Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (zwany dalej "Instrumentem"), weszło w życie w dniu 19 lutego 2021 r. Instrument zapewnia państwom członkowskim wsparcie finansowe służące realizacji reform i inwestycji, co pociąga za sobą impuls fiskalny finansowany przez Unię. Zgodnie z priorytetami europejskiego semestru Instrument przyczynia się do inkluzywnej odbudowy gospodarczej oraz do wdrażania zrównoważonych i pobudzających wzrost gospodarczy reform i inwestycji, w szczególności reform i inwestycji, których celem jest promowanie zielonej i cyfrowej transformacji oraz zwiększenie odporności gospodarek państw członkowskich. Pomaga również wzmocnić finanse publiczne oraz pobudzić wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy w średnim i długim okresie, a także zwiększyć spójność terytorialną wewnątrz Unii i wspierać dalsze wdrażanie Europejskiego filaru praw socjalnych. Maksymalny wkład finansowy dla poszczególnych państw członkowskich w ramach Instrumentu został zaktualizowany w dniu 30 czerwca 2022 r., zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2021/241.
(2) W dniu 22 listopada 2022 r. Komisja przyjęła roczną analizę zrównoważonego wzrostu gospodarczego na 2023 r., rozpoczynaj ąc tym samym cykl europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej w 2023 r. W dniu 23 marca 2023 r. Rada Europejska zatwierdziła priorytety rocznej analizy zrównoważonego wzrostu gospodarczego na 2023 r., które są skupione wokół czterech wymiarów konkurencyjnej zrównoważo- ności. W dniu 22 listopada 2022 r., działając na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1176/2011, Komisja przyjęła również sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania na 2023 r., w którym wskazała Grecję jako jedno z państw członkowskich, w których mogą występować zakłócenia równowagi lub które są narażone na takie zakłócenia i w przypadku których potrzebna będzie szczegółowa ocena sytuacji. W tym samym dniu Komisja przyjęła również opinię w sprawie projektu planu budżetowego Grecji na 2023 r. Komisja przyjęła również zalecenie dotyczące zalecenia Rady w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro, a także wniosek dotyczący wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu na 2023 r., w którym przeanalizowano wdrażanie wytycznych dotyczących zatrudnienia i zasad Europejskiego filaru praw socjalnych. W dniu 16 maja 2023 r. Rada przyjęła zalecenie w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro ("zalecenie dla strefy euro na 2023 r.") 4 , a w dniu 13 marca 2023 r. - wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu.
(3) Choć gospodarki Unii wykazują się niezwykłą odpornością, kontekst geopolityczny nadal wywiera negatywny wpływ. W czasie gdy Unia stanowczo popiera Ukrainę, unijny program polityki gospodarczej i społecznej skupia się na ograniczaniu w perspektywie krótkoterminowej negatywnych skutków wstrząsów energetycznych dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji, a także na kontynuowaniu działań mających na celu realizacj ę zielonej i cyfrowej transformacji, wspieranie zrównoważonego i inkluzywnego wzrostu, zachowanie stabilności makroekonomicznej oraz zwiększenie odporności w perspektywie średnioterminowej. W programie tym silny nacisk kładzie się też na zwiększenie konkurencyjno ści i wydajności Unii.
(4) W dniu 1 lutego 2023 r. Komisja wydała komunikat pt. "Plan przemysłowy Zielonego Ładu na miarę epoki neutralności emisyjnej" (zwany dalej "planem przemysłowym Zielonego Ładu"). Celem planu przemysłowego Zielonego Ładu jest pobudzenie konkurencyjno ści unijnego przemysłu neutralnego emisyjnie oraz wspieranie szybkiej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej. Stanowi on uzupełnienie bieżących wysiłków w ramach Europejskiego Zielonego Ładu i REPowerEU. Celem planu jest również stworzenie bardziej sprzyjającego otoczenia dla zwiększenia zdolności produkcyjnych Unii w zakresie technologii i produktów neutralnych emisyjnie niezb ędnych do osiągnięcia ambitnych celów klimatycznych Unii oraz zapewnienie dostępu do odpowiednich surowców krytycznych, m.in. przez dywersyfikacj ę źródeł, właściwą eksploatację zasobów geologicznych w państwach członkowskich i maksymalny recykling surowców. Plan przemysłowy Zielonego Ładu opiera się na czterech filarach: przewidywalnym i uproszczonym otoczeniu regulacyjnym, szybszym dostępie do finansowania, podnoszeniu umiejętności oraz otwartym handlu zapewniaj ącym odporne łańcuchy dostaw. W dniu 16 marca 2023 r. Komisja wydała kolejny komunikat pt. "Długoterminowa konkurencyjność UE: perspektywa na przyszłość po 2030 r." oparty na dziewięciu wzajemnie potęgujących się czynnikach i mający na celu wypracowanie ram regulacyjnych sprzyjaj ących wzrostowi gospodarczemu. W komunikacie tym wyznaczono priorytety polityki nastawione na aktywne zapewnienie ulepszeń strukturalnych, dobrze ukierunkowanych inwestycji oraz środków regulacyjnych służących długoterminowej konkurencyjności Unii i jej państw członkowskich. Poniższe zalecenia przyczyniaj ą się do realizacji tych priorytetów.
(5) W 2023 r. europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej nadal rozwija się równolegle z wdrażaniem Instrumentu. Pełne wdrożenie planów odbudowy i zwiększania odporności pozostaje nieodzowne do realizacji priorytetów polityki w ramach europejskiego semestru, ponieważ plany te uwzględniają wszystkie stosowne zalecenia dla poszczególnych krajów wydane w ostatnich latach lub ich znaczną część. Zalecenia dla poszczególnych krajów na lata 2019, 2020 i 2022 pozostają równie aktualne w odniesieniu do planów odbudowy i zwiększania odporności, które są uzupełniane, aktualizowane lub zmieniane zgodnie z art. 14, 18 i 21 rozporządzenia (UE) 2021/241.
(6) Przyjęte w dniu 27 lutego 2023 r. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/435 5 (zwane dalej "rozporządzeniem w sprawie REPowerEU") ma na celu szybkie zredukowanie uzależnienia Unii od importu paliw kopalnych z Rosji. Przyczyni się to do bezpieczeństwa energetycznego i dywersyfikacji dostaw energii w Unii przy jednoczesnym zwiększeniu wykorzystania odnawialnych źródeł energii, zdolności do magazynowania energii oraz efektywności energetycznej. Rozporządzenie w sprawie REPowerEU umożliwia państwom członkowskim dodanie do krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności nowego rozdziału REPowerEU w celu finansowania kluczowych reform i inwestycji, które pomogą w osiągnięciu celów REPowerEU. Te reformy i inwestycje przyczynią się również do pobudzenia konkurencyjno ści unijnego przemysłu neutralnego emisyjnie, zgodnie z założeniami planu przemysłowego Zielonego Ładu, oraz do realizacji zaleceń dla poszczególnych krajów w obszarze energii, wydanych w 2022 r. oraz, w stosownych przypadkach, w 2023 r. Rozporządzeniem w sprawie REPowerEU wprowadzono nową kategorię bezzwrotnego wsparcia finansowego, udostępnianego państwom członkowskim w celu finansowania nowych reform i inwestycji związanych z energią w ramach planów odbudowy i zwiększania odporności.
(7) W dniu 8 marca 2023 r. Komisja przyjęła komunikat zawierający wytyczne dotyczące polityki fiskalnej na 2024 r. (zwany dalej "komunikatem z dnia 8 marca 2023 r."). Jego celem jest wsparcie państw członkowskich w przygotowaniu programów stabilności i konwergencji, a przez to wzmocnienie koordynacji polityki. Komisja przypomniała, że ogólna klauzula wyjścia paktu stabilności i wzrostu zostanie zdezaktywowana z końcem 2023 r. Zaapelowała, by w latach 2023-2024 polityka fiskalna służyła zapewnieniu średniookresowej zdolności do obsługi długu i zwiększeniu wzrostu potencjalnego w zrównowa żony sposób oraz zachęciła państwa członkowskie, aby w swoich programach stabilności i konwergencji na 2023 r. określiły, w jaki sposób ich plany fiskalne zapewnią przestrzeganie określonej w Traktacie wartości odniesienia wynoszącej 3 % produktu krajowego brutto (PKB) oraz zapewnią realistyczną i ciągłą redukcję długu lub utrzymanie go na ostrożnym poziomie w perspektywie średnioterminowej. Komisja wezwała również państwa członkowskie, by stopniowo wycofywały krajowe środki fiskalne służące ochronie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw przed wstrząsem spowodowanym wzrostem cen energii, rozpoczynaj ąc od środków najmniej ukierunkowanych. Wskazała, że jeżeli przedłużenie środków wsparcia okazałoby się konieczne ze względu na ponowną presję związaną z cenami energii, państwa członkowskie powinny lepiej ukierunkować takie środki na gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa znajduj ące się w trudnej sytuacji. Komisja stwierdziła, że zalecenia fiskalne będą przedstawiane w ujęciu ilościowym i zróżnicowane. Co więcej, zgodnie z propozycją przedstawioną w komunikacie z dnia 9 listopada 2022 r. w sprawie kierunków reformy unijnych ram zarządzania gospodarczego, zalecenia fiskalne byłyby formułowane na podstawie wydatków pierwotnych netto. Komisja zaleciła, by wszystkie państwa członkowskie w dalszym ciągu chroniły inwestycje finansowane z zasobów krajowych i zapewniały skuteczne wykorzystanie Instrumentu i innych funduszy unijnych, w szczególności w świetle zielonej i cyfrowej transformacji oraz celów dotyczących odporności. Komisja zapowiedziała, że zaproponuje Radzie wszczęcie procedur nadmiernego deficytu opartych na kryterium deficytu wiosną 2024 r. na podstawie danych dotyczących wyników budżetu za 2023 r., zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
(8) W dniu 26 kwietnia 2023 r. Komisja przedstawiła wnioski ustawodawcze mające na celu wdrożenie kompleksowej reformy unijnych przepisów dotyczących zarządzania gospodarczego. Głównym celem wniosków jest poprawa zdolności do obsługi długu publicznego i wspieranie przez reformy i inwestycje zrównowa żonego i inkluzywnego wzrostu we wszystkich państwach członkowskich. W swoich wnioskach Komisja dąży do zwiększenia poczucia odpowiedzialności na szczeblu krajowym, uproszczenia ram oraz skoncentrowania się w większym stopniu na perspektywie średnioterminowej, a jednocześnie do skutecznego i spójniejszego egzekwowania przepisów. Zgodnie z konkluzjami Rady z dnia 14 marca 2023 r. w sprawie kierunków reformy unijnych ram zarządzania gospodarczego celem jest zakończenie prac legislacyjnych w 2023 r.
(9) W dniu 27 kwietnia 2021 r. Grecja przedłożyła Komisji swój krajowy plan odbudowy i zwiększania odporności, zgodnie z art. 18 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2021/241. Na podstawie art. 19 rozporządzenia (UE) 2021/241 Komisja oceniła adekwatność, skuteczność, efektywność oraz spójność planu odbudowy i zwiększania odporności, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi oceny zawartymi w załączniku V do tego rozporządzenia. W dniu 13 lipca 2021 r. Rada przyjęła decyzję wykonawczą w sprawie zatwierdzenia oceny planu odbudowy i zwiększania odporności Grecji 6 . Uruchomienie transz jest uzależnione od przyjęcia decyzji Komisji zgodnie z art. 24 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2021/241 stwierdzaj ącej, że Grecja osiągnęła w zadowalający sposób odpowiednie kamienie milowe i wartości docelowe określone w decyzji wykonawczej Rady. Osiągnięcie w zadowalający sposób zakłada, że działania związane z uprzednio osiągniętymi kamieniami milowymi i wartościami docelowymi nie zostały odwrócone.
(10) W dniu 2 maja 2023 r. Grecja przedłożyła swój krajowy program reform na 2023 r., a w dniu 29 kwietnia 2023 r. - swój program stabilności na 2023 r., zgodnie z art. 4 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1466/97. W celu uwzględnienia powiązań między tymi dwoma programami poddano je równoczesnej ocenie. Zgodnie z art. 27 rozporządzenia (UE) 2021/241 krajowy program reform na 2023 r. odzwierciedla również półroczne sprawozdania Grecji z postępów w realizacji planu odbudowy i zwiększania odporności.
(11) W dniu 24 maja 2023 r. Komisja opublikowała sprawozdanie krajowe dotyczące Grecji na 2023 r. Oceniła w nim postępy Grecji we wdrażaniu stosownych zaleceń dla tego kraju przyjętych przez Radę w latach 2019-2022 oraz podsumowała realizację planu odbudowy i zwiększania odporności przez Grecję. Na podstawie tej analizy w sprawozdaniu krajowym wskazano luki w stosunku do wyzwań, których nie uwzględniono w planie odbudowy i zwiększania odporności lub uwzględniono je jedynie częściowo, a także nowe i pojawiaj ące się wyzwania. Oceniono w nim również postępy Grecji we wdrażaniu Europejskiego filaru praw socjalnych oraz w realizacji głównych celów Unii dotyczących zatrudnienia, umiejętności i ograniczania ubóstwa, a także postępy w realizacji celów Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie zrównowa żonego rozwoju.
(12) Komisja przeprowadziła szczegółową ocenę sytuacji dla Grecji na podstawie art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 i opublikowała jej wyniki w dniu 24 maja 2023 r. Komisja stwierdziła, że w Grecji występują nadmierne zakłócenia równowagi makroekonomicznej. Zmniejszyła się w szczególności podatność na zagrożenia związane z wysokim długiem sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz wysokim poziomem kredytów zagrożonych w kontekście wysokiego bezrobocia, ale pogorszyła się pozycja zewnętrzna tego kraju. Jednym z kluczowych problemów jest fakt, że pomimo ożywienia dochodów z turystyki deficyt obrotów bieżących w 2022 r. znacznie się zwiększył, również z powodu gwałtownego wzrostu cen energii w całej Unii. Chociaż przewiduje się, że w tym i przyszłym roku deficyt bilansu płatniczego się zmniejszy, utrzyma się on znacznie powyżej poziomu wymaganego do zapewnienia trwałej poprawy międzynarodowej pozycji inwestycyjnej netto. Chociaż relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB pozostaje najwyższa w Unii, znacznie się poprawiła w 2022 r., głównie dzięki silnemu wzrostowi nominalnego PKB, i oczekuje się, że w 2023 i 2024 r. będzie się dalej zmniejszać. W zeszłym roku odnotowano gwałtowny spadek wskaźnika kredytów zagrożonych, następujący po znacznej redukcji tego wskaźnika w poprzednich latach, ale ich poziom jest nadal wysoki w stosunku do średniej unijnej i w dalszym ciągu osłabiają one rentowność i zdolność kredytową banków, co z kolei wpływa niekorzystnie na intensyfikacj ę kapitału i wzrost wydajności gospodarki. Reakcja polityczna przyczyniła się do wyeliminowania zakłóceń równowagi, a realizacja planu odbudowy i zwiększania odporności stanowi istotną okazję do usunięcia utrzymujących się słabości strukturalnych. Konieczne są jednak dalsze wysiłki, w szczególności, aby zapewnić zdecydowan ą poprawę salda obrotów z zagranicą oraz dalszy spadek liczby kredytów zagrożonych, w tym przez zwiększenie skuteczności egzekwowania długu i usprawnienie wtórnego rynku kredytów zagrożonych.
(13) Z danych zweryfikowanych przez Eurostat wynika, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych Grecji spadł z 7,1 % PKB w 2021 r. do 2,3 % w 2022 r., natomiast dług sektora instytucji rządowych i samorządowych spadł ze 194,6 % PKB na koniec 2021 r. do 171,3 % na koniec 2022 r.
(14) Na saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych miały wpływ środki polityki fiskalnej podjęte w celu złagodzenia gospodarczych i społecznych skutków wzrostu cen energii. W 2022 r. takie środki polityki fiskalnej zwiększające wydatki obejmowały dotacje na energię elektryczną dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw oraz zwiększone świadczenia socjalne dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji. Koszt tych środków został częściowo zrekompensowany nowymi podatkami od nieoczekiwanych zysków producentów i dostawców energii, w postaci pułapu cenowego dla producentów energii elektrycznej oraz nadzwyczajnej opłaty nałożonej na producentów energii elektrycznej na okres od października 2021 r. do czerwca 2022 r. Komisja szacuje, że koszty budżetowe netto tych środków wyniosły w 2022 r. 2,5 % PKB. Jednocześnie szacowany koszt tymczasowych środków nadzwyczajnych wynikających z kryzysu związanego z COVID-19 spadł z 6,5 % PKB w 2021 r. do 1,5 % PKB w 2022 r.
(15) W dniu 18 czerwca 2021 r. Rada zaleciła, by w 2022 r. Grecja 7 korzystała z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności do finansowania dodatkowych inwestycji wspierających ożywienie gospodarcze i jednocześnie prowadziła rozważną politykę fiskalną. Ponadto Rada zaleciła, aby Grecja utrzymała inwestycje finansowane z zasobów krajowych.
(16) Według szacunków Komisji kurs polityki fiskalnej 8 w 2022 r. był wspierający, na poziomie - 1,0 % PKB. Zgodnie z zaleceniem Rady Grecja nadal wspierała odbudowę poprzez inwestycje finansowane z Instrumentu. Wydatki finansowane z dotacji w ramach Instrumentu oraz z innych funduszy unijnych wyniosły 2,1 % PKB w 2022 r. (2,6 % PKB w 2021 r.). Spadek wydatków finansowanych z dotacji w ramach Instrumentu oraz innych funduszy unijnych w 2022 r. wynikał ze stopniowego zamykania poprzedniego okresu programowania, podczas gdy nie uruchomiono jeszcze w pełni wydatków inwestycyjnych w nowym okresie programowania. Inwestycje finansowane z zasobów krajowych miały ekspansywny wpływ na kurs polityki fiskalnej 9 , który to wpływ wyniósł 0,6 pp. Grecja utrzymała zatem inwestycje finansowane z zasobów krajowych, zgodnie z zaleceniem Rady. Jednocześnie wzrost bieżących wydatków pierwotnych finansowanych z zasobów krajowych (po skorygowaniu o nowe działania po stronie dochodów) miał ekspansywny wpływ na kurs polityki fiskalnej, który to wpływ wyniósł 0,6 pp. Ten znaczny ekspansywny wpływ obejmował dodatkowy wpływ środków polityki fiskalnej podjętych w celu złagodzenia gospodarczych i społecznych skutków wzrostu cen energii (dodatkowy koszt budżetowy netto wyniósł 2 % PKB). W związku z tym Grecja w wystarczaj ącym stopniu ograniczyła wzrost wydatków bieżących finansowanych z zasobów krajowych.
(17) Scenariusz makroekonomiczny, na którym oparto prognozy budżetowe w programie stabilności na 2023 r., jest zgodny z prognozą Komisji z wiosny 2023 r. na rok 2023 i korzystniejszy niż ta prognoza na kolejne lata. Rząd prognozuje, że realny PKB wzrośnie w 2023 r. o 2,3 %, a w 2024 r. - o 3 %. Z kolei w prognozie Komisji z wiosny 2023 r. przewiduje się wyższy wzrost realnego PKB - o 2,4 % w 2023 r. i niższy - o 1,9 % w 2024 r., głównie ze względu na różne założenia dotyczące działalności inwestycyjnej i wpływu sektora zagranicznego. W programie stabilności na 2023 r. przewiduje się większy wpływ nakładów brutto na środki trwałe, zwłaszcza w 2024 r., i Komisja spodziewa się, że import towarów pozostanie wyższy niż w prognozach władz.
(18) W programie stabilności na 2023 r. rząd oczekuje, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych zmniejszy się w 2023 r. do 1,8 % PKB. Spadek w 2023 r. odzwierciedla głównie stopniowe wycofywanie środków fiskalnych związanych z pandemią oraz zmniejszenie kosztów środków związanych z energią, a także rosnące dochody wynikające ze wzrostu gospodarczego. W programie stabilności na 2023 r. przewidziano, że relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB spadnie ze 171,3 % na koniec 2022 r. do 162,6 % na koniec 2023 r. W prognozie Komisji z wiosny 2023 r. przewiduje się deficyt publiczny w wysokości 1,3 % PKB w 2023 r. Jest on niższy niż deficyt przewidywany w programie stabilności na 2023 r., głównie ze względu na korzystniejsz ą ewolucję podstaw opodatkowania wynikającą z założeń makroekonomicznych, w tym ze struktury wzrostu gospodarczego i niższych wydatków w budżecie socjalnym zgodnie z systematycznie niepełnym wykorzystaniem środków obserwowanym w ostatnich latach. W prognozie Komisji z wiosny 2023 r. przewiduje się niższy poziom - wynoszący 160,2 % na koniec 2023 r. - relacji długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB. Różnica ta wynika głównie z wyższego wzrostu nominalnego PKB i - w mniejszym stopniu - z niższego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych prognozowanego przez Komisj ę.
(19) Oczekuje się, że na saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2023 r. nadal będą miały wpływ środki fiskalne podjęte w celu złagodzenia gospodarczych i społecznych skutków wzrostu cen energii. Obejmują one środki z 2022 r., których okres obowiązywania przedłużono, w szczególności dotacje na energię elektryczną dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Koszt tych środków jest nadal częściowo kompensowany przez podatki od nieoczekiwanych zysków dostawców energii w postaci pułapu cenowego dla producentów energii elektrycznej i wkładu solidarnościowego ze strony rafinerii. Uwzględniając te dochody, w prognozie Komisji z wiosny 2023 r. przewiduje się, że koszty budżetowe netto środków wsparcia wyniosą 0,2 % PKB w 2023 r. 10 Wydaje się, że środki z 2023 r. w większości nie są ukierunkowane na gospodarstwa domowe lub przedsiębiorstwa znajduj ące się w najtrudniejszej sytuacji i nie zachowuj ą w pełni sygnału cenowego dotyczącego zmniejszenia zapotrzebowania na energię i zwiększenia efektywności energetycznej. W rezultacie kwotę ukierunkowanych środków wsparcia, którą należy uwzględnić w ocenie zgodności z zaleceniem Rady z dnia 12 lipca 2022 r. 11 , szacuje się w prognozie Komisji z wiosny 2023 r. na 0,1 % PKB w 2023 r. (w porównaniu z 0,5 % PKB w 2022 r.). Ostatecznie oczekuje się, że do poprawy salda sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2023 r. przyczyni się też stopniowe wycofywanie tymczasowych środków nadzwyczajnych wynikających z kryzysu związanego z COVID-19, które oszacowano na 1,5 % PKB.
(20) W zaleceniu z dnia 12 lipca 2022 r. Rada zaleciła Grecji zapewnienie w 2023 r. ostrożnej polityki fiskalnej, zwłaszcza przez ograniczenie wzrostu pierwotnych wydatków bieżących finansowanych z zasobów krajowych do poziomu poniżej średniookresowego wzrostu produktu potencjalnego 12 , przy uwzględnieniu dalszego tymczasowego i ukierunkowanego wsparcia dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw najbardziej narażonych na podwyżki cen energii oraz dla osób uciekających z Ukrainy. Jednocześnie Grecja powinna być gotowa do dostosowania wydatków bieżących do zmieniającej się sytuacji. Grecji zalecono również rozwijanie inwestycji publicznych na rzecz zielonej i cyfrowej transformacji oraz na rzecz bezpieczeństwa energetycznego, przy uwzględnieniu inicjatywy REPowerEU, m.in. poprzez wykorzystanie Instrumentu oraz innych funduszy unijnych.
(21) W prognozie Komisji z wiosny 2023 r. przewiduje się, że kurs polityki fiskalnej będzie w 2023 r. zasadniczo neutralny (- 0,2 % PKB), w związku z wysoką inflacją. W 2022 r. kurs polityki fiskalnej był ekspansywny (- 1,0 % PKB). Przewiduje się, że wzrost bieżących wydatków pierwotnych finansowanych z zasobów krajowych (po skorygowaniu o działania dyskrecjonalne po stronie dochodów) w 2023 r. będzie mieć restrykcyjny wpływ na kurs polityki fiskalnej, wynoszący 0,3 % PKB. Prognozowany wzrost bieżących wydatków pierwotnych finansowanych z zasobów krajowych jest zatem zgodny z zaleceniem Rady z dnia 12 lipca 2022 r. Przewidywany restrykcyjny wpływ bieżących wydatków pierwotnych finansowanych z zasobów krajowych wynika zasadniczo z obniżenia (o 2,3 % PKB) kosztów (ukierunkowanych i nieukierunkowanych) środków wsparcia dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w odpowiedzi na podwyżki cen energii. Wzrost wydatków socjalnych jest głównym czynnikiem napędzającym wzrost bieżących wydatków pierwotnych finansowanych z zasobów krajowych (po skorygowaniu o nowe środki po stronie dochodów). Wydatki finansowane z dotacji w ramach Instrumentu oraz innych funduszy unijnych wynosiły w 2023 r. 2,5 % PKB, podczas gdy inwestycje finansowane z zasobów krajowych miały neutralny wpływ na kurs polityki fiskalnej, wynoszący 0,0 pp. 13 W związku z tym Grecja planuje sfinansowa ć dodatkowe inwestycje ze środków Instrumentu oraz z innych funduszy unijnych i przewiduje utrzymanie inwestycji finansowanych z zasobów krajowych. Państwo to planuje finansowa ć inwestycje publiczne na rzecz zielonej i cyfrowej transformacji oraz bezpieczeństwa energetycznego, takie jak instalacja 8 000 publicznie dostępnych punktów ładowania pojazdów elektrycznych w kluczowych lokalizacjach miejskich i podmiejskich, cyfryzacja administracji publicznej oraz poprawa elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych na wyspach.
(22) Według programu stabilności na 2023 r. oczekuje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych zmaleje do 0,8 % PKB w 2024 r. Spadek w 2024 r. odzwierciedla głównie stopniowe wycofywanie pozostałych środków w dziedzinie energii i innych środków oraz wzrost dochodów wynikający z solidnego wzrostu gospodarczego. Według programu stabilności na 2023 r. przewiduje się, że relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB na koniec 2024 r. zmaleje do 150,8 %. Na podstawie środków z zakresu polityki znanych w dniu granicznym prognozy deficyt publiczny w 2024 r. przewidziany w prognozie Komisji z wiosny 2023 r. ma wynieść 0,6 % PKB. Jest on niższy od deficytu przewidzianego w programie stabilności na 2023 r., głównie ze względu na założenia dotyczące wykonania budżetu socjalnego, w szczególności niższe wydatki na świadczenia społeczne i emerytury. W prognozie Komisji z wiosny 2023 r. przewiduje się wyższy poziom - wynoszący 154,5 % na koniec 2024 r. - relacji długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB.
(23) Program stabilności na 2023 r. przewiduje stopniowe wycofywanie wszystkich środków wsparcia w dziedzinie energii w 2024 r. Komisja również zakłada całkowite stopniowe wycofywanie środków wsparcia w dziedzinie energii w 2024 r. Szacunki te opierają się na założeniu, że nie dojdzie do ponownego wzrostu cen energii.
(24) W rozporządzeniu (WE) nr 1466/97 wymaga się osiągnięcia rocznej korekty strukturalnego salda budżetowego prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego, przyjmując 0,5 % PKB jako punkt odniesienia dla tej korekty 14 . Biorąc pod uwagę względy stabilności fiskalnej, według Komisji odpowiednia będzie korekta salda strukturalnego o co najmniej 0,3 % PKB w 2024 r. Aby zapewnić taką korektę i zgodnie z metodą stosowaną przez Komisję, wzrost wydatków pierwotnych netto finansowanych z zasobów krajowych 15 nie powinien przekroczyć w 2024 r. 2,6 %, jak wskazano w niniejszym zaleceniu. Przyczyni się to też do wzmocnienia pozycji zewnętrznej. Jednocześnie należy stopniowo wycofywać pozostałe środki wsparcia w dziedzinie energii (obecnie szacowane przez Komisję na 0,2 % PKB w 2023 r.), jeśli pozwala na to rozwój sytuacji na rynku energii i rozpoczynaj ąc od środków najmniej ukierunkowanych; uzyskane w ten sposób oszczędności powinny zostać przeznaczone na zmniejszenie deficytu publicznego.
(25) Przy założeniu niezmiennego kursu polityki w prognozie Komisji z wiosny 2023 r. przewidziano, że wzrost wydatków pierwotnych netto finansowanych z zasobów krajowych wyniesie w 2024 r. 0,7 %, czyli będzie niższy od zalecanej stopy wzrostu. Korekta przewidywana w prognozie Komisji z wiosny 2023 r. jest większa niż oszczędności wynikające z całkowitego wycofania środków wsparcia energetycznego.
(26) Zgodnie z programem stabilności na 2023 r. oczekuje się, że inwestycje publiczne wzrosną z 4,8 % PKB w 2023 r. do 5,4 % PKB w 2024 r. Wyższy poziom inwestycji odzwierciedla nieco niższy poziom inwestycji finansowanych z zasobów krajowych i wyższy poziom inwestycji finansowanych przez Unię, czyli za pośrednictwem Instrumentu. W programie stabilności na 2023 r. przewidziano reformy i inwestycje, które mają przyczynić się do stabilności fiskalnej oraz zrównoważonego i inkluzywnego wzrostu. Te reformy i inwestycje obejmuj ą inwestycje o wysokiej wartości dodanej i reformy strukturalne mające na celu zieloną, cyfrową i energetyczną transformację, będące również częścią planu odbudowy i zwiększania odporności.
(27) W programie stabilności na 2023 r. zarysowano średnioterminow ą ścieżkę fiskalną do 2026 r. Według programu stabilności na 2023 r. oczekuje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych zmaleje do 0,5 % PKB w 2025 r. i do 0,1 % do 2026 r. W związku z tym planuje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych utrzyma się na poziomie poniżej 3 % PKB w okresie objętym programem. W programie stabilności na 2023 r. przewidziano, że relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB spadnie ze 150,8 % na koniec 2024 r. do 135,2 % do końca 2026 r.
(28) W oparciu o najlepsze praktyki i reformy wprowadzone w ramach planu odbudowy i zwiększania odporności zmiany w greckich ramach polityki podatkowej mogłyby się przyczynić do zredukowania luki inwestycyjnej. W szczególności wprowadzenie rozszerzonego systemu interpretacji indywidualnej prawa podatkowego mogłoby zwiększyć pewność prawa dla inwestorów oraz wzmóc trwające wysiłki na rzecz uproszczenia systemu podatkowego. Przegląd systemu podatkowego mógłby również pomóc w zwiększeniu podstawy opodatkowania w odniesieniu do osób samozatrudnionych i we wspieraniu inwestycji. Przestrzeganie przepisów podatkowych można poprawić przez rozszerzenie stosowania płatności elektronicznych i szersze wykorzystanie informacji pochodzących z takich płatności, biorąc pod uwagę w szczególności niedawne dowody na rosnącą rozbieżność między deklarowanymi niskimi dochodami a pozornie szybko rosnącymi obrotem osób samozatrudnionych. W szczególności można tego dokonać przez lepsze wykorzystanie informacji pochodzących z płatności elektronicznych w odniesieniu do zawodów będących przedmiotem zainteresowania. Oczekuje się, że trwająca transformacja cyfrowa niezależnego urzędu ds. dochodów publicznych przyczyni się do osiągnięcia tego celu. Konieczne jest jednak dalsze zwiększenie autonomii operacyjnej tego organu w zakresie zarządzania infrastrukturą kadrową i informatyczną oraz rozwoju tych infrastruktur, biorąc pod uwagę bieżące wyzwania stojące przed systemami podatkowymi na całym świecie.
(29) Grecja w dalszym ciągu podejmuje działania w celu modernizacji swojej administracji publicznej, ale jej ogólne wyniki pozostają stosunkowo słabe. Po znacznym dostosowaniu po 2010 r. rozmiar i koszty administracji publicznej w dużej mierze zbliżono do średniej unijnej. W 2022 r. koszty wynagrodzeń w Grecji utrzymywały się na stałym poziomie 10,8 % PKB, czyli nieco powyżej średniej unijnej (10,2 % PKB). Zapewnienie dalszego stosowania jednolitej siatki płac przy jednoczesnym utrzymaniu obecnego poziomu zatrudnienia przez dalsze stosowanie zasady "jeden więcej - jeden mniej" w odniesieniu do pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony oraz pułapu dla pracowników zatrudnionych na czas określony, który wprowadzono w 2022 r., będzie miało kluczowe znaczenie dla stabilizacji tych osiągnięć. Plan odbudowy i zwiększania odporności przewiduje działania mające zwiększyć efektywno ść administracji publicznej, ze szczególnym naciskiem na usprawnienie usług cyfrowych. Problemem pozostaje jednocześnie przyciągnięcie i utrzymanie pracowników wysokiego kalibru. Problem ten można rozwiązać w sposób strukturalny za pomocą specjalnych/uzupe łniających siatek płac dla konkretnych funkcji lub organów, a także dobrze zdefiniowanego systemu dodatków wprowadzonego jako integralna część nowego systemu zarządzania zasobami ludzkimi, przy jednoczesnym zachowaniu integralno ści jednolitej siatki płac i ogólnej wielkości kosztów wynagrodzeń.
(30) Zgodnie z art. 19 ust. 3 lit. b) rozporządzenia (UE) 2021/241 i kryterium 2.2 załącznika V do tego rozporządzenia plan odbudowy i zwiększania odporno ści zawiera obszerny zestaw wzajemnie wzmacniaj ących się reform i inwestycji, które mają zostać wdrożone do 2026 r. Realizacja planu odbudowy i zwiększania odporności Grecji jest jak dotąd na zaawansowanym etapie. Ważne będzie utrzymanie w przyszłości tempa wdrażania. Grecja złożyła trzy wnioski o płatność 16 dotyczące bezzwrotnego wsparcia finansowego i dwa wnioski o płatność dotyczące wsparcia w formie pożyczki, odpowiadające 85 kamieniom milowym i wartościom docelowym określonym w planie. Do tej pory Grecja otrzymała łączną kwotę 7 126 mln EUR 17 . Zgodnie z art. 14 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2021/241 w dniu 29 marca 2023 r. Grecja wyraziła zamiar wystąpienia z wnioskiem o dodatkowe wsparcie w formie pożyczki w wysokości 5 000 mln EUR w ramach Instrumentu. Grecja w sposób solidny rozpoczęła wdrażanie swojego planu i ustanowiła system zarządzania i kontroli, aby monitorowa ć i koordynować terminowe zakończenie reform i inwestycji. W przyszłości ważne będzie utrzymanie i wzmocnienie tych wysiłków, biorąc pod uwagę znaczną liczbę reform i inwestycji, które mają zostać wdrożone, w szczególności ze względu na fakt, że ukończenie niektórych z tych reform i inwestycji będzie wymagało terminowego postępu na różnych etapach przygotowawczych, w tym w procedurach udzielania zamówień publicznych. Dalsze wdrażanie planu zależy od zdolności administracyjnych i wdrożeniowych wyznaczonych organów wykonawczych, w tym administracji regionalnej i lokalnej. Szybkie włączenie nowego rozdziału REPowerEU do planu odbudowy i zwiększania odporno ści umożliwi finansowanie dodatkowych reform i inwestycji wspieraj ących cele strategiczne Grecji w dziedzinie energii i zielonej transformacji. Systematyczne i skuteczne angażowanie władz lokalnych i regionalnych, partnerów społecznych i innych odpowiednich zainteresowanych stron pozostaje ważne dla pomyślnej realizacji planu odbudowy i zwiększania odporności, a także innych polityk gospodarczych i polityk zatrudnienia wykraczaj ących poza zakres tego planu, by zapewnić szerokie poczucie odpowiedzialno ści za cały program polityczny.
(31) W 2022 r. Komisja zatwierdziła wszystkie dokumenty programowe dotyczące polityki spójności Grecji. Szybkie wdrożenie programów polityki spójności z zapewnieniem komplementarno ści i synergii z planem odbudowy i zwiększania odporności, w tym rozdziałem REPowerEU, ma zasadnicze znaczenie dla przeprowadzenia zielonej i cyfrowej transformacji, zwiększenia odporności gospodarczej i społecznej oraz osiągnięcia zrównoważonego rozwoju terytorialnego w Grecji.
(32) Oprócz wyzwań gospodarczych i społecznych uwzględnionych w planie odbudowy i zwiększania odporności oraz programach polityki spójności Grecja mierzy się z szeregiem dodatkowych wyzwań, które dotyczą opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej, mapowania katastralnego, polityki energetycznej i zielonej transformacji.
(33) Wydatki publiczne na opiekę zdrowotną są niższe od średniej unijnej, natomiast kwota opłat własnych dokonywanych przez pacjentów w Grecji wyrażona jako odsetek PKB jest na drugim miejscu w Unii. System opieki zdrowotnej nadal opiera się głównie na lecznictwie szpitalnym i wydatki na leczenie koncentruj ą się na hospitalizacji. Grecja zajmuje ponadto pierwsze miejsce wśród wszystkich państw członkowskich pod względem wydatków publicznych na leki wyrażonych jako odsetek PKB. Wydatki publiczne na opiekę długoterminową i profilaktykę zdrowotną są znacznie niższe od średniej unijnej i nie ma kompleksowej krajowej strategii w zakresie opieki długoterminowej. Aby rozwiązać ten problem, Grecja wdraża nowo przyjęty system podstawowej opieki zdrowotnej, którego celem jest zmniejszenie zależności od opieki szpitalnej i zwiększenie efektywności dostępu do towarów i usług związanych z opieką zdrowotną. Pełne wdrożenie reformy podstawowej opieki zdrowotnej jest utrudnione z powodu niedoboru lekarzy rodzinnych. Liczba lekarzy rodzinnych jest niewystarczająca, aby objąć całą populację. Zapewnienie dostatecznej ich liczby będzie konieczne do pełnego wprowadzenia skutecznego i kompleksowego systemu opartego na kierowaniu na konsultacje specjalistyczne, który zgodnie z przyjętymi przepisami ma zostać uruchomiony w dniu 1 września 2023 r. W związku z tym silniejsze zachęty, by zwiększyć liczbę lekarzy rodzinnych, co pozwoliłoby objąć całą populację, oraz rejestracja ludności będą istotne dla zapewnienia adekwatnego i równego dostępu do opieki zdrowotnej.
(34) Ukończenie krajowego katastru - długotrwałego projektu - przyczyni się do dalszej poprawy klimatu biznesowego w Grecji. Do końca maja 2023 r. zakończono 72 % map katastralnych; kolejne 25 % praw własności zostało zebranych i jest obecnie przetwarzanych. Oczekuje się, że przetwarzanie zebranych praw zostanie zakończone do końca 2023 r., co oznacza ukończenie katastru do końca roku. Jeżeli chodzi o przechodzenie do nowej greckiej agencji katastralnej, 12 biur i 49 oddziałów zostało otwartych i rozpoczęło działalność. Agencja ta planuje pełną cyfryzację usług dla obywateli, a Instrument zapewnia wsparcie na cyfryzacj ę wszystkich wpisów i aktów notarialnych dotyczących praw własności, które mają obecnie formę papierową.
(35) Pomimo wysiłków, jakie Grecja poczyniła również w kontekście kryzysu energetycznego, państwo to nadal jest w dużym stopniu uzależnione od paliw kopalnych, przy czym ropa naftowa stanowi do 52 %, a gaz - 24 % koszyka energetycznego w 2021 r. Aby przyspieszyć dekarbonizacj ę, Grecja mogłaby realizować dalej szereg działań, które opierają się na inwestycjach i reformach stanowiących część greckiego planu odbudowy i zwiększania odporności i wykraczaj ą poza te inwestycje i reformy. Grecja mogłaby przyspieszyć rozwój energii ze źródeł odnawialnych przez ustanowienie i uzupełnienie ram prawnych w celu promowania rozwoju infrastruktury wodoru odnawialnego i morskiej energii wiatrowej. Konieczne są dalsze wysiłki, aby przyspieszyć rozwój ram prawnych i regulacyjnych dotyczących biometanu oraz przekształcić dostępny potencjał zrównoważonego biometanu w rzeczywistą zdolność produkcyjną pozwalającą zrównoważyć import gazu ziemnego.
(36) W miarę integracji większej ilości odnawialnych źródeł energii niezbędne będą dalsze inwestycje zmierzające do zwiększenia zdolności magazynowania i przepustowości sieci, aby zapewnić równowagę sieci elektroenergetycznej. Wspólne systemy wynagrodzeń i promowanie systemów "za licznikiem" mogłyby być ważnymi narzędziami wspierania terminowego i realnego zwiększenia pojemności magazynowej. Aby uniknąć konieczności ograniczania odnawialnych źródeł energii, można by utworzyć dodatkowe elektroenergetyczne połączenia międzysys- temowe z krajami sąsiadującymi. Jeżeli chodzi o dalsze wdrażanie odnawialnych źródeł energii, ważne będzie pełne egzekwowanie nowych ram prawnych przyjętych w 2022 r., które upraszczają i przyspieszają proces wydawania zezwoleń na projekty dotyczące energii odnawialnej i magazynowania. Ponadto promowanie systemów konsumpcji własnej, w tym rozszerzenie wsparcia na instalację systemów fotowoltaicznych z bateriami, oraz społeczności energetycznych mogłoby przyczynić się do zwiększenia społecznej akceptacji wdrażania odnawialnych źródeł energii.
(37) Grecja mogłaby również rozszerzyć zakres i ambicje istniejących środków na rzecz oszczędności energii oraz ograniczyć wysoki poziom ubóstwa energetycznego. Zużycie gazu ziemnego w Grecji w okresie między sierpniem 2022 r. a marcem 2023 r. spadło o 22 % w porównaniu ze średnim zużyciem gazu w tym samym okresie w ciągu poprzednich pięciu lat, który to wynik jest wyższy od celu określonego w rozporządzeniu Rady (UE) 2022/1369 18 , jakim była redukcja o 15 %. Grecja mogłaby kontynuować wysiłki na rzecz tymczasowego zmniejszenia popytu na gaz do dnia 31 marca 2024 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) 2023/706 19 .
(38) Wprowadzenie nowych instrumentów finansowych, takich jak aukcje efektywności energetycznej, mogłoby być ukierunkowane na bardziej efektywne objęcie zakresem istniejących programów wsparcia renowacji gospodarstw domowych dotkniętych ubóstwem energetycznym. Udział inteligentnych liczników w Grecji jest znacznie niższy od średniej unijnej (3 % w porównaniu z 54 %, dane z 2021 r.) i mógłby zostać zwiększony, ponieważ umożliwia konsumentom aktywne uczestnictwo w rynku i wspieranie reagowania na popyt. W pewnych sektorach, takich jak transport i gospodarka wodna, istnieje ponadto znaczny margines możliwości oszczędności energii, ponieważ są one nadal w dużym stopniu uzależnione od ropy naftowej.
(39) Niedobory siły roboczej i kwalifikacji w sektorach i zawodach mających kluczowe znaczenie dla zielonej transformacji, w tym w dziedzinie wytwarzania, wdrażania i serwisowania technologii neutralnych emisyjnie, znacznie utrudniaj ą przechodzenie na gospodarkę neutralną emisyjnie. Wysokiej jakości systemy kształcenia i szkolenia, które reagują na zmieniające się potrzeby rynku pracy, oraz ukierunkowane środki w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji są kluczowe dla ograniczenia niedoborów kwalifikacji oraz promowania włączenia i realokacji siły roboczej. W celu uwolnienia niewykorzystanej podaży pracy środki te należy udostępnić zwłaszcza osobom najmocniej odczuwaj ącym skutki zielonej transformacji oraz w sektorach i regionach najbardziej dotkniętych tą transformacj ą. W Grecji niedobór umiejętności ekologicznych jest obecnie najbardziej widoczny w sektorze budowlanym, który ma duże znaczenie dla zielonej transformacji, oraz w odniesieniu do konkretnych zawodów technicznych. Ponadto nadal istnieje pole dla dalszych działań w celu zwiększenia szans na zatrudnienie młodych ludzi i kobiet. Zwiększenie zdolności administracyjnych publicznych służb zatrudnienia przy jednoczesnym rozszerzeniu stosowania zindywidualizowanego podej ścia do osób poszukujących pracy może przyczynić się do poprawy wyników w zakresie zatrudnienia tych grup oraz do wspierania płynnej i sprawiedliwej transformacji.
(40) W świetle dokonanej przez Komisję oceny Rada przeanalizowała program stabilności na 2023 r., a jej opinia 20 znajduje odzwierciedlenie w zaleceniu 1.
(41) W świetle bliskich powiązań między gospodarkami państw członkowskich strefy euro oraz z uwagi na ich wspólny wkład w funkcjonowanie unii gospodarczej i walutowej Rada zaleciła, by państwa członkowskie strefy euro podjęły działania, w tym za pośrednictwem planów odbudowy i zwiększania odporności, mające na celu: (i) utrzymanie długookresowej zdolności do obsługi długu i powstrzymanie się od szerokiego wsparcia popytu zagregowanego w 2023 r., lepsze ukierunkowanie środków polityki fiskalnej służących łagodzeniu skutków wysokich cen energii oraz zastanowienie się nad odpowiednimi sposobami wycofania wsparcia, gdy zmniejszy się presja w zakresie cen energii; (ii) utrzymanie wysokiego poziomu inwestycji publicznych oraz promowanie inwestycji prywatnych, aby wspierać zieloną i cyfrową transformacj ę; (iii) wspieranie dynamiki płac, która łagodzi spadek siły nabywczej przy jednoczesnym ograniczeniu efektu drugiej rundy w odniesieniu do inflacji, dalsze udoskonalanie aktywnej polityki rynku pracy i rozwiązanie problemu niedoboru wykwalifikowanej kadry; (iv) poprawę otoczenia działalności gospodarczej oraz zapewnienie, by wsparcie w dziedzinie energii dla przedsiębiorstw było racjonalne pod względem kosztów, tymczasowe i ukierunkowane na rentowne przedsiębiorstwa oraz utrzymało zachęty do zielonej transformacji oraz (v) zachowanie stabilności makrofinansowej i monitorowanie ryzyka, a jednocześnie kontynuację prac nad dokończeniem budowy unii bankowej. W przypadku Grecji zalecenia 1, 2, 3 i 4 przyczyniaj ą się do realizacji pierwszego, drugiego i trzeciego, czwartego i piątego zalecenia, określonych w zaleceniu dla strefy euro na 2023 r.
(42) W świetle dokonanej przez Komisję szczegółowej oceny sytuacji i niniejszej ewaluacji Rada przeanalizowała krajowy program reform na 2023 r. i program stabilności na 2023 r. Zalecenia Rady na mocy art. 6 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 znajdują odzwierciedlenie w zaleceniu 1. Polityki, o których mowa w zaleceniu 1, pomagają zaradzić podatnościom na zagrożenia związanym z zadłużeniem sektora instytucji rządowych i samorządowych, pozycją zewnętrzną i kredytami zagrożonymi. Zalecenie 2 przyczynia się do realizacji zalecenia 1. Polityki, o których mowa w zaleceniu 1, przyczyniaj ą się zarówno do korygowania zakłóceń równowagi, jak i do realizacji zaleceń określonych w zaleceniu dla strefy euro na 2023 r., zgodnie z motywem 41,
1 Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1.
2 Dz.U. L 306 z 23.11.2011, s. 25.
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Dz.U. L 57 z 18.2.2021, s. 17).
4 Zalecenie Rady z dnia 16 maja 2023 r. w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro (Dz.U. C 180 z 23.5.2023, s. 1).
5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/435 z dnia 27 lutego 2023 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2021/241 w odniesieniu do rozdziałów REPowerEU w planach odbudowy i zwiększania odporności oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1303/2013, (UE) 2021/1060 i (UE) 2021/1755 oraz dyrektywy 2003/87/WE (Dz.U. L 63 z 28.2.2023, s. 1).
6 ST 10152/2021 INIT; ST 10152/2021 ADD 1.
7 Zalecenie Rady z dnia 18 czerwca 2021 r. zawieraj ące opinię Rady na temat przedstawionego przez Grecję programu stabilności na 2021 r. (Dz.U. C 304 z 29.7.2021, s. 33).
8 Kurs polityki fiskalnej jest mierzony zmianą wydatków pierwotnych (po skorygowaniu o działania dyskrecjonalne po stronie dochodów), z wyłączeniem tymczasowych działań nadzwyczajnych wynikających z kryzysu związanego z COVID-19, lecz z uwzględnieniem wydatków finansowanych z bezzwrotnego wsparcia (dotacji) w ramach Instrumentu oraz z innych funduszy unijnych, w stosunku do średniookresowego wzrostu potencjalnego. Więcej szczegółowych informacji można znaleźć w ramce 1 w tablicach statystycznych w dziedzinie fiskalnej.
9 Inne wydatki kapitałowe finansowane z zasobów krajowych miały neutralny wpływ, który wyniósł 0,0 p.p. PKB.
10 Podana wartość liczbowa odzwierciedla poziom rocznych kosztów budżetowych tych środków, w tym bieżących dochodów i wydatków, a także - w stosownych przypadkach - środków w zakresie nakładów inwestycyjnych.
11 Zalecenie Rady z dnia 12 lipca 2022 r. w sprawie krajowego programu reform Grecji na 2022 r., zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Grecję programu stabilności na 2022 r. (Dz.U. C 334 z 1.9.2022, s. 60).
12 Na podstawie prognozy Komisji z wiosny 2023 r. średniookresowy (średnia z 10 lat) wzrost produktu potencjalnego Grecji szacuje się na 4,8 % w ujęciu nominalnym.
13 Przewiduje się, że pozostałe wydatki kapitałowe finansowane zasobów krajowych będą miały ekspansywny wpływ, który wyniesie 0,1 pp. PKB.
14 Art. 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 1466/97, wymaga również korekty przekraczającej wartość 0,5 % PKB w przypadku państw członkowskich o poziomie długu publicznego przekraczającym 60 % PKB lub z istotnym ryzykiem dotyczącym długookresowej zdolności do obsługi długu.
15 Wydatki pierwotne netto definiuje się jako wydatki finansowane z zasobów krajowych po skorygowaniu o działania dyskrecjonalne po stronie dochodów i z wyłączeniem wydatków z tytułu odsetek oraz cyklicznych wydatków związanych z bezrobociem.
16 W dniu 16 maja 2023 r. Grecja złożyła trzeci wniosek o płatność dotyczący wsparcia w formie dotacji i Komisja jest w trakcie jego oceny.
17 W przypadku dotacji kwoty wypłacone na bezzwrotne wsparcie finansowe (z wyłączeniem płatności zaliczkowych) wynoszą 3 436 mln EUR, a wypłacone kwoty na wsparcie w formie pożyczki (z wyłączeniem płatności zaliczkowych) wynoszą 3 690 mln EUR.
18 Rozporządzenie Rady (UE) 2022/1369 z dnia 5 sierpnia 2022 r. w sprawie skoordynowanych środków zmniejszających zapotrzebowanie na gaz (Dz.U. L 206 z 8.8.2022, s. 1).
19 Rozporządzenie Rady (UE) 2023/706 z dnia 30 marca 2023 r. zmieniające rozporządzenie (UE) 2022/1369 w odniesieniu do przedłużenia okresu zmniejszenia zapotrzebowania w kontekście środków zmniejszaj ących zapotrzebowanie na gaz oraz w odniesieniu do zwiększenia sprawozdawczości i monitorowania realizacji tych środków (Dz.U. L 93 z 31.3.2023, s. 1).
20 Na podstawie art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1466/97.
21 Co zgodnie z szacunkami odpowiada rocznej korekcie strukturalnego salda budżetowego w wysokości co najmniej 0,3 % PKB w 2024 r., jak opisano w motywie 24.
