Wprowadzenie gatunkowej ochrony roślin.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA LEŚNICTWA I PRZEMYSŁU DRZEWNEGO
z dnia 30 kwietnia 1983 r.
w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin.

Na podstawie art. 15 ustawy z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 25, poz. 180) zarządza się, co następuje:
§  1.
Uznaje się za podlegające całkowitej ochronie następujące gatunki dziko rosnących roślin:

drzewa:

1)
cis pospolity (Taxus baccata),
2)
limba (Pinus cembra),
3)
brzoza ojcowska (Betula oycoviensis),
4)
jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) i jarząb brekinia (Sorbus torminalis),

krzewy i krzewniki:

5)
kosodrzewina (Pinus mughus),
6)
sosna błotna (Pinus uliginosa),
7)
brzoza niska (Betula humilis) i brzoza karłowata (Betula nana),
8)
woskownica europejska (Myrica gale),
9)
wierzba borówkolistna (Salix myrtilloides) i wierzba lapońska (Salix Lapponum),
10)
malina moroszka (Rubus chamaemorus),
11)
wiśnia karłowata (Cerasus fruticosa),
12)
szczodrzeniec zmienny (Cytisus albus),
13)
wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum) i wawrzynek główkowy (Daphne cneorum),
14)
rokitnik zwyczajny (Hippophaä rhamnoides),
15)
kłokoczka południowa (Staphylea pinnata),
16)
bluszcz pospolity (Hedera helix),
17)
różanecznik żółty (Rhododendron flavum),
18)
chamedafne północna (Chamaedaphne calyculata),
19)
wrzosiec bagienny (Erica tetralix),
20)
wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum),
21)
zimoziół północny (Linnaea borealis),

rośliny zielne:

22)
długosz królewski (Osmunda regalis),
23)
pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris),
24)
podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant),
25)
języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium),
26)
salwinia pływająca (Salvinia natans),
27)
skrzyp olbrzymi (Equisetum maximum),
28)
widłaki (Lycopodium) - wszystkie gatunki, z tym że wolno ścinać kłosy zarodnikowe, lecz nie wolno ich zrywać,
29)
poryblin jeziorny (Isoëtes lacustris) i poryblin kolczasty (Isoëtes echinospora),
30)
goździki (Dianthus) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem goździka kartuzka (Dianthus carthusianorum) i goździka kropkowanego (Dianthus deltoides),
31)
łyszczec wiechowaty (Gypsophila paniculata),
32)
lepnica litewska (Silene lithuanica),
33)
pełnik europejski (Trollius europaeus),
34)
pluskwica europejska (Cimicifuga europaea),
35)
orlik pospolity (Aquilegia vulgaris),
36)
tojad (Aconitum) - wszystkie gatunki,
37)
powojnik prosty (Clematis recta),
38)
sasanki (Pulsatilla) - wszystkie gatunki,
39)
zawilec narcyzowy (Anemone narcissiflora) i zawieleg wielkokwiatowy (Anemone silvestris),
40)
miłek wiosenny (Adonis vernalis),
41)
grążel żółty (Nuphar luteum) i grążel drobny (Nuphar pumilum),
42)
warzucha polska (Cochlearia polonica),
43)
rosiczki (Drosera) - wszystkie gatunki,
44)
rojniki (Sempervivum) - wszystkie gatunki,
45)
parzydło leśne (Aruncus silvester),
46)
ostrołódka kosmata (Oxytropis pilosa),
47)
groszek wschodniokarpacki (Lathyrus laevigatus),
48)
kotewka - orzech wodny (Trapa natans),
49)
len złocisty (Linum flavum) i len włochaty (Linum hirsutum),
50)
dyptam jesionolistny (Dictamnus albus),
51)
mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum),
52)
arcydzięgiel litwor (Archangelica officinalis),
53)
mlecznik nadmorski (Glaux maritima),
54)
pierwiosnka omączona (Primula farinosa),
55)
pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata),
56)
wielosił błękitny (Polemonium coeruleum),
57)
żmijowiec czerwony (Echium rubrum),
58)
lulecznica kraińska (Scopolia carniolica),
59)
naparstnica zwyczajna (Digitalis grandiflora),
60)
gnidosz królewski (Pedicularis sceptrum-Carolinum) i gnidosz rozesłany (Pedicularis silvatica),
61)
goryczki (Gentiana) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem goryczki trojeściowej (Gentiana asclepiadea),
62)
niebielistka trwała (Sweertia perennis),
63)
grzybieńczyk wodny (Limnanthemum nymphoides),
64)
barwinek pospolity (Vinca minor),
65)
zerwa kulista (Phyteuma orbiculare),
66)
lobelia jeziorna (Lobelia Dortmanna),
67)
ożota zwyczajna (Linosyris vulgaris),
68)
szarotka alpejska (Leontopodium alpinum),
69)
arnika górska (Arnica montana),
70)
omieg górski (Doronicum austriacum),
71)
dziewięćsił popłocholistny (Carlina onopordifolia) i dziewięćsił bezłodygowy (Carlina acaulis),
72)
ostrożeń pannoński (Cirsium pannonicum),
73)
wężymord stepowy (Scorzonera purpurea),
74)
kosatka kielichowa (Tofieldia calyculata),
75)
pajęcznica liliowata (Anthericum liliago),
76)
lilia złotogłów (Lilium martagon),
77)
szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris),
78)
śniedek cienkolistny (Ornithogalum Gussonei) i śniedek baldaszkowaty (Ornithogalum umbellatum),
79)
szafirek miękkolistny (Muscari comosum) i szafirek drobnokwiatowy (Muscari botryoides),
80)
śnieżyca wiosenna (Leucoium vernum),
81)
śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis),
82)
mieczyk błotny (Gladiolus paluster) i mieczyk dachówkowaty (Gladiolus imbricatus),
83)
szafran spiski (Crocus scepusiensis),
84)
kosaćce (Iris) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem kosaćca żółtego (Iris pseudoacorus),
85)
turówka wonna (Hierochloë odorata),
86)
ostnice (Stipa) - wszystkie gatunki,
87)
storczykowate (Orchidaceae) - wszystkie gatunki,

grzyby:

88)
smardzowate (Morchellaceae) - wszystkie gatunki,
89)
szmaciak gałęzisty (Sparassis crispa),
90)
soplówka gałęzista (Hericium ramosum) i soplówka jodłowa (Hericium coralloides),
91)
modrzewnik lekarski (Laricilomes officinalis),
92)
flagowiec olbrzymi (Meripilus giganteus),
93)
żagwica listkowata (Grifola frondosa) i żagwica okółkowa (Grifola umbellata),
94)
szyszkowiec szyszkowaty (Strobilomyces floccopus),
95)
podgrzybek pasożytniczy (Xerocomus parasiticus),
96)
purchawica olbrzymia (Langermannia gigantea),
97)
sromotnikowate (Phallaceae) - wszystkie gatunki.
§  2.
1.
Zabrania się:
1)
niszczenia, zrywania, ścinania lub usuwania z naturalnych stanowisk (wykopywania) roślin podlegających całkowitej ochronie (§ 1) oraz zbywania, nabywania, przenoszenia i wywożenia ich za granicę w stanie świeżym lub suszonym,
2)
niszczenia owocników wszelkich gatunków grzybów nie zbieranych w celach konsumpcyjnych na ich naturalnych stanowiskach w lasach, na łąkach, w murawach, zaroślach itp.,
3)
rozgrzebywanie ściółki leśnej w poszukiwaniu i przy zbiorze grzybów jadalnych.
2.
Przepisu ust. 1 pkt 1 nie stosuje się do roślin gatunków chronionych hodowanych w plantacjach i ogrodach, z tym że przenoszenie, przesyłanie i sprzedawanie hodowanych roślin gatunków chronionych może odbywać się wyłącznie na podstawie zezwoleń udzielanych przez terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.
§  3.
Jeżeli zmiany środowiska przyrodniczego wywołane działalnością człowieka spowodują zagrożenie roślin podlegających całkowitej ochronie (§ 1), terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego jest obowiązany podjąć stosowne działanie w celu zapewnienia trwałego zachowania danego gatunku bądź zapobieżenia szkodom lub ich ograniczenia.
§  4.
Terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego może po zasięgnięciu opinii wojewódzkiego komitetu ochrony przyrody lub Zakładu Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych Polskiej Akademii Nauk udzielać zezwoleń na zbieranie i przenoszenie lub przesyłanie roślin podlegających całkowitej ochronie (§ 1) w celach naukowych, dydaktycznych i hodowlanych.
§  5.
Uznaje się za podlegające częściowej ochronie następujące gatunki roślin leczniczych i przemysłowych dziko rosnących:

porosty:

1)
płucnica islandzka (Cetraria islandica), granicznik płucnik (Lobaria pulmonaria) oraz wszystkie gatunki rodzaju brodaczka (Usnea); zbiór porostów nadrzewnych jest dopuszczalny tylko z drzew ściętych w normalnym trybie gospodarki leśnej,

krzewy i krzewniki:

2)
porzeczka czarna (Ribes nigrum),
3)
wilżyna ciernista (Ononis spinosa),
4)
kruszyna pospolita (Frangula alnus),
5)
bagno zwyczajne (Ledum palustre),
6)
mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi),
7)
kalina koralowa (Viburnum opulus),

rośliny zielne:

8)
paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare),
9)
kopytnik pospolity (Asarum europaeum),
10)
grzybienie białe (Nymphaea alba) i grzybienie północne (Nymphaea candida),
11)
pierwiosnka wyniosła (Primula elatior) i pierwiosnka lekarska (Primula officinalis),
12)
pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna),
13)
marzanka wonna (Asperula odorata),
14)
naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea),
15)
centuria pospolita (Centaurium umbellatum),
16)
goryczka trojeściowa (Gentiana asclepiadea),
17)
kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium),
18)
ciemiężyca biała (Veratrum album), ciemiężyca zielona (Veratrum Lobelianum) i ciemiężyca czarna (Veratrum nigrum),
19)
zimowit jesienny (Colchicum autumnale),
20)
konwalia majowa (Convallaria maialis),
21)
turzyca piaskowa (Carex arenaria),
22)
turówka leśna (Hierochloë australis).
§  6.
W odniesieniu do roślin podlegających częściowej ochronie (§ 5) stosuje się następujące ograniczenia:
1)
pozyskiwanie ze stanu dzikiego roślin i ich części może odbywać się tylko na określonych obszarach i w ilościach uzgodnionych przez zainteresowane zbiorem instytucje z właściwymi terenowymi organami administracji państwowej stopnia wojewódzkiego i Naczelnym Konserwatorem Przyrody,
2)
zbioru roślin i ich części mogą dokonywać tylko osoby imiennie upoważnione przez instytucje określone w pkt 1.
§  7.
Traci moc rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 28 lutego 1957 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin (Dz. U. Nr 15, poz. 78).
§  8.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 1983 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1983.27.134

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wprowadzenie gatunkowej ochrony roślin.
Data aktu: 30/04/1983
Data ogłoszenia: 20/05/1983
Data wejścia w życie: 01/06/1983