Ustanowienie Odznaki Honorowej za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą, ustalenia jej wzoru, zasad i trybu nadawania oraz noszenia.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 26 kwietnia 2023 r.
w sprawie ustanowienia Odznaki Honorowej za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą, ustalenia jej wzoru, zasad i trybu nadawania oraz noszenia

Na podstawie art. 4 ust. 2 i art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (Dz. U. z 2023 r. poz. 76) zarządza się, co następuje:
§  1. 
1. 
Ustanawia się Odznakę Honorową za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą, zwaną dalej "odznaką".
2. 
Odznaka jest zaszczytnym honorowym wyróżnieniem i może być nadawana obywatelom polskim, cudzoziemcom oraz krajowym i zagranicznym osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej za szczególne zasługi w zakresie:
1)
umacniania polskiej tożsamości narodowej oraz wiedzy o Polsce wśród Polonii i Polaków za granicą;
2)
rozwijania nauczania języka polskiego i w języku polskim dzieci i młodzieży polonijnej;
3)
wspierania środowisk polonijnych w działaniach na rzecz szerzenia wiedzy oraz dobrego imienia Polski w kraju zamieszkania;
4)
aktywizacji środowisk polonijnych na rzecz budowania propolskiego lobby za granicą;
5)
aktywizacji środowisk polonijnych na rzecz ochrony oraz popularyzacji polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą;
6)
umacniania więzi społeczności polonijnej i polskiej z Ojczyzną.
§  2.  1
1. 
Odznakę nadaje Prezes Rady Ministrów na wniosek przedstawiony przez ministra właściwego do spraw zagranicznych albo z własnej inicjatywy.
2. 
Minister właściwy do spraw zagranicznych może wystąpić z wnioskiem o nadanie odznaki z własnej inicjatywy lub na wniosek:
1)
posła lub senatora;
2)
ministra lub kierownika urzędu centralnego;
3)
kierownika placówki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej.
§  3. 
1. 
Wniosek o nadanie odznaki zawiera:
1)
w przypadku osoby fizycznej przedstawionej do wyróżnienia:
a)
tytuł Pan/Pani,
b)
nazwisko,
c)
imię (imiona),
d)
imię ojca,
e)
obywatelstwo,
f)
narodowość,
g)
datę i miejsce urodzenia,
h)
adres zamieszkania,
i)
rodzaj, numer i nazwę wystawcy dokumentu tożsamości;
2)
w przypadku krajowej i zagranicznej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej przedstawionej do wyróżnienia:
a)
nazwę,
b)
siedzibę,
c)
datę utworzenia,
d)
charakter działalności;
3)
uzasadnienie nadania odznaki, ze szczególnym uwzględnieniem zasług;
4)
oznaczenie wnioskodawcy, jego podpis oraz datę sporządzenia wniosku;
5)
nazwisko, imię, telefon, adres e-mail osoby do kontaktu w sprawach związanych z wnioskiem;
6)
znak wniosku;
7) 2
 (uchylony).
2.  3
 Wniosek, o którym mowa w § 2 ust. 2, przedstawia się ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych co najmniej na trzy miesiące przed planowanym terminem wręczenia odznaki.
2a.  4
 Prezes Rady Ministrów przekazuje ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych informację o zamiarze nadania odznaki z własnej inicjatywy w terminie nie krótszym niż miesiąc przed planowanym terminem wręczenia odznaki.
3.  5
 (uchylony).
4.  6
 (uchylony).
5.  7
 (uchylony).
6.  8
 Wniosek składa się w postaci pisemnej lub elektronicznej z wykorzystaniem formularza udostępnionego na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zagranicznych. Wniosek opatruje się podpisem osobistym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym i przekazuje na adres siedziby lub do doręczeń elektronicznych ministra właściwego do spraw zagranicznych.
7.  9
 Wniosek niespełniający warunku, o którym mowa w ust. 2, złożony niezgodnie z wzorem, o którym mowa w ust. 9, albo niekompletny nie podlega rozpatrzeniu. Minister właściwy do spraw zagranicznych może zdecydować o rozpatrzeniu wniosku niespełniającego warunku, o którym mowa w ust. 2.
8.  10
 (uchylony).
9. 
Wzór wniosku określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
§  4. 
1. 
Odznakę stanowi medal o kształcie nieregularnym sugerującym kontury Polski, szerokości 38 mm i wysokości 37 mm, srebrzony i oksydowany, z wrzecionowatym uszkiem i kółkiem do zawieszenia. Strona licowa z zarysem kwiatów dwóch róż pokrytych emalią, z lewej białą, z prawej czerwoną przejrzystą, z fragmentem łodyżek u dołu, z nałożonym pośrodku srebrzonym wizerunkiem orła ustalonym dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Róże wyrażają wdzięczność, szacunek i pamięć. Strona odwrotna bez emalii tylko z zarysem róż, z gładkim środkiem, z widniejącym na nim czterowierszowym, wypukłym napisem majuskułowym: "ZASŁUŻONY / DLA POLONII / I POLAKÓW / ZA GRANICĄ".
2. 
Medal zawieszony jest na karmazynowej wstążce z rypsu szerokości 37 mm, z białym paskiem szerokości 9 mm pośrodku oraz symbolizującymi Polaków i Polonię podwójnymi srebrnymi prążkami szerokości 2 mm każdy, umieszczonymi po brzegach w odstępie 2 mm od siebie.
3. 
Miniatura odznaki ma średnicę 19 mm, materiałem i sposobem wykonania przedstawia licową stronę odznaki.
4. 
Wzór odznaki, miniatury i wstążeczki określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§  5. 
1.  11
 Odznakę wraz z dyplomem stwierdzającym jej nadanie wręcza Prezes Rady Ministrów lub osoba przez niego upoważniona, minister właściwy do spraw zagranicznych, kierownik placówki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej albo inna osoba upoważniona przez ministra właściwego do spraw zagranicznych.
2. 
Odznakę wraz z dyplomem wręcza się w okolicznościach zapewniających uroczysty charakter wręczenia, w szczególności w ramach obchodów Dnia Polonii i Polaków za Granicą.
3.  12
 Wręczenie odznaki wraz z dyplomem następuje w terminie określonym przez Prezesa Rady Ministrów lub osobę przez niego upoważnioną, ministra właściwego do spraw zagranicznych lub osobę upoważnioną przez ministra właściwego do spraw zagranicznych.
3a.  13
 Prezes Rady Ministrów przekazuje ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych informację o nadaniu odznaki w terminie nie krótszym niż 2 tygodnie przed planowanym terminem wręczenia odznaki.
4. 
W przypadku osoby fizycznej, która nie może odebrać odznaki, odznakę wraz z dyplomem odbiera członek najbliższej rodziny osoby wyróżnionej albo inna osoba pisemnie upoważniona przez osobę wyróżnioną.
5. 
Wzór dyplomu określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
§  6. 
Odznakę nosi się na lewej stronie piersi, po orderach i odznaczeniach państwowych, a miniaturę - wpiętą w lewą klapę kołnierza na ubiorze z kołnierzem wykładanym albo na tej samej wysokości.
§  7. 
1. 
Odznaka może być nadana tylko raz.
2. 
W przypadku osoby fizycznej odznaka może być nadana także pośmiertnie.
§  8. 
1.  14
 Minister właściwy do spraw zagranicznych prowadzi ewidencję osób wyróżnionych odznaką.
2. 
Ewidencja obejmuje datę nadania odznaki oraz następujące dane:
1)
w przypadku osób fizycznych:
a)
imię (imiona),
b)
nazwisko,
c)
państwo zamieszkania;
2)
w przypadku krajowych i zagranicznych osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej:
a)
nazwę,
b)
siedzibę,
c)
datę utworzenia.
§  9. 
W razie utraty albo zniszczenia odznaki, jej miniatury lub dyplomu stwierdzającego jej nadanie wydaje się wtórny egzemplarz, odpowiednio: odznaki, miniatury lub dyplomu, za zwrotem kosztów ich wytworzenia.
§  10.  15
 Koszty związane z nadawaniem odznaki, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w § 9, są pokrywane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zagranicznych.
§  11. 
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1  16  

WZÓR WNIOSKU O NADANIE ODZNAKI HONOROWEJ ZA ZASŁUGI DLA POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WZÓR ODZNAKI HONOROWEJ ZA ZASŁUGI DLA POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ

ZAŁĄCZNIK Nr  3

1 § 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
2 § 3 ust. 1 pkt 7 uchylony przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
3 § 3 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
4 § 3 ust. 2a dodany przez § 1 pkt 2 lit. c rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
5 § 3 ust. 3 uchylony przez § 1 pkt 2 lit. d rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
6 § 3 ust. 4 uchylony przez § 1 pkt 2 lit. d rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
7 § 3 ust. 5 uchylony przez § 1 pkt 2 lit. d rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
8 § 3 ust. 6 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. e rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
9 § 3 ust. 7 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. e rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
10 § 3 ust. 8 uchylony przez § 1 pkt 2 lit. f rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
11 § 5 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
12 § 5 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. b rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
13 § 5 ust. 3a dodany przez § 1 pkt 3 lit. c rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
14 § 8 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
15 § 10 zmieniony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.
16 Załącznik nr 1 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 9 września 2024 r. (Dz.U.2024.1360) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 września 2024 r.

Zmiany w prawie

Ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych – ważne informacje dla pracodawcy i pracowników

13 grudnia 2025 r. weszła w życie ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Nowe przepisy upraszczają procedury zawierania i ewidencjonowania układów, przewidują możliwość skorzystania ze wsparcia mediatorki lub mediatora w rokowaniach oraz pozwalają regulować m.in. kwestie godzenia życia zawodowego i prywatnego, równości płci, procedur antymobbingowych czy wykorzystywania nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji.

Grażyna J. Leśniak 30.12.2025
Wskaźnik POLSTR po raz pierwszy w przepisach

Wskaźnik referencyjny POLSTR, który za dwa lata ma definitywnie zastąpić WIBOR, po raz pierwszy pojawił się w powszechnie obowiązujących przepisach. Jego stawkę określił resort finansów w obwieszeniu dotyczącym tzw. safe harbour przy cenach transferowych obowiązującym od 1 stycznia 2026 r.

Michał Kosiarski 29.12.2025
Co się zmieni w prawie dla osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku

Nowa grupa osób z niepełnosprawnością uprawnionych do świadczenia wspierającego, wyższe świadczenie pielęgnacyjne i zmiany organizacyjne w orzecznictwie o niezdolności do pracy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – to tylko niektóre zmiany w prawie, które będą dotyczyły osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Nowe terapie onkologiczne z refundacją

Od 1 stycznia 2026 r. będą refundowane 24 nowe terapie, w tym 9 onkologicznych, 15 nieonkologicznych i 8 terapii w chorobach rzadkich. Dla 585 terapii refundacja będzie kontynuowana. Nowe opcje leczenia zyskały osoby chore na chłoniaka grudkowego, chłoniaka Hodgkina, raka piersi, niedrobnokomórkowego raka płuca, raka przełyku i gruczolakoraka żołądka lub połączenia żołądkowo-przełykowego.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2023.814

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Ustanowienie Odznaki Honorowej za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą, ustalenia jej wzoru, zasad i trybu nadawania oraz noszenia.
Data aktu: 26/04/2023
Data ogłoszenia: 28/04/2023
Data wejścia w życie: 29/04/2023