Stopnie górnicze, honorowe szpady górnicze i mundury górnicze.

USTAWA
z dnia 14 lutego 2003 r.
o stopniach górniczych, honorowych szpadach górniczych i mundurach górniczych

Art.  1.  [Przedmiot regulacji]

Ustawa reguluje zasady, warunki i tryb przyznawania stopni górniczych, honorowych szpad górniczych i mundurów górniczych.

Art.  2.  [Osoby uprawnione do otrzymania stopni górniczych i honorowych szpad górniczych]

Stopnie górnicze oraz honorowe szpady górnicze są honorowymi wyróżnieniami pracowników górnictwa oraz innych osób mających zasługi w dziedzinie górnictwa, przyznawanymi w szczególności pracownikom:

1)
zatrudnionym przy wykonywaniu prac geologicznych, wydobywaniu kopalin ze złóż oraz ich przerobie, a także przy ochronie złóż kopalin, wód podziemnych oraz przy budowie obiektów górniczych;
2)
jednostek działających w dziedzinie górnictwa;
3)
urzędów górniczych, jednostek szkolnictwa i instytutów naukowo-badawczych prowadzących działalność naukową i dydaktyczną w dziedzinie nauk górniczych, geologicznych i geofizycznych.
Art.  3.  [Katalog stopni górniczych]

Stopniami górniczymi nadawanymi pracownikom górnictwa oraz innym osobom wyróżniającym się w dziedzinie górnictwa są:

1)
generalny dyrektor górnictwa;
2)
generalny dyrektor górniczy:
a)
I stopnia,
b)
II stopnia,
c)
III stopnia;
3)
generalny honorowy dyrektor górniczy;
4)
dyrektor górniczy:
a)
I stopnia,
b)
II stopnia,
c)
III stopnia;
5)
inżynier górniczy:
a)
I stopnia,
b)
II stopnia,
c)
III stopnia;
6)
technik górniczy:
a)
I stopnia,
b)
II stopnia,
c)
III stopnia;
7)
górnik:
a)
I stopnia,
b)
II stopnia,
c)
III stopnia.
Art.  4.  [Wymóg posiadania wyższego wykształcenia lub kwalifikacji górniczych]
1. 
Stopnie generalnego dyrektora górniczego i dyrektora górniczego mogą być nadawane osobom posiadającym wyższe wykształcenie.
2. 
Stopnie inżyniera górniczego mogą być nadawane osobom posiadającym wyższe wykształcenie.
3. 
Stopnie technika górniczego mogą być nadawane osobom posiadającym wykształcenie średnie lub średnie branżowe.
4. 
Stopnie górnika mogą być nadawane osobom posiadającym kwalifikacje górnicze.
Art.  5.  [Stopień górniczy generalnego honorowego dyrektora górniczego]
1. 
Stopień górniczy generalnego honorowego dyrektora górniczego nadawany jest osobom za szczególne zasługi w dziedzinie górnictwa.
2. 
Warunkiem nadania stopnia górniczego, o którym mowa w art. 3 pkt 1 i 2 oraz pkt 4-7, są:
1)
szczególne osiągnięcia w pracy górniczej lub w dziedzinie górnictwa;
2)
posiadanie odpowiedniego wykształcenia lub kwalifikacji, określonych w art. 4;
3)
zajmowanie odpowiedniego stanowiska służbowego lub pełnienie funkcji związanej z zawodem górniczym, określonych w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 15 ustawy.
Art.  6.  [Stopień generalnego dyrektora górnictwa]
1. 
Stopień generalnego dyrektora górnictwa przysługuje:
1)
ministrowi właściwemu do spraw gospodarki surowcami energetycznymi;
1a)
ministrowi właściwemu do spraw środowiska;
2)
sekretarzowi stanu w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw gospodarki surowcami energetycznymi odpowiedzialnemu za sprawy górnictwa;
3)
Prezesowi Wyższego Urzędu Górniczego;
4)
Głównemu Geologowi Kraju;
5)
podsekretarzom stanu w urzędach obsługujących organy administracji rządowej odpowiedzialnym za sprawy górnictwa.
2. 
Stopień generalnego dyrektora górnictwa jest nadawany przez Prezesa Rady Ministrów.
3. 
W przypadku osób, o których mowa w ust. 1 pkt 5, Prezes Rady Ministrów nadaje stopień generalnego dyrektora górnictwa na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki surowcami energetycznymi lub ministra właściwego do spraw środowiska.
Art.  7.  [Podmioty nadające stopnie górnicze; wniosek o nadanie stopnia górniczego]
1. 
Minister właściwy do spraw gospodarki surowcami energetycznymi, na wniosek kierownika jednostki organizacyjnej działającej w dziedzinie górnictwa, nadaje następujące stopnie górnicze:
1)
generalnego dyrektora górniczego;
2)
generalnego honorowego dyrektora górniczego;
3)
dyrektora górniczego.
2. 
Kierownik jednostki organizacyjnej w dziedzinie górnictwa nadaje pozostałe stopnie górnicze.
3. 
Wniosek o nadanie stopnia górniczego, o którym mowa w ust. 1 i 2, powinien zawierać:
1)
informacje o osobie, w stosunku do której występuje się z wnioskiem o nadanie tego stopnia, określające: imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, wykształcenie, aktualne miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowisko, przebieg pracy w górnictwie, posiadany stopień górniczy i datę jego nadania;
2)
uzasadnienie.
Art.  8.  [Dyplom wręczany przy nadaniu stopnia górniczego]
1. 
Nadanie stopnia górniczego następuje przez wręczenie dyplomu.
2. 
Dyplom, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:
1)
nazwę organu nadającego stopień górniczy;
2)
imię i nazwisko oraz datę urodzenia osoby otrzymującej stopień;
3)
rodzaj stopnia górniczego;
4)
datę nadania i numer dyplomu;
5)
podpis i pieczęć organu nadającego stopień górniczy.
Art.  9.  [Utrata stopnia górniczego]

Utrata stopnia górniczego następuje w przypadku prawomocnego orzeczenia pozbawienia praw publicznych.

Art.  10.  [Uprawnienia wynikające z posiadania stopnia górniczego]

Osoba posiadająca stopień górniczy ma prawo noszenia:

1)
uroczystego munduru górniczego wraz z odznakami stopnia górniczego oraz przyznaną honorową szpadą górniczą;
2)
służbowego munduru górniczego wraz z odznakami stopnia górniczego.
Art.  11.  [Uroczysty i służbowy mundur górniczy]
1. 
Mundur górniczy jest symbolem przynależności do górniczego stanu, wyrazem tradycji i szczególnego uznania dla ciężkiej i odpowiedzialnej pracy górniczej.
2. 
Osoby posiadające uroczysty mundur górniczy uprawnione są do jego noszenia podczas:
1)
świąt państwowych;
2)
Dnia Górnika;
3)
uroczystości dekoracji orderami, odznaczeniami państwowymi i odznakami;
4)
uroczystości nadania stopnia górniczego i wręczenia honorowej szpady górniczej;
5)
innych uroczystości, ceremonii i wystąpień ważnych dla środowiska górniczego.
3. 
Osoby posiadające służbowy mundur górniczy są upoważnione do noszenia go podczas wykonywania czynności służbowych.
Art.  12.  [Ordery, odznaczenia i odznaki noszone na mundurach górniczych]

Na uroczystych mundurach górniczych nosi się posiadane ordery, odznaczenia państwowe i odznaki, a na służbowych mundurach górniczych baretki tych orderów i odznaczeń.

Art.  13.  [Sfinansowanie zakupu munduru górniczego, płaszcza oraz czaka]
1. 
Zakup munduru górniczego, płaszcza oraz czaka może być finansowany przez jednostkę występującą z wnioskiem o nadanie stopnia górniczego, w wysokości do 67 % kosztów ich zakupu, o ile osoba posiadająca taki stopień o to wystąpi.
2. 
Osoba posiadająca stopień górniczy może uzyskać finansowanie, o którym mowa w ust. 1, nie częściej niż raz na 7 lat.
Art.  14.  [Przyznanie honorowej szpady górniczej]
1. 
Honorowa szpada górnicza przyznawana jest osobom zatrudnionym w przemyśle wydobywczym oraz pracownikom innych środowisk związanych z górnictwem przez kierownika jednostki działającej w dziedzinie górnictwa.
2. 
Honorowa szpada górnicza przyznawana jest bezpłatnie, a koszty z tym związane ponosi jednostka organizacyjna, o której mowa w ust. 1.
Art.  15.  [Delegacja ustawowa]

Minister właściwy do spraw gospodarki surowcami energetycznymi, w drodze rozporządzenia, określi:

1)
wzór wniosku, o którym mowa w art. 7;
2)
wykaz stanowisk służbowych oraz związanych z nimi stopni górniczych;
3)
wzór dyplomu, o którym mowa w art. 8;
4)
wzory mundurów górniczych i czaka wraz z wzorami odznak stopni górniczych, wzór płaszcza oraz wzór honorowej szpady górniczej, a także sposób ich noszenia.
Art.  16.  [Zachowanie uprawnień nadanych przed wejściem w życie ustawy]

Osoby, którym nadano stopnie górnicze oraz przyznano honorowe szpady górnicze przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowują posiadane uprawnienia.

Art.  17.  [Wejście w życie]

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2024.1049 t.j.

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Stopnie górnicze, honorowe szpady górnicze i mundury górnicze.
Data aktu: 14/02/2003
Data ogłoszenia: 16/07/2024
Data wejścia w życie: 12/04/2003