Urząd Ministra Finansów oraz urzędy i izby skarbowe.

USTAWA
z dnia 29 grudnia 1982 r.
o urzędzie Ministra Finansów oraz urzędach i izbach skarbowych.

Art.  1.

Minister Finansów jest naczelnym organem administracji państwowej kierującym sprawami finansowymi gospodarki narodowej oraz oddziałującym na jej funkcjonowanie i rozwój, stosownie do potrzeb społecznych i gospodarczych, zgodnie z polityką Państwa.

Art.  2.

Do zakresu działania Ministra Finansów należy:

1)
opracowywanie bilansu finansowego Państwa, budżetu Państwa oraz planu obrotów płatniczych z zagranicą, planu bilansu płatniczego, bilansu pieniężnych przychodów i wydatków ludności, a także sprawowanie pieczy nad ich realizacją,
2)
opracowywanie planu finansowego Państwa oraz dokonywanie analiz sytuacji finansowej Państwa,
3)
opracowywanie we współpracy z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów, Narodowym Bankiem Polskim i właściwymi organami administracji państwowej założeń polityki finansowej Państwa oraz w zakresie określonym w przepisach innych ustaw koordynacja realizacji tej polityki,
4)
opracowywanie zasad systemu finansowego państwowych jednostek organizacyjnych oraz współdziałanie w opracowywaniu systemów finansowych pozostałych jednostek gospodarki uspołecznionej,
5)
opracowywanie założeń systemu opodatkowania jednostek gospodarki uspołecznionej, nie uspołecznionej i osób fizycznych, organizowanie poboru podatków i innych świadczeń pieniężnych na rzecz Skarbu Państwa,
6)
ustalanie zasad planowania finansowego i rachunkowości jednostek gospodarki uspołecznionej, weryfikacji rocznych sprawozdań finansowych (bilansów) przedsiębiorstw państwowych i innych państwowych jednostek organizacyjnych oraz sprawowanie ogólnego nadzoru nad działalnością biegłych księgowych,
7)
prowadzenie bieżącej polityki finansowej w stosunku do jednostek gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz osób fizycznych, aktywnie wspierającej cele i zadania wynikające z narodowego planu społeczno-gospodarczego,
8)
opracowywanie założeń i realizacja polityki Państwa w zakresie kształtowania środków na wynagrodzenia,
9)
ustalanie zasad organizacyjnych i warunków emisji papierów wartościowych,
10)
ustalanie zasad ewidencji majątku, należności i zobowiązań Skarbu Państwa,
11)
kontrola skarbowa,
12)
opracowywanie zasad działania oraz praw i obowiązków głównych księgowych,
13)
opracowywanie i koordynowanie realizacji polityki dewizowej, kredytowej i płatniczej w obrotach z zagranicą oraz organizowanie w tym zakresie współpracy z zagranicą,
14)
ustalanie założeń polityki ubezpieczeń majątkowych i osobowych,
15)
obsługa długów państwowych,
16)
koordynowanie działalności nadzorowanych instytucji finansowych,
17)
sprawowanie nadzoru i kontroli nad działalnością podmiotów urządzających i prowadzących gry losowe i zakłady wzajemne,
18)
kształtowanie polityki kadrowej w nadzorowanych instytucjach finansowych oraz współpraca i pomoc w szkoleniu i kształceniu kadr w dziedzinie finansów i księgowości,
19)
wykonywanie zadań w dziedzinie obronności kraju,
19a) 1
prowadzenie Krajowej Ewidencji Podatników,
20)
wykonywanie innych zadań określonych odrębnymi przepisami.
Art.  3.
1.
Minister Finansów, realizując zadania określone w ustawie, współdziała w opracowywaniu narzędzi ekonomicznych z innymi naczelnymi i centralnymi organami administracji państwowej w sprawach objętych ich zakresem działania, w szczególności w sprawach:
1)
założeń polityki inwestycyjnej,
2)
zasad gospodarowania środkami przeznaczonymi na płace i systemów płac,
3)
ubezpieczeń społecznych,
4)
założeń polityki celnej,
5)
zasad kształtowania cen i marż handlowych,
6)
statystyki finansowej.
2.
Minister Finansów współdziała z Narodowym Bankiem Polskim w przygotowywaniu założeń polityki pieniężno-kredytowej Państwa, zasad i warunków udzielania kredytów, ustalania kursów walutowych, jak również w opracowywaniu planu kredytowego.
Art.  4.

Minister Finansów reprezentuje Skarb Państwa w zakresie gospodarowania mieniem ogólnonarodowym, w razie gdy nie zostało to powierzone innej państwowej jednostce organizacyjnej.

Art.  5.

Minister Finansów realizuje, na podstawie odrębnych przepisów ustawowych, uprawnienia naczelnego organu administracji państwowej w stosunku do terenowych organów administracji państwowej w sprawach finansowych.

Art.  5a.

(skreślony).

Art.  6.
1.
Ministrowi Finansów przysługuje prawo emitowania skarbowych papierów wartościowych i w szczególności obligacji państwowych i bonów skarbowych.
2.
Wysokość emisji, z zastrzeżeniem ust. 3, określają ustawy.
3.
W przypadku emisji krótkoterminowych papierów wartościowych, przy których termin realizacji praw jest krótszy niż rok od daty emisji, ustawy określają dopuszczalny stan zadłużenia Skarbu Państwa z tytułu sprzedaży tych papierów.
Art.  7.

(skreślony).

Art.  8.

(skreślony).

Art.  9.
1.
Tworzy się urzędy skarbowe i izby skarbowe jako organy administracji państwowej podległe Ministrowi Finansów.
2.
Na czele urzędu skarbowego stoi naczelnik urzędu skarbowego, a na czele izby skarbowej stoi dyrektor izby skarbowej.
3.
Dyrektora izby skarbowej i jego zastępców mianuje Minister Finansów. Naczelnika urzędu skarbowego mianuje Minister Finansów na wniosek dyrektora izby skarbowej.
4.
Do zakresu działania urzędów skarbowych należy:
1)
ustalanie i pobór podatków i niepodatkowych należności budżetowych od jednostek gospodarki uspołecznionej, nie uspołecznionej i osób fizycznych, z wyjątkiem łącznego zobowiązania pieniężnego oraz podatków i opłat lokalnych,
2)
przyjmowanie zgłoszeń obowiązku podatkowego (rejestracja podatkowa) jednostek gospodarki uspołecznionej,
3)
wykonywanie kontroli podatkowej w zakresie niezbędnym do stwierdzenia istnienia obowiązku podatkowego oraz ustalenia zobowiązań podatkowych,
4)
prowadzenie dochodzeń w sprawach karnych skarbowych,
5)
orzecznictwo w pierwszej instancji w sprawach karnych skarbowych,
6)
wykonywanie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, a także kar majątkowych, w zakresie określonym w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego oraz ustawy karnej skarbowej.
5.
Do zakresu działania izb skarbowych należy:
1)
nadzór nad urzędami skarbowymi,
2)
planowanie środków budżetu centralnego na dotacje dla jednostek gospodarki uspołecznionej i dysponowanie nimi w zakresie i na zasadach określonych przez Ministra Finansów oraz analizowanie prawidłowości wykorzystania dotacji,
3)
(skreślony),
4)
(skreślony),
5)
orzecznictwo w drugiej instancji w sprawach podatkowych i innych należności budżetowych, karnych skarbowych oraz egzekucji administracyjnej należności pieniężnych i kar majątkowych,
6)
(skreślony),
7)
(skreślony).
5a.
(skreślony).
6.
Izba skarbowa jest organem wyższego stopnia w stosunku do urzędu skarbowego.
7.
Minister Finansów w porozumieniu z Ministrem Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, w drodze rozporządzenia, określa terytorialny zasięg działania oraz siedziby urzędów skarbowych i izb skarbowych. W rozporządzeniu tym Minister Finansów może ustalić właściwość:
1)
urzędu skarbowego w sprawach ustalania i poboru podatków i niepodatkowych należności budżetowych od jednostek gospodarki uspołecznionej oraz zgłaszania obowiązku podatkowego (rejestracji podatkowej) tych jednostek, obejmującą obszar działania również innych urzędów skarbowych, bądź ustalić właściwość urzędu skarbowego wyłącznie w sprawach jednostek gospodarki uspołecznionej,
2)
izby skarbowej w sprawach kontroli finansowej i dewizowej, obejmującą obszar działania również innych izb skarbowych.
8.
(skreślony).
Art.  9a.
1.
Środki finansowe w wysokości 20% dodatkowych wpływów podatkowych i niepodatkowych należności budżetowych przeznacza się na usprawnienie funkcjonowania organów i urzędów podległych Ministrowi Finansów oraz na premie dla pracowników tych organów i urzędów, a w szczególności dla pracowników, którzy przyczynili się bezpośrednio do uzyskania dodatkowych wpływów.
2.
Minister Finansów określi, jakie rodzaje wpływów budżetowych uznaje się za dodatkowe w rozumieniu ust. 1, a także sposób ich rozdysponowania oraz zasady przyznawania premii.
Art.  9b.
1.
Pracownikom urzędów skarbowych wykonującym źródłową kontrolę podatkową przysługuje miesięczny dodatek kontrolerski do wynagrodzenia w wysokości do 50% wynagrodzenia.
2.
Minister Finansów, w drodze zarządzenia, określi rodzaje, zasady, wysokość i tryb przyznawania dodatku, o którym mowa w ust. 1.
Art.  10.

Urzędy i izby skarbowe mają prawo żądać od jednostek gospodarki uspołecznionej planów, bilansów, sprawozdań i innych materiałów niezbędnych do kontroli prawidłowości rozliczeń z budżetem.

Art.  11.

Rada Ministrów po zasięgnięciu opinii odpowiedniej komisji sejmowej, w drodze rozporządzenia, określi szczegółowy zakres działania Ministra Finansów.

Art.  12.

Organizację Ministerstwa Finansów oraz jednostki organizacyjne podporządkowane Ministrowi Finansów określa statut nadany przez Radę Ministrów.

Art.  13.
1.
W ustawie z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. z 1975 r. Nr 26, poz. 139, z 1977 r. Nr 11, poz. 44, z 1978 r. Nr 14, poz. 61 i Nr 31, poz. 130 oraz z 1980 r. Nr 4, poz. 8) w art. 57 ust. 1 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
2.
W ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 1980 r. Nr 9, poz. 26 i Nr 27, poz. 111 oraz z 1982 r. Nr 7, poz. 55) w art. 176 wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
3.
W ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 24, poz. 151, z 1975 r. Nr 16, poz. 91 i z 1982 r. Nr 30, poz. 210) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
4.
W kodeksie karnym wykonawczym wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
5.
W ustawie karnej skarbowej z dnia 26 października 1971 r. (Dz. U. Nr 28, poz. 260, z 1975 r. Nr 16, poz. 91 i Nt 45, poz. 234 oraz z 1976 r. Nr 19, poz. 122) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
6.
W ustawie z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. Nr 27, poz. 111) wprowadza sie następujące zmiany: (zmiany pominięte).
7.
W ustawie z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. Nr 24, poz. 122) w art. 5 w ust. 1: (zmiany pominięte).
8.
W ustawie z dnia 26 lutego 1982 r. o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 7, poz. 54) w art. 38 w pkt 9: (zmiany pominięte).
9.
W ustawie z dnia 26 lutego 1982 r. o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. Nr 7, poz. 55) art. 4 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
Art.  14.
1.
Z dniem wejścia w życie ustawy pracownicy okręgowych zarządów dochodów państwa i kontroli finansowej stają się pracownikami izb skarbowych lub urzędów skarbowych, a pracownicy urzędów terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, wykonujący czynności należące do zakresu działania urzędów skarbowych i wynagradzani z budżetu centralnego, stają się pracownikami urzędów skarbowych.
2.
Pracownicy urzędów terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, wykonujący czynności należące do zakresu działania izb skarbowych, przechodzą na zasadzie porozumienia do izb lub urzędów skarbowych.
Art.  15.

Nadzór nad przedsiębiorstwami państwowymi wytwarzającymi znaki pieniężne, sprawowany dotychczas przez Ministra Finansów, przechodzi do zakresu działania Narodowego Banku Polskiego.

Art.  16.

Ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o okręgowych zarządach dochodów państwa i kontroli finansowej, rozumie się przez to odpowiednio urzędy i izby skarbowe.

Art.  17.
1.
W dekrecie z dnia 10 listopada 1945 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych (Dz. U. Nr 52, poz. 297) skreśla się art. 2-10.
2.
Traci moc ustawa z dnia 7 marca 1950 r. o przekształceniu urzędu Ministra Skarbu w urząd Ministra Finansów (Dz. U. Nr 10, poz. 101 i z 1975 r. Nr 16, poz. 91).
Art.  18.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1983 r.

1 Art. 2 pkt 19a dodany przez art. 18 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników (Dz.U.95.142.702) z dniem 1 stycznia 1996 r.

Zmiany w prawie

Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1994.106.511 t.j.

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Urząd Ministra Finansów oraz urzędy i izby skarbowe.
Data aktu: 29/12/1982
Data ogłoszenia: 12/10/1994
Data wejścia w życie: 01/01/1983