Nakładanie grzywien w drodze mandatu karnego.

ROZPORZĄDZENIE
PREZESA RADY MINISTRÓW
z dnia 22 lutego 2002 r.
w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego

Na podstawie art. 96 § 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2016 r. poz. 1713 i 1948) zarządza się, co następuje:
§  1.  [Przedmiot regulacji]
Rozporządzenie określa wzór formularza mandatu karnego i sposób nakładania grzywien w drodze mandatu karnego.
§  2.  [Formularz mandatu karnego w postaci bloczka]
1. 
Z zastrzeżeniem § 2a formularz, przy wykorzystaniu którego nakłada się grzywnę w drodze mandatu karnego, składa się z 5 odcinków: "A", "B", "C", "D" i "E", oznaczonych serią i numerem, ułożonych w książkę w postaci bloczka, umieszczoną w zespolonym pakiecie, z zachowaniem ciągłości numeracji. Odcinki "A", "B", "C" i "D" są wykonane na papierze samokopiującym.
2. 
Wzór odcinków formularza mandatu karnego, zwanego dalej "formularzem", określa załącznik do rozporządzenia.
3. 
Parametry techniczne odcinka A i B formularza, o którym mowa w ust. 2, określa Polska Norma PN-F-01101 "Bankowość i pokrewne usługi finansowe - Wzory formularzy bankowych - Wzór formularza polecenia przelewu/wpłaty gotówkowej (W/P)".
§  2a.  [Formularz mandatu karnego wygenerowanego przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego]
1. 
Nakładając grzywnę w drodze mandatu karnego, dopuszcza się użycie przez funkcjonariusza formularza mandatu wygenerowanego przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego.
2. 
Wzór formularza mandatu, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wzorowi określonemu w załączniku, z tym że nie jest on ułożony w książkę w postaci bloczka i nie posiada odcinków samokopiujących, a seria i numer mandatu są nadawane przez system automatycznie z puli numerów przydzielonych.
3. 
Na mandacie wygenerowanym przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego pieczęć organu nakładającego i własnoręczny podpis funkcjonariusza, który nałożył mandat, mogą być odtworzone mechanicznie, jeżeli odcinki "C", "D" i "E" formularza zawierają unikatowy identyfikator funkcjonariusza nakładającego mandat, a zabezpieczenia systemu odtwarzającego ten identyfikator wykluczają posłużenie się nim przez osobę nieuprawnioną, system zaś spełnia wymogi określone w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 570).
§  3.  [Obowiązek okazania dokumentu uprawniającego do nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego]
Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, funkcjonariusz nakładający grzywnę, zwany dalej "funkcjonariuszem", na żądanie sprawcy wykroczenia jest obowiązany okazać dokument uprawniający go do nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego.
§  4.  [Mandat karny kredytowany]
1. 
Funkcjonariusz, nakładając na sprawcę wykroczenia mandat karny kredytowany, po oddzieleniu części A i B od części C-E:
1) 1
 na odcinku "A" formularza wpisuje wysokość nałożonej grzywny; wysokości grzywny nie wpisuje się, jeżeli sprawca wykroczenia uiścił ją w formie bezgotówkowej za pomocą karty płatniczej lub innego instrumentu płatniczego;
2)
na odcinku "C" formularza:
a)
wpisuje wysokość nałożonej grzywny,
b)
oznacza rodzaj mandatu oraz wypełnia rubryki dotyczące ukaranego zgodnie z opisem; w razie niemożności stwierdzenia numeru PESEL wpisuje się datę urodzenia ukaranego,
c) 2
 określa zachowanie stanowiące wykroczenie, czas i miejsce jego popełnienia oraz kwalifikację prawną,
d)
w przypadku naruszenia przepisów o ruchu drogowym, wpisuje liczbę punktów przewidzianych za to naruszenie na podstawie odrębnych przepisów,
e)
wpisuje swój numer służbowy, datę nałożenia mandatu oraz składa swój podpis.
2. 
Sprawca wykroczenia potwierdza przyjęcie mandatu karnego kredytowanego, składając czytelny podpis na odcinku "C" formularza.
3.  3
 Sprawca wykroczenia ukarany mandatem karnym kredytowanym otrzymuje odcinki "A", "B" i "C" formularza. W przypadku gdy grzywna została uiszczona w formie bezgotówkowej za pomocą karty płatniczej lub innego instrumentu płatniczego, sprawca wykroczenia otrzymuje wyłącznie odcinek "C" formularza.
§  4a.  [Przyjęcie mandatu karnego kredytowanego - doręczenie odcinków formularza mandatu przesyłką poleconą]
Jeżeli sprawca wykroczenia został pouczony, zgodnie z § 6, i pisemnie wyraził zgodę na przyjęcie mandatu karnego kredytowanego w określonej wysokości, odcinki "A", "B" i "C" formularza mogą zostać mu doręczone przesyłką poleconą za zwrotnym poświadczeniem odbioru. W takim przypadku potwierdzeniem przyjęcia mandatu jest załączona do odcinka "D" pisemna zgoda sprawcy wykroczenia na jego przyjęcie wraz ze zwrotnym poświadczeniem doręczenia przesyłki zawierającej mandat. Za datę przyjęcia mandatu przyjmuje się dzień jego doręczenia.
§  4b.  4 [Zgoda na przyjęcie i doręczenie mandatu generowanego przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego]
 Dopuszcza się wyrażenie przez sprawcę wykroczenia zgody na:
1)
przyjęcie mandatu generowanego przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego,
2)
doręczenie mandatu karnego wygenerowanego przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego

- przy pomocy środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2020 r. poz. 344).

§  4c.  5 [Sposób doręczenia mandatu karnego wygenerowanego przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego]
1. 
Czynności, o których mowa w § 4b, dokonuje się przy pomocy przeznaczonej do tego platformy internetowej spełniającej wymogi określone w ustawie z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.
2. 
Doręczenie mandatu karnego w sposób, o którym mowa w § 4b pkt 2, polega na jego udostępnieniu sprawcy wykroczenia do pobrania oraz samodzielnego wydrukowania w postaci obrazu odcinków "A", "B" i "C" z platformy internetowej, o której mowa w ust. 1, w okresie 21 dni, licząc od dnia następującego po dniu wysłania przez organ powiadomienia o wystawieniu mandatu i możliwości jego odebrania za pośrednictwem platformy internetowej. Za datę przyjęcia mandatu uznaje się dzień, w którym sprawca wykroczenia pokwitował jego odbiór w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w § 4b pkt 2. W przypadku niepokwitowania mandatu udostępnionego na platformie internetowej w okresie jego udostępnienia mandat doręcza się w sposób, o którym mowa w § 4a.
3. 
Wyrażenie przez sprawcę wykroczenia zgód, o których mowa w § 4b, oraz pokwitowanie odbioru mandatu w systemie teleinformatycznym wymaga złożenia kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego albo podpisu osobistego.
4. 
Mandat karny doręczany w sposób, o którym mowa w § 4b pkt 2, jest opatrzony kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną organu nakładającego.
§  5.  [Mandat karny uiszczany w gotówce]
1. 
Funkcjonariusz, nakładając na sprawcę wykroczenia mandat karny uiszczany w gotówce, wpisuje wysokość grzywny na odcinku "C" formularza, a następnie wypełnia ten odcinek zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2.
2. 
Sprawca wykroczenia potwierdza przyjęcie mandatu karnego uiszczanego w gotówce, składając czytelny podpis na odcinku "C" formularza.
3. 
Sprawca wykroczenia ukarany mandatem karnym uiszczanym w gotówce otrzymuje odcinek "C" formularza.
§  5a.  6 [Uiszczenie grzywny w formie bezgotówkowej]
 Jeżeli grzywna nałożona w drodze mandatu karnego, o którym mowa w § 4 ust. 1 albo § 5 ust. 1, została uiszczona przez sprawcę wykroczenia w formie bezgotówkowej za pomocą karty płatniczej lub innego instrumentu płatniczego, funkcjonariusz:
1)
na odcinku "C" formularza zaznacza także znakiem X pole "płatność kartą lub innym instrumentem płatniczym";
2)
do odcinka "D" formularza dołącza potwierdzenie dokonania płatności uzyskane z urządzenia do autoryzacji rozliczeń.
§  6.  [Pouczenie sprawcy wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu karnego]
Przed potwierdzeniem przez sprawcę wykroczenia przyjęcia mandatu karnego, o którym mowa w § 4 ust. 2 lub § 5 ust. 2, funkcjonariusz poucza sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu karnego i o skutkach prawnych takiej odmowy.
§  7.  [Mandat karny zaoczny]
1. 
Funkcjonariusz, nakładając na sprawcę wykroczenia mandat karny zaoczny, wypełnia go zgodnie z § 4 ust. 1.
2.  7
 Sprawcy wykroczenia ukaranemu mandatem karnym zaocznym pozostawia się odcinki "A", "B" i "C" formularza albo je doręcza.
3. 
Mandat karny zaoczny można pozostawić osobie pełnoletniej, która zobowiąże się do przekazania go sprawcy wykroczenia. Osoba ta potwierdza otrzymanie odcinków "A", "B" i "C", wpisując swoje imię, nazwisko i adres miejsca zamieszkania na odwrocie odcinka "D" oraz potwierdzając prawdziwość tych danych własnoręcznym podpisem.
4. 
W razie niemożności doręczenia osobiście sprawcy wykroczenia odcinków formularza mandatu karnego, o których mowa w ust. 2, na drzwiach mieszkania sprawcy wykroczenia lub w miejscu widocznym na nieruchomości lub ruchomości, w tym na pojeździe należącym do sprawcy bądź przez niego użytkowanym, umieszcza się zawiadomienie.
5. 
Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 4, powinno wskazywać, gdzie i kiedy odcinki mandatu karnego pozostawiono, oraz że należy je odebrać w ciągu 7 dni, wraz z pouczeniem, że odcinki mandatu karnego nieodebrane w terminie uważa się za doręczone.
6. 
(uchylony).
§  7a.  [Stosowanie dotychczasowych bloczków mandatów karnych]
Bloczki mandatów karnych używane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia mogą być stosowane do dnia 31 lipca 2002 r.
§  8.  [Wejście w życie]
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK  8  

WZÓR FORMULARZA MANDATU KARNEGO

Odcinek A

wzór

Odcinek B

wzór

Odcinek C - strona 1

wzór

Odcinek C - strona 2

wzór

Odcinek D - strona 1

wzór

Odcinek D - strona 2

wzór

Odcinek E

wzór

1 § 4 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia z dnia 4 września 2017 r. (Dz.U.2017.1694) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 września 2017 r.
2 § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c zmieniona przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 29 kwietnia 2019 r. (Dz.U.2019.807) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 2019 r.
3 § 4 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia z dnia 4 września 2017 r. (Dz.U.2017.1694) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 września 2017 r.
4 § 4b dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 11 kwietnia 2023 r. (Dz.U.2023.752) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 maja 2023 r.
5 § 4c dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 11 kwietnia 2023 r. (Dz.U.2023.752) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 maja 2023 r.
6 § 5a dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 4 września 2017 r. (Dz.U.2017.1694) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 września 2017 r.
7 § 7 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 29 kwietnia 2019 r. (Dz.U.2019.807) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 2019 r.
8 Załącznik:

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 4 września 2017 r. (Dz.U.2017.1694) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 września 2017 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 29 kwietnia 2019 r. (Dz.U.2019.807) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 2019 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 11 kwietnia 2023 r. (Dz.U.2023.752) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 maja 2023 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2017.613 t.j.

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Nakładanie grzywien w drodze mandatu karnego.
Data aktu: 22/02/2002
Data ogłoszenia: 21/03/2017
Data wejścia w życie: 27/03/2002