Ochrona fizyczna materiałów jądrowych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 27 kwietnia 2004 r.
w sprawie ochrony fizycznej materiałów jądrowych

Na podstawie art. 42 pkt 2 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 18, z późn. zm.1)) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
Rozporządzenie określa:
1)
materiały jądrowe podlegające ochronie fizycznej z podziałem na kategorie;
2)
rodzaje przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych w zakresie ochrony fizycznej materiałów jądrowych;
3)
sposób przeprowadzania okresowej kontroli systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych.
§  2.
Materiały jądrowe podlegające ochronie i ich podział na kategorie określa załącznik do rozporządzenia.
§  3.
1.
Do przedsięwzięć organizacyjnych w zakresie ochrony fizycznej materiałów jądrowych składających się na system ochrony fizycznej zalicza się w szczególności:
1)
powołanie służby ochrony obiektu;
2)
kontrolowanie i ograniczenie dostępu do miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe;
3)
określenie:
a)
sposobu ochrony fizycznej materiałów jądrowych w czasie ich wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i obrotu nimi oraz składowania,
b)
sposobu rozmieszczenia środków i urządzeń zabezpieczających oraz sposobu ich funkcjonowania i współdziałania,
c)
sposobu postępowania na wypadek zagrożenia lub zdarzenia radiacyjnego,
d)
sposobu postępowania w przypadku kradzieży, aktów terroru, dywersji i sabotażu,
e)
sposobu postępowania w przypadku prób dostępu lub przebywania osób nieuprawnionych w poszczególnych strefach obszaru chronionego;
4)
ustalenie zasad konwojowania, przekazywania, przejęcia i zabezpieczenia materiałów jądrowych w czasie transportu.
2.
Do przedsięwzięć technicznych w zakresie ochrony fizycznej materiałów jądrowych składających się na system ochrony fizycznej zalicza się w szczególności stosowanie:
1)
środków zabezpieczających miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe, przed dostępem osób nieupoważnionych, a w szczególności środków mechanicznych, w tym ogrodzeń, ścian, stropów, drzwi, bram, zabezpieczeń otworów okiennych, dachowych i wentylacyjnych, atestowanych szaf pancernych, kaset stalowych, specjalnych zamków i kłódek oraz innych urządzeń zabezpieczających;
2)
elektronicznych urządzeń, w tym systemów alarmowych sygnalizujących zagrożenie oraz systemów służących do obserwacji i rejestracji, a także łączności.
§  4.
1.
Przy realizacji przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych, o których mowa w § 3, uwzględnia się:
1)
lokalizację jednostki organizacyjnej oraz rodzaj i zakres prowadzonej przez nią działalności;
2)
kategorie materiałów jądrowych;
3)
postać, lokalizację i ruch materiałów jądrowych;
4)
rozmieszczenie urządzeń, instalacji lub ich części, istotnych w procesie wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i składowania materiałów jądrowych;
5)
podstawowe zagrożenie projektowe zawierające opis potencjalnych zagrożeń, w szczególności polegających na próbie kradzieży materiału jądrowego lub sabotażu;
6)
monitorowanie stanu bezpieczeństwa obiektu, w którym znajdują się materiały jądrowe;
7)
zasady ochrony mienia przewidziane w odrębnych przepisach.
2.
Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne, o których mowa w § 3, powinny zapewniać wykrywanie i zapobieganie kradzieżom, aktom terroru, dywersji i sabotażu, jak również ocenę sytuacji i działanie sił interwencyjnych.
§  5.
1.
Poziom ochrony fizycznej materiałów jądrowych różnicuje się w zależności od kategorii, do której zostały zaliczone materiały jądrowe znajdujące się na obszarze jednostki organizacyjnej.
2.
Jeżeli w tym samym miejscu znajdują się materiały jądrowe różnych kategorii, stosuje się przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne przewidziane dla materiałów jądrowych o wyższym poziomie ochrony.
§  6.
1.
Dostęp do obszaru, w którym znajdują się materiały jądrowe (obszar chroniony), jest możliwy po uzyskaniu imiennego upoważnienia, zwanego dalej "identyfikatorem", wydanego przez kierownika jednostki organizacyjnej.
2.
Obszar chroniony dzieli się na strefy:
1)
ścisłej ochrony, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii I;
2)
wewnętrzną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii II;
3)
chronioną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii III.
3.
W zależności od strefy, w jakiej osoba może przebywać, wyróżnia się następujące typy identyfikatorów:
1)
identyfikator typu AA - pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do strefy ścisłej ochrony;
2)
identyfikator typu A - pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do strefy wewnętrznej;
3)
identyfikator typu B - pozwalający na nieograniczony, okresowy dostęp do strefy chronionej.
4.
Osoby, które, zgodnie z posiadanym identyfikatorem, nie mają dostępu do danej strefy, mogą przebywać w tej strefie, za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej, wyłącznie pod nadzorem osób posiadających identyfikator właściwy dla tej strefy.
5.
Identyfikator typu A i AA zawiera następujące elementy:
1)
imię i nazwisko osoby upoważnionej;
2)
datę wystawienia i numer identyfikatora;
3)
fotografię osoby upoważnionej;
4)
stanowisko służbowe osoby upoważnionej;
5)
podpis kierownika jednostki organizacyjnej;
6)
pieczęć jednostki organizacyjnej.
6.
Identyfikator typu B zawiera elementy, o których mowa w ust. 5 pkt 1, 2, 5 i 6 oraz informację o okresie dostępu do strefy chronionej.
7.
Kierownik jednostki organizacyjnej prowadzi rejestrację osób mających dostęp do materiałów jądrowych.

Rozdział  2

Ochrona fizyczna materiałów jądrowych w czasie ich wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i obrotu nimi oraz składowania

§  7.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do III kategorii polega w szczególności na zastosowaniu następujących przedsięwzięć technicznych:
1)
urządzeń zabezpieczających, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1;
2)
urządzeń do obserwacji miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe.
§  8.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do II kategorii polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 7, a ponadto na:
1)
ograniczeniu liczby osób przebywających w strefie;
2)
rejestracji osób wchodzących i opuszczających strefę;
3)
rejestracji pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających ze strefy;
4)
ograniczeniu parkowania prywatnych pojazdów mechanicznych do miejsc w tym celu wyznaczonych.
§  9.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do I kategorii polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 7 i 8, a ponadto na:
1)
zakazie wjazdu prywatnych pojazdów mechanicznych na teren strefy;
2)
bezpośredniej obserwacji osób przebywających w strefie przez służbę ochrony obiektu;
3)
patrolowaniu strefy przez służbę ochrony obiektu;
4)
utrzymywaniu stałej łączności z najbliższą jednostką Policji.

Rozdział  3

Ochrona fizyczna materiałów jądrowych podczas transportu

§  10.
1.
Materiały jądrowe podlegają ochronie fizycznej w czasie transportu międzynarodowego, krajowego i wewnętrznego na obszarze jednostek organizacyjnych.
2.
Transport materiałów jądrowych powinien odbywać się w możliwie krótkim czasie, z uwzględnieniem tras zastępczych.
3.
Przy transporcie materiałów jądrowych należy w szczególności:
1)
unikać regularności w przewozach;
2)
ograniczyć dostęp do informacji o przewozie w sposób zapewniający bezpieczeństwo transportu.
4.
Ochrona fizyczna każdej kategorii materiałów jądrowych w czasie ich transportu międzynarodowego i krajowego wymaga wcześniejszego ustalenia między dostawcą, odbiorcą i przewoźnikiem czasu, miejsca i zasad przekazania materiałów jądrowych, a także sposobu przejęcia i ich zabezpieczenia oraz innych niezbędnych danych dotyczących transportowanego materiału.
5.
W przypadku transportu międzynarodowego przewoźnik jest zobowiązany do wcześniejszego uzgadniania ze służbami granicznymi miejsca i czasu przekroczenia granicy przez transport.
6.
Jeżeli transportuje się łącznie materiały jądrowe różnych kategorii, stosuje się przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne przewidziane dla materiałów jądrowych o wyższym poziomie ochrony.
§  11.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do III kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega w szczególności na:
1)
zapewnieniu łączności z najbliższą jednostką Policji;
2)
odpowiednim oznakowaniu sztuki przesyłki lub opakowania zbiorczego i dołączeniu dokumentu przewozowego określającego kategorię transportowanego materiału jądrowego;
3)
właściwym zabezpieczeniu sztuki przesyłki lub opakowania zbiorczego, w tym przez stosowanie zamków i plomb;
4)
kontroli środka transportu przed załadunkiem, ze szczególnym uwzględnieniem sprawności i bezpieczeństwa środka transportu;
5)
ustaleniu punktu, gdzie będą przekazywane informacje o przebiegu przewozu.
§  12.
1.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do II kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 11, a ponadto na:
1)
umieszczeniu materiału jądrowego:
a)
w przypadku transportu drogowego - w osobnym środku transportu,
b)
w przypadku transportu kolejowego - w osobnym wagonie;
2)
ochronie transportu przez co najmniej dwie osoby;
3)
ustanowieniu centrum kontroli transportu zapewniającego ciągłe monitorowanie położenia środka transportu i stanu bezpieczeństwa oraz łączność z pojazdem transportowym, jego ochroną, siłami reagującymi oraz nadawcą i odbiorcą.
2.
Organizację i skład centrum, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, opracowuje przewoźnik i przedstawia do zaakceptowania Prezesowi Państwowej Agencji Atomistyki.
§  13.
Ochrona fizyczna materiałów zaliczonych do I kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 11 i 12, a ponadto na:
1)
w przypadku transportu drogowego - konwojowaniu środka transportu przez osobny pojazd, w którym znajdują się członkowie ochrony;
2)
w przypadku transportu kolejowego - przebywaniu członków ochrony w wagonie, w którym znajduje się materiał jądrowy;
3)
w przypadku transportu lotniczego i morskiego - umieszczeniu materiału jądrowego w osobnym środku transportu;
4)
wyborze tras przejazdu, z uwzględnieniem przerw w czasie transportu, w tym noclegu - w przypadku gdy przejazd nie może być ukończony w ciągu dnia.
§  14.
1.
Ochrona fizyczna każdej kategorii materiałów jądrowych w czasie ich transportu wewnętrznego na obszarze jednostek organizacyjnych polega na zastosowaniu co najmniej następujących środków ochrony:
1)
wyborze trasy i sposobu transportu;
2)
zapewnieniu na czas transportu ograniczonego dostępu do miejsc, przez które przebiega trasa.
2.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do I i II kategorii w czasie ich transportu wewnętrznego wymaga ponadto:
1)
zastosowania do przewozu osobnego środka transportu;
2)
konwojowania przez co najmniej dwóch pracowników służby ochrony obiektu, mających zapewnioną łączność z centrum ochrony jednostki organizacyjnej.

Rozdział  4

Sposób przeprowadzania okresowej kontroli systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych

§  15.
1.
Okresową kontrolę systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych przeprowadza Prezes Państwowej Agencji Atomistyki lub osoba przez niego upoważniona, zwani dalej "kontrolującym".
2.
Kontrola, o której mowa w ust. 1, jest dokonywana w sposób umożliwiający:
1)
ocenę aktualnego stanu ochrony;
2)
porównanie stanu faktycznego z obowiązującym systemem ochrony fizycznej materiałów jądrowych.
3.
Kontrolujący jest uprawniony do:
1)
żądania od kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej informacji i przedstawienia dokumentów dotyczących systemu ochrony fizycznej;
2)
przeprowadzenia czynności potrzebnych do ustalenia stanu technicznego środków zabezpieczających i urządzeń elektronicznych, a także prawidłowości ich zastosowania.
4.
Czynności kontrolne dokonuje się w obecności kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej.
5.
Kontrolujący przestrzega przepisów o ochronie informacji niejawnych oraz przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy obowiązujących w jednostce organizacyjnej.
§  16.
Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej jest obowiązany zapewnić kontrolującemu warunki niezbędne do przeprowadzenia kontroli.
§  17.
1.
Po przeprowadzeniu kontroli kontrolujący sporządza w dwóch egzemplarzach protokół kontroli.
2.
Protokół podpisują: kontrolujący i kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej albo osoba przez niego upoważniona.
§  18.
W sprawach dotyczących sposobu przeprowadzania okresowej kontroli systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych, w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu, stosuje się odpowiednio przepisy o przeprowadzaniu kontroli przez organy dozoru jądrowego.

Rozdział  5

Przepis końcowy

§  19.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.2)
______

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1085 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 135, poz. 1145, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 124, poz. 1152 oraz z 2004 r. Nr 70, poz. 632 i Nr 96, poz. 959.

2) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2001 r. w sprawie ochrony fizycznej materiałów jądrowych (Dz. U. Nr 90, poz. 997), które utraciło moc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 70, poz. 632).

ZAŁĄCZNIK

MATERIAŁY JĄDROWE PODLEGAJĄCE OCHRONIE FIZYCZNEJ I ICH PODZIAŁ NA KATEGORIE

Lp. Materiał jądrowy Postać Kategorie
I II III
1 2 3 4 5 6
1 Pluton1 nienapromieniowany2 2 kg lub więcej mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g
2 Uran-235 nienapromieniowany2: 5 kg lub więcej
- uran o wzbogaceniu

20% U-235 lub

więcej

mniej niż 5 kg, lecz więcej niż 1 kg 1 kg lub mniej, lecz więcej niż 15 g
- uran wzbogacony

poniżej 20%

U-235, ale nie

mniej niż 10%

10 kg lub więcej mniej niż 10 kg, lecz więcej niż 1 kg
- uran wzbogacony

powyżej naturalnej

zawartości U-235 w

uranie, lecz mniej

niż 10% U-235

10 kg lub więcej
3 Uran-233 nienapromieniowany 2 kg lub więcej mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g
4 Napromieniowane paliwo zubożony lub naturalny uran, tor, lub niskowzbogacone paliwo (poniżej 10% składnika rozszczepialnego)3
1) Cały pluton oprócz plutonu, w którego składzie izotopowym występuje zawartość izotopu Pu-238 większa od 80 %.

2) Materiał nienapromieniowany w reaktorze lub materiał napromieniowany w reaktorze, ale z poziomem promieniowania równym lub mniejszym od 1 Gy/h z odległości 1 metra bez osłony.

3) Inne paliwo, które w związku z początkową zawartością materiału rozszczepialnego było zaliczone do kategorii I lub II, może mieć kategorię obniżoną o jedną, gdy poziom promieniowania od paliwa przekracza 1 Gy/h z odległości 1 metra bez osłony.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024