Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 września 2016 r. w sprawie polityki spójności i strategii dotyczących badań naukowych i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji (RIS3) (2015/2278(INI)).

Polityka spójności i strategie dotyczące badań naukowych i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji

P8_TA(2016)0320

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 września 2016 r. w sprawie polityki spójności i strategii dotyczących badań naukowych i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji (RIS3) (2015/2278(INI))

(2018/C 204/01)

(Dz.U.UE C z dnia 13 czerwca 2018 r.)

Parlament Europejski,

-
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 4, 162 i 174-178,
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 1  (zwane dalej "rozporządzeniem w sprawie wspólnych przepisów"),
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu "Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia" oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 2 ,
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 3 ,
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu "Europejska współpraca terytorialna" 4 ,
-
uwzględniając Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania 5 ,
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1300/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1084/2006 6 ,
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 7 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2014 r. w sprawie inteligentnej specjalizacji: tworzenie sieci doskonałości na rzecz skutecznej polityki spójności 8 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2015 r. w sprawie inwestycji na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii 9 ,
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 lutego 2016 r. zatytułowany "Plan inwestycyjny dla Europy: nowe wytyczne dotyczące łączenia funduszy strukturalnych i i inwestycyjnych z EFIS",
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 czerwca 2014 r. zatytułowany "Badania naukowe i innowacje jako źródło ponownego wzrostu gospodarczego" (COM(2014)0339),
-
uwzględniając szóste sprawozdanie Komisji w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej z dnia 23 lipca 2014 r. zatytułowane "Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia",
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 listopada 2014 r. zatytułowany "Plan inwestycyjny dla Europy" (COM(2014)0903),
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 grudnia 2015 r. zatytułowany "Inwestycje na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego - maksymalizowanie wkładu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych" (COM(2015)0639),
-
uwzględniając przewodnik opublikowany przez Komisję w 2014 r. zatytułowany "Enabling synergies between European Structural and Investment Funds, Horizon 2020 and other research, innovation and competitiveness-related Union programmes" ("Tworzenie synergii między europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, programem ramowym »Horyzont 2020« i innymi unijnymi programami w obszarze badań naukowych, innowacji i konkurencyjności"),
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 października 2010 r. zatytułowany "Polityka regionalna jako czynnik przyczyniający się do inteligentnego rozwoju w ramach strategii Europa 2020" - (COM(2010)0553),
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 września 2013 r. zatytułowany "Mierzenie poziomu innowacyjności w Europie: w kierunku nowego wskaźnika" (COM(2013)0624),
-
uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 4 maja 2012 r. zatytułowaną "Aktywne starzenie się: innowacje - inteligentna opieka zdrowotna - lepsze życie" 10 ,
-
uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 30 maja 2013 r. zatytułowaną "Zlikwidować przepaść innowacyjną" 11 ,
-
uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 7 października 2014 r. zatytułowaną "Środki wspierające tworzenie ekosystemów sprzyjających zakładaniu nowych przedsiębiorstw sektora zaawansowanych technologii" 12 ,
-
- uwzględniając dokument roboczy służb Komisji opublikowany w 2014 r. zawierający wytyczne dla decydentów i organów wykonawczych zatytułowane "Tworzenie synergii między europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, programem ramowym »Horyzont 2020« i innymi unijnymi programami w obszarze badań naukowych, innowacji i konkurencyjności" (SWD(2014)0205),
-
uwzględniając projekt pilotażowy "Polityka spójności i synergie z funduszami przeznaczonymi na badania naukowe i rozwój: »schody do doskonałości«",
-
uwzględniając działania przygotowawcze Parlamentu Europejskiego w regionie Macedonii Wschodniej i Tracji,
-
uwzględniając art. 52 Regulaminu,
-
uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A8-0159/2016),
A.
mając na uwadze, że w obecnych czasach kryzysu gospodarczego, finansowego i społecznego UE musi zintensyfikować swoje wysiłki w celu osiągnięcia inteligentnego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu;
B.
mając na uwadze, że intensyfikowanie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji to jeden z priorytetów inwestycyjnych w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) na lata 2014-2020; mając na uwadze, że wsparcie na rzecz innowacji jest znacząco zróżnicowane w UE i poszczególnych państwach członkowskich, w szczególności zaś w zakresie wykorzystania wiedzy i technologii w promowaniu innowacji;
C.
mając na uwadze, że w okresie programowania na lata 2014-2020 państwa członkowskie są po raz pierwszy zobowiązane do opracowania krajowych lub regionalnych strategii inteligentnej specjalizacji poprzez zaangażowanie krajowych i regionalnych instytucji zarządzających i zainteresowanych stron, takich jak instytucje szkolnictwa wyższego, przedstawiciele przemysłu i partnerzy społeczni, w proces odkrywania potencjału innowacyjności przedsiębiorstw;
D.
mając na uwadze, że inteligentna specjalizacja łączy i zbliża różne strategie polityczne, w tym w zakresie przedsiębiorczości, kształcenia i innowacji, w celu identyfikacji i wyboru przez regiony priorytetowych obszarów ich rozwoju i powiązanych inwestycji poprzez koncentrację na ich mocnych stronach oraz przewadze komparatywnej;
E.
mając na uwadze, że strategie RIS3 powinny przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności gospodarki europejskiej, rozwoju europejskiej wartości dodanej w ramach innowacji, ułatwienia tworzenia większej liczby lepszych miejsc pracy i uwzględniania nowych doświadczeń; mając na uwadze, że powinny one przyczynić się do rozpowszechniania dobrych praktyk i stymulowania nowego ducha przedsiębiorczości, w połączeniu z funkcjonującym jednolitym rynkiem cyfrowym i inteligentną specjalizacją, które mogłyby prowadzić do nowych umiejętności, zasobów wiedzy, innowacji i tworzenia miejsc pracy w celu lepszego wykorzystania wyników badań naukowych i czerpania korzyści z wszystkich form innowacji;
F.
mając na uwadze, że rozwój strategii RIS3 wymaga procesu rozwoju mechanizmów zarządzania opartego na porozumieniu zainteresowanych stron określających miejscowe obszary największego potencjału strategicznego, wyznaczających strategiczne priorytety i przewidujących skuteczne usługi wsparcia dla przedsiębiorstw w celu maksymalizacji potencjału rozwoju opartego na wiedzy w regionie;
G.
mając na uwadze, że strategia RIS3 przyczynia się do wydajnego wykorzystania funduszy UE i uwalnia potencjał wszystkich regionów Unii, pomagając tym samym UE w zwalczaniu luk innowacyjnych, zarówno na szczeblu międzynarodowym, jak i wewnętrznym, aby stała się ona bardziej konkurencyjna w wymiarze globalnym;
H.
mając na uwadze, że terminowy i pomyślny rozwój strategii RIS3 w państwach członkowskich w dużym stopniu zależy od ich rosnącego potencjału administracyjnego w zakresie programowania, sporządzania budżetu, wdrażania i oceny ram politycznych w celu zwiększenia prywatnych inwestycji w badania, rozwój i innowacje; mając na uwadze, że rozwój ten musi uwzględniać fakt, że wstępne oceny strategii inteligentnej specjalizacji niosą jak dotąd niejednoznaczny przekaz, zwłaszcza w odniesieniu do wyboru priorytetów, co jest często postrzegane jako zbyt ogólne lub niewystarczająco związane z regionalnymi strukturami w zakresie gospodarki i innowacji i oznacza konieczność usprawnienia strategii inteligentnej specjalizacji pod tym względem;
I.
mając na uwadze, że platforma RIS3 wspiera oddolną partnerską wymianę oraz transfer wiedzy między uczestniczącymi regionami; mając na uwadze, że procesowi temu należy nadać priorytetowe znaczenie, jeżeli chodzi o przyszłe opracowywanie i wdrażanie inicjatyw w zakresie inteligentnej specjalizacji;

Kluczowe znaczenie RIS3 dla wkładu polityki spójności w osiągnięcie celów strategii "Europa 2020"

1.
podkreśla, że strategie inteligentnej specjalizacji ułatwiają koncentrację tematyczną i programowanie strategiczne europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (funduszy ESI) oraz powodują zwiększenie ukierunkowania na rezultaty w praktyce, przyczyniając się w ten sposób do osiągania celów strategii "Europa 2020"; podkreśla, że celem tych strategii jest uzyskanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego opartego na wiedzy oraz wysokiej jakości miejsc pracy we wszystkich regionach, nie tylko w regionach dobrze rozwiniętych, ale i będących w okresie przejściowym oraz w regionach słabiej rozwiniętych i na obszarach wiejskich oraz w regionach wyspiarskich;
2.
domaga się, aby nowe przepisy dotyczące warunków wstępnych przyznawania funduszy ESI były w pełni respektowane, co pozwoli zapewnić skuteczność strategii inteligentnej specjalizacji;
3.
wzywa wszystkie zaangażowane podmioty do rozwijania RIS3 na bazie analiz obecnych zdolności, aktywów i kompetencji każdego regionu, do skoncentrowania się na procesie odkrywania potencjału innowacyjności przedsiębiorstw w celu wyszukania pojawiających się nisz lub przewagi komparatywnej sprzyjających inteligentnej specjalizacji, do unikania wymuszonej i sztucznej nadmiernej specjalizacji, a także do wzmocnienia partnerstwa sektora publicznego i prywatnego przy jednoczesnym unikaniu ewentualnych konfliktów interesów między sektorem prywatnym i publicznym;
4.
popiera szeroką definicję innowacji jako przeobrażenia koncepcji w nowy lub udoskonalony produkt bądź w nową lub udoskonaloną usługę wprowadzaną na rynek, w nowy lub udoskonalony proces operacyjny wykorzystywany w przemyśle i handlu lub w nowe podejście do usług społecznych;
5.
apeluje do regionów o opracowanie planów w zakresie innowacyjnych usług wsparcia uzupełniających lub zastępujących obecne usługi wsparcia, aby zapewnić danemu regionowi największy potencjał konkurencyjny, pomóc przedsiębiorstwom w zdobywaniu nowej wiedzy i technologii w celu utrzymania konkurencyjności, oraz dopilnować, by zasoby przeznaczone na badania i innowacje osiągnęły masę krytyczną;
6.
apeluje do Komisji o dostosowanie ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych, tak aby europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne mogły oferować warunki "pieczęci doskonałości";
7.
wzywa władze krajowe do inwestowania w regionalną eksplorację informacji i dużych zbiorów danych, tak aby mogły wykazać wyjątkową przewagę konkurencyjną regionów i zrozumieć tendencje dotyczące regionalnych przedsiębiorstw w globalnym łańcuchu wartości;
8.
jest zdania, że platforma S3, utworzona przez DG REGIO Komisji i zlokalizowana w Sewilli, odgrywa kluczową rolę w doradztwie dla regionów i określaniu wartości odniesienia dotyczących ich strategii innowacji, wspierając regiony słabiej rozwinięte oraz wzmacniając wielopoziomowe zarządzanie i synergie między regionami poprzez przekazywanie informacji, metod, wiedzy i porad krajowym i regionalnym decydentom; podkreśla, że platforma ta powinna na bieżąco aktualizować swoją bazę danych, uwzględniając lokalne potrzeby, specyfikę oraz priorytety regionów i miast;
9.
jest zdania, że platforma inteligentnej specjalizacji (S3) w Sewilli powinna zwrócić szczególną uwagę na słabiej rozwinięte regiony, a zwłaszcza pomagać im w kształtowaniu strategii i kierowaniu nimi;
10.
uważa, że mniejsze regiony mają większe problemy z rozwijaniem i wdrażaniem strategii, i apeluje o opracowanie wniosków w celu zwiększenia wsparcia dla takich regionów, aby usprawnić wdrażanie strategii S3 oraz wymianę najlepszych praktyk;
11.
z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja w ostatnim czasie skupiła się na regionach, które mają zaległości, w tym w ramach niedawnego projektu pilotażowego objętego działaniem przygotowawczym Parlamentu Europejskiego w regionie Macedonii Wschodniej i Tracji rozszerzonym na regiony w ośmiu państwach członkowskich do roku 2017;
12.
z zadowoleniem przyjmuje kontynuację funkcjonowania platformy regionalnego monitorowania innowacji (RIM Plus), ustanowionej przez Dyrekcję Generalną Komisji ds. Wzrostu, a także utworzenie obserwatorium badań naukowych i innowacji przez DG RTD oraz różnego rodzaju związane z polityką ośrodki wiedzy w ramach DG JRC (KE), dostarczających krajowym i regionalnym podmiotom kompleksowych danych, wskaźników i wytycznych w ramach platformy S3;
13.
oczekuje na przyszłe szczegóły dotyczące Europejskiej Rady ds. Innowacji w celu utworzenia punktu kompleksowej obsługi dla podmiotów działających w zakresie innowacji, a tym samym mostu między osiągnięciami nauki a potrzebami przedsiębiorstw i władz publicznych w Europie;
14.
przypomina, że finansowanie publiczne to nadal potężna siła napędowa dla innowacji; apeluje do właściwych władz o ostrożność przy poświęcaniu większej uwagi instrumentom finansowym, ponieważ finansowanie innowacji powinno odbywać się nie tylko w oparciu o dotacje, ale również z wykorzystaniem zdolności do pozyskiwania alternatywnych źródeł, takich jak pożyczki i gwarancje, przy jednoczesnym zachowaniu równowagi między dotacjami i źródłami alternatywnymi (finansowaniem publicznym i prywatnym);

Wielopoziomowy system zarządzania i jego potencjał

15.
z przykrością stwierdza, że niektóre państwa członkowskie zadecydowały o stosowaniu krajowych strategii RIS3, nie dając władzom lokalnym i regionalnym możliwości przedstawienia swojego stanowiska, osłabiając w ten sposób oddolny proces odkrywania potencjału innowacyjności przedsiębiorstw, który powinien zawierać się w strategii RIS3; podkreśla znaczenie podejścia regionalnego, ponieważ RIS3 mogą być wdrożone skutecznie wyłącznie w oparciu o zasoby lokalne i regionalne; apeluje do odnośnych państw członkowskich o ponowne rozważenie zastąpienia krajowej strategii RIS3 strategiami regionalnymi, aby nie przegapić szans na osiągnięcie wzrostu gospodarczego, i domaga się - jeżeli będzie to wskazane -lepszej koordynacji między strategiami S3 na szczeblu krajowym i regionalnym w celu dostosowania ich w razie konieczności do przyszłych potrzeb i wymogów w zakresie zrównoważonego rozwoju, w szczególności w sektorze spożywczym i energetycznym; ubolewa, że zasada partnerstwa zawarta w art. 5 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów nie była zawsze przestrzegana; apeluje do państw członkowskich o poszanowanie zasady partnerstwa na wszystkich etapach opracowywania i wdrażania umowy partnerstwa i programów operacyjnych;
16.
jest zdania, że jakość współpracy administracji z zainteresowanymi podmiotami z regionu ma decydujący wpływ na powodzenie strategii RIS3 i znacząco zmniejsza ryzyko nieprawidłowego wyboru priorytetów; podkreśla przy tym znaczenie konsultacji z przedsiębiorstwami, w szczególności MŚP, ponieważ "wizja innowacyjna" może zostać z powodzeniem zrealizowana tylko wtedy, gdy przedsiębiorstwa także będą dysponować odpowiednim potencjałem jej wdrażania w praktyce;
17.
podkreśla znaczenie lepszej koordynacji między wszystkimi szczeblami zarządzania w celu wspierania koncepcji podejścia oddolnego w strategiach regionalnych, z uwzględnieniem wszystkich organów i zainteresowanych stron w obszarze inteligentnej specjalizacji, a także ekspertów, społeczeństwa obywatelskiego i użytkowników końcowych, w celu przełamania "myślenia tunelowego"; zwraca uwagę na fakt, że niedostosowanie odnośnych regulacji w państwach członkowskich stwarza przeszkody w realizacji inwestycji w dziedzinie badań naukowych i innowacji;
18.
wskazuje na ograniczoną rolę, jaką społeczeństwo obywatelskie odegrało w odniesieniu do strategii RIS3, i apeluje o zwiększenie jego udziału za pośrednictwem platform i partnerstw współpracy, ponieważ może to pomóc w lepszym kształtowaniu strategii, wzmocnieniu współpracy ze społeczeństwem i prowadzić do lepszego zarządzania;
19.
podkreśla znaczenie zapewnienia podczas całego procesu wdrożenia ścisłej koordynacji pomiędzy programami operacyjnymi a RIS3;
20.
wzywa do wzmożenia dialogu i współpracy między instytucjami UE (PE i Radą), a także na szczeblu wykonawczym (Komisja i krajowe organy wykonawcze) w celu stworzenia ram sprzyjających innowacyjności i badaniom oraz wzmocnienia wdrażania strategii RIS3 w kontekście zbliżającego się przeglądu wieloletnich ram finansowych 2014 r.;
21.
zwraca się do Komisji i do pozostałych istniejących organów o udzielenie dodatkowego wsparcia potrzebującym go państwom członkowskim w związku z wdrażaniem strategii RIS3;
22.
wzywa do stałych wysiłków zmierzających do zmiany mentalności oraz do ciągłego promowania innowacyjnych kierunków polityki w celu zwiększenia wewnątrzregionalnej, międzyregionalnej, ponadregionalnej, transgranicznej i międzynarodowej współpracy, między innymi poprzez makroregiony, za pośrednictwem istniejących narzędzi, takich jak INTERREG, aby kontynuować wzmacnianie europejskiej wartości dodanej w ramach strategii;
23.
przypomina, że należy podkreślić znaczenie innowacji społecznych, które mogą pomóc w tworzeniu nowych modeli biznesowych oraz kultury prowadzenia działalności biznesowej, zapewniając w ten sposób odpowiednie otoczenie dla wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym;
24.
wzywa Komisję, by wystosowała łączny komunikat w sprawie wartości dodanej strategii RIS3 oraz ich wdrażania w programach operacyjnych, w związku z propozycjami w sprawie dalszych działań w siódmym sprawozdaniu w sprawie spójności;
25.
ubolewa nad brakiem współpracy międzyregionalnej w oparciu o system inteligentnej specjalizacji; zauważa, że wspólne ramy strategiczne oferują możliwość wykorzystania do 15 % funduszy w ramach rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Fundusz Spójności, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejski Fundusz Morski i Rybacki) na taką współpracę poza własnym regionem; podkreśla, że art. 16.3 sprawozdania "Inwestycje na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego - maksymalizowanie wkładu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych" świadczy o tym, że jak dotąd nie wykorzystano w pełni tych możliwości; wzywa państwa członkowskie i władze regionalne, aby w większym stopniu wykorzystywały oferowane możliwości;
26.
wzywa do stworzenia mechanizmów w zakresie elastyczności i koordynacji, które powiążą wyniki procesu RIS3 z wdrażaniem programu "Horyzont 2020" i innych programów; zachęca regiony, aby angażowały się w różne formy współpracy ponadnarodowej, takie jak inicjatywa "Vanguard", "pieczęć doskonałości", platforma wymiany wiedzy (KEP), platformy S3, schody ku doskonałości i regionalne systemy innowacji ośrodków kolokacji Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT); wzywa do ułatwiania rozwoju strategicznych partnerstw klastrów z myślą o pobudzeniu inwestycji, zacieśnieniu koordynacji, uzyskaniu synergii i stymulowaniu wymiany poglądów w celu uniknięcia powielania i nieefektywnego wydatkowania środków publicznych;
27.
zachęca instytucje krajowe i europejskie, by kontynuowały monitorowanie tzw. przepaści innowacyjnej, która istnieje nie tylko pomiędzy państwami członkowskimi oraz regionami NUTS 2, ale również w coraz większym zakresie w obrębie państw członkowskich;
28.
uważa, że należy uprościć procedury oraz zredukować zatory w procesie administracyjnym strategii;
29.
wzywa odpowiednie władze wszystkich szczebli do uproszczenia procedur i ograniczenia wąskich gardeł w procesie administracyjnym strategii; zachęca do inwestycji w kapitał ludzki, w tym poprzez unijne partnerstwa międzyregionalne, w celu zwiększenia zdolności administracyjnych oraz zapewnienia skuteczności zarządzania procesem RIS3, jego realizacji i monitorowania przy jednoczesnym unikaniu tworzenia kolejnych warstw administracji; zachęca władze do priorytetowego potraktowania tych badań i innowacji w regionie, które posiadają taki potencjał, a na które inwestycje w tej dziedzinie nie są wystarczające;
30.
wzywa regiony i państwa członkowskie do częstszego korzystania z budżetu dostępnego dla pomocy technicznej w celu zapewnienia skutecznej i sprawnej realizacji RIS3;
31.
przypomina, że strategie inteligentnej specjalizacji powinny być również ważnym instrumentem walki z wyzwaniami społecznymi, środowiskowymi, klimatycznymi i energetycznymi, a także ważnym instrumentem rozpowszechniania wiedzy oraz dywersyfikacji technologicznej;

Usprawnienie synergii na rzecz wzrostu i tworzenia miejsc pracy

32.
krytykuje brak synergii pomiędzy funduszami ESI i innymi instrumentami finansowymi UE, co utrudnia koordynację oraz zachowanie spójności i integracji finansowania unijnego, a także skutkuje osłabieniem ich wyników i wpływu; domaga się poświęcenia większej uwagi sposobom poprawy strategicznego podejścia do synergii oraz uwzględniania łączenia, komplementarności i potencjału instrumentów finansowania w sposób zapewniający pełne wykorzystanie gwarancji UE na rzecz finansowania platform inwestycji oraz dokładniejszego zbadania tych sposobów;
33.
podkreśla potrzebę kontynuowania i pogłębienia podejścia tzw. potrójnej i poczwórnej spirali do inteligentnej specjalizacji na poziomie regionalnym, w które zaangażowane byłyby administracja publiczna, przedsiębiorstwa, uniwersytety i obywatele; podkreśla, że należy wzmocnić rolę dwóch ostatnich zespołów uczestników (tzn. wyższych uczelni / instytutów badawczych i organizacji obywateli) w nowych programach unijnych i w nowych rodzajach finansowania;
34.
wzywa do udzielenia większego wsparcia MŚP oraz nowym przedsiębiorstwom, jako że znaczna ich większość przoduje, jeżeli chodzi o radykalne innowacje, a także walnie przyczynia się do wyszukiwania lokalnych talentów w wielu dziedzinach oraz do zatrudniania ludzi młodych;
35.
zachęca do stałego poszukiwania wiarygodnych wskaźników monitorowania wyników innowacji na wszystkich poziomach zarządzania poprzez skuteczniejsze mobilizowanie i koordynowanie zasobów Eurostatu oraz innych odnośnych dyrekcji generalnych Komisji, z uwzględnieniem również osiągnięć OECD, ESPON oraz innych podmiotów w tej dziedzinie, takich jak krajowe urzędy statystyczne;
36.
podkreśla, że skoordynowane i komplementarne wykorzystanie funduszy ESI w połączeniu ze środkami programu "Horyzont 2020" i EFIS zgodnie z opublikowanymi przez Komisję w lutym 2016 r. wytycznymi w sprawie komplementarności europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych zapewnia doskonałe warunki do pobudzenia innowacji na szczeblu regionalnym, krajowym i unijnym poprzez zwiększanie atrakcyjności inwestycji w badania i innowacje w celu przyciągnięcia kapitału prywatnego jako wsparcia uzupełniającego finansowanie publiczne; wzywa władze lokalne i regionalne do jak najlepszego wykorzystania możliwości łączenia tych narzędzi;
37.
wzywa do działania w celu uzyskania informacji niezbędnych do osiągnięcia synergii między poszczególnymi obszarami polityki i instrumentami dostępnymi w ramach RIS3, takimi jak polityka spójności na lata 2014-2020, platforma inteligentnej specjalizacji, Europejskie Centrum Monitorowania Klastrów, Europejskie Partnerstwo Innowacji, Europejskie Forum Strategii, kluczowe technologie prorozwojowe oraz infrastruktury badawcze;
38.
zachęca regiony wdrażające strategie RIS3 do umocnienia otwartej mentalności innowacyjnej oraz współpracy ekosystemowej w oparciu o model tzw. poczwórnej spirali;
39.
podkreśla znaczenie dostosowywania edukacji i badań naukowych do rzeczywistych potrzeb rynku w celu zapewnienia, by nowe innowacje odpowiadały wyzwaniom i przyczyniały się do wzrostu gospodarczego;

Inteligentne miasta jako katalizatory RIS3

40.
ponownie zwraca uwagę na kluczową rolę, którą obszary miejskie w UE mają do odegrania w rozwoju gospodarczym i społecznym Unii, działając jako węzły dla różnych podmiotów i sektorów, łącząc wyzwania i możliwości inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz stanowiąc wiodące siły w zintegrowanej polityce nastawionej na dany obszar; wskazuje na znaczenie obszarów miejskich jako czynników katalizujących zasoby ludzkie, infrastrukturę i potencjał inwestycji w celu rozwijania klastrów na rzecz innowacyjności;
41.
wzywa Komisję, by opracowując unijny program dla miast w celu stworzenia synergii oraz silnych powiązań umożliwiających skuteczne wykorzystywanie zasobów, uwzględniła RIS3 oraz inne programy w zakresie innowacji, ze szczególnym uwzględnieniem zintegrowanych inwestycji terytorialnych;
42.
podkreśla, jak ważne jest ułatwianie innowacyjnej współpracy międzysektorowej, współpracy opartej na tzw. potrójnej spirali oraz współpracy transgranicznej związanej z wyzwaniami europejskimi w zakresie sprawiania, by regiony i miasta stawały się inteligentniejsze, bardziej ekologiczne, aby przyjemniej się w nich mieszkało i pracowało;
43.
podkreśla konieczność ciągłego rozwijania i rozszerzenia na całą Europę koncepcji "połączonych inteligentnych miast"; z zadowoleniem przyjmuje zamiar holenderskiej prezydencji UE, aby stworzyć podejście oddolne dające miastom, w koordynacji z władzami regionalnymi, możliwości opracowania agendy miejskiej UE oraz przejścia z poziomu inteligentnych miast na poziom doskonałych miast; popiera w tym kontekście przygotowania "paktu amsterdamskiego", w którym położono nacisk na trwały wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy, wspieranie powiązań między wszystkimi stronami, obywatelami i organizacjami społecznymi oraz promowanie zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu;
44.
zwraca uwagę na propagowanie różnego rodzaju współpracy pomiędzy miastami oraz systemów wymiany informacji w dziedzinie inteligentnej specjalizacji i innowacji, takich jak Open and Agile Smart Cities wspieranych przez Komisję;
45.
wspiera inicjatywy Komisji i Rady dotyczące agendy miejskiej UE w kontekście paktu amsterdamskiego; wzywa Komisję, by wspierała spójność polityki miejskiej i regionalnej; zwraca się do niej o wysunięcie w siódmego sprawozdaniu w sprawie spójności propozycji dostosowania do siebie inicjatyw "Inteligentne miasta" i RIS3 oraz stosowanych w ich ramach metod;

Monitorowanie i ocena

46.
zauważa, że chociaż większość regionów przyjęła RIS3, znacząca ich część musi kontynuować prace mające na celu spełnienie wymogów związanych z warunkami wstępnymi, a główne wyzwania dotyczą mechanizmu monitorowania, ram budżetowych i środków stymulowania inwestycji sektora prywatnego w badania naukowe i innowacje;
47.
przypomina decydentom lokalnym i regionalnym o znaczeniu przyjętego przez nich zobowiązania do stosowania RIS3 jako instrumentu przemian gospodarczych w ich regionie, przez co wpływają również na politykę UE;
48.
z zadowoleniem przyjmuje ukierunkowanie tych strategii regionalnych na obszary energii, zdrowia, technologii informacyjno-komunikacyjnych, zaawansowanych materiałów, żywności, usług, turystyki, zrównoważonych innowacji i transportu, gospodarki opartej na biomasie, systemów produkcyjnych oraz sektora kultury i sektora kreatywnego, a także na inne specjalizacje i szczególnie konkurencyjne sektory danego regionu; ubolewa jednak nad brakiem dostatecznej szczegółowości strategii i domaga się usprawnienia procesu wyznaczania priorytetów, aby uniknąć tym samym zagrożenia, że wszystkie strategie skupiać się będą na tych samych zagadnieniach; wzywa do opracowywania strategii nie tylko w dziedzinie zaawansowanej technologii, ale również technologii niskoemisyjnej oraz innowacji społecznych i zachęca wszystkie podmioty, by dążyły do krzyżowania się sektorów, jako że proces krzyżowania może pobudzać innowacje;
49.
jest zdania, że wspieranie krajowych obserwatoriów strategii inteligentnej specjalizacji może przyczynić się do budowania solidniejszych systemów wskaźników monitorowania RIS3, w szczególności jeżeli chodzi o metodykę i szkolenia;
50.
zauważa, że niektóre RIS3 są słabo udokumentowane, jeżeli chodzi o wykazanie ich wyjątkowych zalet w dziedzinie konkurencyjności w danym regionie, niektóre z nich nie dowodzą zdolności zaangażowanych podmiotów do wspierania innowacyjnych przedsiębiorstw lub badaczy w zakresie dostarczania badań stosowanych lub znalezienia komercyjnych zastosowań wyników badań; zwraca również uwagę, że niektóre regiony posiadają rozbudowane strategie oraz uproszczone wskaźniki monitorowania; nalega w związku z tym na zwiększenie zdolności władz publicznych do gromadzenia i oceny otrzymanych informacji, a także wzmożenia skoordynowanych wysiłków regionów i centralnych organów władzy na rzecz identyfikowania i standaryzacji istniejących już baz danych oraz ich udostępniania zainteresowanym podmiotom;
51.
wzywa UE i państwa członkowskie do wykorzystywania istniejących już narzędzi, takich jak wspólnotowe badanie na temat innowacji, do okresowego (rocznego i śródokresowego) monitorowania - zarówno ilościowego, jak i jakościowego - wdrażania strategii oraz do angażowania w ten proces wszystkich zainteresowanych podmiotów, w tym społeczeństwa obywatelskiego; zauważa, że zarówno regiony, jak i państwa członkowskie borykają się z podobnymi problemami w zakresie oceny monitorowania, oraz wzywa regiony do regularnego publikowania sprawozdań z realizacji swoich celów, co pozwoli lepiej ocenić oddziaływanie RIS3 oraz zagwarantować przejrzystość informacji z monitorowania oraz publicznego dostępu do nich; jest jednak świadomy, że strategie przyniosą skutki dopiero za wiele lat, w związku z czym wczesny monitoring powinien być dostosowany do rozsądnych oczekiwań;
52.
zachęca regiony i państwa członkowskie do aktywnego zaangażowania w terminowe wdrażanie planów działania, zważywszy na docelowy termin zachowania zgodności z warunkami wstępnymi przypadający na grudzień 2016 r.; zwraca się do nich o ustanowienie i wdrożenie własnego mechanizmu monitorowania w ramach stałego przeglądu RIS3, z ukierunkowaniem na określenie nisz inwestycyjnych, w obrębie których regionalne podmioty zajmujące się innowacjami będą mogły uzyskać przewagę konkurencyjną lub ją utrzymać;
53.
jest zdania, że wspólny udział w nadzorze i ocenie odnośnych instrumentów w obrębie RIS3, a także dostosowanie nadzoru i oceny do sprawozdawczości w ramach różnych instrumentów może tu znacząco pomóc; w związku z tym nawołuje wszystkie zainteresowane podmioty i decydentów do stworzenia synergii oraz do opracowania rozwiązań w zakresie gromadzenia i dokonywania syntezy danych ze strategii politycznych i instrumentów będących częścią konkretnych RIS3;
54.
przypomina, że dobra "strategia papierowa" nie przyniesie oczekiwanych rezultatów bez wdrożenia usług wsparcia dla przedsiębiorstw;

Główne wnioski i przyszłość RIS3

55.
wyraża ubolewanie, że jakkolwiek w strategiach RIS3 często uznaje się, że istnieje potrzeba wspierania przedsiębiorstw w wykorzystywaniu wszystkich form innowacji, to jednak później wspierane są tylko innowacje oparte na wiedzy technologicznej; proponuje w związku z powyższym, by strategia RIS3 uwzględniała innowację również w innych dziedzinach takich jak usługi i branża twórcza, oraz przypomina o znaczeniu wszelkiego rodzaju systemów innowacji oraz instytucji, niezależnie od ich rozmiarów, oraz o znaczeniu ich powiązania z lokalnymi i regionalnymi klastrami;
56.
zwraca uwagę, że strategie RIS3 muszą być odpowiednio wdrażane, jeśli mają zniwelować lukę innowacyjną oraz zwiększyć zatrudnienie i pobudzić wzrost gospodarczy w Europie; podkreśla, że w tym celu konieczne jest promowanie oddolnych strategii i wzmocnienie kontroli w zakresie potencjału RIS3 na wszystkich szczeblach zarządzania; uważa w tym względzie, że państwa członkowskie powinny zaangażować swoje krajowe urzędy statystyczne, aby pomóc regionom w rozwijaniu mechanizmów oceny i monitorowania;
57.
uważa, że podejście partycypacyjne stosowane w strategiach musi zostać włączone do wszystkich procesów, również do procesu nadzoru i oceny, jako że rozszerzy to zakres współpracy w realizacji celów RIS3;
58.
apeluje do UE i państw członkowskich, by nie zapominały, że instrument ten musi być wykonalny, operacyjny i skuteczny, tak by uniknąć nakładania na beneficjentów obciążeń administracyjnych;
59.
wzywa Komisję, aby nakłaniała do dokonania przeglądu strategii w 2017 r. w celu zwiększenia ich efektywności i skuteczności oraz do informowania o ich wkładzie zarówno w przyszłą politykę spójności, jak i w badania i innowacje po roku 2020, z uwzględnieniem doświadczeń zdobytych w pierwszych latach ich realizacji; wzywa Komisję do zainicjowania konsultacji publicznych oraz do zorganizowania, przed opracowaniem siódmego sprawozdania w sprawie spójności, ogólnoeuropejskiej konferencji z udziałem Parlamentu, Komitetu Regionów i innych zainteresowanych stron;
60.
uważa, że strategie inteligentnej specjalizacji mogłyby być ważnymi instrumentami w walce z wyzwaniami energetycznymi, w efektywnym gospodarowaniu zasobami i zapewnianiu bezpieczeństwa energetycznego;
61.
wzywa Komisję, aby nadal wspierała rolę platformy S3, pomogła podnieść poziom szczegółowości strategii, a także nadal skupiała się na znaczeniu efektu mnożnikowego inwestycji prywatnych;
62.
zwraca się do DG REGIO i platformy S3 o opracowanie i szerokie rozpowszechnianie krótkiego dokumentu politycznego na temat dotychczasowych doświadczeń RIS3, z uwzględnieniem następujących obszarów: 1) analiza SWOT doświadczeń; 2) wnioski wyciągnięte przez regiony i główne pułapki zaobserwowane w każdym z sześciu kroków opisanych w przewodniku RIS3; 3) zalecenia i znormalizowane szablony do ciągłej poprawy RIS3, które mają na celu ulepszenie projektowania strategii po roku 2020; oraz 4) potencjał ludzki potrzebny do skutecznego zaprojektowania i wdrożenia RIS3; uważa, że należy zachęcać sieci regionalne zajmujące się badaniami naukowymi i innowacjami oraz wspierać je w działaniach mających na celu propagowanie sukcesów oraz zdobytych doświadczeń, aby zakorzenić w regionach myślenie pod tym kątem na wszystkich szczeblach;

o

o o

63.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.
1 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.
2 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 289.
3 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 470.
4 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 259.
5 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 303.
6 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 281.
7 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 487.
8 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0002.
9 Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0308.
10 Dz.U. C 225 z 27.7.2012, s. 46.
11 Dz.U. C 218 z 30.7.2013, s. 12.
12 Dz.U. C 415 z 20.11.2014, s. 5.

Zmiany w prawie

Powstańcy nie zapłacą podatku dochodowego od nagród

Minister finansów zaniecha poboru podatku dochodowego od nagród przyznawanych w 2024 roku powstańcom warszawskim oraz ich małżonkom. Zgodnie z przygotowanym przez resort projektem rozporządzenia, zwolnienie dotyczy nagród przyznawanych przez radę miasta Warszawy od 1 stycznia do końca grudnia tego roku.

Monika Pogroszewska 06.05.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2018.204.2

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 września 2016 r. w sprawie polityki spójności i strategii dotyczących badań naukowych i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji (RIS3) (2015/2278(INI)).
Data aktu: 13/06/2018
Data ogłoszenia: 13/06/2018