Zm.: ustawa o pomocy społecznej.

USTAWA
z dnia 1 sierpnia 1992 r.
o zmianie ustawy o pomocy społecznej.

Art.  1.

W ustawie z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 87, poz. 506) wprowadza się następujące zmiany:

1)
w art. 4:
a)
po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu:

"1a. Osoby i rodziny utrzymujące się z gospodarstwa rolnego maja prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, jeżeli nie posiadają żadnych innych źródeł utrzymania, a na osobę w rodzinie przypada nie więcej niż 2 ha przeliczeniowe przy jednoczesnym wystąpieniu jednej z okoliczności, o których mowa w art. 3 pkt 2-11. Na użytek ustawy przyjmuje się, że dochód z 2 ha przeliczeniowych odpowiada kwocie najniższej emerytury.

1b. Dochody osób i rodzin utrzymujących się z gospodarstwa rolnego oraz innych pozarolniczych źródeł sumuje się.",

b)
w ust. 2 na początku dodaje się zdanie w brzmieniu: "Przez dochód rozumie się wszystkie dochody bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania.",
2)
art. 5 otrzymuje brzmienie:

"Art. 5. Osobom i rodzinom, które nie spełniają jednego z warunków określonych w art. 4 ust. 1 i 1a, w szczególnie uzasadnionych przypadkach może być przyznana pomoc pieniężna lub w naturze pod warunkiem zwrotu części lub całości wydatków na zasadach określonych w art. 34 i 41.",

3)
w art. 6 po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

"3. W uzasadnionych przypadkach, a w szczególności korzystania ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej w sposób niezgodny z przeznaczeniem, kierownik ośrodka pomocy społecznej może przyznać je w formie niepieniężnej.",

4)
w art. 10:
a)
w ust. 1 po pkt 3 dodaje się pkt 3a i 3b w brzmieniu:

"3a) przyznawanie pomocy w naturze na ekonomiczne usamodzielnienie (art. 24 ust. 2),

3b) przyznawanie i wypłacanie zasiłków i pożyczek na ekonomiczne usamodzielnienie (art. 24 ust. 3),"

b)
w ust. 2:
-
pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) świadczenie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania (art. 17),"

-
po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:

"3a) udzielanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego (art. 32 ust. 3),"

5)
art. 11 otrzymuje brzmienie:

"Art. 11. Zadania zlecone gminie obejmują:

1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych oraz przysługujących do nich dodatków i świadczeń (art. 27-30),

2) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych (art. 31),

3) przyznawanie i wypłacanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej (art. 32 ust. 4),

4) przyznawanie zasiłku celowego w formie biletu kredytowanego (art. 32 ust. 5),

5) inne zadania wynikające z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób i rodzin,

6) utworzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej i zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników realizujących zadania określone w pkt 1-5.",

6)
w art. 12:
a)
w pkt 5 wyrazy "charytatywnym i fundacji" zastępuje się wyrazami "charytatywnym, fundacji oraz osób fizycznych",
b)
po pkt 5 dodaje się pkt 6 w brzmieniu:

"6) zlecanie w drodze umowy podmiotom, o których mowa w pkt 5, zadań z zakresu pomocy społecznej po zasięgnięciu opinii właściwej gminy.",

7)
w art. 27 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Zasiłek stały przysługuje osobie całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub inwalidztwa, jeżeli nie ma ona żadnych własnych środków utrzymania lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty najniższej emerytury.",

8)
art. 28 otrzymuje brzmienie:

"Art. 28. 1. Zasiłek stały ustala się w wysokości:

1) 28% przeciętnego wynagrodzenia stanowiącego podstawę ostatnio przeprowadzonej waloryzacji najniższych emerytur i rent, zgodnie z przepisami w sprawie rewaloryzacji emerytur i rent, zwanego dalej "przeciętnym wynagrodzeniem",

2) różnicy między dochodem na osobę w rodzinie a kwotą odpowiadającą najniższej emeryturze.

2. Osobie otrzymującej zasiłek stały w wysokości określonej w ust. 1 pkt 1, a przebywającej w areszcie lub odbywającej karę pozbawienia wolności, wypłaca się 30% tego zasiłku. Pozostała część zasiłku może być - w razie potrzeby - przeznaczona na pokrycie wydatków na opłaty mieszkaniowe tej osoby.",

9)
art. 29 otrzymuje brzmienie:

"Art. 29. 1. Osobie otrzymującej zasiłek stały, która została zaliczona do I grupy inwalidów lub ukończyła 75 lat życia, oraz kobietom w ciąży począwszy od 18 tygodnia przysługuje dodatek w wysokości 9% przeciętnego wynagrodzenia.

2. Dodatek do pobieranego zasiłku stałego w wysokości 9% przeciętnego wynagrodzenia może być również przyznany osobom ciężko oraz przewlekle chorym.

3. Dodatek, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie przysługuje osobie przebywającej w domu pomocy społecznej oraz osobie pobierającej zasiłek pielęgnacyjny.",

10)
w art. 31:
a)
ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Zasiłek okresowy z pomocy społecznej może być przyznany osobom i rodzinom, jeżeli dochód na osobę nie przekracza wysokości odpowiadającej najniższej emeryturze lub dochody oraz posiadane zasoby pieniężne przejściowo nie wystarczają na zaspokojenie ich niezbędnych potrzeb ze względu na:

1) długotrwałą chorobę,

2) niepełnosprawność,

3) brak możliwości zatrudnienia,

4) brak uprawnień do otrzymania renty rodzinnej po osobie, na której ciążył obowiązek alimentacyjny,

5) inne uzasadnione przyczyny.",

b)
ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Zasiłek okresowy ustala się w wysokości do 28% przeciętnego wynagrodzenia.",

11)
w art. 32:
a)
w ust. 2 skreśla się ostatnie zdanie,
b)
po ust. 2 dodaje się ust. 3-5 w brzmieniu:

"3. Zasiłek celowy może być przyznany również osobie i rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego.

4. Zasiłek celowy może być przyznany także osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.

5. Zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego. Przyznanie lub odmowa pomocy w tej formie nie wymaga wydania decyzji.'',

12)
art. 34 otrzymuje brzmienie:

"Art. 34. 1. Obowiązek zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, spoczywa na:

1) świadczeniobiorcy,

2) spadkobiercy - z masy spadkowej,

3) małżonku, zstępnych przed wstępnymi - jedynie wówczas, gdy nie dokonano zwrotu wydatków w myśl pkt 1 i 2, w wysokości przewidzianej w ustawie dla świadczeniobiorcy.

2. Obowiązek zwrotu wydatków nie istnieje, gdy dochód na osobę w rodzinie, o której mowa w ust. 1 pkt 3, nie przekracza najniższej emerytury.

3. Wydatki na usługi opiekuńcze, lecznicze, pomoc rzeczową i zasiłki na ekonomiczne usamodzielnienie oraz zasiłki okresowe i celowe podlegają zwrotowi w części lub całości od świadczeniobiorcy, jeżeli dochód na osobę w rodzinie przekracza wysokość najniższej emerytury.

4. Wydatki na pokrycie kosztów pogrzebu podlegają zwrotowi w całości lub w części z masy spadkowej. Jeżeli przysługuje zasiłek pogrzebowy z ubezpieczenia społecznego, wydatki pokrywa się z tego zasiłku.

5. Gmina - w zakresie zadań własnych - ustala, na podstawie wywiadu środowiskowego, sytuację osoby i rodziny oraz ustala, jaka część wydatków, o których mowa w ust. 3 i 4, podlega zwrotowi.",

13)
w art. 35:
a)
w ust. 1 dodaje się pkt 3 w brzmieniu:

"3) miesięczną opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej osoby dorosłej nie posiadającej własnego dochodu ustala się w wysokości odpowiadającej kwocie 200% najniższej emerytury. Miesięczna opłata nie może być wyższa niż 70% dochodu na osobę w rodzinie, wliczając osobę przebywającą w domu pomocy społecznej lub tam kierowaną. Do dokonania opłaty zobowiązani są, proporcjonalnie do posiadanego dochodu na osobę w rodzinie, małżonek przed zstępnymi i wstępnymi. Osoby te nie ponoszą opłat, jeżeli dochód na osobę w rodzinie jest poniżej najniższej emerytury.",

b)
ust. 4 otrzymuje brzmienie:

"4. Minister Pracy i Polityki Socjalnej określa, w drodze rozporządzenia:

1) typy domów pomocy społecznej, zasady ich funkcjonowania, tryb kierowania osób ubiegających się o miejsce w domu, zasady ustalania opłat, częściowe lub całkowite zwolnienia z tych opłat oraz sposób i tryb pobierania odpłatności,

2) warunki, o których mowa w ust. 2, uzasadniające podwyższenie opłat za pobyt w domu pomocy społecznej.",

14)
art. 39 otrzymuje brzmienie:

"Art. 39. Kierownik ośrodka pomocy społecznej, na wniosek pracownika socjalnego, może w drodze umowy ustalić z małżonkiem, zstępnymi lub wstępnymi wysokość świadczonej przez nich pomocy na rzecz osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia. Ustalona w umowie wielkość pomocy pieniężnej lub w naturze nie może być mniejsza od kwoty stanowiącej 30% świadczenia. W tym przypadku przepis art. 34 ust. 1 pkt 3 nie ma zastosowania.",

15)
w art. 40 w ust. 2 wyraz "gminę" zastępuje się wyrazami "właściwy organ",
16)
w art. 41 wyraz "gmina" zastępuje się wyrazami "właściwy organ",
17)
w art. 43:
a)
po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

"2a. Właściwy organ może zmienić na niekorzyść strony wcześniej wydaną decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 6 i 45.",

b)
po ust. 3 dodaje się ust. 4-6 w brzmieniu:

"4. W razie wystąpienia rażących dysproporcji między wysokością dochodu udokumentowaną przez osobę lub rodzinę ubiegającą się o pomoc a rzeczywistą sytuacją majątkową, kierownik ośrodka pomocy społecznej, na wniosek pracownika socjalnego, może odmówić przyznania świadczenia z pomocy społecznej.

5. Pracownik przeprowadzający wywiad rodzinny (środowiskowy) może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym.

6. Świadczenia z pomocy społecznej przysługują od daty złożenia wniosku przez osobę ubiegającą się o pomoc społeczną, chyba że odrębne przepisy o pomocy społecznej stanowią inaczej lub wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 32 ust. 3 i 4.",

18)
w art. 45 wyrazy "właściwą gminę" zastępuje się wyrazami "właściwy organ",
19)
w art. 46:
a)
po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Ośrodek pomocy społecznej realizuje zadania zlecone gminie zgodnie z ustaleniami przekazanymi w tej sprawie przez wojewodę.",

b)
w ust. 3 wyraz "Ośrodek" zastępuje się wyrazami "Ośrodek pomocy społecznej",
20)
w art. 51:
a)
dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1,
b)
dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

"2. Pracownikowi socjalnemu przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych."

Art.  2.

W ustawie z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1982 r. Nr 40, poz. 267, z 1984 r. Nr 52, poz. 268 i 270, z 1986 r. Nr 1, poz. 1, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 i 192, z 1990 r. Nr 10, poz. 58 i 61, Nr 36, poz. 206, Nr 66, poz. 390 i Nr 87, poz. 506, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 80, poz. 350 i Nr 94, poz. 422 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 84) w art. 52 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż wymieniona w ust. 1, dom pomocy społecznej lub gminę, zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie więcej jednak niż w wysokości określonej w ust. 1."

Art.  3.

Minister Pracy i Polityki Socjalnej wyda przepisy, o których mowa w art. 35 ust. 4 pkt 2 ustawy określonej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsza ustawą, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Art.  4.

Minister Pracy i Polityki Socjalnej ogłosi w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej jednolity tekst ustawy o pomocy społecznej, z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem wydania jednolitego tekstu.

Art.  5.

Zadania wymienione w art. 11 pkt 1-3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 87, poz. 506) pozostają zadaniami zleconymi gminy do dnia 31 grudnia 1992 r.

Art.  6.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisu art. 1 pkt 4, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1993 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1992.64.321

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Zm.: ustawa o pomocy społecznej.
Data aktu: 01/08/1992
Data ogłoszenia: 27/08/1992
Data wejścia w życie: 28/09/1992, 01/01/1993