Pobyt nieletnich w okręgowych ośrodkach wychowawczych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 31 sierpnia 2022 r.
w sprawie pobytu nieletnich w okręgowych ośrodkach wychowawczych

Na podstawie art. 211 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1. 
Rozporządzenie określa:
1)
szczegółowy tryb kierowania, przyjmowania, przenoszenia i zwalniania nieletnich z okręgowych ośrodków wychowawczych;
2)
szczegółowe warunki pobytu nieletnich w okręgowych ośrodkach wychowawczych;
3)
formę i zakres porozumienia dyrektora okręgowego ośrodka wychowawczego z duchownym kościoła lub innego związku wyznaniowego, do którego nieletni należą, dotyczącego uczestniczenia przez nieletnich w wykonywaniu praktyk religijnych i korzystaniu przez nich z posług religijnych oraz sposób realizacji tego porozumienia.
§  2. 
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1)
Ministerstwie Sprawiedliwości - rozumie się przez to komórkę organizacyjną Ministerstwa Sprawiedliwości wykonującą zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego Ministra Sprawiedliwości nad okręgowymi ośrodkami wychowawczymi;
2)
ustawie - rozumie się przez to ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich;
3)
ośrodku - rozumie się przez to okręgowy ośrodek wychowawczy;
4)
terenie ośrodka - rozumie się przez to teren, który ogranicza zewnętrzna linia ogrodzenia ochronnego lub innego oznaczenia granic okręgowego ośrodka wychowawczego.

Rozdział  2

Szczegółowy tryb kierowania, przyjmowania, przenoszenia i zwalniania nieletnich z ośrodków

Oddział  1

Środek wychowawczy

§  3. 
1. 
Niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka wychowawczego w postaci umieszczenia nieletniego w ośrodku sędzia przesyła do Ministerstwa Sprawiedliwości pisemny wniosek o skierowanie nieletniego do ośrodka, do którego dołącza:
1)
odpis prawomocnego orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka wychowawczego;
2)
opinię o nieletnim opracowaną w opiniodawczym zespole sądowych specjalistów, w schronisku dla nieletnich lub w innej specjalistycznej placówce, lub przez biegłego albo biegłych;
3)
inne informacje umożliwiające skierowanie nieletniego do odpowiedniego rodzaju ośrodka.
2. 
Przed skierowaniem nieletniego do ośrodka, w przypadku braku dokumentów, o których mowa w ust. 1, Ministerstwo Sprawiedliwości występuje o ich uzupełnienie.
§  4. 
Nieletniego kieruje się do ośrodka położonego najbliżej jego miejsca zamieszkania albo pobytu, chyba że ze względów wychowawczych lub organizacyjnych jest to niemożliwe.
§  5. 
1. 
O skierowaniu nieletniego do ośrodka zawiadamia się:
1)
sąd rodzinny;
2)
ośrodek, do którego nieletni został skierowany;
3)
ośrodek albo schronisko dla nieletnich, rodzinę zastępczą zawodową, młodzieżowy ośrodek wychowawczy lub zakład leczniczy, w których nieletni przebywa.
2. 
Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o skierowaniu, o którym mowa w ust. 1, sędzia zwraca się do rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego lub do Policji o doprowadzenie nieletniego do ośrodka.
3. 
W wyjątkowych przypadkach sędzia może zezwolić nieletniemu na udanie się do ośrodka bez udziału rodziców albo opiekuna lub Policji.
§  6. 
1. 
Dyrektor ośrodka przyjmuje nieletniego do ośrodka na podstawie:
1)
prawomocnego orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka wychowawczego;
2)
skierowania albo przeniesienia do ośrodka;
3)
nakazu przyjęcia wydanego przez sąd.
2. 
Jeżeli przyjęcie nieletniego spowoduje przekroczenie limitu miejsc w ośrodku, dyrektor ośrodka przyjmuje nieletniego i zawiadamia o tym Ministerstwo Sprawiedliwości.
3. 
W przypadku niedoprowadzenia nieletniego do ośrodka w ciągu 2 miesięcy od daty skierowania albo przeniesienia dyrektor ośrodka odsyła dokumentację nieletniego sądowi rodzinnemu.
§  7. 
1. 
Nieletniego przyjmuje do ośrodka dyrektor ośrodka i przeprowadza z nim rozmowę, zapoznaje nieletniego z jego prawami i obowiązkami oraz zasadami pobytu w ośrodku oraz poucza o terminie i sposobie składania zażalenia, o którym mowa w art. 107 ust. 1 pkt 21 ustawy, co nieletni potwierdza własnoręcznym podpisem.
2. 
Psycholog lub pedagog:
1)
przeprowadza rozmowę wstępną z nieletnim oraz poddaje nieletniego badaniom osobopoznawczym w celu diagnozy i prognozy resocjalizacyjnej, zindywidualizowania procesu resocjalizacji, zapobiegania wzajemnej demoralizacji nieletnich oraz zapewnienia bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego ośrodka;
2)
opracowuje program adaptacji, podlegający akceptacji dyrektora ośrodka.
3. 
Nieletni umieszczony w izbie adaptacyjnej może brać udział w zajęciach dydaktycznych i wychowawczych.
§  8. 
1. 
Wniosek o przeniesienie nieletniego do innego ośrodka tego samego rodzaju wraz z uzasadnieniem kieruje się do Ministerstwa Sprawiedliwości.
2. 
Ministerstwo Sprawiedliwości, po analizie wniosku, przenosi nieletniego do innego ośrodka albo odmawia takiego przeniesienia.
§  9. 
O przeniesieniu nieletniego do innego ośrodka Ministerstwo Sprawiedliwości zawiadamia:
1)
sąd rodzinny;
2)
ośrodek, do którego nieletni ma zostać przeniesiony;
3)
ośrodek, z którego nieletni ma zostać przeniesiony;
4)
rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.
§  10. 
1. 
Przed przewiezieniem do innego ośrodka nieletniego poddaje się badaniom lekarskim w celu ustalenia, czy jego stan zdrowia pozwala na przewiezienie.
2. 
Ośrodkowi, do którego nieletni zostaje przewieziony, przekazuje się akta osobowe nieletniego, depozyt nieletniego oraz informację o zachowaniu nieletniego w okresie pobytu w ośrodku.
§  11. 
1. 
Zwolnienie nieletniego z ośrodka następuje:
1)
na podstawie orzeczenia sądu i nakazu zwolnienia;
2)
w związku z ustaniem wykonywania środka wychowawczego z mocy prawa.
2. 
W uzasadnionych przypadkach dyrektor ośrodka uzgadnia z rodzicami albo z tym z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekunem nieletniego sposób jego odebrania z ośrodka.
§  12. 
1. 
Nieletniego skreśla się z ewidencji ośrodka w przypadku:
1)
przeniesienia do innego ośrodka;
2)
zwolnienia z ośrodka w związku z ustaniem wykonywania środka wychowawczego z mocy prawa;
3)
umieszczenia w schronisku dla nieletnich, areszcie śledczym lub zakładzie karnym;
4)
upływu 2 miesięcy nieobecności w ośrodku spowodowanej ucieczką lub nieusprawiedliwionym niepowrotem z pobytu poza ośrodkiem, o którym mowa w art. 189 ust. 1 ustawy.
2. 
O skreśleniu nieletniego z ewidencji ośrodka dyrektor ośrodka niezwłocznie zawiadamia:
1)
sąd rodzinny;
2)
Ministerstwo Sprawiedliwości;
3)
rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.
3. 
Ponowne umieszczenie w ośrodku nieletniego skreślonego z ewidencji ośrodka z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, wymaga zwrócenia się do Ministerstwa Sprawiedliwości z wnioskiem o skierowanie do ośrodka. Do czasu wydania skierowania nieletniego umieszcza się w ośrodku, z którego ewidencji został skreślony.

Oddział  2

Środek tymczasowy

§  13. 
1. 
Niezwłocznie po wydaniu orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy, sędzia przesyła do Ministerstwa Sprawiedliwości pisemny wniosek o skierowanie nieletniego do ośrodka, do którego dołącza odpis orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy.
2. 
Skierowanie do ośrodka powinno nastąpić w terminie 72 godzin od chwili przyjęcia wniosku przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
§  14. 
O skierowaniu do ośrodka zawiadamia się:
1)
sąd wykonujący środek tymczasowy, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy;
2)
organ prowadzący postępowanie;
3)
ośrodek, do którego nieletni został skierowany.
§  15. 
Dyrektor ośrodka przyjmuje nieletniego do ośrodka na podstawie:
1)
orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy;
2)
skierowania albo przeniesienia do ośrodka;
3)
nakazu przyjęcia wydanego przez sąd.
§  16. 
Do wniosku o przeniesienie nieletniego do innego ośrodka tego samego rodzaju dołącza się zgodę organu prowadzącego postępowanie.
§  17. 
O przeniesieniu nieletniego do innego ośrodka zawiadamia się:
1)
sąd wykonujący środek tymczasowy, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy;
2)
organ prowadzący postępowanie;
3)
ośrodek, do którego nieletni ma zostać przeniesiony;
4)
ośrodek, z którego nieletni ma zostać przeniesiony;
5)
rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.
§  18. 
W przypadku braku postanowienia o przedłużeniu pobytu nieletniego w ośrodku na 7 dni przed upływem oznaczonego okresu pobytu, dyrektor ośrodka zawiadamia o tym organ prowadzący postępowanie.
§  19. 
1. 
Zwolnienie nieletniego z ośrodka następuje na podstawie orzeczenia sądu i nakazu zwolnienia wydanego przez sąd, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. 
Zwolnienie nieletniego z ośrodka w celu wykonania orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka wychowawczego, środka leczniczego lub środka poprawczego następuje na podstawie nakazu zwolnienia i zawiadomienia określającego miejsce wykonywania środka.
3. 
Nieletniego niezwłocznie zwalnia się w przypadku upływu okresu pobytu oznaczonego w postanowieniu o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy, albo upływu okresu pobytu oznaczonego w postanowieniu o przedłużeniu pobytu nieletniego w ośrodku.
4. 
W uzasadnionych przypadkach dyrektor ośrodka uzgadnia z rodzicami albo z tym z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekunem nieletniego sposób jego odebrania z ośrodka.
§  20. 
W celu przygotowania nieletniego do zwolnienia z ośrodka w związku z ustaniem wykonywania środka wychowawczego z mocy prawa, ośrodek co najmniej 6 miesięcy przed zwolnieniem nieletniego:
1)
gromadzi informacje o potrzebach nieletniego po zwolnieniu;
2)
udziela nieletniemu informacji:
a)
dotyczących uzyskania niezbędnych dokumentów,
b)
o przysługującej nieletniemu pomocy w usamodzielnianiu;
3)
udziela pomocy w podjęciu zatrudnienia i zamieszkania.
§  21. 
Zwalnianemu nieletniemu wydaje się za pokwitowaniem:
1)
dokumenty dotyczące wykształcenia, zawodu, kwalifikacji i umiejętności zawodowych, kierunku kształcenia, stażu pracy i przebiegu pracy zawodowej;
2)
zaświadczenie o stanie zdrowia;
3)
w razie potrzeby bilet na przejazd, artykuły żywnościowe na czas podróży oraz skierowanie na leczenie, jeśli takie jest zalecenie lekarskie.
§  22. 
1. 
Nieletniego skreśla się z ewidencji ośrodka w przypadku:
1)
przeniesienia do innego ośrodka;
2)
zwolnienia z ośrodka;
3)
umieszczenia w areszcie śledczym lub zakładzie karnym;
4)
upływu okresu pobytu oznaczonego w postanowieniu o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy, albo upływu okresu pobytu oznaczonego w postanowieniu o przedłużeniu pobytu nieletniego w ośrodku.
2. 
O skreśleniu nieletniego z ewidencji ośrodka dyrektor ośrodka niezwłocznie zawiadamia:
1)
sąd wykonujący środek tymczasowy, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy;
2)
organ prowadzący postępowanie;
3)
Ministerstwo Sprawiedliwości;
4)
rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.
§  23. 
Przepisy § 4, § 5 ust. 2, § 6 ust. 2, § 7, § 8 i § 10 stosuje się odpowiednio.

Rozdział  3

Szczegółowe warunki pobytu nieletnich w ośrodku

Oddział  1

Środek wychowawczy

§  24. 
1. 
W ośrodku prowadzi się proces resocjalizacji nieletniego w oparciu o indywidualną diagnozę i indywidualny plan oddziaływań wychowawczych, resocjalizacyjnych i terapeutycznych, opracowany przez pedagoga i psychologa z udziałem nieletniego i innych pracowników zakładu.
2. 
Indywidualny plan oddziaływań wychowawczych, resocjalizacyjnych i terapeutycznych obejmuje w szczególności:
1)
wymagania edukacyjne: zadania w zakresie nauki i kształcenia zawodowego oraz uzyskania kwalifikacji i umiejętności zawodowych;
2)
działania resocjalizacyjne: zajęcia specjalistyczne adekwatne do indywidualnych potrzeb nieletniego, uwzględniające jego deficyty poznawcze, emocjonalne, społeczne; zajęcia rozwijające zainteresowania nieletniego uwzględniające jego mocne strony;
3)
pomoc psychologiczną: zajęcia indywidualne lub grupowe mające na celu wspieranie potencjału rozwojowego nieletniego i stwarzania warunków do jego aktywnego uczestnictwa w życiu ośrodka oraz w środowisku społecznym;
4)
pomoc terapeutyczną: oddziaływania psychoterapeutyczne;
5)
działania skierowane na środowisko rodzinne: zadania, których celem jest zaangażowanie (współpraca) rodziców albo opiekunów nieletniego w proces resocjalizacji nieletniego;
6)
zasady oceny przebiegu procesu resocjalizacji;
7)
program adaptacyjny nieletniego: zadania przygotowujące nieletniego do opuszczenia ośrodka;
8)
pobyt w domu dla matki i dziecka.
3. 
W przypadku gdy nieletni odmawia współudziału w opracowaniu indywidualnego planu oddziaływań wychowawczych, resocjalizacyjnych i terapeutycznych, plan ten opracowuje pedagog i psycholog z udziałem innych pracowników ośrodka.
4. 
Indywidualny plan oddziaływań wychowawczych, resocjalizacyjnych i terapeutycznych modyfikuje się wraz z przebiegiem procesu resocjalizacji nieletniego, nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy.
§  25. 
Ośrodek informuje rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego, co najmniej dwa razy w roku, o postępach w procesie resocjalizacji nieletniego.
§  26. 
1. 
Nieletni nosi własną odzież, bieliznę i obuwie, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. 
W przypadku gdy nieletni nie posiada własnej odzieży, bielizny lub obuwia albo odzież, bielizna lub obuwie posiadane przez nieletniego nie nadają się do używania, nieletni korzysta z odzieży, obuwia i bielizny zapewnianej przez ośrodek.
3. 
Limit środków na wypłatę kieszonkowego ustala się odrębnie na każdy miesiąc w wysokości 1,1% kwoty bazowej dla zawodowych kuratorów sądowych, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa na nieletniego z uwzględnieniem średniej liczby nieletnich faktycznie przebywających w zakładzie w danym miesiącu. Kieszonkowe wypłaca się nieletniemu z dołu.
§  27. 
1. 
Nieletni podpisuje spis dokumentów i przedmiotów przekazanych do depozytu.
2. 
Środki pieniężne nieletni przekazuje, za pokwitowaniem, do depozytu.
§  28. 
1. 
Paczki doręcza się nieletniemu niezwłocznie za pokwitowaniem.
2. 
Osoba doręczająca paczkę nieletniemu sporządza w jego obecności spis jej zawartości.
§  29. 
1. 
Przed udzieleniem urlopu opracowuje się program pobytu nieletniego na urlopie.
2. 
Pracownik pedagogiczny po powrocie nieletniego z urlopu sprawdza jego zachowanie podczas urlopu i sporządza stosowną informację do akt osobowych.

Oddział  2

Środek tymczasowy

§  30. 
1. 
W ośrodku prowadzi się oddziaływania wychowawcze ukierunkowane na rozpoczęcie procesu resocjalizacji.
2. 
W procesie resocjalizacji uwzględnia się udzielanie nieletniemu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, terapeutycznej i psychiatrycznej.
§  31. 
Ośrodek informuje rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego o zachowaniu nieletniego.
§  32. 
Przepisy § 24-27 i § 29 stosuje się odpowiednio.

Rozdział  4

Uczestniczenie przez nieletnich w wykonywaniu praktyk religijnych i korzystaniu przez nich z posług religijnych

§  33. 
1. 
Dyrektor ośrodka niezwłocznie zawiera z duchownym kościoła lub innego związku wyznaniowego, do którego nieletni należy, umowę w celu zapewnienia nieletniemu wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych podczas pobytu w ośrodku.
2. 
W umowie określa się zakres czynności duchownego, zasady zastępowania przez inne osoby podczas jego nieobecności lub w razie nagłej potrzeby udzielenia posługi religijnej, zasady współdziałania z dyrektorem ośrodka oraz przypadki, w których umowa może ulec rozwiązaniu.
§  34. 
1. 
Dyrektor ośrodka informuje duchownego oraz osoby wyznaczone do jego zastępowania o treści i skutkach stosowania przepisów dotyczących:
1)
zasad bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego ośrodka oraz regulaminów obowiązujących w ośrodku;
2)
ochrony danych osobowych.
2. 
Dyrektor ośrodka może cofnąć duchownemu lub osobom go zastępującym prawo wstępu na teren ośrodka w przypadku rażącego naruszenia przez nich przepisów, o których mowa w ust. 1, powiadamiając o tym właściwe władze kościołów lub innych związków wyznaniowych.
§  35. 
Dyrektor ośrodka podejmuje niezbędne czynności w celu zapewnienia odpowiednich warunków do wykonywania praktyk religijnych i posług religijnych oraz korzystania z tych posług, a także zasięga opinii duchownego w sprawie organizacji posług religijnych.

Rozdział  5

Przepis końcowy

§  36. 
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024
Lewiatan: Za reformę płacy minimalnej będą musieli zapłacić pracodawcy

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest słaby legislacyjnie. Nie tylko nie realizuje celów zawartych w unijnej dyrektywie, ale może przyczynić się do pogłębienia problemów firm i spadku zatrudnienia. Nie poprawi też jakości pracy w naszym kraju. Utrwala zwiększanie presji płacowej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Grażyna J. Leśniak 10.09.2024
Od dziś ważna zmiana dla niektórych kierowców

Nowe przepisy, które zaczną obowiązywać od wtorku, 10 września, zakładają automatyczny zwrot prawa jazdy, bez konieczności składania wniosku. Zmiana ma zapobiegać sytuacji, w której kierowcy, nieświadomi obowiązku, byli karani za prowadzenie pojazdu, mimo formalnego odzyskania uprawnień.

Robert Horbaczewski 09.09.2024
Będą zmiany w ustawie o działaniach antyterrorystycznych oraz w ustawie o ABW oraz AW

Rząd przyjął we wtorek projekt przepisów, który dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej, które dotyczą przeciwdziałania rozpowszechnianiu w Internecie treści o charakterze terrorystycznym. Wprowadzony zostanie mechanizm wydawania i weryfikowania nakazów usunięcia lub uniemożliwienia dostępu do takich treści. Za egzekwowanie nowych przepisów odpowiedzialny będzie szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Od jego decyzji będzie się można odwołać do sądu.

Grażyna J. Leśniak 03.09.2024
Ustawa o rencie wdowiej niekonstytucyjna?

O zawetowanie ustawy o tzw. wdowich emeryturach jako aktu dyskryminującego część obywateli zwróciła się do prezydenta Andrzeja Dudy jedna z emerytek. W jej przekonaniu uchwalona 26 lipca 2024 r. ustawa narusza art. 32 Konstytucji, ponieważ wprowadza zasady dyskryminujące dużą część seniorów. Czy prezydent zdążył się z nią zapoznać – nie wiadomo. Bo petycja wpłynęła do Kancelarii Prezydenta 6 sierpnia, a już 9 sierpnia ustawa została podpisana.

Grażyna J. Leśniak 31.08.2024
Nalewki już bez barwników, soków i dodatkowych aromatów

We wtorek, 20 sierpnia, zaczęły obowiązywać przepisy rozporządzenia ministra rolnictwa dotyczące znakowania napojów alkoholowych. Z uwagi na tradycyjne praktyki produkcyjne stosowane przy wyrobie "nalewek", nowe zasady wykluczają możliwość ich barwienia, aromatyzowania czy też dodawania do nich soków owocowych.

Krzysztof Koślicki 20.08.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2022.1890

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Pobyt nieletnich w okręgowych ośrodkach wychowawczych.
Data aktu: 31/08/2022
Data ogłoszenia: 07/09/2022
Data wejścia w życie: 08/09/2022