Przepisy ogólne
Ustawa określa:
Ewidencja ludności polega na rejestracji określonych w ustawie podstawowych danych identyfikujących tożsamość oraz status administracyjnoprawny osób fizycznych.
Ewidencję ludności prowadzi się w Powszechnym Elektronicznym Systemie Ewidencji Ludności, który stanowi rejestr PESEL, oraz w rejestrach mieszkańców, prowadzonych w systemie teleinformatycznym.
Organy gminy wykonują zadania określone w ustawie jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Zakres i zasady rejestracji danych w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców
W rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców gromadzone są następujące dane:
Danych i zapisów zgromadzonych w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców nie usuwa się, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 6 i 6a.
Minister właściwy do spraw informatyzacji, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, uwzględniając potrzebę zapewnienia ochrony danych osobowych i ich ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem i dostępem, różnice w zapisach imion i nazwisk cudzoziemców w różnych alfabetach, a także konieczność zapewnienia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego możliwości realizacji zadań wynikających z art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2024 r. poz. 812, 1222, 1562, 1684 i 1871), określi, w drodze rozporządzenia:
Minister właściwy do spraw informatyzacji, uwzględniając potrzebę zapewnienia ochrony danych osobowych, określi, w drodze rozporządzenia, tryb i terminy przekazywania danych pomiędzy rejestrem PESEL a rejestrami centralnymi, o których mowa w art. 10 ust. 2.
Zasady i tryb nadawania numeru PESEL
Organy, o których mowa w art. 19 ust. 3, niezwłocznie przekazują, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, dane niezbędne do zmiany numeru PESEL ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji.
Minister właściwy do spraw informatyzacji, uwzględniając potrzebę zapewnienia ochrony danych osobowych oraz ograniczony zakres danych cudzoziemców gromadzonych w rejestrze PESEL, określi, w drodze rozporządzenia:
Rejestr zastrzeżeń numerów PESEL, zasady i tryb udostępniania danych z rejestru zastrzeżeń numerów PESEL oraz zasady i tryb zastrzegania i cofania zastrzeżenia numeru PESEL
Minister właściwy do spraw informatyzacji zapewnia sądom i Ministrowi Sprawiedliwości możliwość sprawdzenia, za pomocą urządzeń teletransmisji danych, informacji dotyczących dokonanych weryfikacji poszczególnych numerów PESEL w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL wraz ze wskazaniem wyniku weryfikacji i podmiotów dokonujących weryfikacji, a w przypadku dokonania weryfikacji w trybie art. 23j ust. 1 - także imienia, nazwiska oraz numeru PESEL osoby dokonującej weryfikacji.
W sprawach o udostępnianie danych za pomocą urządzeń teletransmisji danych w drodze weryfikacji, o których mowa w art. 23m, minister właściwy do spraw informatyzacji:
Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia:
- uwzględniając potrzebę zapewnienia ochrony danych osobowych.
Obowiązek meldunkowy obywateli polskich
Zameldowania w stosunku do dzieci osób, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1, urodzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonuje z urzędu kierownik urzędu stanu cywilnego sporządzający akt urodzenia. Zameldowanie na pobyt stały lub czasowy następuje z dniem sporządzenia aktu urodzenia, w miejscu stałego albo czasowego pobytu rodziców albo tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa.
Organ gminy, o którym mowa w art. 28 ust. 1, wydaje z urzędu lub na wniosek właściciela lub podmiotu wskazanych w art. 28 ust. 2, decyzję w sprawie wymeldowania obywatela polskiego, który opuścił miejsce pobytu stałego albo opuścił miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu i nie dopełnił obowiązku wymeldowania się.
Zgłoszenie zgonu dokonane w urzędzie stanu cywilnego, zgodnie z przepisami prawa o aktach stanu cywilnego, zastępuje wymeldowanie osoby zmarłej z miejsca pobytu stałego i czasowego.
- uwzględniając potrzebę zapewnienia ochrony danych osobowych oraz sporządzania formularzy i zaświadczeń z wykorzystaniem aktualnych danych z rejestru PESEL.
Obowiązek meldunkowy cudzoziemców
(uchylony).
Udostępnianie danych z rejestru PESEL oraz rejestrów mieszkańców
(uchylony).
(uchylony).
Minister właściwy do spraw informatyzacji, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, określi w drodze rozporządzenia:
- uwzględniając konieczność wykazania przez podmioty, o których mowa w art. 46 ust. 2 pkt 1, interesu prawnego w uzyskaniu danych jednostkowych w rozumieniu art. 47 ust. 4, lub interesu faktycznego w uzyskaniu danych w drodze weryfikacji w przypadkach, o których mowa w art. 49 ust. 2-2aa, oraz warunki, o których mowa w art. 48 ust. 1. 15
Udostępnienie danych z rejestru mieszkańców oraz rejestru PESEL następuje:
Osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 46 ust. 2 pkt 1, są zwolnione z opłat w przypadku udostępnienia z rejestru mieszkańców oraz rejestru PESEL danych niezbędnych do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.
Opłaty pobrane za udostępnienie danych stanowią dochód budżetu państwa.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
- uwzględniając, że wysokość opłaty powinna być zróżnicowana w zależności od sposobu i zakresu udostępniania danych.
Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia:
- biorąc pod uwagę wymagania, o których mowa w art. 46 ust. 2 pkt 1 i art. 48 ust. 1.
Przepisy karne
Postępowania w sprawach, o których mowa w art. 59, prowadzi się na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2024 r. poz. 977 i 1544).
Zmiany w przepisach obowiązujących
W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275, Nr 106, poz. 672 i Nr 152, poz. 1017 i 1018) uchyla się art. 147.
(uchylony).
W ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 214, poz. 1407) w art. 6 ust. 2 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592, z 2008 r. Nr 180, poz. 1112 oraz z 2010 r. Nr 110, poz. 725) w art. 7 ust. 4 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) w art. 6 pkt 8 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
(uchylony).
(uchylony).
Przepisy przejściowe i końcowe
Postępowania administracyjne wszczęte na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. poz. 993, z późn. zm.) 16 i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, w sprawach indywidualnych o:
Z dniem wejścia w życie ustawy wygasają decyzje o zastrzeżeniu udostępnienia danych osobowych wydane na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 69, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2002 r.
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2015 r., z wyjątkiem art. 62, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
Grażyna J. Leśniak 05.12.2025Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
Grażyna J. Leśniak 04.12.2025Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
Krzysztof Koślicki 02.12.2025Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
Grażyna J. Leśniak 25.11.2025Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
Grażyna J. Leśniak 19.11.2025Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.
Grażyna J. Leśniak 19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.2025.274 t.j. |
| Rodzaj: | Ustawa |
| Tytuł: | Ewidencja ludności. |
| Data aktu: | 24/09/2010 |
| Data ogłoszenia: | 06/03/2025 |
| Data wejścia w życie: | 01/01/2013, 01/03/2015 |








