Szczegółowe zasady gospodarki finansowej państwowych szkół wyższych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 25 kwietnia 1983 r.
w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej państwowych szkół wyższych.

Na podstawie art. 83 ust. 1 w związku z art. 79 ust. 3 ustawy z dnia 4 maja 1982 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 1985 r. Nr 42, poz. 201 i z 1987 r. Nr 22, poz. 128) oraz na podstawie art. 16 ustawy z dnia 3 grudnia 1984 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. Nr 56, poz. 283, z 1985 r. Nr 59, poz. 296, z 1986 r. Nr 42, poz. 202 i z 1987 r. Nr 33, poz. 181) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
1.
Rozporządzenie określa szczegółowe zasady gospodarki finansowej państwowych szkół wyższych, zwanych dalej "szkołami", których dotyczą przepisy ustawy z dnia 4 maja 1982 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 1985 r. Nr 42, poz. 201 i z 1987 r. Nr 22, poz. 128).
2.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1)
ustawie - rozumie się przez to ustawę z dnia 4 maja 1982 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 1985 r. Nr 42, poz. 201 i z 1987 r. Nr 22, poz. 128),
2)
właściwym ministrze - rozumie się przez to ministra lub kierownika urzędu centralnego sprawującego nadzór nad działalnością szkoły,
3)
pracach badawczych - rozumie się przez to prace naukowe podstawowe, stosowane i rozwojowe, a także analizy, oceny, ekspertyzy i inne opracowania naukowe oraz działalność kulturotwórczą - wykonywane w ramach planu badań szkoły, podejmowane z własnej inicjatywy oraz na podstawie umów i porozumień,
4)
pracach rozpoznawczych - rozumie się przez to badania wyprzedzające programy badawcze i rozwojowe, prowadzone poza planem badań szkoły na podstawie odrębnego programu zatwierdzonego przez rektora,
5)
własnych pracach badawczych - rozumie się przez to prace badawcze ukierunkowane na rozwój określonych dyscyplin naukowych, w tym również na zaspokajanie potrzeb w zakresie dydaktyki i wychowania, podejmowane z inicjatywy szkoły i objęte planem badań szkoły,
6)
działalności kulturotwórczej - rozumie się przez to wytwarzanie dóbr i świadczenie usług kulturotwórczych i artystycznych w wyższych szkołach artystycznych,
7)
wdrożeniach - rozumie się przez to zastosowanie (wykorzystanie) wyniku pracy badawczej w praktyce społeczno-gospodarczej.
§  2.
1.
Szkoła prowadzi samodzielną gospodarkę finansową w ramach środków pochodzących z dotacji z budżetu centralnego, dochodów uzyskiwanych z tytułu odpłatnie prowadzonej działalności oraz wpływów z innych źródeł, na podstawie planu rzeczowo-finansowego uwzględniającego kierunki działalności, o których mowa w art. 23 ustawy.
2.
Rektor ustala plan rzeczowo-finansowy szkoły i plany finansowe jednostek powiązanych organizacyjnie ze szkołą oraz zatwierdza je po zasięgnięciu opinii senatu.
3.
Rektor przedstawia senatorowi do rozpatrzenia roczne sprawozdania z wykonania planu rzeczowo-finansowego szkoły.
4.
Szkoła udostępnia podstawowe informacje zawarte w swoim planie rzeczowo-finansowym naczelnym i terenowym organom administracji państwowej stopnia wojewódzkiego oraz bankom i izbom skarbowym - na ich życzenie.
5.
Szkoła prowadzi rachunkowość zgodnie z przepisami określającymi zasady rachunkowości państwowych jednostek organizacyjnych.
6.
Bilans roczny szkoły podlega weryfikacji na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
§  3.
1.
W szkołach, ze względu na zasady gospodarki finansowej, rozróżnia się rodzaje działalności polegające na:
1)
wykonywaniu własnych prac badawczych, kształceniu i wychowywaniu studentów, kształceniu kadry naukowej, kształceniu i dokształcaniu podyplomowym i specjalistycznym, a także na działalności studenckich kół naukowych oraz działalności kulturalnej i społecznej studentów - zwanej dalej "działalnością naukowo-dydaktyczną i wychowawczą",
2)
wykonywaniu na podstawie umów i porozumień prac badawczych oraz działalności doświadczalno-produkcyjnej i wdrożeniowej - zwane dalej "umowną działalnością badawczą",
3)
wykonywaniu prac rozpoznawczych,
4)
świadczeniu pomocy materialnej i socjalnej na rzecz studentów,
5)
prowadzeniu określonych rodzajów działalności gospodarczej i usługowej, związanych z jej działalnością podstawową, o której mowa w pkt 1 i 2, w razie ich wydzielenia zgodnie z § 4 ust. 2,
6)
prowadzeniu remontów,
7)
świadczeniach na rzecz pracowników szkoły w zakresie zakwaterowania, wyżywienia, ochrony zdrowia i innych świadczeniach określonych w odrębnych przepisach - zwane dalej "działalnością bytową".
2.
Rolnicze i leśne zakłady doświadczalne szkół prowadzą gospodarkę finansową odpowiednio na zasadach ustalonych dla państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i leśnej oraz państwowych gospodarstw rolnych ze zmianami uwzględniającymi specyfikę tych zakładów określonymi przez Ministra Edukacji Narodowej w porozumieniu z Ministrem Finansów.
3.
Finansowanie działalności leczniczej, diagnostycznej i rehabilitacyjnej w szkołach medycznych następuje według zasad określonych odrębnie.
§  4.
1.
Gospodarka finansowa jednostek organizacyjnych szkoły, prowadzących umowną działalność badawczą, może być wydzielona, jeżeli jednostki te:
1)
mają odpowiednią kadrę i warunki materiałowo-techniczne,
2)
mają zdolność wykonywania i wdrażania prac badawczych i innych świadczeń na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej oraz kultury narodowej, a także jednostek gospodarki nie uspołecznionej i osób fizycznych,
3)
pokrywają koszty tej działalności z osiąganych przychodów.
2.
Na zasadach określonych w ust. 1 szkoła może wydzielić rodzaje działalności gospodarczej i usługowej, jeżeli działalność ta jest prowadzona zarówno na potrzeby szkoły, jak i jednostek spoza szkoły. Wydzielona gospodarka finansowa może dotyczyć w szczególności działalności informatycznej, poligraficznej, budowlanej, projektowej i transportowej.
3.
Decyzję o wydzieleniu gospodarki finansowej jednostki organizacyjnej szkoły lub rodzaju działalności podejmuje rektor po zasięgnięciu opinii senatu, ustalając zakres wydzielenia, sposób korzystania ze wspólnych obiektów i urządzeń oraz rozliczania wzajemnych świadczeń.
§  5.
1.
Inwestycje szkoły polegające na budownictwie, z wyjątkiem inwestycji jednostek organizacyjnych, o których mowa w § 3 ust. 2, są finansowane z dotacji budżetowych według zasad określonych dla jednostek budżetowych.
2.
Inwestycje szkoły polegające na budownictwie o wartości kosztorysowej do 25 mln zł, łącznie z kosztem przygotowań tych inwestycji, mogą być finansowane z funduszu rozwoju szkoły. Inwestycje te mogą być realizowane w ramach wspólnych inwestycji szkół wyższych.
3.
Właściwy minister w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów na wniosek rektora szkoły wyższej może w uzasadnionych indywidualnych wypadkach wyrazić zgodę na podwyższenie wartości kosztorysowej inwestycji, o których mowa w ust. 2.
4.
Inwestycje szkoły polegające na zakupach środków trwałych majątku ruchomego i przedmiotów o charakterze środków trwałych oraz koszty instalowania urządzeń i maszyn dzierżawionych lub otrzymanych nieodpłatnie są finansowane ze środków funduszu rozwoju szkoły. Dotyczy to również zakupów od innych inwestorów i od wykonawców prac badawczych.
5.
Inwestycje socjalne i mieszkaniowe szkoły są finansowane według zasad określonych dla jednostek budżetowych.
6.
Inwestycje, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być finansowane również ze środków otrzymywanych z funduszów celowych oraz innych środków pozabudżetowych.
7.
Koszty działalności inwestycyjnej, o której mowa w ust. 1, rozlicza się według zasad określonych dla jednostek budżetowych.
§  6.
1.
Środki trwałe działalności podstawowej szkoły, z wyjątkiem budynków i budowli oraz związanych z nimi wartości niematerialnych i prawnych, zakładowych domów mieszkalnych, a także związanych z nimi wartości niematerialnych i prawnych, podlegają amortyzacji. Odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych zwiększają, z zastrzeżeniem ust. 2, fundusz rozwoju szkoły. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się przy odpowiednim stosowaniu przepisów o amortyzacji majątku trwałego jednostek gospodarki uspołecznionej.
2.
Odpisy amortyzacyjne, o których mowa w ust. 1, z wyjątkiem odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych użytkowanych przez wydzielone jednostki organizacyjne i wydzielone rodzaje działalności (§ 4), w wysokości 25% są odprowadzane w terminie do 15 dnia miesiąca kończącego kwartał na scentralizowany rachunek właściwego ministerstwa, z przeznaczeniem na zasilanie funduszy rozwoju szkół, których środki własne okażą się niewystarczające na sfinansowanie inwestycji, o których mowa w § 5 ust. 2 i 4. Dysponentem środków zgromadzonych na scentralizowanym rachunku jest właściwy minister.

Rozdział  2

Finansowanie działalności naukowo-dydaktycznej i wychowawczej

§  7.
1.
Szkoła pokrywa koszty działalności naukowo-dydaktycznej i wychowawczej z przychodów uzyskiwanych z dotacji z budżetu centralnego oraz innych przychodów, a w szczególności:
1)
z opłat za studia podyplomowe, studia i kursy specjalistyczne,
2)
z opłat administracyjnych i manipulacyjnych wnoszonych w związku z działalnością dydaktyczną, a w szczególności opłat egzaminacyjnych, za indeksy, legitymacje i dyplomy,
3)
ze sprzedaży własnych prac badawczych i wytworów uzyskanych w toku wykonywania tych prac,
4)
z przychodów uzyskiwanych z organizowanych przez studentów imprez i działalności studenckich kół naukowych oraz innej działalności kulturalnej i społecznej studentów, jak również z tytułu wynajmowania obiektów socjalnych i kulturalnych znajdujących się w dyspozycji szkoły,
5)
ze sprzedaży własnych wydawnictw i innych rodzajów publikacji związanych z działalnością naukowo-dydaktyczną i wychowawczą,
6)
z funduszu rozwoju szkoły.
2.
Koszty działalności naukowo-dydaktycznej i wychowawczej mogą być pokrywane również ze środków otrzymywanych z funduszów celowych oraz innych środków pozabudżetowych.
3.
Koszty działalności naukowo-dydaktycznej i wychowawczej obejmują koszty:
1)
prowadzenia własnych prac badawczych,
2)
kształcenia i wychowania studentów,
3)
kształcenia kadr naukowych,
4)
prowadzenia studiów podyplomowych i kursów specjalistycznych,
5)
działalności studenckich kół naukowych oraz działalności kulturalnej i społecznej studentów.

Koszty działalności naukowo-dydaktycznej i wychowawczej obejmują również koszty utrzymania obserwatoriów astronomicznych, stacji terenowych oraz innych jednostek szkoły służących wyłącznie tej działalności.

4.
Rektor szkoły stawia do dyspozycji organizacji studenckich część środków gromadzonych na pokrycie kosztów działalności naukowo-dydaktycznej i wychowawczej z przeznaczeniem na cele objęte obowiązującym w szkole programem wychowania.
5.
Dotację na działalność naukowo-dydaktyczną i wychowawczą ustala się w budżecie centralnym na podstawie danych wynikających z narodowego planu społeczno-gospodarczego i centralnego planu rocznego oraz na podstawie analizy projektu planu rzeczowo-finansowego, z uwzględnieniem uzasadnionych kosztów utrzymania i eksploatacji obiektów i innych urządzeń, jak również kosztów podejmowanych zadań. Właściwy minister może określić kwotę, jaką szkoła w ramach przyznanych jej dotacji jest zobowiązana przeznaczyć na własne prace badawcze oraz działalność wychowawczą, kulturalną i społeczną studentów.
6.
Opłaty, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są ustalane przez Ministra Edukacji Narodowej w porozumieniu z właściwymi ministrami.
§  8.
1.
Rektor szkoły może powierzyć środki na własne prace badawcze do rozliczenia imiennie określonym pracownikom naukowo-dydaktycznym lub naukowym z przeznaczeniem na finansowanie prowadzonych przez nich lub pod ich kierunkiem prac badawczych.
2.
Sposób i terminy rozliczania środków, o których mowa w ust. 1, określa rektor przy podejmowaniu decyzji o powierzeniu środków.

Rozdział  3

Finansowanie umownej działalności badawczej oraz prac rozpoznawczych

§  9.
1.
Szkoła pokrywa koszty umownej działalności badawczej z przychodów uzyskiwanych ze sprzedaży prac badawczych wykonywanych na podstawie umów i porozumień oraz ze sprzedaży:
1)
wyników prac badawczych wykonanych uprzednio na podstawie umów i porozumień, jeżeli wyniki tych prac pozostają w dyspozycji szkoły,
2)
patentów, licencji i innych osiągnięć naukowo-technicznych,
3)
wytworzonych urządzeń, aparatury, wyrobów oraz innych prac i usług,
4)
przedmiotów majątkowych pozostających w dyspozycji szkoły po zakończeniu prac badawczych wykonywanych na podstawie umów i porozumień.
2.
Do kosztów umownej działalności badawczej szkoła zalicza nabywane lub wytwarzane przedmioty majątkowe, bez względu na ich wartość, ściśle związane z tematem pracy i niezbędne do jej zrealizowania, a w szczególności:
1)
specjalną aparaturę naukowo-badawczą,
2)
prototypy doświadczalne nowych maszyn i urządzeń,
3)
instalacje doświadczalne,
4)
obiekty budownictwa doświadczalnego.

Dotyczy to także finansowania robót budowlano-montażowych związanych z zainstalowaniem tych przedmiotów.

3.
Do kosztów umownej działalności badawczej zalicza się również część wynagrodzeń pracowników szkoły, o których mowa w § 22 ust. 3, wraz ze składką na ubezpieczenia społeczne, podatkiem od płac i odpisami na fundusze zakładowe.
§  10.
1.
W rozliczeniach z tytułu sprzedaży prac i wytworów wykonanych uprzednio w ramach umownej działalności badawczej szkoła stosuje ceny umowne, chyba że z mocy odrębnych przepisów jest obowiązana stosować ceny urzędowe lub regulowane.
2.
Ceny umowne oraz inne warunki wykonywania prac badawczych będących przedmiotem umów mogą być ustalane w drodze organizowania otwartych konkursów lub przetargów.
3.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również przy sprzedaży wyników prac i wytworów wykonanych w ramach własnych prac badawczych.
§  11.
1.
Rozliczenia z tytułu prac badawczych wykonywanych przez szkołę na podstawie umów i porozumień mogą być dokonywane:
1)
odrębnie za poszczególne tematy lub etapy prac w ramach ogólnej ceny, jeżeli wyniki etapów pracy mogą być przedmiotem odrębnego odbioru,
2)
okresowo w uzgodnionych terminach i w granicach uzgodnionej ceny, jeżeli praca badawcza ma być wykonywana przez czas dłuższy niż dwa lata i nie ma możliwości jej podziału na etapy mogące być przedmiotem odrębnego odbioru,
3)
łącznie w stosunku do jednorodnych i powtarzalnych prac, wykonywanych systematycznie przez szkołę dla określonego odbiorcy w umówionym okresie.
2.
Przy rozliczeniach pracy badawczej wykonywanej na podstawie umowy lub porozumienia szkoła jest obowiązana poinformować zamawiającego pracę o wykorzystanych w niej projektach wynalazczych oraz o obowiązkach zamawiającego wynikających z przepisów prawa wynalazczego w razie wdrażania pracy badawczej.
§  12.
W celu zapewnienia sprawnej realizacji prac badawczych wykonywanych na podstawie umów i porozumień oraz ich obiektywnej oceny pod względem wartości naukowej, użyteczności technicznej i ekonomicznej, rektor szkoły powołuje stałe lub doraźne zespoły opiniodawcze i określa zakres ich działania.
§  13.
Szkoła może korzystać z kredytu bankowego na finansowanie umownych prac badawczych, produkcji i usług wykonywanych na zamówienie. Warunki zaciągania kredytów określa się w umowie kredytowej z bankiem finansującym działalność szkoły. Odsetki od nie przeterminowanych kredytów zalicza się do kosztów umownej działalności badawczej.
§  14.
1.
Szkoła pokrywa koszty prac rozpoznawczych w granicach przyznanej na te prace odrębnej dotacji budżetowej.
2.
W zakresie rozliczeń prac rozpoznawczych stosuje się odpowiednio przepisy § 9 ust. 2 i 3 oraz § 11 ust. 1 pkt 2.

Rozdział  4

Finansowanie pomocy materialnej i socjalnej na rzecz studentów

§  15.
1.
Pomoc materialna i socjalna na rzecz studentów obejmuje:
1)
świadczenia w zakresie pomocy materialnej,
2)
świadczenia socjalne,
3)
prowadzenie domów studenckich, obiektów akademickiej służby zdrowia oraz stołówek studenckich zarówno bezpośrednio przez szkołę, jak i za pośrednictwem wyspecjalizowanych jednostek gospodarki uspołecznionej.
2.
Pomoc materialna i socjalna, o której mowa w ust. 1, jest finansowana z funduszu świadczeń w zakresie pomocy materialnej i socjalnej, zwanego dalej "funduszem stypendialnym", oraz z opłat wnoszonych za korzystanie z domów studenckich i stołówek.
§  16.
1.
Fundusz stypendialny tworzy się:
1)
z dotacji budżetu centralnego,
2)
z nadwyżki przychodów nad kosztami prowadzenia domów studenckich i stołówek,
3)
ze zwrotów pobranych stypendiów, w razie gdy przewidują to przepisy o świadczeniach w zakresie pomocy materialnej dla studentów,
4)
z darowizn.
2.
Środki funduszu stypendialnego przeznacza się na:
1)
wypłatę stypendiów, których wysokość i zasady określają przepisy wydane na podstawie art. 98 ust. 3 ustawy,
2)
finansowanie świadczeń socjalnych na rzecz studentów, zgodnie z zasadami i w wysokości określonej w odrębnych przepisach,
3)
pokrycie kosztów prowadzenia domów studenckich i stołówek, w razie gdy opłaty za korzystanie z tych obiektów oraz dopłaty nie pokrywają kosztów ich prowadzenia,
4)
pokrycie kosztów utrzymania obiektów akademickiej służby zdrowia.
3.
Dysponentem funduszu stypendialnego jest rektor.
4.
Fundusz stypendialny jest gromadzony na odrębnym rachunku bankowym.
5.
Nie wykorzystane środki funduszu stypendialnego przechodzą na rok następny.
§  17.
1.
Koszty prowadzenia domów studenckich i stołówek są pokrywane:
1)
z opłat studentów za korzystanie z domów studenckich,
2)
z opłat instytucji i osób fizycznych za doraźny wynajem pokoi i innych pomieszczeń w tych domach,
3)
z opłat studentów i pracowników szkoły za wyżywienie w stołówkach prowadzonych przez szkołę,
4)
z dopłat do kosztów wyżywienia pracowników, przekazywanych przez szkołę na zasadach określonych w odrębnych przepisach,
5)
z innych przychodów związanych z prowadzeniem domów studenckich i stołówek,
6)
z dopłat z funduszu stypendialnego, w razie gdy opłaty i dopłaty za korzystanie z tych obiektów nie pokrywają kosztów ich prowadzenia.
2.
Przepisy ust. 1 pkt 3, 4 i 6 stosuje się odpowiednio do bufetów prowadzonych przez szkołę.
3.
Koszty przygotowania posiłków i koszty administracyjne stołówek i bufetów prowadzonych przez wyspecjalizowane jednostki gospodarki uspołecznionej, nie pokryte z opłat wnoszonych przez studentów oraz z opłat pracowników i dopłat do ich wyżywienia, przekazywanych przez szkołę, pokrywa szkoła z funduszu stypendialnego do wysokości ustalonej w umowach zawartych z tymi jednostkami.
4.
Nadwyżka przychodów nad kosztami prowadzenia domów studenckich i stołówek zwiększa fundusz stypendialny.
5.
Normy stawek żywieniowych, zasady pobierania opłat od studentów z tytułu zakwaterowania w domu studenckim i korzystania z wyżywienia oraz zasady prowadzenia stołówek i pokrywania kosztów przygotowania posiłków regulują odrębne przepisy.

Rozdział  5

Finansowanie innych rodzajów działalności

§  18.
1.
Koszty działalności gospodarczej i usługowej wydzielonej przez szkołę (§ 3 ust. 1 pkt 5) są pokrywane z przychodów uzyskiwanych ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych w ramach tej działalności.
2.
W razie sprzedaży wyrobów i usług, o których mowa w ust. 1, szkołę i jej jednostki organizacyjne traktuje się na równi z jednostkami spoza szkoły, z tym że w rozliczeniach ze szkołą i jej jednostkami organizacyjnymi ceny ustala się na poziomie kosztu własnego świadczeń.
§  19.
1.
Koszty wszystkich rodzajów remontów budynków i budowli działalności podstawowej wyodrębnia się w ewidencji kosztów działalności szkoły i finansuje z dotacji z budżetu centralnego.
2.
Koszty remontów środków trwałych nie wymienionych w ust. 1 wlicza się do kosztów bezpośrednich poszczególnych rodzajów działalności szkoły, jeżeli służą wyłącznie tej działalności; w pozostałych przypadkach koszty te mogą być zaliczone do kosztów pośrednich. Koszty te mogą być rozliczane w czasie.
§  20.
Szkoła pokrywa koszty działalności bytowej z przychodów uzyskiwanych z prowadzenia tej działalności, a różnicę pomiędzy przychodami a kosztami zalicza do kosztów ogólnych.

Rozdział  6

Finansowanie wynagrodzeń i rozliczanie kosztów działalności szkoły

§  21.
1.
W ramach posiadanych możliwości finansowych i w granicach wynikających z centralnego planu rocznego szkoła ustala w swoich planach rzeczowo­finansowych:
1)
podział wielkości środków na wynagrodzenia, łącznie z funduszem nagród, o którym mowa w art. 188 ust. 3 ustawy, na wynagrodzenia osobowe, wynagrodzenia bezosobowe, honoraria i inne rodzaje wynagrodzeń - zgodnie z klasyfikacją obowiązującą jednostki gospodarki uspołecznionej,
2)
wielkość środków na wynagrodzenia bezpośrednie w podziale na rodzaje wynagrodzeń, przeznaczone na umowną działalność badawczą i wydzieloną działalność gospodarczą i usługową.
2.
Wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1, obejmują również wynagrodzenia studentów.
3.
Wydzielona w planie rzeczowo-finansowym wielkość środków na wynagrodzenia bezpośrednie (ust. 1 pkt 2) może być w roku sprawozdawczym zwiększona na następujących zasadach:
1)
zwiększenie ponad wielkość wydzieloną w planie rzeczowo-finansowym nie może powodować zwiększenia łącznego udziału wynagrodzeń bezpośrednich w kosztach poniesionych w roku obliczeniowym umownej działalności badawczej i wydzielonej działalności gospodarczej i usługowej (z wyłączeniem kosztów aparatury specjalnej) w stosunku do roku 1987, który uznaje się za rok bazowy,
2)
w razie podjęcia przez szkołę badań wpływających na zmianę struktury kosztów, właściwy minister nadzorujący szkołę ustala bazową strukturę udziału, o którym mowa w pkt 1,
3)
zwiększenie w roku sprawozdawczym kwoty wynagrodzeń ponad wielkości wyliczone zgodnie z pkt 1 pomniejsza uczelniany fundusz nagród, nie więcej jednak niż o różnicę między kwotą wynagrodzeń faktycznych a kwotą wydzieloną w planie.
4.
Zasady wynagradzania pracowników szkół wyższych regulują odrębne przepisy.
§  22.
1.
Pracownikom szkoły zatrudnionym przy realizacji umownej działalności badawczej, z wyjątkiem pracowników wymienionych w ust. 3, przysługuje dodatkowe wynagrodzenie, wypłacane w ramach środków na wynagrodzenia , ustalonych zgodnie z § 21 ust. 1, za prace wykonywane na podstawie umów zlecenia lub umów o dzieło, zawartych przez rektora szkoły lub osoby przez niego upoważnione.
2.
Wynagrodzenie dodatkowe nauczycieli akademickich wykonujących prace badawcze na podstawie umów i porozumień może być ustalane:
1)
przy zastosowaniu stawek obowiązujących przy wyliczaniu wynagrodzeń za ponadwymiarowe zajęcia dydaktyczne i uwzględnieniu liczby godzin niezbędnych do wykonania danej pracy, z możliwością podwyższenia stawek w granicach do 100% w przypadku prac o wysokim stopniu złożoności i trudności; wcześniejsze zakończenie prac nie może spowodować obniżenia ustalonego wynagrodzenia,
2)
według stawek wynagrodzeń autorskich, ustalonych na podstawie przepisów prawa autorskiego, w razie przygotowywania do publikacji prac o charakterze naukowym,
3)
według zasad określonych w Kodeksie cywilnym dla umów o dzieło w przypadku prac badawczych, których wyniki mogą być zastosowane w praktyce.
3.
W razie niepełnego obciążenia zajęciami dydaktycznymi pracowników, o których mowa w art. 130 ust. 2 pkt 1 ustawy, rektor szkoły ustala dla tych pracowników, którzy uczestniczą w pracach badawczych wykonywanych na podstawie umów i porozumień, obowiązek wykonywania części tych prac, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia, według przelicznika godzinowego określonego przez senat szkoły.
4.
Rektor szkoły może uzależnić wypłatę części wynagrodzeń należnych kierownikom tematów lub pracownikom odpowiedzialnym za realizację prac badawczych wykonywanych na podstawie umów i porozumień od przyjęcia przez zleceniodawcę wykonanej pracy lub jej etapu.
5.
Wynagrodzenie pracowników nie wymienionych w ust. 2 oraz innych osób nie będących pracownikami szkoły, w tym również studentów, biorących udział w pracach badawczych wykonywanych na podstawie umów i porozumień, może być ustalane:
1)
przy zastosowaniu stawek wynikających z zasad wynagradzania z tytułu umów o działo lub umów zlecenia, obowiązujących uspołecznione zakłady pracy, i przy uwzględnieniu liczby godzin niezbędnych do wykonania danej pracy; wcześniejsze zakończenie prac nie może spowodować obniżenia ustalonego wynagrodzenia,
2)
według zasad określonych w Kodeksie cywilnym dla umów o dzieło w przypadku prac badawczych, których wyniki mogą być zastosowane w praktyce.
6.
Rektor szkoły po zasięgnięciu opinii samorządu studenckiego określa zasady zatrudniania studentów przy wykonywaniu prac badawczych.
7.
Przepisy ust 1-6 stosuje się odpowiednio do prac rozpoznawczych.
§  23.
1.
Koszty działalności szkoły, zarówno koszty wynagrodzeń, jak i koszty rzeczowe, których nie można bezpośrednio zaliczyć do kosztów określonych rodzajów działalności, ujmuje się według poszczególnych jednostek organizacyjnych jako koszty wydziałowe. Koszty wspólne dla różnych rodzajów działalności, których nie można zaliczyć do kosztów działalności poszczególnych jednostek organizacyjnych, stanowią koszty ogólne szkoły.
2.
Koszty wynagrodzeń wraz ze składką na ubezpieczenia społeczne, podatkiem od płac i odpisami na fundusze zakładowe nauczycieli akademickich, pracowników naukowo­technicznych i inżynieryjno­technicznych ujmuje się w kosztach bezpośrednich działalności naukowo­dydaktycznej i wychowawczej lub umownej działalności badawczej proporcjonalnie do czasu pracy wykorzystywanego na te rodzaje działalności.
3.
Koszty wynagrodzeń pracowników naukowych wlicza się do kosztów umownej działalności badawczej, z wyjątkiem tej ich części, która odnosi się do udziału tych pracowników w działalności naukowo-dydaktycznej i wychowawczej.
4.
Koszty wynagrodzeń, o których mowa w ust. 2, nie zaliczone do wynagrodzeń bezpośrednich obciążają koszty wydziałowe lub ogólne szkoły.
5.
Zasady kwalifikowania kosztów wynagrodzeń do kosztów bezpośrednich poszczególnych rodzajów działalności określa rektor szkoły.
6.
Koszty wydziałowe i koszty ogólne rozlicza się na wszystkie rodzaje działalności prowadzone przez szkołę w proporcji do sumy wynagrodzeń obejmujących daną działalność.
7.
Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio do prac rozpoznawczych.

Rozdział  7

Wynik finansowy i jego podział

§  24.
1.
Wynik finansowy szkoły stanowi różnicę między przychodami a kosztami własnymi działalności naukowo-dydaktycznej i wychowawczej, umownej działalności badawczej, wydzielonej działalności gospodarczej i usługowej oraz remontów budynków i budowli, skorygowaną o podatek obrotowy oraz saldo zysków i strat nadzwyczajnych.
2.
Dodatni wynik finansowy stanowi nadwyżkę finansową szkoły, a ujemny - niedobór finansowy szkoły.
3.
Nadwyżkę finansową, pomniejszoną o kwotę zysku w przypadkach określonych w odrębnych przepisach, szkoła przeznacza na:
1)
fundusz rozwoju szkoły,
2)
uczelniany fundusz nagród.
4.
Rektor szkoły, po zasięgnięciu opinii senatu, określa wysokość odpisu z nadwyżki finansowej na uczelniany fundusz nagród, z tym że odpis na ten fundusz nie może przekroczyć 20% nadwyżki finansowej uzyskanej z umownej działalności badawczej oraz wydzielonej działalności gospodarczej i usługowej.
5.
Niedobór finansowy obciąża fundusz statutowy szkoły.

Rozdział  8

Fundusze szkoły

§  25.
1.
Szkoła posiada fundusz statutowy odzwierciedlający wartość powierzonej jej do użytkowania części mienia ogólnonarodowego. Na fundusz ten składa się w szczególności wartość netto środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz wartość środków obrotowych. Fundusz statutowy jest zwiększany i zmniejszany na zasadach określonych dla przedsiębiorstw państwowych.
2.
Na finansowanie środków obrotowych nie znajdujących pokrycia w funduszu statutowym szkoła może zaciągać w banku kredyty obrotowe.
§  26.
1.
Szkoła tworzy oprócz funduszu statutowego i funduszu stypendialnego fundusz rozwoju, uczelniany fundusz nagród oraz fundusz motywacyjno­wdrożeniowy.
2.
Szkoła w porozumieniu z bankiem może gromadzić środki funduszu rozwoju i funduszu efektów wdrożeniowych na wyodrębnionych rachunkach bankowych.
3.
Środki funduszów nie wykorzystane w danym roku przechodzą na rok następny.
4.
Szkoła tworzy ponadto, na zasadach określonych w ustawie i odrębnych przepisach, zakładowe fundusze nagród, socjalny i mieszkaniowy oraz fundusz efektów wdrożeniowych.
5.
Roczne nagrody z zakładowego funduszu nagród obciążają koszty działalności w roku, w którym są wypłacone.
§  27.
1.
Fundusz rozwoju tworzy się:
1)
z odpisów amortyzacyjnych,
2)
z odpisu z nadwyżki finansowej,
3)
ze środków otrzymanych ze scentralizowanego rachunku, o którym mowa w § 6 ust. 2,
4)
z funduszów celowych oraz innych środków pozabudżetowych; w uzasadnionych przypadkach fundusz rozwoju może być zasilany dotacją z budżetu państwa.
2.
Na fundusz rozwoju wpływa ponadto:
1)
wynik z likwidacji lub sprzedaży środków trwałych,
2)
część funduszu statutowego, która nie służy sfinansowaniu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zbędna do finansowania środków obrotowych,
3)
część środków funduszu efektów wdrożeniowych.
3.
Fundusz rozwoju szkoły przeznacza się na:
1)
finansowanie inwestycji związanych z działalnością szkoły, o których mowa w § 5 ust. 2 i 4, z wyjątkiem inwestycji finansowanych z zakładowego funduszu socjalnego i zakładowego funduszu mieszkaniowego,
2)
pokrycie części środków wydatkowanych na finansowanie własnych prac badawczych,
3)
zasilenie środków na remonty budynków i budowli,
4)
uzupełnienie funduszu statutowego w części dotyczącej środków obrotowych.
§  28.
1.
Uczelniany fundusz nagród tworzy się, zgodnie z § 24 ust. 4, z odpisu z nadwyżki finansowej i przeznacza, z zastrzeżeniem § 21 ust. 3 pkt 3, na nagrody indywidualne oraz zespołowe dla pracowników i studentów za osiągnięcia w pracach badawczych oraz pozostałej działalności.
2.
W szkołach, które prowadzą umowną działalność badawczą oraz wydzieloną działalność gospodarczą i usługową w stosunkowo nieznacznych rozmiarach, co powoduje, że odpisy na uczelniany fundusz nagród są mniejsze od 1% sumy wynagrodzeń, o których mowa w § 21 ust. 1 pkt 2, uczelniany fundusz nagród może być zwiększony do wysokości 1% sumy tych wynagrodzeń z nadwyżki finansowej, o której mowa w § 24 ust. 3.
3.
Szczegółowe zasady i tryb wykorzystania uczelnianego funduszu nagród określa regulamin zatwierdzony przez rektora po zasięgnięciu opinii senatu.
4.
Szkoła może przeznaczyć część uczelnianego funduszu nagród na zwiększenie zakładowego funduszu socjalnego i zakładowego funduszu mieszkaniowego.
§  29.
1.
Fundusz motywacyjno-wdrożeniowy tworzy się z określonej w odpowiedniej umowie części udziału szkoły wyższej w efektach ekonomicznych z funduszu efektów wdrożeniowych jednostki wdrażającej wyniki prac badawczo-rozwojowych.
2.
Fundusz motywacyjno-wdrożeniowy przeznacza się na cele określone w przepisach dotyczących funduszu efektów wdrożeniowych.
3.
Rektor szkoły po uzyskaniu opinii senatu może przeznaczyć część środków funduszu motywacyjno-wdrożeniowego na fundusz rozwoju.
4.
Przepis ust. 3 stosuje się również do funduszu efektów wdrożeniowych.

Rozdział  9

Współpraca zagraniczna

§  30.
1.
Szkoła dysponuje środkami dewizowymi:
1)
uzyskanymi z przydziałów rozdzielonych centralnie,
2)
zgromadzonymi w wyniku własnej działalności,
3)
pozyskanymi z darowizn, zapisów i spadków otrzymanych w kraju lub z zagranicy,
4)
pochodzącymi z innych rodzajów wpływów określonych w odrębnych przepisach.
2.
Wpływami dewizowymi uzyskanymi z wyniku własnej działalności są wpływy netto uzyskane w walutach wymienialnych:
1)
z prowadzenia z działalności eksportowej,
2)
z kształcenia oraz szkoleń kursowych organizowanych na zasadach odpłatności dewizowej,
3)
z organizacji kongresów i konferencji, sympozjów i imprez naukowo­dydaktycznych,
4)
z wpłat pracowników szkoły kierowanych za granicę na koszt strony przyjmującej,
5)
z wpłat pochodzących z wymiany artystycznej zespołów studenckich.

Przez wpływy dewizowe netto rozumie się wpływy dewizowe pomniejszone o wszelkiego rodzaju koszty dewizowe ponoszone na finansowanie własnej działalności, w tym również na wynagrodzenia dewizowe twórców projektów wynalazczych i osiągnięć naukowo-technicznych.

3.
Minister Edukacji Narodowej w porozumieniu z Ministrem Finansów określa zasady ustalania wysokości i tryb przekazywania wpłat, o których mowa w ust. 2 pkt 4.
4.
Przez działalność eksportową, o której mowa w ust. 2 pkt 1, rozumie się eksport własnej aparatury naukowo-badawczej i innych wyrobów, a także eksport własnych osiągnięć naukowo-technicznych oraz usług.
5.
Szkoła dysponuje 50% wpływów dewizowych netto z własnej działalności, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3, oraz całością pozostałych wpływów dewizowych.
6.
Szkoła jest uprawniona również do gromadzenia i dysponowania częścią wpływów dewizowych netto z tytułów wymienionych w ust. 2, uzyskiwanych w obrocie z państwami zaliczonymi do I obszaru płatniczego, w wysokości 10% tych wpływów.
7.
Szkoła gromadzi należne jej środki dewizowe na odrębnych rachunkach bankowych.
8.
Właściwy minister może przejąć na scentralizowany rachunek właściwego ministerstwa część wpływów dewizowych, o których mowa w ust. 5, uzyskanych z tytułu realizacji umów o stacjonarnym nauczaniu cudzoziemców języka polskiego.
9.
Środki dewizowe przeznacza się na finansowanie przez szkołę zakupów książek, czasopism, aparatury badawczej, urządzeń, części zamiennych, odczynników oraz na działalność akwizycyjną i różne formy współpracy międzynarodowej, w tym również na wyjazdy zagraniczne związane z realizacją programów naukowo-badawczych, a także na staże dla osób wyjeżdżających na naukę obsługi zakupionych za granicą urządzeń i aparatury naukowej. Ze środków tych w wyższych szkołach morskich mogą być także pokrywane wydatki dewizowe związane z rejsami statków szkolnych.
10.
Szkoła może:
1)
odstąpić część posiadanych środków dewizowych jednostkom współdziałającym z nią w realizacji współpracy międzynarodowej,
2)
uzyskać od innych jednostek środki dewizowe niezbędne do realizacji zadań wykonywanych we współpracy z tymi jednostkami,
3)
zaciągać w bankach krajowych kredyty dewizowe na import służący realizacji prac, których wyniki będą przedmiotem eksportu, na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Kredyty te są spłacane z wpływów dewizowych pozostających w dyspozycji szkoły i pochodzących z własnej działalności, na warunkach określonych w umowie kredytowej.
11.
Szkoła, na podstawie uzyskanej koncesji, może prowadzić samodzielnie lub w porozumieniu z innymi szkołami i jednostkami gospodarki uspołecznionej działalność w zakresie handlu zagranicznego.

Rozdział  10

Rozliczenia z budżetem

§  31.
1.
Szkoła wpłaca do budżetu podatki określone w odrębnych przepisach.
2.
Szkoła otrzymuje dotacje z budżetu centralnego na pokrycie kosztów działalności naukowo-dydaktycznej i wychowawczej oraz odrębne dotacje na prace rozpoznawcze, fundusz rozwoju, fundusz stypendialny, na remonty budynków i budowli oraz na inwestycje polegające na budownictwie.

Rozdział  11

Przepisy przejściowe i końcowe

§  32.
Do umów zawartych przez szkołę przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe, chyba że strony umówią się, że będą stosowały przepisy rozporządzenia.
§  33.
Do gospodarki finansowej szkół, w zakresie nie uregulowanym w rozporządzeniu, mają zastosowanie przepisy prawa budżetowego.
§  34.
Tracą moc:
1)
uchwała nr 232 Rady Ministrów z dnia 27 września 1974 r. w sprawie zasad współpracy szkół wyższych z jednostkami gospodarki uspołecznionej (Monitor Polski Nr 34, poz. 201),
2)
uchwała nr 58 Rady Ministrów z dnia 30 marca 1979 r. w sprawie zasad tworzenia i działania centrów uczelniano-przemysłowych (Monitor Polski Nr 12, poz. 72).

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024