Ograniczenie prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.

USTAWA
z dnia 5 czerwca 1992 r.
o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.

Art.  1.
1.
Osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe, w rozumieniu przepisów o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, w okresie zajmowania tych stanowisk nie mogą być:
1)
członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego ani też być zatrudnione lub wykonywać innych zajęć w tych spółkach,
2)
członkami zarządów fundacji prowadzących działalność gospodarczą.
2.
Osoby, o których mowa w ust. 1, nie mogą również w okresie zajmowania stanowisk posiadać w spółkach prawa handlowego kontrolnych udziałów lub pakietów akcji oraz podejmować działalności gospodarczej, jeżeli pozostawałoby to w sprzeczności z obowiązkami tych osób albo mogło wywołać podejrzenie o ich stronniczość lub interesowność.
3.
Zakaz zajmowania stanowisk we władzach spółek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy osób wyznaczonych do spółki prawa handlowego z udziałem Skarbu Państwa, innych państwowych osób prawnych, gminy lub związków międzygminnych jako przedstawicieli tych podmiotów.
Art.  2.
1.
Przepis art. 1 stosuje się również do pracowników:
1)
urzędów państwowych, zajmujących stanowiska kierownicze:
a)
w naczelnych i centralnych urzędach państwowych: dyrektora departamentu (jednostki równorzędnej) i jego zastępcy oraz naczelnika wydziału (jednostki równorzędnej),
b)
w urzędach terenowych organów rządowej administracji ogólnej: dyrektora urzędu wojewódzkiego, dyrektora wydziału (jednostki równorzędnej) i jego zastępcy, kierownika urzędu rejonowego i jego zastępcy oraz kierownika rejonowego biura i jego zastępcy,
c)
w urzędach terenowych organów rządowej administracji specjalnej: kierownika urzędu administracji specjalnej i jego zastępcy,
2)
urzędów państwowych, zajmujących stanowiska równorzędne pod względem płacowym ze stanowiskami wymienionymi w pkt 1,
3)
Najwyższej Izby Kontroli, wykonujących lub nadzorujących czynności kontrolne,
4)
samorządowych, wymienionych w art. 2 pkt 1 lit. a) i b) oraz w pkt 2 i 3 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 21, poz. 124 i Nr 43, poz. 253),
5)
banków państwowych, zajmujących stanowiska: prezesa, wiceprezesa, członka zarządu i skarbnika,
6)
przedsiębiorstw państwowych, zajmujących stanowiska: dyrektora przedsiębiorstwa, jego zastępcy i głównego księgowego,
7)
jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz spółek z udziałem Skarbu Państwa powyżej 50%, zajmujących stanowiska: prezesa, wiceprezesa i członka zarządu.
2.
Naruszenie zakazu, o którym mowa w art. 1, przez osoby:
1)
wymienione w ust. 1 pkt 1-4 stanowi przewinienie służbowe, które podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej albo może stanowić podstawę do rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika bez wypowiedzenia,
2)
wymienione w ust. 1 pkt 5-7 może stanowić podstawę do odwołania ze stanowiska.
Art.  3. 1

Osoba wchodząca w skład organów gminy nie może prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek z wykorzystaniem mienia państwowego lub komunalnego, a także nie może być zastępcą lub przedstawicielem w prowadzeniu takiej działalności.

Art.  4.
1. 2
(skreślony).
2.
Osoby wchodzące w skład organów gminy nie mogą być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego z udziałem Skarbu Państwa, innych państwowych osób prawnych, gmin lub związków międzygminnych albo podległych im jednostek organizacyjnych. Osoby te nie mogą również posiadać w tych spółkach kontrolnych udziałów lub pakietów akcji.
Art.  5.

Wybór lub powołanie osób, o których mowa w art. 1-4, do władz spółki z naruszeniem zakazów określonych w art. 1, 3 i 4 jest z mocy prawa nieważne i nie podlega wpisaniu do rejestru handlowego.

Art.  6.
1. 3
Osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe są obowiązane do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym. Oświadczenie to powinno zawierać w szczególności informacje o posiadanych przez osobę zajmującą kierownicze stanowisko państwowe zasobach pieniężnych, nieruchomościach, udziałach i akcjach w spółkach prawa handlowego, prowadzeniu innej działalności gospodarczej, a ponadto o nabyciu przez osobę zajmującą kierownicze stanowisko państwowe od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, gminy lub związku międzygminnego mienia, które podlegało zbyciu w drodze przetargu. Oświadczenie to powinno również zawierać dane dotyczące zajmowania przez osobę zajmującą kierownicze stanowisko państwowe stanowisk w spółkach, o których mowa w art. 1.
2.
Wiadomości zawarte w oświadczeniach o stanie majątkowym stanowią tajemnicę służbową, chyba że osoba, która złożyła oświadczenie, wyraziła pisemną zgodę na ich ujawnienie.
3. 4
(skreślony).
4. 5
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do osób wchodzących w skład organów gminy, jak również pracowników urzędów państwowych i pracowników samorządowych.
Art.  7.
1.
Niezłożenie oświadczeń, o których mowa w art. 6, albo podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w złożonym oświadczeniu powoduje odpowiedzialność regulaminową lub służbową.
2.
Podanie w oświadczeniu, o którym mowa w art. 6, nieprawdy powoduje odpowiedzialność karną na zasadach określonych w art. 226 kk.
Art.  8. 6

Skarb Państwa, inna państwowa osoba prawna, gmina lub związek międzygminny mogą, w terminie 3 lat od zawarcia umowy, żądać od osób wymienionych w art. 1-3 i w art. 4 ust. 2 zwiększenia świadczenia wzajemnego, a gdy jest to nadmiernie utrudnione - uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli, jeżeli osoby te, wykorzystując zajmowane stanowisko państwowe lub samorządowe, nabyły mienie państwowe lub komunalne, którego wartość w chwili zawarcia umowy została określona rażąco nisko w stosunku do wartości rynkowej.

Art.  9.
1.
Osoby wymienione w art. 1 i 2, które w dniu wejścia w życie ustawy są członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego albo członkami zarządów fundacji prowadzących działalność gospodarczą, są obowiązane zrzec się tych funkcji w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy, chyba że w tym terminie złożyły oświadczenie o rezygnacji ze stanowiska. W razie niezłożenia oświadczenia w tym terminie, osoby te tracą z mocy prawa stanowiska we władzach spółki lub fundacji i zostaną wykreślone z rejestru handlowego.
2.
Posłowie lub senatorowie, którzy w dniu wejścia w życie ustawy są członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek, o których mowa w art. 4 ust. 1, oraz osoby wchodzące w skład organów gminy, które w dniu wejścia w życie ustawy są członkami zarządów lub rad nadzorczych spółek, o których mowa w art. 4 ust. 2, są obowiązane zrzec się tych funkcji w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy, chyba że złożą mandat posła, senatora lub członka organu gminy. W razie niezłożenia oświadczenia w tym terminie, osoby te tracą z mocy prawa stanowiska we władzach spółki i zostaną wykreślone z rejestru handlowego.
3.
Złożenie przez osobę wymienioną w art. 2 oświadczenia o rezygnacji ze stanowiska, o którym mowa w ust. 1, powoduje rozwiązanie z nią stosunku pracy w drodze porozumienia stron lub wypowiedzenia przez zakład pracy albo odwołania ze stanowiska.
Art.  10.
1.
Osoby wymienione w art. 1 i 2, które w dniu wejścia w życie ustawy posiadają odpowiednio kontrolne udziały lub pakiety akcji w spółkach prawa handlowego albo prowadzą działalność gospodarczą, są obowiązane w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy do zbycia kontrolnych udziałów lub pakietów akcji oraz zaprzestania działalności gospodarczej, jeżeli posiadanie tych udziałów lub akcji albo prowadzenie takiej działalności pozostaje w sprzeczności z obowiązkami tych osób lub może wywołać podejrzenie o ich stronniczość lub interesowność.
2.
Osoby wymienione w art. 3, które w dniu wejścia w życie ustawy posiadają odpowiednio kontrolne udziały lub pakiety akcji w spółkach prawa handlowego z udziałem Skarbu Państwa, innych państwowych osób prawnych, gmin i związków międzygminnych albo podległych im jednostek organizacyjnych, są obowiązane w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy do zbycia kontrolnych udziałów lub pakietów akcji.
Art.  11.

Przepis art. 8 nie narusza przepisów innych ustaw umożliwiających dochodzenie przez Skarb Państwa należnych mu świadczeń.

Art.  12.

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1)
kontrolnych udziałach lub pakietach akcji - rozumie się przez to liczbę udziałów lub akcji uprawniającą do domagania się zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy, jak również umieszczenia poszczególnych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia,
2)
spółce prawa handlowego - rozumie się przez to spółkę handlową, a także inną spółkę, do której stosuje się przepisy prawa handlowego, w tym spółkę według prawa obcego.
Art.  13.

Traci moc rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 października 1926 r. o uzupełnieniu przepisów normujących ustrój władz spółek akcyjnych (Dz. U. Nr 103, poz. 598).

Art.  14.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia.

1 Art. 3 zmieniony przez art. 52 pkt 1 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U.96.73.350) z dniem 1 lipca 1996 r.
2 Art. 4 ust. 1 skreślony przez art. 52 pkt 2 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U.96.73.350) z dniem 1 lipca 1996 r.
3 Art. 6 ust. 1 zmieniony przez art. 52 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U.96.73.350) z dniem 1 lipca 1996 r.
4 Art. 6 ust. 3 skreślony przez art. 52 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U.96.73.350) z dniem 1 lipca 1996 r.
5 Art. 6 ust. 4 zmieniony przez art. 52 pkt 3 lit. c) ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U.96.73.350) z dniem 1 lipca 1996 r.
6 Art. 8 zmieniony przez art. 52 pkt 4 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U.96.73.350) z dniem 1 lipca 1996 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1992.56.274

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Ograniczenie prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
Data aktu: 05/06/1992
Data ogłoszenia: 25/07/1992
Data wejścia w życie: 24/09/1992