Zm.: rozporządzenie w sprawie wykonania ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY, PŁAC I SPRAW SOCJALNYCH
z dnia 24 listopada 1983 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin.

Na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 1 i art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 147) zarządza się, co następuje:
§  1.
W rozporządzeniu Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 11 lutego 1977 r. w sprawie wykonania ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin (Dz. U. z 1977 r. Nr 6, poz. 25, z 1978 r. Nr 19, poz. 87 i z 1981 r. Nr 5, poz. 22) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w § 1 w pkt 6 wyrazy: "z tytułu wykonywania działalności" zastępuje się wyrazami: "z tytułu wykonywania rzemiosła";
2)
§ 8 otrzymuje brzmienie:

"§ 8. 1. Zryczałtowane kwoty stanowiące miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie ustala się:

1) dla osób prowadzących działalność w zakresie rzemiosła:

a) uiszczających opłatę skarbową z tytułu wykonywania rzemiosła albo zwolnionych od tej opłaty lub od podatków obrotowego i dochodowego - w kwocie odpowiadającej dwukrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

b) opłacających podatki obrotowy i dochodowy w formach zryczałtowanych - w kwocie odpowiadającej trzykrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

c) opłacających podatki obrotowy i dochodowy według ogólnych zasad opodatkowania - w kwocie odpowiadającej czterokrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

2) dla osób będących członkami zrzeszeń prywatnego handlu i usług:

a) prowadzących działalność w zakresie transportu osobowego (przewóz osób) - w kwocie odpowiadającej dwukrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

b) prowadzących działalność w zakresie transportu towarowego (przewóz ładunków) - w kwocie odpowiadającej trzykrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

c) prowadzących działalności w zakresie handlu, gastronomii oraz usług nierzemieślniczych:

- opłacających podatki obrotowy i dochodowy w formach zryczałtowanych albo zwolnionych od tych podatków - w kwocie odpowiadającej dwukrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

- prowadzących księgi podatkowe - w kwocie odpowiadającej trzykrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

- prowadzących księgi handlowe - w kwocie odpowiadającej czterokrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej;

3) dla wykonujących rybołówstwo morskie:

a) właścicieli i współwłaścicieli łodzi oraz właścicieli i współwłaścicieli sprzętu niezbędnego do wykonywania rybołówstwa łodziami - w kwocie odpowiadającej dwukrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

b) właścicieli i współwłaścicieli kutrów oraz właścicieli i współwłaścicieli sprzętu niezbędnego do wykonywania rybołówstwa kutrami - w kwocie odpowiadającej trzykrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

4) dla osób uprawiających flisactwo turystyczne na rzece Dunajcu - w kwocie odpowiadającej półtorakrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej.

2. Zryczałtowane kwoty stanowiące miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie ustala się dla osób współpracujących w kwocie odpowiadającej półtorakrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej, z wyjątkiem:

1) osób współpracujących z osobami, o których mowa w ust. 1 pkt 3 lit. b); miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie tych osób ustala się w kwocie odpowiadającej dwukrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

2) osób współpracujących, które nie ukończyły 18 lat życia; miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie tych osób ustala się w kwocie odpowiadającej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej.";

3)
w § 10 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Oddział ZUS może w indywidualnych wypadkach uzasadnionych wyjątkowymi okolicznościami obniżyć kwotę podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie, nie więcej jednak niż o kwotę odpowiadającą wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej; obniżona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie nie może być jednak niższa od kwoty odpowiadającej półtorakrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej.";

4)
w § 11 wyrazy "10.000 zł" zastępuje się wyrazami "odpowiadającej pięciokrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej";
5)
w § 13 w ust. 1 po wyrazach: "nie wcześniej jednak niż od miesiąca" dodaje się wyrazy "następującego po miesiącu";
6)
§ 14 otrzymuje brzmienie:

"§ 14. 1. Składka na ubezpieczenie wynosi 25% podstawy jej wymiaru.

2. Składkę na ubezpieczenie obniża się o 10% podstawy jej wymiaru dla osób, które podlegają przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.";

7)
§ 19 otrzymuje brzmienie:

"§ 19. 1. Podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi kwota odpowiadająca przeciętnej miesięcznej zryczałtowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie z okresu ostatnich 24 miesięcy ubezpieczenia, a jeżeli ubezpieczenie trwało krócej - z faktycznego okresu ubezpieczenia.

2. Jeżeli jednak w ciągu ostatnich 5 lat ubezpieczenia kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie została podwyższona w myśl § 11, podstawę wymiaru emerytury stanowi kwota odpowiadająca przeciętnej miesięcznej podstawie wymiaru składek z okresu ostatnich 5 lat ubezpieczenia, a jeżeli ubezpieczenie trwało krócej - z faktycznego okresu ubezpieczenia, nie niższa jednak od kwoty ustalonej w myśl ust. 1."

§  2.
Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia osoby, które z tytułu prowadzenia działalności objętej przepisami ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 147) podlegały ubezpieczeniu w dniu 30 listopada 1983 r., o wynikającej z przepisów niniejszego rozporządzenia kwocie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie i wysokości wymierzonej składki.
§  3.
1.
Ubezpieczony może zgłosić wniosek o podwyższenie kwoty podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie w myśl § 11 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 11 lutego 1977 r. w brzmieniu nadanym w § 1 pkt 4 niniejszego rozporządzenia także za okres ubezpieczenia przypadający przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, nie wcześniej jednak niż od dnia 1 stycznia 1983 r.
2.
W razie podwyższenia kwoty podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie za okres, o którym mowa w ust. 1, ubezpieczony opłaca za ten okres składkę na ubezpieczenie - od kwoty nadwyżki podstawy wymiaru składek ponad kwotę dotychczasową - w wysokości określonej w § 14 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 11 lutego 1977 r. w brzmieniu nadanym w § 1 pkt 6 niniejszego rozporządzenia.
3.
Termin na zgłoszenie wniosku, o którym mowa w ust. 1, kończy się z upływem 3 miesięcy od daty otrzymania zawiadomienia oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o kwocie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie i o wysokości składki (§ 2).
§  4.
1.
Przy ustalaniu wysokości zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do prowadzenia działalności lub współpracy, powstałej przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, za podstawę wymiaru zasiłku należnego za okres od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia przyjmuje się kwoty zryczałtowane określone w § 8 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 11 lutego 1977 r. w brzmieniu nadanym w § 1 pkt 2 niniejszego rozporządzenia, chyba że dotychczasowa podstawa wymiaru jest wyższa od tych kwot.
2.
Zasiłek chorobowy, obliczony z uwzględnieniem kwoty podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie podwyższonej w myśl § 3, wypłaca się za okres niezdolności do prowadzenia działalności lub współpracy, przypadający od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
3.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do zasiłku macierzyńskiego.
4.
Zasiłek pogrzebowy obliczony z uwzględnieniem kwoty podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie, podwyższonej w myśl § 3, wypłaca się, jeżeli prawo do tego zasiłku powstało od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
§  5.
1.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury lub renty w myśl § 19 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 11 lutego 1977 r. w brzmieniu nadanym w § 1 pkt 7 niniejszego rozporządzenia uwzględnia się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie z okresu ubezpieczenia przypadającego od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, choćby okres ten był krótszy niż 24 miesiące.
2.
Jeżeli kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie była ustalona przez cały okres ostatnich 5 lat ubezpieczenia w wysokości jej górnej granicy, przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury w myśl § 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 11 lutego 1977 r. w brzmieniu nadanym w § 1 pkt 7 niniejszego rozporządzenia uwzględnia się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie z okresu ubezpieczenia przypadającego od dnia 1 stycznia 1983 r., choćby okres ten był krótszy niż 5 lat.
§  6.
1.
Podstawę wymiaru emerytury, renty inwalidzkiej lub renty rodzinnej, przyznanej w okresie od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia z tytułu prowadzenia działalności lub współpracy, zwiększa się o 90% nie mniej jednak niż o 2.000 zł i nie więcej niż o 4.000 zł oraz ponadto - o kwotę 1.500 zł.
2.
Emeryturę, rentę inwalidzką lub rentę rodzinną ustaloną z uwzględnieniem zwiększenia podstawy jej wymiaru, o którym mowa w ust. 1, wypłaca się od dnia 1 stycznia 1984 r.
3.
Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli podstawa wymiaru emerytury lub renty uległa podwyższeniu w myśl art. 1 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zmianie niektórych przepisów o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego i o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz. U. Nr 5, poz. 33).
§  7.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 grudnia 1983 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1983.66.300

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zm.: rozporządzenie w sprawie wykonania ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin.
Data aktu: 24/11/1983
Data ogłoszenia: 10/12/1983
Data wejścia w życie: 01/12/1983, 10/12/1983