Porozumienie między Unią Europejską a Marokiem dotyczące wzajemnych środków liberalizacyjnych w odniesieniu do produktów rolnych i produktów rybołówstwa (2012/2522(RSP)).

Porozumienie między Unią Europejską a Marokiem dotyczące wzajemnych środków liberalizacyjnych w odniesieniu do produktów rolnych i produktów rybołówstwa

P7_TA(2012)0055

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 lutego 2012 r. w sprawie porozumienia między UE a Marokiem dotyczącego wzajemnych środków liberalizacyjnych w odniesieniu do produktów rolnych i produktów rybołówstwa (2012/2522(RSP))

(2013/C 249 E/10)

(Dz.U.UE C z dnia 30 sierpnia 2013 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając deklarację barcelońską z dnia 28 listopada 1995 r., która ustanowiła partnerstwo pomiędzy Unią Europejską a krajami południowego wybrzeża Morza Śródziemnego,

– uwzględniając Układ eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Królestwem Marokańskim z drugiej strony,

– uwzględniając decyzję Rady z dnia 14 października 2005 r. zezwalającą na podjęcie negocjacji z Marokiem dotyczących wzajemnych środków liberalizacyjnych w odniesieniu do handlu produktami rolnymi, przetworzonymi produktami rolnymi, rybami i produktami rybołówstwa,

– uwzględniając decyzję Rady z dnia 14 grudnia 2011 r. zezwalającą na podjęcie negocjacji z Egiptem, Jordanią, Marokiem i Tunezją z myślą o ustanowieniu "pogłębionych i kompleksowych" stref wolnego handlu w ramach obowiązujących eurośródziemnomorskich układów stowarzyszeniowych zawartych z tymi krajami,

– uwzględniając wspólny komunikat Komisji do Rady Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów z dnia 8 marca 2011 r. pt. "Partnerstwo na rzecz demokracji i wspólnego dobrobytu z południowym regionem Morza Śródziemnego" (COM(2011)0200),

– uwzględniając wspólny komunikat Komisji do Rady Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów z dnia 25 maja 2011 r. pt. "Nowa koncepcja działań w obliczu zmian zachodzących w sąsiedztwie" (COM(2011)0303),

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w międzynarodowych umowach handlowych ¹ ,

– uwzględniając procedurę zgody na mocy art. 207 ust. 4 akapit pierwszy oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do projektu porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a Królestwem Marokańskim dotyczącego wzajemnych środków liberalizacyjnych w odniesieniu do produktów rolnych, przetworzonych produktów rolnych oraz ryb i produktów rybołówstwa, a także zastąpienia protokołów 1, 2 i 3 oraz załączników do nich, jak również zmian do Układu Eurośródziemnomorskiego ustanawiającego Stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z jednej strony, a Królestwem Marokańskim z drugiej strony (15974/2010),

– uwzględniając art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że przemiany polityczne w państwach południowego wybrzeża Morza Śródziemnego w następstwie wydarzeń Arabskiej Wiosny wymagają silnej, skutecznej i szybkiej reakcji ze strony UE;

B. mając na uwadze, że ważnymi elementami tej reakcji są wzmocnienie stosunków handlowych oraz zrównoważona i stopniowa liberalizacja handlu z krajami południowego wybrzeża Morza Śródziemnego;

C. mając na uwadze, że handel i inwestycje stanowią siłę napędową rozwoju oraz pomagają w ograniczeniu ubóstwa, jednoczą ludzi, zacieśniają więzy między narodami i przyczyniają się do stabilności politycznej;

D. mając na uwadze, że art. 16 układu o stowarzyszeniu między UE a Marokiem obowiązującego od dnia 1 marca 2000 r. stanowi, iż Wspólnota Europejska i Maroko dokonują stopniowego zwiększenia liberalizacji wzajemnego handlu produktami rolnymi, przetworzonymi produktami rolnymi, rybami i produktami rybołówstwa;

E. mając na uwadze, że UE wykazuje znaczną nadwyżkę w handlu towarami z Marokiem, która w 2010 r. wyniosła 5,4 mld EUR;

F. mając na uwadze, że UE posiada istotną nadwyżkę w handlu produktami rolnymi i produktami rybołówstwa z krajami południowego wybrzeża Morza Śródziemnego, wynoszącą ponad 4 mld EUR, jednak w prowadzonej z Marokiem dwustronnej wymianie handlowej produktów rolnych, produktów rybołówstwa i przetworzonych produktów żywnościowych w 2010 r. zanotowano deficyt wynoszący 871 mln EUR; mając na uwadze, że handel produktami rolnymi i produktami rybołówstwa odpowiada około 18 % marokańskiego eksportu;

G. mając na uwadze, że rolnictwo generuje 15 %-20 % PKB Maroka i zapewnia 12 % marokańskiego eksportu oraz że w sektorze tym pracuje 38 % marokańskiej siły roboczej, przy czym odsetek ten sięga nawet 75 % na obszarach wiejskich; mając na uwadze, że pokazuje to, iż stabilność i rozwój tego sektora są niezwykle ważne dla stabilności politycznej kraju;

H. mając na uwadze, że proponowane porozumienie prowadzi do natychmiastowej liberalizacji 55 % stawek celnych na produkty rolne i produkty rybołówstwa pochodzące z Maroka (wzrost z poziomu 33 %) oraz 70 % stawek celnych na produkty rolne i produkty rybołówstwa pochodzące z UE na przestrzeni 10 lat (wzrost z poziomu 1 %);

I. mając na uwadze, że monitorowanie wrażliwych produktów i ścisłe stosowanie kontyngentów to sprawy o podstawowym znaczeniu dla wyważonego funkcjonowania porozumienia;

J. mając na uwadze, że wszystkie towary rolne ze wszystkich krajów trzecich importowane do UE podlegają unijnym przepisom sanitarnym i fitosanitarnym;

K. mając na uwadze, że Maroko jest jednym z czterech krajów południowego wybrzeża Morza Śródziemnego, wobec których Rada zatwierdziła wytyczne negocjacyjne dotyczące pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (DCFTA); mając na uwadze, że handel produktami rolnymi będzie jednym z przedmiotów tych negocjacji;

Uwagi ogólne

1. uważa, że otwarcie rynków i stopniowa integracja z rynkiem wewnętrznym UE mogą być potężnym narzędziem rozwoju krajów południowego wybrzeża Morza Śródziemnego oraz przyczynić się do zmniejszenia powszechnego ubóstwa i bezrobocia, które leżą u podstaw problemów tego regionu związanych z gospodarką, migracją i bezpieczeństwem; jest zdania, że jeżeli potencjał ten ma zostać wykorzystany, UE musi być przygotowana na wystarczające ustępstwa w dziedzinie handlu;

2. przypomina, że w następstwie Arabskiej Wiosny UE zobowiązała się do pomocy krajom południowego wybrzeża Morza Śródziemnego w transformacji demokratycznej przez wykorzystywanie instrumentów handlowych i gospodarczych do zapewnienia większej swobody i możliwości gospodarczych; uważa, że Maroko poczyniło istotne kroki w kierunku ugruntowania demokracji poprzez reformę konstytucji i przeprowadzenie uczciwych wyborów; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje porozumienie jako znaczący krok we wspieraniu stabilizacji politycznej i wzajemnego trwałego rozwoju gospodarczego;

3. uważa za istotne, by w ramach inicjatyw handlowych i inwestycyjnych dążono do zapewnienia korzyści wszystkim grupom społecznym oraz by inicjatywy te były bardziej konkretnie ukierunkowane na MŚP i drobnych rolników; w związku z tym zauważa, że ponad 80 % marokańskich rolników to rolnicy posiadający mniej niż pięć hektarów ziemi, i dlatego z zadowoleniem przyjmuje poparcie porozumienia przez Marokański Związek Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Comander); przypomina, że bezpieczeństwo żywnościowe ma, poza aspektem gospodarczym, także wymiar społeczny, środowiskowy i kulturowy;

Porozumienie

4. podkreśla, że - z uwagi na znaczenie i wpływ sektora rolnego w Maroku, szczególnie jako źródła zatrudnienia - porozumienie odegra kluczową rolę w rozwoju gospodarczym kraju i w jego stabilizacji politycznej, ponieważ oferuje nowe możliwości eksportu do UE, będącej głównym rynkiem dla produktów marokańskich; uważa, że porozumienie otworzy również znaczne możliwości przed przemysłem rolnym w UE, szczególnie w dziedzinie żywności przetworzonej; wskazuje, że eksporterzy w UE ostatecznie skorzystają ze zniesienia marokańskich ceł przywozowych na 70 % linii produktów rolnych i produktów rybołówstwa, co pozwoli - po całkowitym wprowadzeniu - zaoszczędzić około 100 mln EUR rocznie na opłatach celnych;

5. z zadowoleniem przyjmuje dodatkowe środki pozataryfowe włączone do porozumienia, takie jak przyszłe negocjacje mające zapewnić dodatkową ochronę europejskich oznaczeń geograficznych, wzmocnione mechanizmy zabezpieczające oraz środki sanitarne i fitosanitarne; ponadto przypomina, że UE i Maroko porozumiały się co do mechanizmu rozstrzygania sporów, który umożliwia jednej ze stron uzyskanie odszkodowania w przypadku, gdy druga strona nie przestrzega warunków porozumienia;

6. odnotowuje wątpliwości zgłaszane przez niektóre sektory UE w związku ze zwiększonymi kontyngentami bezcłowymi na import wrażliwych rodzajów owoców i warzyw; w związku z tym wzywa Komisję do przedstawienia oceny wpływu na producentów europejskich, a szczególnie na dochody rolników, oraz do regularnego informowania Parlamentu;

7. jest zaniepokojony ciągłymi skargami europejskich grup przemysłowych donoszących o nadużyciach w systemie cen wejścia i zwraca się o gwarancje, że zwiększone na mocy porozumienia kontyngenty taryfowe będą odpowiednio regulowane i że nie będzie dochodziło do błędnej interpretacji przepisów dotyczących stosowania mechanizmu cen wejścia; zaznacza, że europejskie podmioty wnoszą skargi do OLAF i do Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego oraz że Komisja Petycji zwróciła się do Komisji Europejskiej o zmianę systemu cen wejścia w celu położenia kresu nadużyciom; w związku z tym odnotowuje propozycje, aby zharmonizować przepisy dotyczące stosowania systemu cen wejścia ze Wspólnotowym kodeksem celnym w ramach ostatniej reformy wspólnej polityki rolnej; uważa, że muszą temu towarzyszyć zmiany w rozporządzeniu wykonawczym dotyczącym wspólnej organizacji rynków rolnych w celu wprowadzenia skutecznych środków kontroli;

8. zauważa, że porozumienie określa szczególne rozwiązania i mechanizmy instytucjonalne, takie jak współpraca w celu uniknięcia zakłóceń rynku, zespoły ekspertów powoływane przez Komisję z udziałem krajów trzecich, w tym Maroka, podkomisja ds. handlu rolnego ustanowiona w ramach zarządzania układem o stowarzyszeniu, wymiana informacji na temat strategii politycznych i produkcji oraz klauzula ochronna na podstawie art. 7 protokołu; wzywa Komisję do wykorzystywania tych mechanizmów w stosownych przypadkach;

Szersze zagadnienia handlowe i gospodarcze

9. podkreśla, że dostęp do rynku wewnętrznego UE powinien być zależny od przestrzegania norm sanitarnych, fitosanitarnych i środowiskowych, oraz z zadowoleniem przyjmuje pozytywne sprawozdanie Biura ds. Żywności i Weterynarii wydane w 2011 r.; z zadowoleniem zauważa, że w porozumieniu położono nacisk na środki sanitarne i fitosanitarne, oraz apeluje, by pomoc techniczna była centralnym zagadnieniem negocjacji w sprawie DCFTA; zwraca się do Komisji o promowanie równoważności środków i kontroli między Marokiem a Unią Europejską w dziedzinie norm środowiskowych i norm bezpieczeństwa żywności w celu zagwarantowania uczciwej konkurencji między oboma rynkami;

10. z zadowoleniem przyjmuje reformy marokańskiego sektora rolnego, w szczególności "Plan Vert" ("zielony plan") opracowany specjalnie, aby zapewnić wsparcie drobnym rolnikom przez udostępnienie im nowoczesnych technologii i inwestycji; wzywa UE do dalszego wspierania poprawy metod produkcji przez wymianę najlepszych praktyk oraz wzywa Maroko do podejmowania wysiłków w zakresie ochrony wód;

11. przyjmuje do wiadomości, że Maroko ratyfikowało większość odpowiednich konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) i niedawno przyjęło przepisy zakazujące pracy dzieci; niemniej jednak podkreśla, że wciąż istnieje możliwość poprawy w zakresie wolności zrzeszania się i w zakresie pracy dzieci; jest zdania, że postanowienia pogłębionych i kompleksowych umów o wolnym handlu powinny - w rozdziale dotyczącym zrównoważonego rozwoju - obejmować wsparcie w odniesieniu do wdrażania konwencji MOP i do ratyfikacji niepodpisanych najważniejszych konwencji MOP, np. Konwencji nr 87 dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych, oraz inicjatywy dotyczące społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw;

12. wzywa Komisję do zadbania, by porozumienie było w pełni zgodne z prawem międzynarodowym i korzystne dla wszystkich lokalnych grup ludności, których dotyczy;

*

**

13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, delegacji PE ds. stosunków z państwami Maghrebu, prezydium Zgromadzenia Parlamentarnego Unii dla Śródziemnomorza oraz rządowi i parlamentowi Maroka.

1 Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0446.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2013.249E.34
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Porozumienie między Unią Europejską a Marokiem dotyczące wzajemnych środków liberalizacyjnych w odniesieniu do produktów rolnych i produktów rybołówstwa (2012/2522(RSP)).
• Data aktu: 16/02/2012
• Data ogłoszenia: 30/08/2013