Ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych.

USTAWA
z dnia 6 lipca 2007 r.
o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych

Art.  1.  [Przedmiot regulacji]

Ustawa określa zasady i sposób realizacji uprawnienia do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla, zwanego dalej "ekwiwalentem", przysługującego osobom uprawnionym z przedsiębiorstw robót górniczych od dnia 1 stycznia 2002 r.

Art.  2.  [Definicje]

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1)
osoby uprawnione - emerytów i rencistów mających ustalone prawo do emerytury lub renty, którzy pobierali bezpłatny węgiel w naturze od przedsiębiorstw robót górniczych lub przeszli na emeryturę lub rentę z tych przedsiębiorstw oraz wdowy, wdowców i sieroty mających ustalone prawo do renty rodzinnej po byłych pracownikach przedsiębiorstw robót górniczych, uprawnionych do bezpłatnego węgla na podstawie Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników zakładów górniczych z dnia 21 grudnia 1991 r., i którzy uzyskali emeryturę lub rentę przed dniem 1 stycznia 2007 r., a po dniu 31 grudnia 2001 r. nie pobierali ekwiwalentu;
2)
przedsiębiorstwo robót górniczych - przedsiębiorcę prowadzącego roboty górnicze pod ziemią związane z budową, utrzymaniem lub likwidacją zakładu górniczego;
3)
(uchylony).
Art.  3.  [Prawo do ekwiwalentu a zaspokojenie roszczeń przed wejściem w życie ustawy]
1. 
Ekwiwalent nie przysługuje osobom uprawnionym, których roszczenia z tytułu prawa do bezpłatnego węgla zostały zaspokojone przed dniem wejścia w życie ustawy.
2. 
W przypadku gdy roszczenia, o których mowa w ust. 1, zostały częściowo zaspokojone ekwiwalent przysługuje w części niezaspokojonego roszczenia.
Art.  4.  [Zbieg prawa do ekwiwalentów; podział ekwiwalentu]
1. 
W razie zbiegu u jednej osoby uprawnionej prawa do ekwiwalentów wypłaca się jeden ekwiwalent.
2. 
W przypadku gdy prawo do ekwiwalentu przysługuje osobie uprawnionej do renty rodzinnej, do której jest uprawnionych więcej niż jedna osoba - wszystkim osobom do niej uprawnionym przysługuje łącznie jeden ekwiwalent. W razie podziału renty rodzinnej ekwiwalent ulega podziałowi w częściach równych, odpowiednio do liczby uprawnionych.
Art.  5.  [Wysokość ekwiwalentu]
1. 
Wysokość ekwiwalentu stanowi iloczyn ilości węgla objętego uprawnieniem, która nie może być wyższa niż 3 Mg węgla kamiennego rocznie i przeciętnej średniorocznej ceny zbytu 1 Mg węgla kamiennego w asortymencie Orzech.
2. 
Za rok 2002 cenę zbytu 1 Mg węgla kamiennego w asortymencie Orzech II ustala się na podstawie ceny zbytu 1 Mg węgla kamiennego w asortymencie Orzech II z roku 2006.
3. 
Za lata następne minister właściwy do spraw gospodarki surowcami energetycznymi, w terminie do dnia 20 stycznia każdego roku, ustala i ogłasza, w formie obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", przeciętną średnioroczną cenę zbytu 1 Mg węgla kamiennego w asortymencie Orzech, z roku poprzedzającego rok, w którym ekwiwalent ma być wypłacany, skorygowaną o przewidywany wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na rok planowany.
Art.  6.  [Wypłata ekwiwalentu za pełny miesiąc]

W przypadku gdy prawo do emerytury lub renty powstało w trakcie miesiąca, ekwiwalent wypłaca się za pełny miesiąc.

Art.  7.  [Procedura i terminy wypłaty ekwiwalentu]
1. 
Ekwiwalent wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zwany dalej "ZUS", zgodnie z harmonogramem, o którym mowa w ust. 5, na wniosek osoby uprawnionej.
2. 
Wniosek o wypłatę ekwiwalentu zawiera:
1)
imię i nazwisko osoby uprawnionej;
2)
numer PESEL albo rodzaj i numer dokumentu tożsamości obcokrajowca;
3)
adres zamieszkania osoby uprawnionej;
4)
numer świadczenia osoby uprawnionej;
5)
nazwę przedsiębiorstwa robót górniczych.
3. 
Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, należy dołączyć dokument potwierdzający uprawnienie do ekwiwalentu i określający jego wysokość oraz oświadczenie osoby uprawnionej o niepobieraniu w latach 2002-2007 lub za ich część, ekwiwalentu lub bezpłatnego węgla w naturze.
4. 
Wnioski o wypłatę ekwiwalentu zgłasza się do końca I kwartału roku, w którym ekwiwalent ma zostać wypłacony po raz pierwszy.
5. 
Ekwiwalent jest wypłacany według następującego harmonogramu:
1)
za rok 2002 - w 2007 r.;
2)
za rok 2003 - w 2008 r.;
3)
za lata 2004-2005 - w 2009 r.;
4)
za lata 2006-2007 - w 2010 r.;
5)
za lata 2008-2009 - w 2011 r.;
6)
za lata 2010-2011 - w 2012 r.;
7)
za lata 2012-2013 - w 2013 r.;
8)
za rok 2014 - w 2014 r.;
9)
za rok 2015 - w 2015 r.;
10) 
za rok 2016 i kolejne lata - odpowiednio w danym roku.
6. 
Ekwiwalent jest wypłacany:
1)
za lata 2002-2009 - w terminie 2 miesięcy od dnia zgłoszenia wniosku za dany okres;
2)
za lata 2010-2015 - w terminie do końca I kwartału roku, w którym ekwiwalent ma zostać wypłacony;
2a)
za rok 2016 i kolejne lata - w terminie do końca I kwartału roku, w którym ekwiwalent ma zostać wypłacony, odpowiednio za dany rok;
3)
w przypadku składania wniosku o wypłatę ekwiwalentu po raz pierwszy - w terminie 2 miesięcy od dnia zgłoszenia wniosku.
7. 
W przypadku wypłaty przez ZUS ekwiwalentu na wniosek, o którym mowa w ust. 1-4, ekwiwalent w następnych latach wypłaca się bez konieczności złożenia kolejnych wniosków o jego wypłatę.
Art.  8.  [Wypłata ekwiwalentu po śmierci osoby uprawnionej]
1. 
W razie śmierci osoby uprawnionej, która zgłosiła wniosek o wypłatę ekwiwalentu, należny jej ekwiwalent wypłaca się małżonkowi oraz dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku - małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku - innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba.
2. 
Osoby, o których mowa w ust. 1, mają prawo do udziału w postępowaniu o wypłatę ekwiwalentu, nieukończonym wskutek śmierci osoby, która wystąpiła o wypłatę ekwiwalentu.
3. 
Roszczenia, o których mowa w ust. 1, wygasają po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której ekwiwalent przysługiwał, chyba że przed upływem tego okresu zgłoszony zostanie wniosek o prowadzenie postępowania w tym zakresie.
Art.  9.  [Jednostki ZUS wydające decyzje w sprawie ekwiwalentu i wypłacające ekwiwalent; odwołanie]
1. 
Decyzję w sprawie ekwiwalentu wydaje i ekwiwalent ten wypłaca jednostka organizacyjna ZUS, która ustaliła prawo do emerytury lub renty.
2. 
Od decyzji, o której mowa w ust. 1, osobie uprawnionej przysługuje odwołanie do sądu właściwego w sprawach emerytur i rent.
Art.  10.  [Zwrot nienależnie pobranego ekwiwalentu]
1. 
Do dochodzenia zwrotu nienależnie pobranego ekwiwalentu stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672 oraz z 2024 r. poz. 834, 858 i 1243), dotyczące dochodzenia zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
2. 
Z ekwiwalentu nie dokonuje się potrąceń i egzekucji.
Art.  11.  [Finansowanie ekwiwalentu]
1. 
Ekwiwalent oraz koszty związane z obsługą wypłaty ekwiwalentu są finansowane ze środków budżetu państwa z części, której dysponentem jest Prezes ZUS.
2. 
(uchylony).
3. 
(uchylony).
4. 
(uchylony).
5. 
(uchylony).
Art.  12. 

(uchylony).

Art.  13.  [Wejście w życie]

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2024.1376 t.j.

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych.
Data aktu: 06/07/2007
Data ogłoszenia: 17/09/2024
Data wejścia w życie: 29/08/2007