Zm.: rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ
z dnia 30 czerwca 1999 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego.

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1998 r. Nr 117, poz. 759 i Nr 162, poz. 1126) zarządza się, co następuje:
§  1.
W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 14, poz. 129) w załączniku nr 2 "Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół ponadpodstawowych" wprowadza się następujące zmiany:
1)
w części "Matematyka" wyrazy "Szkoła podstawowa kończąca się maturą" zastępuje się wyrazami "Szkoła ponadpodstawowa kończąca się maturą";
2)
część "Biologia" otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia.
§  2.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

BIOLOGIA

Cele edukacyjne

Celem nauczania biologii powinno być osiągnięcie przez ucznia:

- rozumienia zależności istniejących w środowisku przyrodniczym;

- świadomości zmienności świata ożywionego;

- świadomości znaczenia zachowania różnorodności biologicznej oraz motywacji do przestrzegania zasad jej ochrony;

- rozumienia jedności podstawowych procesów życiowych organizmów przy ich różnorodności;

- rozumienia zależności człowieka od środowiska i wpływu człowieka na środowisko;

- świadomości zagrożeń cywilizacyjnych;

- rozumienia podstaw działania własnego organizmu;

- rozumienia podstawowych zasad dziedziczenia;

- postawy odpowiedzialności za zdrowie swoje oraz innych ludzi;

- motywacji do przestrzegania ogólnych zasad higieny.

Zadania szkoły

1. Umożliwienie uczniom projektowania i prowadzenia obserwacji i doświadczeń biologicznych.

2. Umożliwienie uczniom poznania podstawowych procesów życiowych organizmów.

3. Rozwijanie odpowiedzialności ucznia za działania podejmowane w najbliższym środowisku.

4. Prowadzenie uczniów do zrozumienia podstaw funkcjonowania własnego organizmu.

Treści

1. Struktura organizmu:

– komórki, ich budowa i pełnione funkcje;

– komórki bakteryjne, znaczenie bakterii w przyrodzie i życiu człowieka, choroby bakteryjne;

– wirusy bakterii roślin i zwierząt, choroby wirusowe człowieka;

– tkanki i organy, ich budowa i pełnione funkcje (na wybranych przykładach).

2. Fizjologia organizmów roślinnych i zwierzęcych:

1) odżywianie:

- potrzeby pokarmowe i sposoby odżywiania się organizmów;

- układ pokarmowy i przebieg procesów trawiennych u człowieka;

- zasady racjonalnego odżywiania;

2) oddychanie i wymiana gazowa:

- oddychanie tlenowe i beztlenowe;

- wymiana gazowa u roślin i zwierząt,

- układ oddechowy człowieka i jego schorzenia;

3) transport substancji i płyny ustrojowe:

- transport substancji u roślin, płyny ustrojowe u zwierząt;

- funkcje homeostatyczne i obronne u człowieka pełnione przez krew;

- choroby układu krążenia;

4) wydalanie:

- zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii i sposoby ich usuwania przez rośliny i zwierzęta;

- układ wydalniczy u człowieka i jego schorzenia;

5) rozmnażanie i rozwój organizmów:

- rozmnażanie bezpłciowe i płciowe;

- wzrost i rozwój roślin i zwierząt;

- biologia rozmnażania się i rozwój człowieka;

6) regulacja i koordynacja procesów życiowych:

- regulacja hormonalna u roślin;

- regulacja hormonalna u człowieka i jej zaburzenia;

- budowa, funkcje i higiena układu nerwowego oraz wybranych narządów zmysłów człowieka.

3. Elementy cytologii i genetyki:

- ultrastruktura komórki, organelle, błony biologiczne, cytoszkielet;

- budowa DNA, kod genetyczny, synteza białek;

- mutacje, czynniki mutagenne;

- choroby dziedziczne;

- zasady inżynierii genetycznej, zastosowania biotechnologii.

4. Elementy ewolucjonizmu:

- pojęcie gatunku;

- mutacje i ich konsekwencje, dobór naturalny;

- zasady klasyfikacji naturalnej, drzewa filogenetyczne roślin i zwierząt;

- ewolucja naczelnych.

5. Ekologia i ochrona środowiska przyrodniczego:

- populacja i parametry ją charakteryzujące;

- ekosystem, główne typy ekosystemów Ziemi, struktura troficzna ekosystemu, przepływ energii i krążenie materii w ekosystemie, sukcesja ekologiczna;

- antropopresja, przyczyny i skutki zmniejszania różnorodności biologicznej;

- chemiczne zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby, nadmierne odwadnianie i erozja gleb, eutrofizacja wód;

- zasoby odnawialne i nieodnawialne, racjonalna gospodarka zasobami;

- zasada zrównoważonego rozwoju.

Osiągnięcia

1. Formułowanie hipotez. Analizowanie i interpretowanie wyników obserwacji i doświadczeń wraz z oceną ich wiarygodności.

2. Gromadzenie, integrowanie, opracowywanie wiedzy z różnych dziedzin niezbędnej do wyjaśnienia procesów życiowych.

3. Interpretowanie zależności między budową i funkcją układów i narządów w organizmach; postrzeganie funkcjonowania organizmu jako integralnej całości.

4. Interpretowanie zależności między środowiskiem życia organizmu a jego budową i funkcjonowaniem.

5. Analizowanie struktury i funkcjonowania wybranych ekosystemów.

6. Ocenianie zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym w wyniku oddziaływania człowieka i ich wpływu na jakość życia oraz umiejętność odnajdywania środków zaradczych.

7. Analizowanie przyczyn zakłóceń stanu zdrowia człowieka, przewidywanie skutków własnych decyzji w tym zakresie; prowadzenie zdrowego trybu życia.

8. Formułowanie zasad zrównoważonego rozwoju i analiza własnych decyzji i zachowań w tym zakresie.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024