Metody analiz niektórych produktów i półproduktów przemysłu cukrowniczego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1)
z dnia 13 lutego 2004 r.
w sprawie metod analiz niektórych produktów i półproduktów przemysłu cukrowniczego

Na podstawie art. 34 pkt 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 44, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie określa metody analiz:
1)
cukru (cukru białego) i cukru ekstrabiałego (cukru rafinowanego) - w zakresie polaryzacji, zawartości cukru inwertowanego i wilgotności;
2)
cukru przemysłowego - w zakresie wilgotności, polaryzacji, zawartości cukru inwertowanego;
3)
płynnego cukru (roztworu cukru), płynnego cukru inwertowanego (roztworu cukru inwertowanego) oraz syropu cukru inwertowanego - w zakresie zawartości suchej masy i zawartości cukrów redukujących;
4)
syropu glukozowego oraz syropu glukozowego w proszku - w zakresie zawartości suchej masy, równoważnika dekstrozy i zawartości popiołu siarczanowego;
5)
jednowodnej glukozy (jednowodnej dekstrozy) i bezwodnej glukozy (bezwodnej dekstrozy) - w zakresie zawartości dekstrozy (D-glukozy), suchej masy i popiołu siarczanowego;
6)
fruktozy - w zakresie wilgotności.
§  2.
1.
Polaryzację w cukrze (cukrze białym), cukrze ekstrabiałym (cukrze rafinowanym) oraz w cukrze przemysłowym oznacza się zgodnie z metodą określoną w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
2.
Zawartość cukru inwertowanego w cukrze przemysłowym oznacza się zgodnie z metodą określoną w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
3.
Zawartość cukru inwertowanego w cukrze (cukrze białym) i w cukrze ekstrabiałym (cukrze rafinowanym) oznacza się zgodnie z metodą określoną w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
4.
Zawartość cukrów redukujących w płynnym cukrze (roztworze cukru), w płynnym cukrze inwertowanym (roztworze cukru inwertowanego) i w syropie cukru inwertowanego oznacza się zgodnie z metodą wybraną spośród metod określonych w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
5.
Równoważnik dekstrozy w syropie glukozowym i syropie glukozowym w proszku oraz zawartość dekstrozy (D-glukozy) w jednowodnej glukozie (jednowodnej dekstrozie) i w bezwodnej glukozie (bezwodnej dekstrozie) oznacza się zgodnie z metodą I określoną w załączniku nr 4 do rozporządzenia albo zgodnie z metodą określoną w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
6.
Wilgotność cukru (cukru białego), cukru ekstrabiałego (cukru rafinowanego), cukru przemysłowego i fruktozy oznacza się zgodnie z metodą określoną w załączniku nr 6 do rozporządzenia.
7.
Zawartość suchej masy w płynnym cukrze (roztworze cukru), płynnym cukrze inwertowanym (roztworze cukru inwertowanego) i w syropie cukru inwertowanego oznacza się zgodnie z metodą określoną w załączniku nr 7 do rozporządzenia.
8.
Zawartość suchej masy w syropie glukozowym, syropie glukozowym w proszku, w jednowodnej glukozie (jednowodnej dekstrozie) i w bezwodnej glukozie (bezwodnej dekstrozie) oznacza się zgodnie z metodą określoną w załączniku nr 8 do rozporządzenia.
9.
Zawartość popiołu siarczanowego w syropie glukozowym, syropie glukozowym w proszku, w jednowodnej glukozie (jednowodnej dekstrozie) i w bezwodnej glukozie (bezwodnej dekstrozie) oznacza się zgodnie z metodą określoną w załączniku nr 9 do rozporządzenia.
§  3.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
______

1) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rynki rolne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 32, poz. 305).

2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1802, z 2002 r. Nr 135, poz. 1145 i Nr 166, poz. 1360 oraz z 2003 r. Nr 208, poz. 2020 i Nr 223, poz. 2220 i 2221.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

METODA OZNACZANIA POLARYZACJI W CUKRZE (CUKRZE BIAŁYM), W CUKRZE EKSTRABIAŁYM (CUKRZE RAFINOWANYM) ORAZ W CUKRZE PRZEMYSŁOWYM

1. Polaryzacja polega na skręceniu płaszczyzny światła spolaryzowanego przechodzącego przez roztwór badanego cukru. Przyjmuje się, że polaryzacja wynosi w stopniach sacharymetrycznych 100 °Z, jeżeli w rurce polarymetrycznej o długości 200 mm znajduje się 26 g cukru w 100 ml wody.

2. Polaryzację oznacza się za pomocą sacharymetru lub polarymetru.

3. Odczynnikami używanymi do oznaczania polaryzacji są:

1) środek klarujący będący roztworem zasadowego octanu ołowiawego;

2) eter etylowy.

4. W celu przygotowania środka klarującego dodaje się 560 g sproszkowanego zasadowego octanu ołowiawego do około 1.000 ml świeżo zagotowanej destylowanej wody, a następnie mieszaninę tę gotuje się przez 30 minut i pozostawia na noc. W celu uzyskania roztworu o gęstości d = 1,25 g/ml, w temperaturze 20 °C, dekantuje się sklarowaną nad osadem ciecz i rozcieńcza świeżo zagotowaną wodą. Roztwór zabezpiecza się przed kontaktem z powietrzem.

5. Sprzęt laboratoryjny służący do oznaczania polaryzacji stanowią:

1) polarymetr z Międzynarodową Skalą Cukrową wyrażoną w stopniach sacharymetrycznych (°Z) i dokładnością odczytu 0,01 °Z lub inny polarymetr z podziałką liniową;

2) lampa sodowa;

3) rurki polarymetryczne o długości 200 mm z odchyleniem ± 0,02 mm;

4) waga analityczna o dokładności 0,1 mg;

5) wzorcowane 100 ml kolby miarowe;

6) łaźnia wodna z termoregulacją, o temperaturze 20 ± 0,1 °C.

6. Aparat instaluje się w pomieszczeniu umożliwiającym utrzymanie stałej temperatury 20 °C. Przyrząd wzorcuje się za pomocą standardowych płytek kwarcowych.

W przypadku stosowania polarymetru z podziałką liniową, w celu uzyskania wyników w Międzynarodowej Skali Cukrowej, uzyskane wartości przelicza się na stopnie sacharymetryczne °Z.

Kolby o rzeczywistej pojemności w zakresie 100 ± 0,01 ml stosuje się bez korekty. Kolby o większej pojemności są odpowiednio korygowane.

7. Przygotowanie roztworu

Odważa się szybko 26 ± 0,002 g badanej próbki i przenosi się ją do kolby miarowej o pojemności 100 ml, zawierającej mniej więcej 60 ml wody. Następnie rozpuszcza się cukier, obracając kolbą, bez podgrzewania. W razie konieczności klarowania dodaje się 0,5 ml odczynnika octanu ołowiawego. Następnie miesza się zawartość kolby ruchem obrotowym i dopełnia wodą do menisku znajdującego się mniej więcej 10 mm poniżej kreski. Kolbę umieszcza się w łaźni wodnej, utrzymując temperaturę 20 ± 0,1 °C aż do uzyskania temperatury roztworu cukru takiej jak w łaźni.

Za pomocą kropli eteru etylowego usuwa się wszystkie pęcherzyki powstałe na powierzchni cieczy. Dopełnia się wodą do kreski. Zamyka się kolbę i miesza dokładnie, odwracając co najmniej trzykrotnie kolbę do góry dnem, a następnie pozostawia się ją na 5 minut.

8. Wykonanie oznaczenia

Próbkę filtruje się przez bibułę, następnie odrzuca się pierwsze 10 ml i zbiera się następne 50 ml przesączu. Płucze się rurkę polarymetryczną dwukrotnie badanym roztworem, po czym napełnia się rurkę polarymetryczną badanym roztworem w temperaturze 20 ± 0,1 °C, a następnie usuwa się wszystkie pęcherzyki powietrza i umieszcza się napełnioną rurkę w sacharymetrze lub polarymetrze. Mierzy się stopnie sacharymetryczne lub stopnie kątowe, dokonując pomiaru trzykrotnie, i oblicza się średnią. Podczas wykonywania wszystkich kolejnych czynności utrzymuje się temperaturę 20 ± 1 °C.

9. Wyrażanie wyników

Wyniki wyraża się w stopniach sacharymetrycznych °Z, z dokładnością do 0,1 °Z, z uwzględnieniem powtarzalności wyników. W celu przekształcenia stopni kątowych na stopnie sacharymetryczne °Z stosuje się następujący wzór:

°Z = stopień kątowy 2,889

Przyjmuje się, że różnica między wynikami dwóch oznaczeń, przeprowadzonych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach - przy czym oba oznaczenia stanowią średnią z pięciu odczytów - nie powinna przekraczać 0,1 °Z.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

METODA OZNACZANIA ZAWARTOŚCI CUKRU INWERTOWANEGO W CUKRZE PRZEMYSŁOWYM - METODA INSTYTUTU BERLIŃSKIEGO

1. Oznaczanie zawartości cukru inwertowanego według Instytutu Berlińskiego polega na redukcji kompleksów miedzi II przez cukry inwertowane zawarte w roztworze, na skutek czego powstaje tlenek miedziowy I, który jest następnie utleniany za pomocą wzorcowego roztworu jodu, a jego nadmiar jest oznaczany przez miareczkowanie mianowanym roztworem tiosiarczanu sodowego.

2. Odczynnikami używanymi do oznaczania cukrów redukujących są:

1) roztwór miedzi II (roztwór Müllera);

2) roztwór kwasu octowego o stężeniu 5 mol/litr;

3) roztwór jodu o stężeniu 0,0333 N;

4) roztwór tiosiarczanu sodowego o stężeniu 0,0333 mol/litr;

5) roztwór skrobi.

3. W celu przygotowania roztworu miedzi II rozpuszcza się 35 g pięciowodnego siarczanu miedzi II (CuSO4 x 5 H2O) w 400 ml gotującej się wody i pozostawia się do ostudzenia. Następnie rozpuszcza się 173 g czterowodnego winianu sodowo-potasowego (sól Rochelle lub sól Seignette; KNaC4H4O6 x 4 H2O) oraz 68 g bezwodnego węglanu sodowego (Na2CO3) w 500 ml gotującej się wody i pozostawia się do ostudzenia.

Otrzymane dwa roztwory przenosi się do kolby o pojemności 1.000 ml i uzupełnia wodą do kreski. Następnie dodaje się 2 g węgla aktywnego, miesza się, pozostawia na kilka godzin i filtruje przez gęstą bibułę lub membranę filtracyjną.

Jeżeli podczas przechowywania pojawiają się niewielkie ilości tlenku miedzi I, roztwór filtruje się ponownie.

4. W celu otrzymania roztworu jodu o stężeniu 0,0333 N rozpuszcza się 4,2258 g jodu w 1.000 ml wody.

5. W celu otrzymania roztworu skrobi dodaje się do 1.000 ml wrzącej wody 5 g rozpuszczalnej skrobi, rozmieszanej wcześniej w 30 ml wody, i utrzymuje się wrzenie przez 3 minuty. Następnie pozostawia się do ostudzenia i dodaje, w miarę potrzeb, 10 mg jodku rtęci II jako środka konserwującego.

6. Sprzęt laboratoryjny służący do oznaczania cukrów redukujących stanowią:

1) kolba stożkowa o pojemności 300 ml;

2) dokładne biurety i pipety;

3) łaźnia wodna, wrząca.

7. Przygotowanie roztworu

W celu przygotowania roztworu odważa się 10 g lub mniej badanej próbki do 300 ml kolby stożkowej i rozpuszcza się ją w 100 ml wody. Próbka powinna zawierać nie więcej niż 30 mg cukru inwertowanego.

8. Wykonanie oznaczenia

Odmierza się pipetą 10 ml roztworu miedzi II do kolby z badaną próbką, miesza się zawartość, i umieszcza kolbę we wrzącej łaźni na 10 minut. Poziom roztworu w kolbie stożkowej powinien być co najmniej 20 mm poniżej poziomu wody w łaźni wodnej.

Po 10 minutach szybko studzi się kolbę pod bieżącym strumieniem zimnej wody, nie mieszając roztworu, ponieważ tlen atmosferyczny mógłby ponownie utlenić część wytrąconego tlenku miedzi I.

Kolejno za pomocą pipety dodaje się 5 ml kwasu octowego o stężeniu 5 mol/litr bez mieszania, szybko dodaje z biurety nadmiar (między 20 a 40 ml) roztworu jodu o stężeniu 0,0333 N i miesza się aż do rozpuszczenia osadu miedzi. Następnie odmiareczkowuje się nadmiar jodu roztworem tiosiarczanu sodowego o stężeniu 0,0333 mol/litr, stosując jako wskaźnik roztwór skrobi, dodany pod koniec miareczkowania.

9. Wykonanie próby ślepej

Próbę ślepą wykonuje się dla każdego nowego roztworu miedzi II, zastępując badaną próbkę cukru wodą, przy założeniu, że miareczkowanie nie powinno przekraczać 0,1 ml.

10. Wykonanie próby kontrolnej na zimno

W celu wykonania na zimno próby kontrolnej z roztworem cukru pozostawia się ją w temperaturze pokojowej na 10 minut, aby pozwolić na ewentualną reakcję obecnych czynników redukujących, np. dwutlenku siarki.

11. Wyrażanie wyników

Wyniki wyrażane są w procentach zawartości cukru inwertowanego, z uwzględnieniem powtarzalności wyników.

Przyjmuje się, że każdy mililitr roztworu jodu, który brał udział w reakcji, odpowiada 1 mg cukru inwertowanego, a objętość zużytego jodu odpowiada, po dokonaniu korekty, mililitrom 0,0333 N jodu dodanego w nadmiarze po odjęciu ilości (w mililitrach) tiosiarczanu sodowego o stężeniu 0,0333 mol/litr użytego do miareczkowania.

W celu skorygowania objętości (w mililitrach) zużytego 0,0333 N jodu odejmuje się:

1) liczbę mililitrów zużytych w próbie ślepej przeprowadzonej z wodą;

2) liczbę mililitrów zużytych na zimno w próbie z roztworem cukru;

3) 2 ml z tytułu 10 g cukru obecnego w stosowanej próbie (lub jej wielokrotność) lub proporcjonalną ilość, gdy próbka zawiera mniej niż 10 g cukru (korekta na cukier).

Zawartość cukru inwertowanego (Inw) w procentach oblicza się według wzoru:

V1

Inw = --------,

10 x m0

gdzie:

V1 - oznacza ilość roztworu jodu po korekcie, w mililitrach,

m0 - oznacza masę zastosowanej próbki, w gramach.

Przyjmuje się, że różnica między wynikami dwóch oznaczeń przeprowadzonych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach, nie powinna przekraczać 0,02 g na 100 g próbki.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

METODA OZNACZANIA ZAWARTOŚCI CUKRU INWERTOWANEGO W CUKRZE (CUKRZE BIAŁYM) I W CUKRZE EKSTRABIAŁYM (CUKRZE RAFINOWANYM) - METODA KNIGHTA I ALLENA

1. Oznaczanie zawartości cukru inwertowanego metodą Knighta i Allena polega na dodaniu do roztworu próbki odczynnika miedzi II i odmiareczkowaniu roztworem EDTA jego nadmiaru przed redukcją i po niej w badanej próbce.

2. Odczynnikami używanymi do oznaczania zawartości cukru inwertowanego metodą Knighta i Allena są:

1) roztwór wersenianu dwusodowego (EDTA) o stężeniu 0,0025 mol/litr;

2) roztwór wskaźnika mureksydowego;

3) odczynnik alkaliczny miedzi;

4) wzorcowy roztwór cukru inwertowanego;

5) czysta sacharoza.

3. W celu otrzymania roztworu wersenianu dwusodowego (EDTA) rozpuszcza się 0,93 g EDTA w wodzie i uzupełnia wodą do 1.000 ml.

4. W celu otrzymania roztworu wskaźnika mureksydowego dodaje się 0,25 g mureksydu do 50 ml wody i miesza z 20 ml 0,2 g/100 ml wodnego roztworu błękitu metylenowego.

5. W celu otrzymania odczynnika alkalicznego miedzi rozpuszcza się 25 g bezwodnego węglanu sodowego i 25 g czterowodnego winianu potasowo-sodowego w około 600 ml wody zawierającej 40 ml wodorotlenku sodu o stężeniu 1 mol/litr. Następnie rozpuszcza się 6 g pięciowodnego siarczanu miedzi II (CuSO4 x 5 H2O) w około 100 ml wody, dodaje do roztworu winianu i uzupełnia się wodą do objętości 1.000 ml. Roztwór jest trwały około 7 dni.

6. W celu otrzymania wzorcowego roztworu cukru inwertowanego rozpuszcza się 23,75 g czystej sacharozy w około 120 ml wody w kolbie z podziałką o pojemności 250 ml; dodaje się 9 ml kwasu solnego (d = 1,16 g/ml) i pozostawia w temperaturze pokojowej na 8 dni. Następnie uzupełnia się roztwór wodą do 250 ml i sprawdza stopień przeprowadzonej hydrolizy za pomocą odczytu polarymetrycznego lub sacharymetrycznego w rurce 200 mm. Odczyt powinien wynosić 11,80 ± 0,05 °Z. Odmierza się pipetą 200 ml tego roztworu do kolby o pojemności 2.000 ml z jedną kreską. Rozcieńcza się wodą i wstrząsając (aby uniknąć przealkalizowania miejscowego), dodaje się 71,4 ml roztworu wodorotlenku sodowego (1 ml/litr), w którym rozpuszczono 4 g kwasu benzoesowego. Dopełnia się wodą do 2.000 ml, aby otrzymać roztwór 1 g/100 ml cukru inwertowanego. Roztwór ten powinien wykazywać pH » 3.

Trwały roztwór podstawowy należy rozcieńczać dopiero bezpośrednio przed użyciem.

Czysta sacharoza jest próbką zawierającą czystą sacharozę oraz cukier inwertowany w ilości nie większej niż 0,001 g/100 g.

7. Sprzęt laboratoryjny służący do oznaczania cukru inwertowanego metodą Knighta i Allena stanowią:

1) probówki, o wymiarach 150 x 20 mm;

2) parownica porcelanowa, biała;

3) waga analityczna, o dokładności 0,1 mg.

8. Przygotowanie roztworu

W celu przygotowania roztworu w probówce rozpuszcza się 5 g próbki cukru w 5 ml zimnej wody, dodaje się 2 ml odczynnika alkalicznego miedzi, miesza i zanurza się probówkę na 5 minut we wrzącej łaźni wodnej, a następnie studzi w zimnej wodzie.

9. Wykonanie oznaczenia

Przenosi się ilościowo roztwór z probówki do parownicy porcelanowej, używając możliwie jak najmniejszej ilości wody, dodaje 3 krople wskaźnika mureksydowego i miareczkuje roztworem EDTA, a następnie odczytuje wynik w mililitrach EDTA zużytego do miareczkowania (oznaczony jako Vo.).

Pod koniec zabarwienie roztworu zmienia się z zielonego poprzez szary, aż do końcowego purpurowego. Barwa purpurowa powoli znika z powodu utleniania się tlenku miedzi I do tlenku miedzi II, zależnie od stężenia miedzi zredukowanej, stąd miareczkowanie należy wykonać stosunkowo szybko.

10. Sporządzenie wykresu kalibrowania

W celu sporządzenia wykresu kalibrowania dodaje się znane ilości cukru inwertowanego (wzorcowy roztwór cukru inwertowanego odpowiednio rozcieńczony) do 5 g czystej sacharozy oraz odpowiedniej ilości zimnej wody - tak, aby łącznie dodać 5 ml roztworu, a następnie wykreśla się zależność zużytych mililitrów EDTA podczas miareczkowania (w mililitrach) w stosunku do procentowej ilości cukru inwertowanego, dodanego do 5 g sacharozy. Otrzymany wykres jest linią prostą w zakresie 0,001 do 0,019 g/100 g cukru inwertowanego/100 g próbki.

11. Wyrażanie wyników

Wyniki wyrażane są w procentach zawartości cukru inwertowanego, z uwzględnieniem powtarzalności wyników.

Na wykresie kalibracyjnym odczytuje się procent zawartości cukru inwertowanego, odpowiadający wartości Vo ml EDTA, oznaczonej podczas badania próbki.

Jeżeli w analizowanej próbce stężenie cukru inwertowanego na 100 g próbki jest większe niż 0,017 g, to zmniejsza się odpowiednio ilość próbki pobieranej i dopełnia się badaną próbkę do 5 g czystą sacharozą.

W celu przeliczenia stopni sacharymetrycznych °Z na polarymetryczne stopnie kątowe należy stopnie sacharymetryczne °Z podzielić przez 2,889.

Przyjmuje się, ze różnica między wynikami dwóch oznaczeń przeprowadzonych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach, nie powinna przekraczać 0,005 g na 100 g próbki.

ZAŁĄCZNIK Nr  4

METODA I OZNACZANIA ZAWARTOŚCI CUKRÓW REDUKUJĄCYCH W PŁYNNYM CUKRZE (ROZTWORZE CUKRU), W PŁYNNYM CUKRZE INWERTOWANYM (ROZTWORZE CUKRU INWERTOWANEGO) I W SYROPIE CUKRU INWERTOWANEGO WYRAŻONYCH JAKO RÓWNOWAŻNIK CUKRU INWERTOWANEGO LUB DEKSTROZY (D-GLUKOZY) - METODA LUFF-SCHOORLA

1. Oznaczanie zawartości cukrów redukujących metodą Luff-Schoorla polega na podgrzaniu badanej próbki do temperatury wrzenia w warunkach standardowych z roztworem miedzi II, która zostaje częściowo zredukowana do miedzi I. Nadmiar miedzi II oznacza się metodą jodometryczną.

2. Odczynnikami do oznaczania cukrów redukujących metodą Luff-Schoorla są:

1) roztwór Carreza I;

2) roztwór Carreza II;

3) odczynnik Luff-Schoorla;

4) roztwór tiosiarczanu sodowego o stężeniu 0,1 mol/litr;

5) roztwór skrobi;

6) kwas siarkowy o stężeniu 3 mol/litr;

7) roztwór jodku potasowego 30 % (m/v);

8) wiórki pumeksowe, gotowane w kwasie solnym, przepłukane wodą i osuszone;

9) izopentanol;

10) wodorotlenek sodowy o stężeniu 0,1 mol/litr;

11) kwas solny o stężeniu 0,1 mol/litr;

12) roztwór fenoloftaleiny, 1 % (m/v) w etanolu.

3. W celu przygotowania roztworu Carreza I dodaje się do 21,95 g dwuwodnego octanu cynkowego (Zn(CH3COO)2 x 2 H2O) lub 24 g trójwodnego octanu cynkowego (Zn(CH3COO)2 x 3 H2O) 3 ml kwasu octowego lodowatego, a następnie dopełnia wodą do 100 ml.

4. W celu przygotowania roztworu Carreza II rozpuszcza się 10,6 g trójwodnego sześciocyjano-żelazianu potasowego II K4[Fe(CN)6] x 3 H2O w wodzie i dopełnia wodą do 100 ml.

5. W celu przygotowania odczynnika Luff-Schoorla sporządza się roztwory:

1) siarczanu miedzi II;

2) kwasu cytrynowego;

3) węglanu sodowego.

6. W celu sporządzenia roztworu siarczanu miedzi II rozpuszcza się 25 g pięciowodnego bezżelazowego siarczanu miedzi II (CuSO4 x 5 H2O) w 100 ml wody.

7. W celu sporządzenia roztworu kwasu cytrynowego rozpuszcza się 50 g jednowodnego kwasu cytrynowego (C6H8O7 x H2O) w 50 ml wody.

8. W celu sporządzenia roztworu węglanu sodowego rozpuszcza się 143,8 g bezwodnego węglanu sodu (Na2CO3) w około 300 ml ciepłej wody i pozostawia do ostudzenia.

Następnie dodaje się do kolby o pojemności 1.000 ml roztwór kwasu cytrynowego i roztwór węglanu sodowego, ostrożnie miesza się ruchem obrotowym, aż do zaniku piany, i dodaje roztwór siarczanu miedzi II, uzupełniając wodą do 1.000 ml.

Roztwór pozostawia się na 24 godziny, w razie potrzeby filtruje, i sprawdza się molarność tak uzyskanego odczynnika za pomocą metody opisanej we wzorcowaniu odczynnika Luff-Schoorla (Cu 0,1 mol/litr; Na2CO3 1 mol/litr).

9. W celu przygotowania roztworu skrobi dodaje się do 1.000 ml wrzącej wody 5 g rozpuszczalnej skrobi, namoczonej uprzednio w 30 ml wody, i utrzymuje się wrzenie przez 3 minuty, pozostawia do ostudzenia, a następnie - jeżeli roztwór tego wymaga - dodaje 10 mg jodku rtęci II jako środka konserwującego.

10. Sprzęt laboratoryjny służący do oznaczania cukrów redukujących metodą Luff-Schoorla stanowią:

1) kolba stożkowa o pojemności 300 ml, wyposażona w chłodnicę zwrotną;

2) stoper.

11. Wzorcowanie odczynnika Luff-Schoorla

W celu wykonania wzorcowania odczynnika Luff-Schoorla dodaje się do 25 ml odczynnika Luff-Schoorla 3 g 30 % jodku potasowego i 25 ml kwasu siarkowego o stężeniu 3 mol/litr, miareczkuje się 0,1 mol/litr tiosiarczanem sodowym w obecności roztworu skrobi, jako wskaźnika, dodanego pod koniec miareczkowania. Jeżeli objętość zużytego 0,1 mol/litr roztworu tiosiarczanu sodowego nie wynosi dokładnie 25 ml, odczynnik należy przyrządzić ponownie.

Następnie odmierza się pipetą 10 ml odczynnika Luff-Schoorla do kolby pomiarowej o pojemności 100 ml, rozcieńcza wodą, pipetą pobiera się 10 ml rozcieńczonego odczynnika i dodaje się do 25 ml 0,1 mol/litr kwasu solnego w kolbie stożkowej. Ogrzewa się przez 1 godzinę we wrzącej łaźni wodnej, studzi się, dopełnia do początkowej objętości świeżo zagotowaną wodą, a następnie miareczkuje 0,1 mol/litr wodorotlenkiem sodowym wobec fenoloftaleiny jako wskaźnika. Zużycie 0,1 mol/litr wodorotlenku sodowego powinno wynosić między 5,5 a 6,5 ml.

Kolejno miareczkuje się 10 ml rozcieńczonego odczynnika 0,1 mol/litr kwasem solnym wobec fenoloftaleiny jako wskaźnika. Punkt końcowy charakteryzuje się zanikiem purpurowego zabarwienia. Zużycie 0,1 mol/litr kwasu solnego powinno wynosić między 6 a 7,5 ml.

Odczyn pH roztworu Luff-Schoorla waha się między 9,3 a 9,4 w temperaturze 20 °C.

12. Przygotowanie roztworu

W celu przygotowania roztworu dokładnie odważa się (z dokładnością do 1 mg) 5 g badanej próbki, przenosi ją ilościowo do kolby o pojemności 250 ml zawierającej 200 ml wody, klaruje - jeżeli roztwór tego wymaga - przez dodanie 5 ml roztworu Carreza I, a następnie 5 ml roztworu Carreza II. Po dodaniu obu roztworów dokładnie miesza się, uzupełnia wodą do 250 ml, dobrze miesza. Jeżeli to konieczne, filtruje się.

Następnie rozcieńcza się roztwór tak, aby 25 ml roztworu zawierało nie mniej niż 15 mg i nie więcej niż 60 mg cukrów redukujących, wyrażonych jako glukoza.

13. Miareczkowanie metodą Luff-Schoorla

W celu wykonania miareczkowania metodą Luff-Schoorla do kolby stożkowej o pojemności 300 ml pobiera się pipetą 25 ml odczynnika Luff-Schoorla, dodaje się pipetą 25 ml roztworu cukru i umieszcza w niej 2 wiórki pumeksowe. Kolbę łączy się z chłodnicą zwrotną i całość szybko umieszcza na siatce azbestowej nad palnikiem Bunsena. Siatka powinna mieć otwór wycięty w części azbestowej o tej samej średnicy co podstawa kolby. Utrzymuje się ciecz w temperaturze wrzenia przez mniej więcej 2 minuty, ogrzewa na wolnym ogniu dokładnie przez 10 minut, następnie studzi się próbkę w zimnej wodzie, a po 5 minutach dodaje się 10 ml roztworu jodku potasowego i szybko, z zachowaniem ostrożności (ze względu na burzliwy przebieg), dodaje 25 ml 3 mol/litr kwasu siarkowego. Całość miareczkuje się za pomocą 0,1 mol/litr roztworu tiosiarczanu sodowego aż do uzyskania prawie bezbarwnego roztworu, a następnie dodaje się kilka mililitrów roztworu skrobi jako wskaźnika, po czym kontynuuje miareczkowanie aż do zaniku niebieskiego zabarwienia.

W celu zmniejszenia tworzenia piany, przed zakwaszaniem kwasem siarkowym, można dodać niewielką ilość izopentanolu.

14. Próba kontrolna

Przeprowadza się próbę kontrolną, stosując 25 ml wody zamiast 25 ml roztworu cukru.

15. Wyrażanie wyników

Wyniki są wyrażane w procentach suchej masy (m/m) w przypadku cukru inwertowanego lub D-glukozy, z uwzględnieniem powtarzalności wyników.

Z tabeli odczytuje się - w razie potrzeby interpolując - masę glukozy lub cukru inwertowanego w miligramach, odpowiadającą różnicy między dwoma odczytami miareczkowania, wyrażonymi w mililitrach 0,1 mol/litr siarczanu sodowego.

Przyjmuje się, że różnica między wynikami dwóch oznaczeń przeprowadzonych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach, nie powinna przekraczać 0,2 ml.

Zależność zużycia tiosiarczanu sodu o stężeniu 0,1 mol/litr od zawartości cukrów redukujących w metodzie Luff-Schoorla

Zużycie w mililitrach Na2S2O3

o stężeniu 1 mol/litr

Glukoza, fruktoza, cukry inwertowane C6H12O6
ml mg różnica
1 2,4
2 4,8 2,4
3 7,2 2,4
4 9,7 2,5
5 12,2 2,5
6 14,7 2,5
7 17,2 2,5
8 19,8 2,6
9 22,4 2,6
10 25,0 2,6
11 27,6 2,6
12 30,3 2,7
13 33,0 2,7
14 35,7 2,7
15 38,5 2,8
16 41,3 2,8
17 44,2 2,9
18 47,1 2,9
19 50,0 2,9
20 53,0 3,0
21 56,0 3,0
22 59,1 3,1
23 62,2 3,1

METODA II OZNACZANIA CUKRÓW REDUKUJĄCYCH W PŁYNNYM CUKRZE (ROZTWORZE CUKRU), W PŁYNNYM CUKRZE INWERTOWANYM (ROZTWORZE CUKRU INWERTOWANEGO) I W SYROPIE CUKRU INWERTOWANEGO WYRAŻONYCH JAKO CUKIER INWERTOWANY - WEDŁUG MODYFIKACJI OBJĘTOŚCI STAŁEJ LANE'A I EYNONA

1. Oznaczanie cukrów redukujących według modyfikacji objętości stałej Lane'a i Eynona polega na miareczkowaniu roztworu próbki w temperaturze wrzenia w stosunku do określonej objętości roztworu Fehlinga wobec błękitu metylenowego jako wskaźnika.

2. Odczynnikami używanymi do oznaczania zawartości cukrów redukujących według modyfikacji objętości stałej Lane'a i Eynona są:

1) roztwór Fehlinga;

2) roztwór wodorotlenku sodowego o stężeniu 1 mol/litr;

3) wzorcowy roztwór cukru inwertowanego;

4) roztwór błękitu metylenowego.

3. W celu przygotowania roztworu Fehlinga sporządza się:

1) roztwór A;

2) roztwór B.

4. W celu sporządzenia roztworu A rozpuszcza się 69,3 g pięciowodnego siarczanu miedzi II (CuSO4 x 5 H2O) w wodzie i dopełnia się wodą do 1.000 ml.

5. W celu sporządzenia roztworu B rozpuszcza się w wodzie 346 g pięciowodnego winianu sodowo-potasowego (KNaC4 x 5 H2O) wraz ze 100 g wodorotlenku sodowego (NaOH) i dopełnia się wodą do 1.000 ml. Klarowny roztwór dekantuje się znad osadu.

6. Roztwory A i B należy przechowywać w butelkach z ciemnego (brązowego, bursztynowego) szkła.

7. W celu przygotowania wzorcowego roztworu cukru inwertowanego rozpuszcza się 23,75 g czystej sacharozy w około 120 ml wody w kolbie o pojemności 250 ml z podziałką, dodaje się 9 ml kwasu solnego (d = 1,16 g/cm3) i pozostawia na 8 godzin w temperaturze pokojowej. Następnie dopełnia się roztwór do 250 ml i sprawdza się zakończenie hydrolizy za pomocą polarymetru lub sacharymetru przez dokonanie odczytu w rurce polarymetrycznej o długości 200 mm. Odczyt powinien wynieść (11,80 ± 0,05) °Z. Do kolby o pojemności 2.000 ml z podziałką odmierza się pipetą 200 ml tego roztworu. Rozcieńcza się wodą i wstrząsając (aby uniknąć przealkalizowania miejscowego), dodaje się 71,4 ml roztworu wodorotlenku sodowego o stężeniu 1 mol/litr, w którym rozpuszczono 4 g kwasu benzoesowego, dopełnia się wodą do 2.000 ml, aby otrzymać roztwór cukru inwertowanego 1 g/100 ml. Odczyn tego roztworu powinien wynosić pH » 3.

Roztwór podstawowy (trwały) należy rozcieńczać bezpośrednio przed użyciem.

8. W celu uzyskania rozcieńczonego roztworu cukru inwertowanego 0,25 g/100 ml należy 1 g podstawowego roztworu rozcieńczyć wodą do 250 ml w kolbie pomiarowej.

Całość przenosi się do kolby o pojemności 1.000 ml z podziałką i ponownie rozcieńcza wodą do kreski w temperaturze 20 °C.

9. W celu sporządzenia roztworu błękitu metylenowego 1 g błękitu rozcieńcza się wodą w kolbie, a następnie dopełnia wodą do 100 ml.

10. Sprzęt laboratoryjny służący do oznaczania zawartości cukrów redukujących według modyfikacji objętości stałej Lane'a i Eynona stanowią:

1) laboratoryjne kolby żaroodporne z wąską szyjką, o pojemności 500 ml;

2) biureta o pojemności 50 ml z podziałką co 0,05 ml;

3) pipety z podziałką co 20, 25 i 50 ml;

4) kolby pomiarowe z 1 kreską o pojemności 250, 1.000 i 2.000 ml;

5) urządzenie do podgrzewania umożliwiające utrzymanie temperatury wrzenia, zgodnie z warunkami opisanymi we wzorcowaniu roztworu Fehlinga, i pozwalające na obserwacje końcowej zmiany zabarwienia, bez konieczności wyjmowania kolby znad ogrzewacza;

6) stoper wskazujący z dokładnością co najmniej do sekundy.

11. Wzorcowanie roztworu Fehlinga

W celu wykonania wzorcowania do czystej, suchej zlewki pobiera się pipetą 50 ml roztworu B i 50 ml roztworu A, po czym dokładnie miesza jej zawartość. Następnie płucze się i napełnia biuretę 0,25 % (0,25 g/100 ml) wzorcowym roztworem cukru inwertowanego.

Do kolby o pojemności 500 ml odmierza się pipetą wielokrotność 20 ml zmieszanych roztworów A i B, dodaje się 15 ml wody, wprowadza się biuretą 39 ml roztworu cukru inwertowanego, wiórek pumeksu i miesza, ostrożnie obracając kolbą.

Podgrzewa się kolbę z zawartością do temperatury wrzenia, utrzymuje tę temperaturę dokładnie przez 2 minuty (w trakcie kolejnych wykonywanych czynności nie wolno zdejmować kolby z ogrzewacza ani dopuścić, aby roztwór przestał wrzeć) i pod koniec dwuminutowego wrzenia dodaje się 3 lub 4 krople roztworu błękitu metylenowego. Roztwór powinien wykazywać intensywne niebieskie zabarwienie.

Następnie dodaje się, za pomocą biurety, wzorcowy roztwór cukru inwertowanego w małych porcjach - początkowo po 0,2 ml, a na końcu pojedyncze krople - aż do osiągnięcia punktu końcowego. Punkt ten wskazuje zanik niebieskiego zabarwienia. Roztwór przyjmuje barwę czerwonawą związaną z powstaniem zawiesiny tlenku miedzi I.

Punkt końcowy powinien być osiągnięty pod koniec 3 minut od momentu zagotowania się roztworu. Końcowe miano Vo powinno wynosić od 39 do 41 ml. Jeżeli Vo jest większe, należy wyrównać stężenie miedzi w roztworze A i powtórzyć proces kalibrowania.

12. Przygotowanie roztworów próbek

Stężenie próbki badanej powinno być takie, aby jej roztwór zawierał od 250 do 400 mg cukru inwertowanego w 100 ml.

13. Badanie wstępne

Badanie wstępne przeprowadza się w celu upewnienia się, że ilość wody dodawanej do 20 ml zmieszanych roztworów A i B jest wystarczająca do uzyskania ostatecznej objętości 75 ml po miareczkowaniu. W tym celu przygotowuje się roztwór próbki do badania: 25 ml roztworu próbki wprowadza się biuretą do kolby, dodaje się 15 ml wody, pozostawia roztwór w stanie wrzenia przez 2 minuty i miareczkuje aż do osiągnięcia punktu końcowego. Następnie do kolby o pojemności 500 ml odmierza się pipetą wielokrotność 20 ml zmieszanych roztworów A i B, dodaje 15 ml wody, wprowadza biuretą 39 ml roztworu badanej próbki, wiórek pumeksu i miesza, ostrożnie obracając kolbą.

Podgrzewa się kolbę z zawartością do temperatury wrzenia, utrzymuje tę temperaturę dokładnie przez 2 minuty (w trakcie kolejnych wykonywanych czynności nie wolno zdejmować kolby z ogrzewacza ani dopuścić, aby roztwór przestał wrzeć) i pod koniec dwuminutowego wrzenia dodaje się 3 lub 4 krople roztworu błękitu metylenowego. Roztwór powinien wykazywać intensywne niebieskie zabarwienie.

Jeżeli po dodaniu roztworu błękitu metylenowego utrzymuje się nadal czerwone zabarwienie, to stężenie w użytej próbce jest zbyt duże. W takim przypadku próba jest nieważna i należy powtórzyć badania, stosując mniej stężone roztwory badanej próbki.

Jeżeli w celu uzyskania czerwonego zabarwienia potrzeba więcej niż 50 ml roztworu, należy stosować bardziej stężone roztwory próbki.

Następnie oblicza się ilość wody, jaką należy dodać - przez odjęcie objętości zmieszanego roztworu Fehlinga (20 ml) i roztworu próbki od objętości 75 ml.

14. Końcowa analiza roztworu próbki

W celu przeprowadzenia końcowej analizy roztworu badanej próbki do kolby żaroodpornej pobiera się pipetą 20 ml zmieszanych roztworów Fehlinga i ilość wody wyznaczoną w badaniu wstępnym, następnie dodaje się za pomocą biurety przybliżoną ilość, pomniejszoną o 1 ml, roztworu próbki z badania wstępnego i kawałki pumeksu, miesza się ostrożnie zawartość, obracając kolbą, doprowadza się do wrzenia i miareczkuje aż do osiągnięcia punktu końcowego. Punkt końcowy należy osiągnąć po upływie 1 minuty od momentu dodania roztworu błękitu metylenowego. Końcowe miano = V1.

15. Wyrażanie wyników

Wyniki są wyrażane w miligramach cukru inwertowanego, z uwzględnieniem powtarzalności wyników.

Zawartość cukrów redukujących w próbce wyrażonych jako cukier inwertowany (Inw) oblicza się według wzoru:

Vo x 25 x f

Inw = ------------,

c x V1

gdzie:

c - oznacza stężenie roztworu badanej próbki, w gramach na 100 ml,

Vo - oznacza objętość wzorcowego roztworu cukru inwertowanego, zastosowanego do kalibracyjnego miareczkowania, w mililitrach,

V1 - oznacza objętość roztworu badanej próbki, w mililitrach,

f - oznacza współczynnik korekcji uwzględniający stężenie sacharozy w badanym roztworze próbki.

Zależność cukru i współczynnika f zestawiono w poniższej tabeli:

Ilość cukru (g) we wrzącej mieszaninie Współczynnik korekcji f
0 1,000
0,5 0,982
1,0 0,971
1,5 0,962
2,0 0,954
2,5 0,946
3,0 0,939
3,5 0,932
4,0 0,926
4,5 0,920
5,0 0,915
5,5 0,910
6,0 0,904
6,5 0,898
7,0 0,893
7,5 0,888
8,0 0,883
8,5 0,878
9,0 0,874
9,5 0,869
10,0 0,640

Korektę innych zawartości sacharozy w badanym roztworze próbki oblicza się z tabeli metodą interpolacji.

Przybliżone stężenie sacharozy można obliczyć, odejmując stężenie substancji rozpuszczalnych związanych z cukrem inwertowanym (do celów obliczenia przyjmuje się f = 1), od ogólnego stężenia rozpuszczonych ciał stałych, wyrażonego jako sacharoza, uzyskane na podstawie wskaźnika załamania roztworu za pomocą metody refraktometrycznej, określonej w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

W celu przeliczenia stopni sacharymetrycznych °Z na polarymetryczne stopnie kątowe należy °Z podzielić przez 2,889.

Przyjmuje się, że różnica między wynikami dwóch oznaczeń przeprowadzonych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach, nie powinna przekraczać 1 % ich średniej arytmetycznej.

ZAŁĄCZNIK Nr  5

METODA OZNACZANIA RÓWNOWAŻNIKA DEKSTROZY W SYROPIE GLUKOZOWYM I W SYROPIE GLUKOZOWYM W PROSZKU ORAZ ZAWARTOŚCI DEKSTROZY (D-GLUKOZY) W JEDNOWODNEJ GLUKOZIE (JEDNOWODNEJ DEKSTROZIE) I W BEZWODNEJ GLUKOZIE (BEZWODNEJ DEKSTROZIE) - METODA LANE'A I EYNONA

1. Oznaczanie równoważnika dekstrozy oraz zawartości dekstrozy metodą Lane'a i Eynona polega na miareczkowaniu badanego roztworu w temperaturze wrzenia - w stosunku do określonej objętości roztworu Fehlinga - w ściśle określonych warunkach, wobec błękitu metylenowego jako wskaźnika.

Równoważnik dekstrozy jest to zdolność redukcji obliczona w procentach masy suchej substancji próbki. Zdolność redukcyjna jest to zawartość cukrów redukujących oznaczona za pomocą niniejszej metody, wyrażona w kategoriach bezwodnej dekstrozy (D-glukozy) oraz obliczona w procentach masy próbki.

2. Odczynnikami używanymi do oznaczania równoważnika dekstrozy oraz zawartości dekstrozy metodą Lane'a i Eynona są:

1) roztwór Fehlinga;

2) bezwodna dekstroza (D-glukoza) (C6H12O6);

3) wzorcowy roztwór dekstrozy o stężeniu 0,6 g/100 ml;

4) roztwór błękitu metylenowego o stężeniu 0,1 g/100 ml.

3. W celu przygotowania roztworu Fehlinga przygotowuje się roztwór A i B.

4. W celu sporządzenia roztworu A rozpuszcza się 69,3 g pięciowodnego siarczanu miedzi II (CuSO4 x 5 H2O) w wodzie i dopełnia się wodą do 1.000 ml.

5. W celu sporządzenia roztworu B rozpuszcza się w wodzie 346 g pięciowodnego winianu sodowo-potasowego (KNaC4 x 5 H2O) wraz z 100 g wodorotlenku sodowego (NaOH) i dopełnia się wodą do 1.000 ml. Klarowny roztwór dekantuje się znad osadu.

6. Następnie do czystej, suchej zlewki pobiera się pipetą 50 ml roztworu B, a następnie 50 ml roztworu A i dobrze miesza.

Zmieszanych roztworów Fehlinga nie przechowuje się. Codziennie przygotowuje się świeże roztwory i kalibruje się.

Roztwory A i B przechowuje się w butelkach z ciemnego (brązowego, bursztynowego) szkła.

W celu przygotowania bezwodnej dekstrozy przed użyciem suszy się ją przez 4 godziny w suszarce próżniowej w temperaturze 100 ± 1 °C lub niższej oraz wewnętrznym ciśnieniu wynoszącym mniej więcej 10 hPa (103 mbar).

7. W celu przygotowania wzorcowego roztworu dekstrozy odważa się (z dokładnością do 0,1 mg) 0,6 g bezwodnej dekstrozy, rozpuszcza się ją w wodzie, przenosi roztwór ilościowo do kolby o pojemności 100 ml, dopełnia wodą do kreski i miesza.

Codziennie stosuje się świeżo przygotowane roztwory.

8. W celu przygotowania roztworu błękitu metylenowego rozpuszcza się 0,1 g błękitu metylenowego w 100 ml wody.

9. Sprzęt laboratoryjny służący do oznaczania równoważnika dekstrozy oraz zawartości dekstrozy metodą Lane'a i Eynona stanowią:

1) laboratoryjne kolby żaroodporne z wąską szyjką, o pojemności 250 ml;

2) biureta, 50 ml, z podziałką co 0,05 ml;

3) pipety, z podziałką co 25 i 50 ml;

4) kolby o pojemności 100 i 500 ml z jedną kreską;

5) urządzenie do podgrzewania, umożliwiające utrzymanie temperatury wrzenia zgodnie z warunkami opisanymi we wzorcowaniu roztworu Fehlinga i pozwalające na obserwacje końcowej zmiany zabarwienia, bez konieczności wyjmowania kolby znad ogrzewacza;

6) stoper z dokładnością pomiaru co najmniej do 1 sekundy.

10. Wzorcowanie roztworu Fehlinga (miareczkowanie wzorcowe)

Do czystej, suchej kolby żaroodpornej pobiera się pipetą 25 ml roztworu Fehlinga, napełnia się biuretę wzorcowym roztworem dekstrozy, korygując menisk do kreski. Następnie do kolby żaroodpornej wprowadza się biuretą 18 ml wzorcowego roztworu dekstrozy i miesza się zawartość, obracając kolbą.

Umieszcza się kolbę żaroodporną na urządzeniu do podgrzewania, uprzednio wyregulowanym tak, aby wrzenie rozpoczęło się w ciągu 120 ± 15 sekund (podgrzewacza nie reguluje się w trakcie trwania całego procesu miareczkowania), uruchamia się stoper w momencie rozpoczęcia wrzenia i po 120 sekundach wrzenia rozpoczyna się dodawanie do kolby żaroodpornej wzorcowego roztworu dekstrozy - za pomocą biurety, w porcjach 0,5 ml - aż do momentu zaniku zabarwienia błękitu metylenowego, a następnie odnotowuje się ogólną objętość dodanego roztworu wzorcowego dekstrozy, łącznie z przedostatnią dawką 0,5 ml (X ml).

Do czystej, suchej kolby żaroodpornej pobiera się pipetą 25 ml roztworu Fehlinga, napełnia się biuretę wzorcowym roztworem dekstrozy, korygując menisk do kreski. Następnie wprowadza się za pomocą biurety do kolby żaroodpornej objętość wzorcowego roztworu dekstrozy równą X - 0,3 ml, umieszcza się kolbę żaroodporną na urządzeniu do podgrzewania, uprzednio wyregulowanym tak, aby wrzenie rozpoczęło się w ciągu 120 ± 15 sekund (podgrzewacza nie reguluje się w trakcie trwania całego procesu miareczkowania), uruchamia się stoper w momencie rozpoczęcia wrzenia i po 120 sekundach wrzenia rozpoczyna się dodawanie do kolby żaroodpornej wzorcowego roztworu dekstrozy - za pomocą biurety, w porcjach początkowo 0,2 ml, a następnie po kropli - do momentu zaniku zabarwienia błękitu metylenowego. Dodawanie kończy się w ciągu 60 sekund, a łączny czas gotowania nie powinien przekroczyć 180 sekund.

Pod koniec tej czynności czas między dodawaniem kolejnych porcji wzorcowego roztworu dekstrozy powinien wynosić od 10 do 15 sekund.

Konieczne jest trzecie miareczkowanie przez dodanie nieco większej od 0,2 ml odpowiednio dostosowanej, początkowej porcji roztworu wzorcowego dekstrozy.

Odnotowuje się objętość (Vo ml) wzorcowego roztworu dekstrozy użytego do punktu końcowego ostatniego miareczkowania, która powinna mieścić się między 19 a 21 ml wzorcowego roztworu dekstrozy, a jeżeli Vo wykracza poza ten zakres, to odpowiednio dostosowuje się stężenie roztworu Fehlinga i powtarza się proces kalibrowania.

Do codziennego kalibrowania roztworu Fehlinga (ponieważ objętość Vo jest dokładnie znana) jest wymagane jedno miareczkowanie przez dodanie początkowej porcji pomniejszonej o 0,5 ml wzorcowego roztworu dekstrozy.

Od momentu rozpoczęcia wrzenia para wydziela się gwałtownie i w sposób ciągły przez cały czas trwania procesu miareczkowania, zapobiegając w ten sposób w maksymalnym stopniu przedostawaniu się powietrza do środka kolby i w konsekwencji reoksydacji jej zawartości.

Zanik zabarwienia błękitu metylenowego jest najlepiej widoczny podczas obserwacji górnych warstw (i menisku) zawartości kolby miareczkowej, ponieważ są one pozbawione strąconego czerwonego tlenku miedzi I. Zanik zabarwienia łatwiej jest obserwować, stosując bezpośrednie oświetlenie. Pomocny jest biały ekran ustawiony za kolbą.

Podczas oznaczania biuretę należy trzymać z dala od źródła ogrzewania.

Ze względu na czynnik indywidualny każdy analityk powinien przeprowadzić własne wzorcowe miareczkowanie i stosować w obliczeniach własną wartość Vo.

11. Wstępne badanie przygotowanej próbki

Jeżeli zdolność redukująca przygotowanej próbki nie jest znana w przybliżeniu, przeprowadza się wstępne badanie w celu uzyskania przybliżonej wartości po to, aby obliczyć masę próbki pobranej do badania.

W celu wstępnego zbadania próbki przygotowuje się 2 % (m/v) roztwór próbki, mający przybliżoną wartość "Z", napełnia się nim biuretę i koryguje menisk do kreski. Do czystej, suchej kolby żaroodpornej pobiera się pipetą 25 ml roztworu Fehlinga, wprowadza się biuretą 10 ml 2 % roztworu próbki i umieszcza się kolbę żaroodporną na urządzeniu do podgrzewania, uprzednio wyregulowanym tak, aby wrzenie rozpoczęło się w ciągu 120 ± 15 sekund. Następnie podgrzewa się zawartość kolby do wrzenia, dodając 1 ml roztworu błękitu metylenowego, natychmiast po rozpoczęciu wrzenia uruchamia się stoper i za pomocą biurety rozpoczyna się dodawanie roztworu próbki do kolby porcjami 1 ml, w odstępach mniej więcej 10-sekundowych, aż do zaniku niebieskiego zabarwienia błękitu metylenowego. Odnotowuje się całkowitą objętość dodanego roztworu próbki łącznie z przedostatnią porcją (Y ml).

Wartość "Y" nie może przekraczać 50 ml, a w przypadku jej przekroczenia zwiększa się stężenie roztworu próbki i powtarza się miareczkowanie.

Przybliżoną zdolność redukcyjną (Zred) badanej próbki wyrażoną w procentach (m/m) oblicza się według wzoru:

60 x Vo

Zred = ----------

Y x Z

12. Przygotowanie roztworu do badań

Odważa się (z dokładnością do 0,1 mg) próbkę, która zawiera od 2,85 do 3,15 g cukrów redukujących, wyrażonych jako bezwodna dekstroza (D-glukoza), umieszcza się w kolbie miarowej i rozpuszcza się w wodzie, uzupełniając wodą do 500 ml.

Do obliczeń stosuje się znaną w przybliżeniu wartość zdolności redukującej lub przybliżoną wartość zdolności redukcyjnej uzyskaną we wstępnym badaniu przygotowanej próbki.

13. Wykonanie oznaczenia (miareczkowanie oznaczające)

Do czystej, suchej kolby żaroodpornej pobiera się pipetą 25 ml roztworu Fehlinga. Napełnia się biuretę badanym roztworem i wprowadza się go w ilości 18,5 ml do kolby żaroodpornej, mieszając zawartość kolbą. Umieszcza się kolbę żaroodporną na urządzeniu do podgrzewania, uprzednio wyregulowanym tak, aby wrzenie rozpoczęło się w ciągu 120 ± 15 sekund. Następnie podgrzewa się zawartość kolby do wrzenia, dodając 1 ml roztworu błękitu metylenowego. Włącza się stoper i po 120 sekundach wrzenia rozpoczyna się dodawanie biuretą do kolby żaroodpornej roztworu badanej próbki, porcjami po 0,5 ml, aż do momentu zaniku zabarwienia błękitu metylenowego. Odnotowuje się całkowitą objętość dodanego roztworu badanej próbki łącznie z przedostatnią porcją (X ml).

Do czystej, suchej kolby żaroodpornej pobiera się pipetą 25 ml roztworu Fehlinga. Napełnia się biuretę badanym roztworem próbki i wprowadza się go w ilości X - 0,3 ml do kolby żaroodpornej, mieszając zawartość kolbą. Umieszcza się kolbę żaroodporną na urządzeniu do podgrzewania, uprzednio wyregulowanym tak, aby wrzenie rozpoczęło się w ciągu 120 ± 15 sekund. Następnie podgrzewa się zawartość kolby do wrzenia, dodając 1 ml roztworu błękitu metylenowego. Włącza się stoper i po 120 sekundach wrzenia rozpoczyna się dodawanie biuretą do kolby żaroodpornej roztworu badanej próbki, porcjami początkowo po 0,2 ml, a następnie po kropli, aż do momentu zaniku zabarwienia błękitu metylenowego. Dodawanie kończy się w ciągu 60 sekund, a łączny czas gotowania nie powinien przekroczyć 180 sekund.

Pod koniec tej czynności czas między dodawaniem kolejnych porcji roztworu badanej próbki powinien wynosić od 10 do 15 sekund.

Konieczne jest trzecie miareczkowanie przez dodanie nieco większej od 0,2 ml, odpowiednio dostosowanej, początkowej porcji roztworu badanej próbki.

Odnotowuje się objętość (V1) roztworu badanego użytego do punktu końcowego ostatniego miareczkowania, która powinna wynosić od 19 do 21 ml roztworu badanego.

Jeżeli objętość V1 wykracza poza ten zakres, należy odpowiednio dostosować stężenie roztworu badanego i powtórzyć czynności opisane powyżej.

Przeprowadza się dwa oznaczenia z tym samym badanym roztworem.

Zawartość suchej masy w przygotowanej próbce oznacza się metodą określoną w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

14. Wyrażanie wyników

Wyniki są wyrażane w procentach masy badanej próbki i masy substancji suchej, z uwzględnieniem powtarzalności wyników.

Zdolność redukcyjną (RP) oblicza się jako procent masy badanej próbki według wzoru:

300 x Vo

RP = ---------,

V1 x M

gdzie:

Vo - oznacza objętość w mililitrach wzorcowego roztworu dekstrozy użytego do wzorcowania roztworu Fehlinga,

V1 - oznacza objętość w mililitrach roztworu badanej próbki użytego do wykonania oznaczenia,

M - oznacza masę w gramach badanej próbki użytej do sporządzenia 500 ml roztworu badanego.

Równoważnik dekstrozy (Rd) oblicza się jako procent masy substancji suchej w przygotowanej próbce według wzoru:

RP

Rd = ----- x 100,

D

gdzie:

RP - oznacza zdolność redukcyjną obliczoną jako procent masy badanej próbki,

D - oznacza zawartość suchej substancji w badanej próbce, w procentach (m/m).

Jako wynik podaje się średnią arytmetyczną dwóch oznaczeń.

Przyjmuje się, że różnica między wynikami dwóch oznaczeń przeprowadzonych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach, nie powinna przekraczać 1 % ich średniej arytmetycznej.

ZAŁĄCZNIK Nr  6

METODA OZNACZANIA WILGOTNOŚCI CUKRU (CUKRU BIAŁEGO), CUKRU EKSTRABIAŁEGO (CUKRU RAFINOWANEGO), CUKRU PRZEMYSŁOWEGO I FRUKTOZY

1. Oznaczanie wilgotności cukru jako ubytku masy wskutek suszenia polega na wysuszeniu próbki cukru w temperaturze 103 ± 2 °C.

2. Sprzęt laboratoryjny służący do oznaczania wilgotności jako ubytku masy wskutek suszenia stanowią:

1) waga analityczna, o dokładności 0,1 mg;

2) suszarka odpowiednio wentylowana, o płaskim dnie, odpornym na niszczące działanie próbek i na warunki badawcze;

3) naczynka wagowe (aluminiowe, niklowe, szklane), z płaskim dnem, odporne na niszczące działanie próbek i na warunki badawcze, o średnicy od 60 do 100 mm i wysokości od 20 do 30 mm;

4) eksykator, zawierający świeży żel krzemionkowy lub równorzędny środek suszący, ze wskaźnikiem zawartości wody.

3. Suszenie badanej próbki

Wszystkie czynności wykonuje się natychmiast po otwarciu pojemnika z próbką. W celu wykonania suszenia doprowadza się naczynko wagowe do stałej wagi przez suszenie w temperaturze 103 ± 2 °C, pozostawia się je do ochłodzenia w eksykatorze co najmniej na 30-35 minut i waży się z dokładnością do 0,1 mg.

Następnie odważa się do naczynka wagowego (z dokładnością do 0,1 mg) około 20-30 g próbki, umieszcza się naczynko wagowe z próbką w suszarce na okres 3 godzin w temperaturze 103 ± 2 °C, wyjmuje się je i pozostawia do ostudzenia w eksykatorze.

4. Ważenie próbki po ostudzeniu

Waży się próbkę z dokładnością 0,1 mg, ponownie umieszcza się naczynko w suszarce na okres 30 minut w temperaturze 103 ± 2 °C, wyjmuje się, pozostawia się je do ostudzenia w eksykatorze i waży się z dokładnością do 0,1 mg.

Czynność powtarza się, jeżeli różnica między dwoma pomiarami masy wynosi więcej niż 1 mg. W razie pojawienia się przyrostu wagi do obliczeń należy użyć najniższego odnotowanego odczytu.

Przyjmuje się, że łączny czas suszenia nie może przekraczać 4 godzin.

5. Wyrażanie wyników

Wyniki są wyrażane w procentach wilgotności jako strata masy, z uwzględnieniem powtarzalności wyników.

Wilgotność (W) wyrażoną w procentach oblicza się według wzoru:

m0-m1

W = --------- x 100,

m0

gdzie:

m0 - oznacza masę badanej próbki przed suszeniem, w gramach,

m1 - oznacza masę badanej próbki po suszeniu, w gramach.

Przyjmuje się, że różnica między wynikami dwóch oznaczeń przeprowadzanych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach, nie powinna przekraczać 0,02 g na 100 g próbki.

ZAŁĄCZNIK Nr  7

METODA OZNACZANIA ZAWARTOŚCI SUCHEJ MASY W PŁYNNYM CUKRZE (ROZTWORZE CUKRU), PŁYNNYM CUKRZE INWERTOWANYM (ROZTWORZE CUKRU INWERTOWANEGO) I W SYROPIE CUKRU INWERTOWANEGO - METODA REFRAKTOMETRYCZNA

1. Oznaczanie zawartości suchej masy w cukrze metodą refraktometryczną polega na oznaczeniu współczynnika załamania roztworu badanej próbki w temperaturze 20 °C i przeliczeniu na zawartość suchej masy za pomocą tabel wskazujących stężenie jako funkcję współczynnika załamania.

2. Aparaturę służącą do oznaczania zawartości suchej masy metodą refraktometryczną stanowią:

1) refraktometr, z dokładnością do czterech miejsc po przecinku, zaopatrzony w termometr i wodną pompę cyrkulacyjną podłączoną do łaźni wodnej z termoregulacją o temperaturze 20 ± 0,5 °C;

2) lampa sodowa.

3. Wykonanie oznaczenia

Polega ono na zmierzeniu za pomocą refraktometru współczynnika załamania próbki w temperaturze 20 °C.

Jeżeli w badanej próbce, przed zmierzeniem, znajdują się kryształki, rozpuszcza się je przez rozcieńczenie 1:1 (m/m).

4. Wyrażanie wyników

Wyniki są wyrażane według zawartości suchej masy, z uwzględnieniem powtarzalności wyników.

Zawartość suchej masy oblicza się według poniższej tabeli na podstawie współczynnika załamania roztworów cukru w temperaturze 20 °C. Wynik koryguje się na obecność cukrów inwertowanych, dodając do otrzymanego z tabeli wyniku 0,022 do każdego procentu inwertowanego cukru obecnego w analizowanej próbce.

Jeżeli próbka była rozcieńczana wodą w stosunku 1:1 (m/m), obliczoną suchą masę mnoży się przez 2.

Przyjmuje się, że różnica między wynikami dwóch oznaczeń przeprowadzonych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach, nie powinna przekraczać 0,2 g na 100 g próbki.

TABLICE PRZELICZENIOWE

Współczynniki załamania (n) roztworów cukru w temperaturze 20 °C

n cukier n cukier n cukier n cukier n cukier
(20°C) (%) (20°C) (%) (20°C) (%) (20°C) (%) (20°C) (%)
1x3330 0x009 1x3365 2x436 1x3400 4x821 1x3435 7x1642 1x3470 9x466
1x3331 0x078 1x3366 2x505 1x3401 4x888 1x3436 7x230 1x3471 9x531
1x3332 0x149 1x3367 2x574 1x3402 4x956 1x3437 7x296 1x3472 9x596
1x3333 0x218 1x3368 2x642 1x3403 5x023 1x3438 7x362 1x3473 9x661
1x3334 0x288 1x3369 2x711 1x3404 5x091 1x3439 7x429 1x3474 9x726
1x3335 0x358 1x3370 2x779 1x3405 5x158 1x3440 7x495 1x3475 9x791
1x3336 0x428 1x3371 2x848 1x3406 5x225 1x3441 7x561 1x3476 9x856
1x3337 0x498 1x3372 2x917 1x3407 5x293 1x3442 7x627 1x3477 9x921
1x3338 0x567 1x3373 2x985 1x3408 5x360 1x3443 7x693 1x3478 9x986
1x3339 0x637 1x3374 3x053 1x3409 5x427 1x3444 7x759 1x3479 10x051
1x3340 0x707 1x3375 3x122 1x3410 5x494 1x3445 7x825 1x3480 10x116
1x3341 0x776 1x3376 3x190 1x3411 5x562 1x3446 7x891 1x3481 10x181
1x3342 0x846 1x3377 3x259 1x3412 5x626 1x3447 7x957 1x3482 10x246
1x3343 0x915 1x3378 3x327 1x3413 5x696 1x3448 8x023 1x3483 10x311
1x3344 0x985 1x3379 3x395 1x3414 5x763 1x3449 8x089 1x3484 10x375
1x3345 1x054 1x3380 3x463 1x3415 5x830 1x3450 8x155 1x3485 10x440
1x3346 1x124 1x3381 3x532 1x3416 5x897 1x3451 8x221 1x3486 10x505
1x3347 1x193 1x3382 3x600 1x3417 5x964 1x3452 8x287 1x3487 10x570
1x3348 1x263 1x3383 3x668 1x3418 6x031 1x3453 8x352 1x3488 10x634
1x3349 1x332 1x3384 3x736 1x3419 6x098 1x3454 8x418 1x3489 10x699
1x3350 1x401 1x3385 3x804 1x3420 6x165 1x3455 8x484 1x3490 10x763
1x3351 1x470 1x3386 3x872 1x3421 6x231 1x3456 8x550 1x3491 10x828
1x3352 1x540 1x3387 3x940 1x3422 6x298 1x3457 8x615 1x3492 10x892
1x3353 1x609 1x3388 4x008 1x3423 6x365 1x3458 8x681 1x3493 10x957
1x3354 1x678 1x3389 4x076 1x3424 6x432 1x3459 8x746 1x3494 11x021
1x3355 1x747 1x3390 4x144 1x3425 6x498 1x3460 8x812 1x3495 11x086
1x3356 1x816 1x3391 4x212 1x3426 6x565 1x3461 8x878 1x3496 11x150
1x3357 1x885 1x3392 4x279 1x3427 6x632 1x3462 8x943 1x3497 11x215
1x3358 1x954 1x3393 4x347 1x3428 6x698 1x3463 9x008 1x3498 11x279
1x3359 2x023 1x3394 4x415 1x3429 6x765 1x3464 9x074 1x3499 11x343
1x3360 2x092 1x3395 4x483 1x3430 6x831 1x3465 9x139 1x3500 11x407
1x3361 2x161 1x3396 4x550 1x3431 6x898 1x3466 9x205 1x3501 11x472
1x3362 2x230 1x3397 4x618 1x3432 6x964 1x3467 9x270 1x3502 11x536
1x3363 2x299 1x3398 4x686 1x3433 7x031 1x3468 9x335 1x3503 11x600
1x3364 2x367 1x3399 4x753 1x3434 7x097 1x3469 9x400 1x3504 1x664
1x3505 11x728 1x3560 15x207 1x3615 18x595 1x3670 21x896 1x3725 25x114
1x3506 11x792 1x3561 15x269 1x3616 18x655 1x3671 21x955 1x3726 25x172
1x3507 11x856 1x3562 15x332 1x3617 18x716 1x3672 22x014 1x3727 25x230
1x3508 11x920 1x3563 15x394 1x3618 18x777 1x3673 22x073 1x3728 25x287
1x3509 10x375 1x3564 15x456 1x3619 18x837 1x3674 22x132 1x3729 25x345
1x3510 12x048 1x3565 15x518 1x3620 18x898 1x3675 22x192 1x3730 25x403
1x3511 12x112 1x3566 15x581 1x3621 18x959 1x3676 22x251 1x3731 25x460
1x3512 12x176 1x3567 15x643 1x3622 19x019 1x3677 22x310 1x3732 25x518
1x3513 12x240 1x3568 15x705 1x3623 19x080 1x3678 22x369 1x3733 25x576
1x3514 12x304 1x3569 15x767 1x3624 19x141 1x3679 22x428 1x3734 25x633
1x3515 12x368 1x3570 15x829 1x3625 19x201 1x3680 22x487 1x3735 25x691
1x3516 12x431 1x3571 15x891 1x3626 19x262 1x3681 22x546 1x3736 25x748
1x3517 12x495 1x3572 15x953 1x3627 19x322 1x3682 22x605 1x3737 25x806
1x3518 12x559 1x3573 16x016 1x3628 19x382 1x3683 22x664 1x3738 25x863
1x3519 12x623 1x3574 16x078 1x3629 19x443 1x3684 22x723 1x3739 25x921
1x3520 12x686 1x3575 16x140 1x3630 19x503 1x3685 22x781 1x3740 25x978
1x3521 12x750 1x3576 16x201 1x3631 19x564 1x3686 22x840 1x3741 26x035
1x3522 12x813 1x3577 16x263 1x3632 19x624 1x3687 22x899 1x3742 26x093
1x3523 12x877 1x3578 16x325 1x3633 19x684 1x3688 22x958 1x3743 26x150
1x3524 12x940 1x3579 16x387 1x3634 19x745 1x3689 23x017 1x3744 26x207
1x3525 13x004 1x3580 16x449 1x3635 19x805 1x3690 23x075 1x3745 26x265
1x3526 13x067 1x3581 16x511 1x3636 19x865 1x3691 23x134 1x3746 26x322
1x3527 13x131 1x3582 16x573 1x3637 19x925 1x3692 23x193 1x3747 26x379
1x3528 13x194 1x3583 16x634 1x3638 19x985 1x3693 23x251 1x3748 26x436
1x3529 13x258 1x3584 16x696 1x3639 20x045 1x3694 23x310 1x3749 26x493
1x3530 13x321 1x3585 16x758 1x3640 20x106 1x3695 23x369 1x3750 26x551
1x3531 13x384 1x3586 16x819 1x3641 20x166 1x3696 23x427 1x3751 26x608
1x3532 13x448 1x3587 16x881 1x3642 20x226 1x3697 23x486 1x3752 26x665
1x3533 13x511 1x3588 16x943 1x3643 20x286 1x3698 23x544 1x3753 26x722
1x3534 13x574 1x3589 17x004 1x3644 20x346 1x3699 23x603 1x3754 26x779
1x3535 13x637 1x3590 17x066 1x3645 20x406 1x3700 23x661 1x3755 26x836
1x3536 13x700 1x3591 17x127 1x3646 20x466 1x3701 23x720 1x3756 26x893
1x3537 13x763 1x3592 17x189 1x3647 20x525 1x3702 23x778 1x3757 26x950
1x3538 13x826 1x3593 17x250 1x3648 20x585 1x3703 23x836 1x3758 27x007
1x3539 13x890 1x3594 17x311 1x3649 20x645 1x3704 23x895 1x3759 27x064
1x3540 13x953 1x3595 17x373 1x3650 20x705 1x3705 23x953 1x3760 27x121
1x3541 14x016 1x3596 17x434 1x3651 20x765 1x3706 24x011 1x3761 27x178
1x3542 14x079 1x3597 17x496 1x3652 20x825 1x3707 24x070 1x3762 27x234
1x3543 14x141 1x3598 17x557 1x3653 20x884 1x3708 24x128 1x3763 27x291
1x3544 14x204 1x3599 17x618 1x3654 20x944 1x3709 24x186 1x3764 27x348
1x3545 14x267 1x3600 17x679 1x3655 21x004 1x3710 24x244 1x3765 27x405
1x3546 14x330 1x3601 17x741 1x3656 21x063 1x3711 24x302 1x3766 27x462
1x3547 14x393 1x3602 17x802 1x3657 21x123 1x3712 24x361 1x3767 27x518
1x3548 14x456 1x3603 17x863 1x3658 21x183 1x3713 24x419 1x3768 27x575
1x3549 14x518 1x3604 17x924 1x3659 21x242 1x3714 24x477 1x3769 27x632
1x3550 14x581 1x3605 17x985 1x3660 21x302 1x3715 24x535 1x3770 27x688
1x3551 14x644 1x3606 18x046 1x3661 21x361 1x3716 24x593 1x3771 27x745
1x3552 14x707 1x3607 18x107 1x3662 21x421 1x3717 24x651 1x3772 27x802
1x3553 14x769 1x3608 18x168 1x3663 21x480 1x3718 24x709 1x3773 27x858
1x3554 14x832 1x3609 18x229 1x3664 21x540 1x3719 24x767 1x3774 27x915
1x3555 14x894 1x3610 18x290 1x3665 21x599 1x3720 24x825 1x3775 27x971
1x3556 14x957 1x3611 18x351 1x3666 21x658 1x3721 24x883 1x3776 28x028
1x3557 15x019 1x3612 18x412 1x3667 21x718 1x3722 24x941 1x3777 28x084
1x3558 15x082 1x3613 18x473 1x3668 21x777 1x3723 24x998 1x3778 28x141
1x3559 15x144 1x3614 18x534 1x3669 21x836 1x3724 25x056 1x3779 28x197
1x3780 28x253 1x3835 31x317 1x3890 34x310 1x3945 37x233 1x4000 40x091
1x3781 28x310 1x3836 31x372 1x3891 34x363 1x3946 37x286 1x4001 40x142
1x3782 28x366 1x3837 31x428 1x3892 34x417 1x3947 37x338 1x4002 40x194
1x3783 28x422 1x3838 31x482 1x3893 34x471 1x3948 37x391 1x4003 40x245
1x3784 28x479 1x3839 31x537 1x3894 34x524 1x3949 37x443 1x4004 40x296
1x3785 28x535 1x3840 31x592 1x3895 34x578 1x3950 37x495 1x4005 40x348
1x3786 28x591 1x3841 31x647 1x3896 34x632 1x3951 37x548 1x4006 40x399
1x3787 28x648 1x3842 31x702 1x3897 34x685 1x3952 37x600 1x4007 40x450
1x3788 28x704 1x3843 31x757 1x3898 34x739 1x3953 37x653 1x4008 40x501
1x3789 28x760 1x3844 31x812 1x3899 34x793 1x3954 37x705 1x4009 40x553
1x3790 28x816 1x3845 31x867 1x3900 34x846 1x3955 37x757 1x4010 40x604
1x3791 28x872 1x3846 31x922 1x3901 34x900 1x3956 37x810 1x4011 40x655
1x3792 28x928 1x3847 31x976 1x3902 34x953 1x3957 37x862 1x4012 40x706
1x3793 28x984 1x3848 32x031 1x3903 35x007 1x3958 37x914 1x4013 40x757
1x3794 29x040 1x3849 32x089 1x3904 35x060 1x3959 37x967 1x4014 40x808
1x3795 29x096 1x3850 32x140 1x3905 35x114 1x3960 38x019 1x4015 40x860
1x3796 29x152 1x3851 32x195 1x3906 35x167 1x3961 38x071 1x4016 40x911
1x3797 29x208 1x3852 32x250 1x3907 35x220 1x3962 38x123 1x4017 40x962
1x3798 29x264 1x3853 32x304 1x3908 35x274 1x3963 38x175 1x4018 41x013
1x3799 29x320 1x3854 32x359 1x3909 35x327 1x3964 38x228 1x4019 41x064
1x3800 29x376 1x3855 32x414 1x3910 35x380 1x3965 38x280 1x4020 41x115
1x3801 29x432 1x3856 32x468 1x3911 35x434 1x3966 38x332 1x4021 41x166
1x3802 29x488 1x3857 32x523 1x3912 35x487 1x3967 38x384 1x4022 41x217
1x3803 29x544 1x3858 32x577 1x3913 35x540 1x3968 38x436 1x4023 41x268
1x3804 29x600 1x3859 32x632 1x3914 35x593 1x3969 38x488 1x4024 41x318
1x3805 29x655 1x3860 32x686 1x3915 35x647 1x3970 38x540 1x4025 41x369
1x3806 29x711 1x3861 32x741 1x3916 35x700 1x3971 38x592 1x4026 41x420
1x3807 29x767 1x3862 32x795 1x3917 35x753 1x3972 38x644 1x4027 41x471
1x3808 29x823 1x3863 32x849 1x3918 35x806 1x3973 38x696 1x4028 41x522
1x3809 29x870 1x3864 32x909 1x3919 35x859 1x3974 38x748 1x4029 41x573
1x3810 29x934 1x3865 32x958 1x3920 35x912 1x3975 38x800 1x4030 41x623
1x3811 29x989 1x3866 33x013 1x3921 35x966 1x3976 38x852 1x4031 41x674
1x3812 30x045 1x3867 33x067 1x3922 36x019 1x3977 38x904 1x4032 41x725
1x3813 30x101 1x3868 33x121 1x3923 36x072 1x3978 38x955 1x4033 41x776
1x3814 30x156 1x3869 33x175 1x3924 36x125 1x3979 39x007 1x4034 41x826
1x3815 30x212 1x3870 33x230 1x3925 36x178 1x3980 39x059 1x4035 41x877
1x3816 30x267 1x3871 33x284 1x3926 36x231 1x3981 39x111 1x4036 41x928
1x3817 30x323 1x3872 33x338 1x3927 36x284 1x3982 39x163 1x4037 41x978
1x3818 30x378 1x3873 33x392 1x3928 36x337 1x3983 39x214 1x4038 42x029
1x3819 30x434 1x3874 33x446 1x3929 36x389 1x3984 39x266 1x4039 42x080
1x3820 30x489 1x3875 33x500 1x3930 36x422 1x3985 39x318 1x4040 42x130
1x3821 30x544 1x3876 33x555 1x3931 36x495 1x3986 39x370 1x4041 42x181
1x3822 30x600 1x3877 33x609 1x3932 36x548 1x3987 39x421 1x4042 42x231
1x3823 30x655 1x3878 33x663 1x3933 36x601 1x3988 39x473 1x4043 42x282
1x3824 30x711 1x3879 33x717 1x3934 36x654 1x3989 39x525 1x4044 42x332
1x3825 30x766 1x3880 33x771 1x3935 36x706 1x3990 39x576 1x4045 42x383
1x3826 30x821 1x3881 33x825 1x3936 36x759 1x3991 39x628 1x4046 42x433
1x3827 30x876 1x3882 33x879 1x3937 36x812 1x3992 39x679 1x4047 42x484
1x3828 30x932 1x3883 33x933 1x3938 36x865 1x3993 39x731 1x4048 42x534
1x3829 30x987 1x3884 33x987 1x3939 36x917 1x3994 39x782 1x4049 42x585
1x3830 31x042 1x3885 34x040 1x3940 36x970 1x3995 39x834 1x4050 42x635
1x3831 31x097 1x3886 34x094 1x3941 37x023 1x3996 39x885 1x4051 42x685
1x3832 31x152 1x3887 34x148 1x3942 37x075 1x3997 39x937 1x4052 42x736
1x3833 31x216 1x3888 34x202 1x3943 37x128 1x3998 39x988 1x4053 42x786
1x3834 31x289 1x3889 34x256 1x3944 37x180 1x3999 40x040 1x4054 42x836
1x4055 42x887 1x4110 45x623 1x4165 48x302 1x4220 50x928 1x4275 53x501
1x4056 42x937 1x4111 45x672 1x4166 48x350 1x4221 50x975 1x4276 53x548
1x4057 42x987 1x4112 45x721 1x4167 48x399 1x4222 51x022 1x4278 53x594
1x4058 43x037 1x4113 45x770 1x4168 48x447 1x4223 51x069 1x4278 53x640
1x4059 43x088 1x4114 45x820 1x4169 48x495 1x4224 51x116 1x4279 53x686
1x4060 43x138 1x4115 45x869 1x4170 48x543 1x4225 51x164 1x4280 53x733
1x4061 43x188 1x4116 45x918 1x4071 48x591 1x4226 51x211 1x4281 53x779
1x4062 43x238 1x4117 45x967 1x4172 48x639 1x4227 51x258 1x4282 53x825
1x4063 43x288 1x4118 46x016 1x4173 48x687 1x4228 51x305 1x4283 53x871
1x4064 43x338 1x4119 46x065 1x4174 48x735 1x4229 51x352 1x4284 53x918
1x4065 43x388 1x4120 46x114 1x4175 48x784 1x4230 51x399 1x4285 53x964
1x4066 43x439 1x4121 46x163 1x4176 48x832 1x4231 51x446 1x4286 54x010
1x4067 43x489 1x4122 46x212 1x4177 48x880 1x4232 51x493 1x4287 54x056
1x4068 43x539 1x4123 46x261 1x4178 48x928 1x4233 51x540 1x4288 54x102
1x4069 43x589 1x4124 46x310 1x4179 48x976 1x4234 51x587 1x4289 54x148
1x4070 43x639 1x4125 46x359 1x4180 49x023 1x4235 51x634 1x4290 54x194
1x4071 43x689 1x4126 46x408 1x4181 49x071 1x4236 51x681 1x4291 54x241
1x4072 43x739 1x4127 46x457 1x4182 49x119 1x4237 51x728 1x4292 54x287
1x4073 43x789 1x4128 46x506 1x4183 49x167 1x4238 51x775 1x4293 54x333
1x4074 43x838 1x4129 46x555 1x4184 49x215 1x4239 51x822 1x4294 54x379
1x4075 43x888 1x4130 46x604 1x4185 49x263 1x4240 51x869 1x4295 54x425
1x4076 43x938 1x4131 46x652 1x4186 49x311 1x4241 51x916 1x4296 54x471
1x4077 43x988 1x4132 46x701 1x4187 49x359 1x4242 51x963 1x4297 54x517
1x4078 44x038 1x4133 46x750 1x4188 49x407 1x4243 52x010 1x4298 54x563
1x4079 44x088 1x4134 46x799 1x4189 49x454 1x4244 52x057 1x4299 54x609
1x4080 44x138 1x4135 46x848 1x4190 49x502 1x4245 52x104 1x4300 54x655
1x4081 44x187 1x4136 46x896 1x4191 49x550 1x4246 52x150 1x4301 54x701
1x4082 44x237 1x4137 46x945 1x4192 49x598 1x4247 52x197 1x4302 54x746
1x4083 44x287 1x4138 46x994 1x4193 49x645 1x4248 52x244 1x4303 54x792
1x4084 44x337 1x4139 47x043 1x4194 49x693 1x4249 52x291 1x4304 54x838
1x4085 44x386 1x4140 47x091 1x4195 49x741 1x4250 52x338 1x4305 54x884
1x4086 44x436 1x4141 47x140 1x4196 49x788 1x4251 52x384 1x4306 54x930
1x4087 44x486 1x4142 47x188 1x4197 49x836 1x4252 52x431 1x4307 54x976
1x4088 44x535 1x4143 47x237 1x4198 49x884 1x4253 52x478 1x4308 55x022
1x4089 44x585 1x4144 47x286 1x4199 49x931 1x4254 52x524 1x4309 55x067
1x4090 44x635 1x4145 47x334 1x4200 49x979 1x4255 52x571 1x4310 55x113
1x4091 44x684 1x4146 47x383 1x4201 50x027 1x4256 52x618 1x4311 55x159
1x4092 44x734 1x4147 47x431 1x4202 50x074 1x4257 52x664 1x4312 55x205
1x4093 44x783 1x4148 47x480 1x4203 50x122 1x4258 52x711 1x4313 55x250
1x4094 44x833 1x4149 47x528 1x4204 50x169 1x4259 52x758 1x4314 55x296
1x4095 44x882 1x4150 47x577 1x4205 50x217 1x4260 52x804 1x4315 55x342
1x4096 44x932 1x4151 47x625 1x4206 50x264 1x4261 52x851 1x4316 55x388
1x4097 44x981 1x4152 47x674 1x4207 50x312 1x4262 52x897 1x4317 55x433
1x4098 45x031 1x4153 47x722 1x4208 50x359 1x4263 52x944 1x4318 55x479
1x4099 45x080 1x4154 47x771 1x4209 50x407 1x4264 52x990 1x4319 55x524
1x4100 45x130 1x4155 47x819 1x4210 50x454 1x4265 53x037 1x4320 55x570
1x4101 45x179 1x4156 47x868 1x4211 50x502 1x4266 53x083 1x4321 55x616
1x4102 45x228 1x4157 47x916 1x4212 50x549 1x4267 53x130 1x4322 55x661
1x4103 45x278 1x4158 47x964 1x4213 50x596 1x4268 53x176 1x4323 55x707
1x4104 45x327 1x4159 48x013 1x4214 50x644 1x4269 53x223 1x4324 55x752
1x4105 45x376 1x4160 48x061 1x4215 50x691 1x4270 53x269 1x4325 55x798
1x4106 45x426 1x4161 48x109 1x4216 50x738 1x4271 53x316 1x4326 55x844
1x4107 45x475 1x4162 48x158 1x4217 50x786 1x4272 53x362 1x4327 55x889
1x4108 45x524 1x4163 48x206 1x4218 50x833 1x4273 53x408 1x4328 55x935
1x4109 45x574 1x4164 48x254 1x4219 50x880 1x4274 53x455 1x4329 55x980
1x4330 56x026 1x4385 58x503 1x4440 60x935 1x4495 63x324 1x4550 65x672
1x4331 56x071 1x4386 58x547 1x4441 60x979 1x4496 63x367 1x4551 65x714
1x4332 56x116 1x4388 58x592 1x4442 61x023 1x4498 63x410 1x4552 65x756
1x4333 56x162 1x4388 58x637 1x4443 61x066 1x4498 63x453 1x4553 65x798
1x4334 56x207 1x4389 58x681 1x4444 61x110 1x4499 63x496 1x4554 65x841
1x4335 56x253 1x4390 58x726 1x4445 61x154 1x4500 63x539 1x4555 65x883
1x4336 56x298 1x4391 58x770 1x4446 61x198 1x4501 63x582 1x4556 65x925
1x4337 56x343 1x4392 58x815 1x4447 61x241 1x4502 63x625 1x4557 65x967
1x4338 56x389 1x4393 58x859 1x4448 61x285 1x4503 63x668 1x4558 66x010
1x4339 56x434 1x4394 58x904 1x4449 61x329 1x4504 63x711 1x4559 66x052
1x4340 56x479 1x4395 58x948 1x4450 61x372 1x4505 63x754 1x4560 66x094
1x4341 56x525 1x4396 58x993 1x4451 61x416 1x4506 63x797 1x4561 66x136
1x4342 56x570 1x4397 59x037 1x4452 61x460 1x4507 63x840 1x4562 66x178
1x4343 56x615 1x4398 59x082 1x4453 61x503 1x4508 63x882 1x4563 66x221
1x4344 56x660 1x4399 59x126 1x4454 61x547 1x4509 63x925 1x4564 66x263
1x4345 56x706 1x4400 59x170 1x4455 61x591 1x4510 63x968 1x4565 66x305
1x4346 56x751 1x4401 59x215 1x4456 61x634 1x4511 64x011 1x4566 66x347
1x4347 56x796 1x4402 59x259 1x4457 61x678 1x4512 64x054 1x4567 66x389
1x4348 56x841 1x4403 59x304 1x4458 61x721 1x4513 64x097 1x4568 66x431
1x4349 56x887 1x4404 59x348 1x4459 61x765 1x4514 64x139 1x4569 66x473
1x4350 56x932 1x4405 59x392 1x4460 61x809 1x4515 64x182 1x4570 66x515
1x4351 56x977 1x4406 59x437 1x4461 61x852 1x4516 64x225 1x4571 66x557
1x4352 57x022 1x4407 59x481 1x4462 61x896 1x4517 64x268 1x4572 66x599
1x4353 57x067 1x4408 59x525 1x4463 61x939 1x4518 64x311 1x4573 66x641
1x4354 57x112 1x4409 59x569 1x4464 61x983 1x4519 64x353 1x4574 66x683
1x4355 57x157 1x4410 59x614 1x4465 62x026 1x4520 64x396 1x4575 66x725
1x4356 57x202 1x4411 59x658 1x4466 62x070 1x4521 64x439 1x4576 66x767
1x4357 57x247 1x4412 59x702 1x4467 62x113 1x4522 64x481 1x4577 66x809
1x4358 57x292 1x4413 59x746 1x4468 62x156 1x4523 64x524 1x4578 66x851
1x4359 57x337 1x4414 59x791 1x4469 62x200 1x4524 64x567 1x4579 66x893
1x4360 57x382 1x4415 59x835 1x4470 62x243 1x4525 64x609 1x4580 66x935
1x4361 57x427 1x4416 59x879 1x4471 62x287 1x4526 64x652 1x4581 66x977
1x4362 57x472 1x4417 59x923 1x4472 62x330 1x4527 64x695 1x4582 67x019
1x4363 57x517 1x4418 59x967 1x4473 62x373 1x4528 64x737 1x4583 67x061
1x4364 57x562 1x4419 60x011 1x4474 62x417 1x4529 64x780 1x4584 67x103
1x4365 57x607 1x4420 60x056 1x4475 62x460 1x4530 64x823 1x4585 67x145
1x4366 57x652 1x4421 60x100 1x4476 62x503 1x4531 64x865 1x4586 67x186
1x4367 57x697 1x4422 60x144 1x4477 62x547 1x4532 64x908 1x4587 67x228
1x4368 57x742 1x4423 60x188 1x4478 62x590 1x4533 64x950 1x4588 67x270
1x4369 57x787 1x4424 60x232 1x4479 62x633 1x4534 64x993 1x4589 67x312
1x4370 57x832 1x4425 60x276 1x4480 62x677 1x4535 65x035 1x4590 67x354
1x4371 57x877 1x4426 60x320 1x4481 62x720 1x4536 65x078 1x4591 67x396
1x4372 57x921 1x4427 60x364 1x4482 62x763 1x4537 65x120 1x4592 67x437
1x4373 57x966 1x4428 60x408 1x4483 62x806 1x4538 65x163 1x4593 67x479
1x4374 58x011 1x4429 60x452 1x4484 62x849 1x4539 65x205 1x4594 67x521
1x4375 58x056 1x4430 60x496 1x4485 62x893 1x4540 65x248 1x4595 67x563
1x4376 58x101 1x4431 60x540 1x4486 62x936 1x4541 65x290 1x4596 67x604
1x4377 58x145 1x4432 60x584 1x4487 62x979 1x4542 65x333 1x4597 67x646
1x4378 58x190 1x4433 60x628 1x4488 63x022 1x4543 65x375 1x4598 67x688
1x4379 58x235 1x4434 60x672 1x4489 63x065 1x4544 65x417 1x4599 67x729
1x4380 58x279 1x4435 60x716 1x4490 63x108 1x4545 65x460 1x4600 67x771
1x4381 58x324 1x4436 60x759 1x4491 63x152 1x4546 65x502 1x4601 67x813
1x4382 58x369 1x4437 60x803 1x4492 63x195 1x4547 65x544 1x4602 67x854
1x4383 58x413 1x4438 60x847 1x4493 63x238 1x4548 65x587 1x4603 67x896
1x4384 58x458 1x4439 60x891 1x4494 63x281 1x4549 65x629 1x4604 67x938
1x4605 67x979 1x4660 70x249 1x4715 72x482 1x4770 74x678 1x4825 76x841
1x4606 68x021 1x4661 70x290 1x4716 72x522 1x4771 74x718 1x4826 76x880
1x4607 68x063 1x4662 70x331 1x4717 72x562 1x4772 74x758 1x4827 76x919
1x4608 68x104 1x4663 70x372 1x4718 72x602 1x4773 74x797 1x4828 76x958
1x4609 68x146 1x4664 70x413 1x4719 72x643 1x4774 74x837 1x4829 76x997
1x4610 68x187 1x4665 70x453 1x4720 72x683 1x4775 74x876 1x4830 77x036
1x4611 68x229 1x4666 70x494 1x4721 72x723 1x4776 74x916 1x4831 77x075
1x4612 68x270 1x4667 70x535 1x4722 72x763 1x4777 74x956 1x4832 77x113
1x4613 68x312 1x4668 70x576 1x4723 72x803 1x4778 74x995 1x4833 77x152
1x4614 68x353 1x4669 70x617 1x4724 72x843 1x4779 75x035 1x4834 77x191
1x4615 68x395 1x4670 70x658 1x4725 72x884 1x4780 75x074 1x4835 77x230
1x4616 68x436 1x4671 70x698 1x4726 72x924 1x4781 75x114 1x4836 77x269
1x4617 68x478 1x4672 70x739 1x4727 72x964 1x4782 75x153 1x4837 77x308
1x4618 68x519 1x4673 70x780 1x4728 73x004 1x4783 75x193 1x4838 77x347
1x4619 68x561 1x4674 70x821 1x4729 73x044 1x4784 75x232 1x4839 77x386
1x4620 68x602 1x4675 70x861 1x4730 73x084 1x4785 75x272 1x4840 77x425
1x4621 68x643 1x4676 70x902 1x4731 73x124 1x4786 75x311 1x4841 77x463
1x4622 68x685 1x4677 70x943 1x4732 73x164 1x4787 75x350 1x4842 77x502
1x4623 68x726 1x4678 70x984 1x4733 73x204 1x4788 75x390 1x4843 77x541
1x4624 68x768 1x4679 71x024 1x4734 73x244 1x4789 75x429 1x4844 77x580
1x4625 68x809 1x4680 71x065 1x4735 73x285 1x4790 75x769 1x4845 77x619
1x4626 68x850 1x4681 71x106 1x4736 73x325 1x4791 75x508 1x4846 77x657
1x4627 68x892 1x4682 71x146 1x4737 73x365 1x4792 75x547 1x4847 77x696
1x4628 68x933 1x4683 71x187 1x4738 73x405 1x4793 75x587 1x4848 77x735
1x4629 68x974 1x4684 71x228 1x4739 73x445 1x4794 75x626 1x4849 77x774
1x4630 69x016 1x4685 71x268 1x4740 73x485 1x4795 75x666 1x4850 77x812
1x4631 69x057 1x4686 71x309 1x4741 73x524 1x4796 75x705 1x4851 77x851
1x4632 69x098 1x4687 71x349 1x4742 73x564 1x4797 75x744 1x4852 77x890
1x4633 69x139 1x4688 71x390 1x4743 73x604 1x4798 75x784 1x4853 77x928
1x4634 69x181 1x4689 71x431 1x4744 73x644 1x4799 75x823 1x4854 77x967
1x4635 69x222 1x4690 71x471 1x4745 73x684 1x4800 75x862 1x4855 78x006
1x4636 69x263 1x4691 71x512 1x4746 73x724 1x4801 75x901 1x4856 78x045
1x4637 69x304 1x4692 71x552 1x4747 73x764 1x4802 75x941 1x4857 78x083
1x4638 69x346 1x4693 71x593 1x4748 73x804 1x4803 75x980 1x4858 78x122
1x4639 69x387 1x4694 71x633 1x4749 73x844 1x4804 76x019 1x4859 78x160
1x4640 69x428 1x4695 71x674 1x4750 73x884 1x4805 76x058 1x4860 78x199
1x4641 69x469 1x4696 71x714 1x4751 73x924 1x4806 76x098 1x4861 78x238
1x4642 69x510 1x4697 71x755 1x4752 73x963 1x4807 76x137 1x4862 78x276
1x4643 69x551 1x4698 71x795 1x4753 74x003 1x4808 76x176 1x4863 78x315
1x4644 69x593 1x4699 71x836 1x4754 74x043 1x4809 76x215 1x4864 78x353
1x4645 69x634 1x4700 71x876 1x4755 74x083 1x4810 76x254 1x4865 78x392
1x4646 69x675 1x4701 71x917 1x4756 74x123 1x4811 76x294 1x4866 78x431
1x4647 69x716 1x4702 71x957 1x4757 74x162 1x4812 76x333 1x4867 78x469
1x4648 69x757 1x4703 71x998 1x4758 74x202 1x4813 76x372 1x4868 78x508
1x4649 69x798 1x4704 72x038 1x4759 74x242 1x4814 76x411 1x4869 78x546
1x4650 69x839 1x4705 72x078 1x4760 74x282 1x4815 76x450 1x4870 78x585
1x4651 69x880 1x4706 72x119 1x4761 74x321 1x4816 76x489 1x4871 78x623
1x4652 69x921 1x4707 72x159 1x4762 74x361 1x4817 76x528 1x4872 78x662
1x4653 69x962 1x4708 72x199 1x4763 74x401 1x4818 76x567 1x4873 78x700
1x4654 70x003 1x4709 72x240 1x4764 74x441 1x4819 76x607 1x4874 78x739
1x4655 70x044 1x4710 72x280 1x4765 74x480 1x4820 76x646 1x4875 78x787
1x4656 70x085 1x4711 72x320 1x4766 74x520 1x4821 76x685 1x4876 78x816
1x4657 70x126 1x4712 72x361 1x4767 74x560 1x4822 76x724 1x4877 78x854
1x4658 70x167 1x4713 72x401 1x4768 74x599 1x4823 76x763 1x4878 78x892
1x4659 70x208 1x4714 72x441 1x4769 74x639 1x4824 76x802 1x4879 78x931
1x4880 78x969 1x4920 80x497 1x4960 82x007 1x5000 83x500 1x5040 84x976
1x4881 79x008 1x4921 80x534 1x4961 82x044 1x5001 83x537 1x5041 85x013
1x4882 79x046 1x4922 80x572 1x4962 82x082 1x5002 83x574 1x5042 85x049
1x4883 79x084 1x4923 80x610 1x4963 82x119 1x5003 83x611 1x5043 85x086
1x4884 79x123 1x4924 80x648 1x4964 82x157 1x5004 83x648 1x5044 85x123
1x4885 79x161 1x4925 80x686 1x4965 82x194 1x5005 83x685 1x5045 85x159
1x4886 79x199 1x4926 80x724 1x4966 82x232 1x5006 83x722 1x5046 85x196
1x4887 79x238 1x4927 80x762 1x4967 82x269 1x5007 83x759 1x5047 85x233
1x4888 79x276 1x4928 80x800 1x4968 82x307 1x5008 83x796 1x5048 85x269
1x4889 79x314 1x4929 80x838 1x4969 82x344 1x5009 83x833 1x5049 85x306
1x4890 79x353 1x4930 80x876 1x4970 82x381 1x5010 83x870 1x5050 85x343
1x4891 79x391 1x4931 80x913 1x4971 82x419 1x5011 83x907 1x5051 85x379
1x4892 79x429 1x4932 80x951 1x4972 82x456 1x5012 83x944 1x5052 85x416
1x4893 79x468 1x4933 80x989 1x4973 82x494 1x5013 83x981 1x5053 85x452
1x4894 79x506 1x4934 81x027 1x4974 82x531 1x5014 84x018 1x5054 85x489
1x4895 79x544 1x4935 81x065 1x4975 82x569 1x5015 84x055 1x5055 85x525
1x4896 79x582 1x4936 81x103 1x4976 82x606 1x5016 84x092 1x5056 85x562
1x4897 79x620 1x4937 81x140 1x4977 82x643 1x5017 84x129 1x5057 85x598
1x4898 79x659 1x4938 81x178 1x4978 82x671 1x5018 84x166 1x5058 85x635
1x4899 79x697 1x4939 81x216 1x4979 82x718 1x5019 84x203 1x5059 85x672
1x4900 79x735 1x4940 81x254 1x4980 82x755 1x5020 84x240 1x5060 85x708
1x4901 79x773 1x4941 81x291 1x4981 82x793 1x5021 84x277 1x5061 85x744
1x4902 79x811 1x4942 81x329 1x4982 82x830 1x5022 84x314 1x5062 85x781
1x4903 79x850 1x4943 81x367 1x4983 82x867 1x5023 84x351 1x5063 85x817
1x4904 79x888 1x4944 81x405 1x9864 82x905 1x5024 84x388 1x5064 85x854
1x4905 79x926 1x4945 81x442 1x4985 82x942 1x5025 84x424 1x5065 85x890
1x4906 79x964 1x4946 81x480 1x4986 82x979 1x5026 84x461 1x5066 85x927
1x4907 80x002 1x4947 81x518 1x4987 83x016 1x5027 84x498 1x5067 85x963
1x4908 80x040 1x4948 81x555 1x4988 83x054 1x5028 84x535 1x5068 86x000
1x4909 80x078 1x4949 81x593 1x4989 83x091 1x5029 84x572 1x5069 86x036
1x4910 80x116 1x4950 81x631 1x4990 83x128 1x5030 84x609 1x5070 86x072
1x4911 80x154 1x4895 81x668 1x4991 83x165 1x5031 84x645 1x5071 86x109
1x4912 80x192 1x4895 81x706 1x4992 83x202 1x5032 84x682 1x5072 86x145
1x4913 80x231 1x4895 81x744 1x4993 83x240 1x5033 84x719 1x5073 86x182
1x4914 80x269 1x4954 81x781 1x4994 83x277 1x5034 84x756 1x5074 86x218
1x4915 80x307 1x4955 81x819 1x4995 83x314 1x5035 84x792 1x5075 86x254
1x4916 80x345 1x4956 81x856 1x4996 83x351 1x5036 84x829 1x5076 86x291
1x4917 80x383 1x4957 81x894 1x4997 83x388 1x5037 84x866 1x5077 86x327
1x4918 80x424 1x4958 81x932 1x4998 83x425 1x5038 84x903 1x5078 86x363
1x4919 80x459 1x4959 81x969 1x4999 83x463 1x5039 84x939 1x5079 86x399

ZAŁĄCZNIK Nr  8

METODA OZNACZANIA ZAWARTOŚCI SUCHEJ MASY W SYROPIE GLUKOZOWYM, SYROPIE GLUKOZOWYM W PROSZKU, W JEDNOWODNEJ GLUKOZIE (JEDNOWODNEJ DEKSTROZIE) I W BEZWODNEJ GLUKOZIE (BEZWODNEJ DEKSTROZIE) - METODA SUSZARKI PRÓŻNIOWEJ

1. Metoda suszarki próżniowej polega na oznaczeniu suchej masy w temperaturze 70 ± 1 °C za pomocą suszarki próżniowej pod ciśnieniem nieprzekraczającym 3,3 kPa (34 mbar). Porcje do badania - w przypadku syropu glukozowego lub syropu glukozowego w proszku - przygotowuje się, mieszając je przed suszeniem z wodą i ziemią okrzemkową.

2. Odczynnikiem używanym do oznaczania zawartości suchej masy metodą suszarki próżniowej jest oczyszczona ziemia okrzemkowa.

3. W celu otrzymania oczyszczonej ziemi okrzemkowej umieszcza się ją w lejku Büchnera i oczyszcza się przez kilkakrotne przemywanie rozcieńczonym kwasem solnym (1 ml stężonego kwasu, gęstość w 20 °C d = 1,19 g/ml na 1.000 ml wody) aż do uzyskania odczynu kwaśnego popłuczyn (filtrowanej wody), to jest gdy pH osiągnie wartość większą niż 4. Następnie suszy się w suszarce w temperaturze 103 ± 2 °C i przechowuje w hermetycznie zamkniętym pojemniku.

4. Aparaturę służącą do oznaczania zawartości suchej masy stanowią:

1) suszarka próżniowa, zabezpieczona przed wyciekami, z termoregulacją, wyposażona w termometr i manometr próżniowy; suszarka powinna mieć budowę umożliwiającą szybkie przenoszenie ciepła do naczynek wagowych umieszczonych na półkach;

2) układ suszenia powietrznego składający się ze szklanego pojemnika wypełnionego świeżym, aktywowanym żelem krzemionkowym lub równorzędnym środkiem osuszającym wraz ze wskaźnikiem zawartości wody; pojemnik należy połączyć szeregowo z płuczką gazu zawierającą stężony kwas siarkowy i podłączoną do wlotu powietrza w suszarce;

3) pompa próżniowa umożliwiająca utrzymywanie w suszarce ciśnienia o wartości 3,3 kPa (34 mbar) lub mniejszego;

4) naczynko do ważenia, z płaskim dnem, odporne na niszczące działanie próbek i warunki badawcze, o średnicy minimum 100 mm i wysokości minimum 300 mm;

5) bagietka szklana o długości większej niż naczynko wagowe;

6) eksykator zawierający świeży, wysuszony żel krzemionkowy lub równorzędny środek osuszający wraz ze wskaźnikiem zawartości wody;

7) waga analityczna o dokładności 0,1 mg.

5. Przygotowanie próbki

Odważa się 30 g ziemi okrzemkowej, umieszcza się w naczynku wagowym wyposażonym w szklaną bagietkę i całość umieszcza się w suszarce w temperaturze 70 ± 1 °C, zmniejszając ciśnienie do wartości 3,3 kPa (34 mbar) lub niższej.

Suszy się przez co najmniej 5 godzin, doprowadzając powolny strumień powietrza do suszarki przez układ suszenia - od czasu do czasu sprawdzając ciśnienie - i w miarę potrzeby korygując je.

Następnie przywraca się w suszarce ciśnienie atmosferyczne przez ostrożne zwiększenie poboru suchego powietrza; natychmiast umieszcza się naczynko wagowe wraz ze szklaną bagietką w eksykatorze, studzi się i waży.

Do zlewki o pojemności 100 ml odważa się (z dokładnością do 1 mg) około 10 g próbki do analizy, dodaje się 10 ml ciepłej wody i przenosi się roztwór porcjami do naczynka wagowego, używając do tego szklanej bagietki.

6. Suszenie próbki

Naczynko wagowe zawierające badaną próbkę i szklaną bagietkę umieszcza się w suszarce, zmniejszając ciśnienie do 3,3 kPa (34 mbar) lub do niższego ciśnienia, i suszy się w temperaturze 70 ± 1 °C mniej więcej przez 20 godzin, pozwalając na powolny przepływ strumienia suchego powietrza przez suszarkę.

Następnie przywraca się w suszarce ciśnienie atmosferyczne, zwiększając ostrożnie dopływ suchego powietrza, natychmiast umieszcza się naczynko wagowe wraz z wysuszoną próbką w eksykatorze, pozostawia się do ostudzenia i waży się z dokładnością do 1 mg.

Ponownie suszy się naczynko z próbką przez 4 godziny, przywraca się w suszarce ciśnienie atmosferyczne, natychmiast umieszcza się naczynko wraz z zawartością w eksykatorze, następnie pozostawia się do ostudzenia i waży.

7. Oznaczenie zawartości suchej masy

Określa się, czy ubytek masy osiągnął wartość stałą. Ubytek masy osiągnął wartość stałą, jeżeli różnica między dwoma ważeniami tego samego naczynka nie przekracza 2 mg. Jeżeli różnica jest większa, ponownie suszy się naczynko z próbką przez 4 godziny, następnie przywraca się w suszarce ciśnienie atmosferyczne, natychmiast umieszcza się naczynko wraz z zawartością w eksykatorze, pozostawia się do ostudzenia i waży.

Do oznaczania suchej masy w próbkach dekstrozy bezwodnej lub dekstrozy jednowodnej nie stosuje się ziemi okrzemkowej i wody.

8. Wyrażanie wyników

Wyniki wyrażane są w procentach zawartości suchej masy, z uwzględnieniem powtarzalności wyników.

Zawartość suchej masy (D), wyrażoną w procentach, oblicza się według wzoru:

m1-m2

D = ------- x 100,

m0

gdzie:

m0 - oznacza masę pobranej próbki przed suszeniem, w gramach,

m1 - oznacza masę naczynka do ważenia z ziemią okrzemkową, szklaną bagietką i badaną próbką po suszeniu, w gramach,

m2 - oznacza masę naczynka do ważenia z ziemią okrzemkową i szklaną bagietką, w gramach.

Różnica między wynikami dwóch oznaczeń przeprowadzonych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach, nie powinna przekraczać 0,12 g na 100 g próbki.

ZAŁĄCZNIK Nr  9

METODA OZNACZANIA ZAWARTOŚCI POPIOŁU SIARCZANOWEGO W SYROPIE GLUKOZOWYM, SYROPIE GLUKOZOWYM W PROSZKU, W JEDNOWODNEJ GLUKOZIE (JEDNOWODNEJ DEKSTROZIE) I W BEZWODNEJ GLUKOZIE (BEZWODNEJ DEKSTROZIE)

1. Metoda oznaczania zawartości popiołu siarczanowego w syropie polega na oznaczeniu masy badanej próbki po spopieleniu w atmosferze utleniającej w temperaturze 525 °C, w obecności kwasu siarkowego, a następnie na obliczeniu jej procentowej zawartości (m/m).

2. Odczynnikiem używanym do oznaczania zawartości popiołu siarczanowego jest rozcieńczony roztwór kwasu siarkowego.

3. W celu otrzymania rozcieńczonego roztworu kwasu siarkowego powoli i ostrożnie dodaje się 100 ml stężonego kwasu siarkowego (gęstość w temperaturze 20 °C d = 1,84 g/ml; 96 % m/m) do 300 ml wody.

4. Sprzęt laboratoryjny służący do oznaczania popiołu siarczanowego stanowią:

1) elektryczny piec muflowy, wyposażony w termometr, działający w temperaturze 525 ± 25 °C;

2) waga analityczna, o dokładności 0,1 mg;

3) tygle do spopielania: platynowe lub kwarcowe, o odpowiedniej pojemności;

4) eksykator, zawierający świeży żel krzemionkowy lub równorzędny środek osuszający, wyposażony we wskaźnik zawartości wody.

5. Przygotowanie próbki

Wypraża się tygiel w temperaturze spopielania (525 °C), studzi się w eksykatorze i waży. Następnie odważa się do niego, z dokładnością do 0,1 mg, 5 g syropu glukozowego lub syropu glukozowego w proszku lub około 10 g dekstrozy jednowodnej lub dekstrozy bezwodnej i dodaje się 5 ml roztworu kwasu siarkowego.

6. Wykonanie oznaczenia

W celu zwęglenia próbki ostrożnie podgrzewa się próbkę w tyglu nad płomieniem lub na płycie grzejnej aż do całkowitego jej zwęglenia. Proces zwęglania, podczas którego wydzielają się pary z próbki ulegającej spaleniu, przeprowadza się pod wyciągiem laboratoryjnym.

Po zwęgleniu próbki umieszcza się tygiel w piecu muflowym podgrzanym do temperatury 525 ± 25 °C aż do czasu uzyskania białego popiołu. Czas trwania wynosi około 2 godzin.

Pozostawia się tygiel z próbką przez 30 minut aż do ostudzenia w eksykatorze i waży się.

7. Wyrażanie wyników

Wyniki są wyrażane w procentach masy analizowanej próbki, z uwzględnieniem powtarzalności wyników.

Zawartość popiołu siarczanowego wyrażoną w procentach masy analizowanej próbki oblicza się według wzoru:

m1

S = ---- x 100,

m0

gdzie:

m1 - oznacza masę popiołu, w gramach,

m0 - oznacza masę badanej próbki, w gramach.

Przyjmuje się, że różnica między wynikami dwóch oznaczeń przeprowadzonych równocześnie lub w krótkim odstępie czasu z tą samą próbką, przez tego samego analityka i w tych samych warunkach, nie powinna przekraczać 2 % ich średniej arytmetycznej.

8. Uwagi

W celu zapobieżenia nadmiernemu tworzeniu piany kwas siarkowy dodaje się w niewielkich ilościach.

Podczas pierwszego zwęglania podejmuje się wszelkie niezbędne środki w celu zapobieżenia stracie próbki lub popiołu poprzez nadmierne spęcznienie próbki.

Jeżeli trudno jest całkowicie spopielić próbkę (pozostałość zawiera czarne cząsteczki), należy tygiel wyjąć z pieca muflowego, a pozostałość po ostudzeniu zwilżyć kilkoma kroplami wody i umieścić ponownie w piecu.

Zmiany w prawie

Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024