Przepisy ogólne
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego
Zasady ustalania i gromadzenia dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego
Naczelnik urzędu skarbowego przekazuje jednostkom samorządu terytorialnego, na wniosek przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego, kwartalne informacje o stanie i terminach realizacji dochodów, o których mowa w art. 11 ust. 1.
Wpływy z podatku od spadków i darowizn są przekazywane:
Wpływy z podatku od czynności cywilnoprawnych są przekazywane:
Zasady ustalania subwencji ogólnej i wpłat dla jednostek samorządu terytorialnego
Kwoty przeznaczone na części subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 7 ust. 1, oraz kwoty wpłat, o których mowa w art. 7 ust. 2, odpowiednio dla gmin, powiatów i województw określa ustawa budżetowa.
(uchylony).
Wielkość części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala corocznie ustawa budżetowa.
(uchylony).
Zasady i tryb przekazywania części subwencji ogólnej
Rezerwa, o której mowa w art. 36 ust. 4 pkt 1, może być zwiększona środkami z rezerwy celowej budżetu państwa w przypadku wystąpienia zdarzeń wpływających na poziom dochodów lub wydatków jednostek samorządu terytorialnego. Podziału tych środków między jednostki samorządu terytorialnego dokonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych po zasięgnięciu opinii reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego. Przepisów art. 36a nie stosuje się.
- w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku, przy czym pierwsza rata podlega zwrotowi w roku następującym po roku, w którym decyzja, o której mowa w art. 37 ust. 1 pkt 2, stała się ostateczna, lub jednostka złożyła oświadczenie, o którym mowa w art. 37a ust. 2 pkt 1.
Zasady i tryb ustalania kwot części subwencji ogólnej, udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych i wpłat dla nowych jednostek samorządu terytorialnego
Zg = 5 punktów procentowych x ŚPg/Śg,
w którym poszczególne symbole oznaczają:
ŚPg - iloraz dochodów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych dla wszystkich gmin i miast na prawach powiatu w części gminnej w kraju oraz wszystkich mieszkańców kraju,
Śg - iloraz dochodów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych w nowej gminie oraz liczby mieszkańców tej gminy.
Zp = 5 punktów procentowych x ŚPp/Śp,
w którym poszczególne symbole oznaczają:
ŚPp - iloraz dochodów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych dla wszystkich powiatów i miast na prawach powiatu w kraju oraz wszystkich mieszkańców kraju,
Śp - iloraz dochodów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych w nowym powiecie oraz liczby mieszkańców tego powiatu.
Dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego
Środki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2, są przekazywane zgodnie z procedurami zawartymi w umowie międzynarodowej lub w umowie z przekazującym środki albo z innymi procedurami obowiązującymi przy ich wykorzystaniu.
Jednostka samorządu terytorialnego realizująca zadania z zakresu administracji rządowej, na mocy porozumień zawartych z organami administracji rządowej, otrzymuje od tych organów dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia.
Jednostka samorządu terytorialnego realizująca zadania z zakresu działania innych jednostek samorządu terytorialnego, na mocy porozumień zawartych z tymi jednostkami, otrzymuje od tych jednostek dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
Szczegółowe zasady i terminy przekazywania dotacji na realizację przez jednostkę samorządu terytorialnego zadań na mocy porozumień, o których mowa w art. 45 i 46, określają te porozumienia.
Podziału dotacji celowych, o których mowa w art. 49 ust. 1, na poszczególne jednostki samorządu terytorialnego dla gmin i powiatów dokonuje wojewoda, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego decyduje o przeznaczeniu dotacji, otrzymanych z budżetu państwa na podstawie odrębnych przepisów, stanowiących zwrot poniesionych wydatków na realizację zadań określonych w tych przepisach oraz dotacji z tytułu rekompensaty utraconych dochodów własnych.
(uchylony)
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
Zmiany w przepisach obowiązujących
W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112 i Nr 137, poz. 1304) w art. 53 uchyla się ust. 2a.
W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm.) w art. 70a uchyla się ust. 2.
W ustawie z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, z późn. zm.) w art. 39 ust. 3 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440 oraz z 2003 r. Nr 137, poz. 1304 i Nr 149, poz. 1452) w art. 8a ust. 1 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 81, poz. 889, z późn. zm.) w art. 15 ust. 1 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1504) w art. 18: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. Nr 96, poz. 593, z późn. zm.) art. 21 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z późn. zm.) w art. 23 ust. 3 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o finansowaniu dróg publicznych (Dz. U. Nr 123, poz. 780, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 578 oraz z 2003 r. Nr 124, poz. 1152) art. 38 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z późn. zm.) w art. 140: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz. U. Nr 12, poz. 136, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. Nr 84, poz. 948, z późn. zm.) uchyla się art. 79.
W ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, poz. 734 oraz z 2002 r. Nr 216, poz. 1826) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
Zasady ustalania dla województw w latach 2015-2024 części regionalnej subwencji ogólnej, wpłat do budżetu państwa, rezerwy subwencji ogólnej oraz dotacji celowej
- zwanych dalej "przedziałami;
Przepisy epizodyczne
Podstawę do wyliczenia środków, o których mowa w art. 70e i art. 70f, stanowią dane Głównego Urzędu Statystycznego za rok 2019, według stanu na dzień 31 października 2021 r.
- proporcjonalnie do wysokości udziału dochodów planowanych na rok 2023 z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych gmin, powiatów i województw w łącznej kwocie dochodów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu.
W roku 2023 jednostki samorządu terytorialnego nie otrzymują części rozwojowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 5.
Dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, o których mowa w art. 70j ust. 1, nie uwzględnia się przy ustalaniu na rok 2024 korekty dochodów, o której mowa w art. 9c.
Do wyliczenia na rok 2023 kwot subwencji ogólnej przyjmuje się dane o długości dróg powiatowych, dróg wojewódzkich i krajowych w miastach na prawach powiatu oraz powierzchni dróg wojewódzkich, zawarte w informacji o sieci dróg publicznych, o której mowa w art. 18 ust. 2 pkt 1a ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, przekazane ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych przez ministra właściwego do spraw transportu do dnia 30 września 2022 r. - według stanu na dzień 31 grudnia 2021 r.
- proporcjonalnie do wysokości udziału kwoty dochodów ustalonych na rok 2023 z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych gmin, powiatów i województw, o której mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2, w łącznej kwocie dochodów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu.
- które rozdziela się proporcjonalnie do udziału wydatków majątkowych gminy w wydatkach majątkowych wszystkich gmin spełniających dany warunek.
W roku 2023 środki rezerwy subwencji ogólnej, o której mowa w art. 36 ust. 4 pkt 1, oprócz dofinansowania jednostek samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 36a ust. 1, mogą być przeznaczone także na uzupełnienie dochodów jednostek samorządu terytorialnego.
- miasto na prawach powiatu otrzymuje w 2023 r. dodatkowe uzupełnienie dochodów w wysokości gwarantującej kwotę wymienioną odpowiednio w pkt 1-5.
- z tym że do obliczenia przyjmuje się planowane na rok 2024 dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych bez korekty, o której mowa w art. 9c.
- proporcjonalnie do wysokości udziału kwoty dochodów planowanych na rok 2024 z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych gmin, powiatów i województw w łącznej kwocie dochodów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu, przy czym do obliczeń przyjmuje się planowane na rok 2024 dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych ustalone z uwzględnieniem korekty, o której mowa w art. 9c.
Przepisy przejściowe i końcowe
Łączną kwotę części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 28 ust. 1, w 2005 r. zwiększa się o środki na wdrożenie obowiązkowego wymiaru zajęć wychowania fizycznego określonego w art. 19 ust. 2 ustawy wymienionej w art. 60, dla uczniów gimnazjów.
Rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 28 ust. 2, na rok 2004 ustala się w wysokości 1%.
- powiększone o 3%.
Na rok 2004 rezerwa, o której mowa w art. 26 ust. 2 pkt 2, stanowi sumę:
Jednostki samorządu terytorialnego zobowiązane do dokonania wpłat do budżetu państwa, o których mowa w art. 29-31, przekazują pierwszą ratę tych wpłat w terminie do dnia 31 stycznia 2004 r.
Przy ustalaniu na 2004 r.:
W zakresie opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. e, należnych za okres do dnia 31 grudnia 2001 r., wymierzonych przez organ wskazany w odrębnych przepisach inny niż urząd skarbowy, udzielanie ulg, odraczanie, umarzanie oraz rozkładanie na raty opłat może nastąpić w sposób, określony przepisami odrębnymi, po uzyskaniu zgody wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Zgoda jest wydawana w formie postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie.
Do postępowań w sprawie zwrotu dotacji, o których mowa w art. 43 i 44 ustawy wymienionej w art. 85 ust. 1, wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie niniejszej ustawy, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o finansach publicznych.
W sprawach wpłat gmin przeznaczonych na zwiększenie części podstawowej subwencji ogólnej, zwrotu nienależnych kwot subwencji ogólnej oraz w sprawach rozkładania na raty, odraczania terminu płatności i umarzaniu - w całości lub w części - podlegających zwrotowi nienależnych kwot subwencji ogólnej oraz odsetek, przekazanych na podstawie przepisów obowiązujących do dnia 31 grudnia 2003 r., stosuje się odpowiednio przepisy niniejszej ustawy.
Zasady wynikające z art. 19-32, art. 71, 73, 74, 76, 77, 79, 80, 82-87, 89, art. 90 ust. 1 i 2 i art. 92 stosuje się po raz pierwszy do ustalenia subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na rok 2004 oraz do opracowania ustawy budżetowej i uchwał budżetowych na rok 2004.
W roku 2003:
Traci moc art. 40 ust. 1 pkt 1-3 i ust. 1a oraz art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2003 (Dz. U. Nr 150, poz. 983, z późn. zm.).
W terminie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej na rok 2004, nie wcześniej jednak niż dnia 2 stycznia 2004 r., minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje właściwym jednostkom samorządu terytorialnego informacje o ostatecznych wysokościach kwot na rok 2004, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2.
Prezes Rady Ministrów do dnia 30 czerwca 2006 r. przedłoży Sejmowi informację o skutkach obowiązywania art. 20-41 wraz z propozycjami zmian.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r., z tym że art. 33 ust. 1 pkt 1, art. 34 ust. 1 pkt 1, art. 55, art. 69 pkt 5, art. 97, art. 98, art. 99 i art. 100 wchodzą w życie z dniem ogłoszenia 8 .
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
Grażyna J. Leśniak 05.12.20254 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
Grażyna J. Leśniak 05.12.2025Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
Grażyna J. Leśniak 04.12.2025Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
Krzysztof Koślicki 02.12.2025Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
Grażyna J. Leśniak 25.11.2025Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
Grażyna J. Leśniak 19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.2024.356 t.j. |
| Rodzaj: | Ustawa |
| Tytuł: | Dochody jednostek samorządu terytorialnego. |
| Data aktu: | 13/11/2003 |
| Data ogłoszenia: | 12/03/2024 |
| Data wejścia w życie: | 01/01/2004, 29/11/2003 |








