Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli oraz określenie szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ

z dnia 10 października 1991 r.

w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia.

Na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. Nr 3, poz. 19, Nr 25, poz. 187 i Nr 31, poz. 214, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1988 r. Nr 19, poz. 132, z 1989 r. Nr 4, poz. 24 i Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 197 i 198, Nr 36, poz. 206 i Nr 72, poz. 423 oraz z 1991 r. Nr 95, poz. 425) oraz art. 10 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 1984 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. Nr 34, poz. 181, z 1988 r. Nr 19, poz. 132 i Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 6, poz. 33, Nr 34, poz. 181 i Nr 35, poz. 192 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 89, poz. 517) zarządza się, co następuje:

§ 1. Ilekroć w niniejszym rozporządzeniu jest mowa o:

1) 1  nauczycielu - należy przez to rozumieć nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych wymienionych w art. 1 pkt 1-5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1997 r. Nr 56, poz. 357 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118),

2) 2  przygotowaniu pedagogicznym - należy przez to rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin; o posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom (zaświadczenie) szkoły wyższej albo świadectwo ukończenia kursu pedagogicznego prowadzonego przez zakład kształcenia nauczycieli albo placówkę doskonalenia nauczycieli lub inną instytucję, osobę prawną lub fizyczną, które mogą prowadzić takie kursy zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli,

3) 3  kierunku (specjalności) studiów zbliżonym do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć - należy przez to rozumieć kierunek (specjalność) dający dostateczną wiedzę merytoryczną z ich zakresu; ustalenia, czy dany kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć, dokonuje dyrektor szkoły, a w odniesieniu do dyrektora szkoły organ sprawujący nadzór pedagogiczny,

4) zakładzie kształcenia nauczycieli - należy przez to rozumieć kolegium nauczycielskie, nauczycielskie kolegium języków obcych, studium nauczycielskie i pedagogiczne studium techniczne.

§  2. 

1. 4  Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w:

- zakładach kształcenia nauczycieli,

- placówkach doskonalenia nauczycieli,

- ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych,

- poradniach psychologiczno-pedagogicznych i specjalistycznych,

- bibliotekach pedagogicznych,

- wojewódzkich ośrodkach politechnicznych,

- szkołach pomaturalnych,

- szkołach policealnych,

- szkołach średnich ogólnokształcących,

- szkołach średnich zawodowych

- liceach profilowanych, liceach uzupełniających oraz szkołach policealnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. a), c) i d) w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 25 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz. U. Nr 117, poz. 759), zwanej dalej "ustawą o zmianie ustawy o systemie oświaty"

posiada osoba, która legitymuje się dyplomem ukończenia:

1) studiów magisterskich na kierunku (specjalności) zgodnym (lub zbliżonym) z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i przygotowaniem pedagogicznym,

2) studiów magisterskich na kierunku (specjalności) innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć i przygotowaniem pedagogicznym, która ponadto ukończyła studia doktoranckie, podyplomowe, uzupełniające lub inne prowadzone przez szkołę wyższą - z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć.

2. Kwalifikacje do nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach wymienionych w ust. 1 posiada również osoba, która legitymuje się dyplomem ukończenia wyższych studiów zawodowych na kierunku (specjalności) zgodnym (lub zbliżonym) z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i przygotowaniem pedagogicznym.

§ 2a. 5  Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w gimnazjach i szkołach zawodowych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 lit. b) w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy o systemie oświaty, posiada osoba:

1) mająca kwalifikacje określone w § 2 ust. 1,

2) legitymująca się dyplomem ukończenia studiów wyższych zawodowych na kierunku (specjalności) zgodnym (lub zbliżonym) z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i przygotowaniem pedagogicznym,

3) legitymująca się dyplomem ukończenia studiów wyższych zawodowych na kierunku (specjalności) innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć i przygotowaniem pedagogicznym, która ponadto ukończyła - z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć - studia podyplomowe, uzupełniające lub inne prowadzone przez szkołę wyższą albo kurs prowadzony przez zakład kształcenia nauczycieli lub placówkę doskonalenia nauczycieli albo inną instytucję, osobę prawną lub fizyczną, które mogą prowadzić takie kursy zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli.

§ 3. 6  Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w:

- przedszkolach,

- szkołach podstawowych,

- sześcioletnich szkołach podstawowych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy o systemie oświaty,

- szkołach zasadniczych,

- placówkach oświatowo-wychowawczych,

- placówkach opiekuńczo-wychowawczych, z wyjątkiem specjalnych,

posiada osoba:

1) mająca kwalifikacje określone w § 2 ust. 1,

2) legitymująca się dyplomem ukończenia studiów wyższych zawodowych na kierunku (specjalności) zgodnym (lub zbliżonym) z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i przygotowaniem pedagogicznym,

3) legitymująca się dyplomem ukończenia studiów wyższych zawodowych na kierunku (specjalności) innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć i przygotowaniem pedagogicznym, która ponadto ukończyła - z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć - studia podyplomowe, uzupełniające lub inne prowadzone przez szkołę wyższą albo kurs prowadzony przez zakład kształcenia nauczycieli lub placówkę doskonalenia nauczycieli albo inną instytucję, osobą prawną lub fizyczną, które mogą prowadzić takie kursy zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli,

4) legitymująca się dyplomem ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć,

5) legitymująca się dyplomem ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych na kierunku (specjalności) innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć, która ponadto ukończyła kurs - z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć - prowadzony przez zakład kształcenia nauczycieli lub placówkę doskonalenia nauczycieli, lub inną instytucję, osobę prawną lub fizyczną, które mogą prowadzić takie kursy zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli,

6) legitymująca się dyplomem ukończenia studium nauczycielskiego na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć,

7) legitymująca się dyplomem ukończenia studium nauczycielskiego na kierunku (specjalności) innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć, która ponadto ukończyła kurs - z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć - prowadzony przez zakład kształcenia nauczycieli lub placówkę doskonalenia nauczycieli, lub inną instytucję, osobę prawną lub fizyczną, które mogą prowadzić takie kursy zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli.

§ 3a. 7  Kwalifikacje do zajmowania stanowiska opiekunki dzieci do lat 3 w placówkach opiekuńczo-wychowawczych posiada również osoba, która legitymuje się świadectwem dojrzałości, posiada zawód opiekunki dziecięcej i ma przygotowanie pedagogiczne.

§  4.  ⁸

1. Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach, szkołach i placówkach kształcenia i wychowania specjalnego posiada osoba, która:

1) legitymuje się dyplomem ukończenia studiów wyższych na kierunku pedagogika o specjalności pedagogika specjalna lub na kierunku psychologia o specjalności nadającej kwalifikacje do pracy w określonym typie placówki kształcenia i wychowania specjalnego,

2) 9  ma kwalifikacje do nauczania i prowadzenia zajęć w szkołach i placówkach wymienionych w § 2, 2a i 3, a ponadto ukończyła - nadające kwalifikacje do pracy w określonym typie placówki kształcenia i wychowania specjalnego - studia podyplomowe, uzupełniające lub inne prowadzone przez szkołę wyższą albo kurs prowadzony przez kolegium nauczycielskie, placówkę doskonalenia nauczycieli lub inną instytucję, osobę prawną lub fizyczną, które mogą prowadzić takie kursy zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli.

2. Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach specjalnych, szkołach podstawowych specjalnych i innych placówkach kształcenia i wychowania specjalnego posiada również osoba, która ukończyła kolegium nauczycielskie o specjalności nadającej kwalifikacje do pracy w określonym typie placówki kształcenia i wychowania specjalnego.

§ 5. 10  Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela praktycznej nauki zawodu w szkołach zasadniczych i średnich zawodowych, a także w szkołach zawodowych i policealnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. b) i d) w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy o systemie oświaty, ma również osoba, która:

1) legitymuje się dyplomem ukończenia pedagogicznego studium technicznego,

2) posiada świadectwo dojrzałości technikum lub szkoły równorzędnej odpowiedniego kierunku, świadectwo ukończenia kursu pedagogicznego w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin, przygotowanie pedagogiczne, ukończony kurs z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej dwuletni staż pracy w zawodzie, którego będzie nauczać, lub tytuł robotnika (pracownika) wykwalifikowanego,

3) posiada tytuł mistrza w zawodzie, którego będzie nauczać, i świadectwo ukończenia kursu pedagogicznego w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin.

§ 6. 11  Kwalifikacje do nauczania przedmiotów artystycznych lub prowadzenia zajęć o tym charakterze w szkołach wymienionych w § 2 i 2a oraz przedszkolach, szkołach i placówkach wymienionych w § 3 posiada również osoba, która spełnia wymagania kwalifikacyjne, określone w odrębnych przepisach, do nauczania tych przedmiotów lub prowadzenia tych zajęć w szkołach artystycznych.

§  7.  ¹²

1. Kwalifikacje do nauczania języków obcych i innych przedmiotów wykładanych w języku obcym w nauczycielskim kolegium języków obcych posiada osoba legitymująca się dyplomem ukończenia:

1) studiów magisterskich na kierunku filologicznym o specjalności języki obce lub lingwistyka stosowana i przygotowaniem pedagogicznym,

2) studiów magisterskich lub zawodowych ukończonych w kraju, w którym językiem urzędowym jest język obcy nauczany w kolegium.

2. 13  Kwalifikacje do nauczania języków obcych w szkołach wymienionych w § 2 i 2a, z zastrzeżeniem ust. 1, oraz w przedszkolach, szkołach i placówkach wymienionych w § 3 posiada osoba:

1) mająca kwalifikacje określone w ust. 1 pkt 1,

2) legitymująca się dyplomem ukończenia wyższych studiów zawodowych w zakresie nauczania języka obcego,

3) legitymująca się dyplomem ukończenia nauczycielskiego kolegium języków obcych,

4) legitymująca się dyplomem ukończenia studiów wyższych dowolnego kierunku i świadectwem państwowego nauczycielskiego egzaminu z języka obcego II stopnia lub świadectwem odpowiedniego egzaminu z zakresu znajomości języka obcego, przeprowadzanego przez instytucje zagraniczne i uznawanego przez Ministra Edukacji Narodowej, która ponadto uzyskała przygotowanie pedagogiczne.

3. Kwalifikacje do nauczania języków obcych w przedszkolach, szkołach podstawowych i w placówkach wymienionych w § 3 posiada również osoba, która legitymuje się:

1) dyplomem ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli dowolnego kierunku oraz:

a) świadectwem państwowego nauczycielskiego egzaminu z języka obcego stopnia I lub II

albo

b) świadectwem odpowiedniego egzaminu z zakresu znajomości języka obcego, przeprowadzanego przez instytucje zagraniczne i uznawanego przez Ministra Edukacji Narodowej, która ponadto uzyskała przygotowanie pedagogiczne;

2) świadectwem dojrzałości i świadectwem państwowego nauczycielskiego egzaminu z języka obcego stopnia I lub II.

§ 8. Kwalifikacje do prowadzenia zajęć bibliotekarskich w bibliotekach szkolnych posiada również osoba, która legitymuje się:

1) świadectwem dojrzałości liceum bibliotekarskiego lub

2) świadectwem dojrzałości i dyplomem policealnego studium bibliotekarskiego,

a ponadto przygotowaniem pedagogicznym.

§ 9. Kwalifikacje do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego (kultury fizycznej) w placówkach wychowania pozaszkolnego posiada również osoba, która legitymuje się świadectwem dojrzałości i stopniem instruktora sportu, uzyskanym według zasad określonych odrębnymi przepisami, a ponadto posiada przygotowanie pedagogiczne.

§ 10. Kwalifikacje do nauczania religii posiada osoba, która spełnia wymagania kwalifikacyjne określone w odrębnych przepisach.

§  11. 

1. Kwalifikacje do nauczania lub prowadzenia zajęć w grupach, oddziałach, przedszkolach lub szkołach umożliwiających uczniom podtrzymywanie tożsamości narodowej, etnicznej i językowej posiada osoba spełniająca wymagania kwalifikacyjne określone w rozporządzeniu dla danego typu szkoły lub przedszkola, a ponadto wykazuje się znajomością języka, w którym naucza lub prowadzi zajęcia.

2. Znajomość języka, o której mowa w ust. 1, potwierdza się odpowiednim dyplomem (świadectwem) lub stwierdza ją organ zatrudniający w porozumieniu z właściwym stowarzyszeniem (związkiem) mniejszościowym lub etnicznym.

§ 12. Nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia, którzy spełniali wymagania kwalifikacyjne na podstawie dotychczasowych przepisów oraz uzyskali mianowanie, posiadają kwalifikacje w rozumieniu przepisów niniejszego rozporządzenia.

§ 13. Warunki fizyczne i zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu nauczyciela spełnia osoba, która przed nawiązaniem stosunku pracy przedstawiła - według zasad określonych w odrębnych przepisach - zaświadczenie lekarskie stwierdzające posiadanie tych warunków.

§ 14. Traci moc rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 maja 1989 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia (Dz. U. Nr 34, poz. 189 i z 1990 r. Nr 56, poz. 329).

§ 15. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 § 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 15 lutego 1999 r. (Dz.U.99.14.127) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 marca 1999 r., z tym, że w odniesieniu do sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów z dniem 1 września 1999 r., a w odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych z dniem 1 września 2002 r.

2 § 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 17 grudnia 1993 r. (Dz.U.94.5.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 stycznia 1994 r.

3 § 1 pkt 3:

- zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 17 grudnia 1993 r. (Dz.U.94.5.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 stycznia 1994 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 15 lutego 1999 r. (Dz.U.99.14.127) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 marca 1999 r., z tym, że w odniesieniu do sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów z dniem 1 września 1999 r., a w odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych z dniem 1 września 2002 r.

4 § 2 ust. 1:

- zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 27 września 1994 r. (Dz.U.94.109.521) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 października 1994 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 15 lutego 1999 r. (Dz.U.99.14.127) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 marca 1999 r., z tym, że w odniesieniu do sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów z dniem 1 września 1999 r., a w odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych z dniem 1 września 2002 r.

5 § 2a dodany przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 15 lutego 1999 r. (Dz.U.99.14.127) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 marca 1999 r., z tym, że w odniesieniu do sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów z dniem 1 września 1999 r., a w odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych z dniem 1 września 2002 r.

6 § 3:

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 17 grudnia 1993 r. (Dz.U.94.5.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 stycznia 1994 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 15 lutego 1999 r. (Dz.U.99.14.127) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 marca 1999 r., z tym, że w odniesieniu do sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów z dniem 1 września 1999 r., a w odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych z dniem 1 września 2002 r.

7 § 3a dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 27 września 1994 r. (Dz.U.94.109.521) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 października 1994 r.

8 § 4 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 17 grudnia 1993 r. (Dz.U.94.5.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 stycznia 1994 r.

9 § 4 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 15 lutego 1999 r. (Dz.U.99.14.127) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 marca 1999 r., z tym, że w odniesieniu do sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów z dniem 1 września 1999 r., a w odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych z dniem 1 września 2002 r.

10 § 5:

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 17 grudnia 1993 r. (Dz.U.94.5.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 stycznia 1994 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 15 lutego 1999 r. (Dz.U.99.14.127) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 marca 1999 r., z tym, że w odniesieniu do sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów z dniem 1 września 1999 r., a w odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych z dniem 1 września 2002 r.

11 § 6 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 15 lutego 1999 r. (Dz.U.99.14.127) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 marca 1999 r., z tym, że w odniesieniu do sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów z dniem 1 września 1999 r., a w odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych z dniem 1 września 2002 r.

12 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 17 grudnia 1993 r. (Dz.U.94.5.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 stycznia 1994 r.

13 § 7 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 15 lutego 1999 r. (Dz.U.99.14.127) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 marca 1999 r., z tym, że w odniesieniu do sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów z dniem 1 września 1999 r., a w odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych z dniem 1 września 2002 r.

• Identyfikator: Dz.U.1991.98.433
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli oraz określenie szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia.
• Data aktu: 10/10/1991
• Data ogłoszenia: 31/10/1991
• Data wejścia w życie: 31/10/1991