Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska oraz wykonywanie kontroli w zakresie ochrony środowiska.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 30 września 1980 r.
w sprawie Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska oraz wykonywania kontroli w zakresie ochrony środowiska.

Na podstawie art. 96 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. Nr 3, poz. 6) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Rozporządzenie określa szczegółowy zakres działania oraz organizację Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, a także zasady i tryb wykonywania przez ten organ oraz przez terenowe organy administracji państwowej kontroli w zakresie ochrony środowiska, jak też zasady współdziałania tych organów.
2.
Przepisy rozporządzenia nie naruszają właściwości innych organów w sprawach kontroli środowiska, wynikającej z przepisów szczególnych.
§  2.
Do zadań Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska należą w szczególności sprawy:
1)
kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska zapewniających zachowanie wartości środowiska i realizacji tych wymagań w działalności organów administracji państwowej, jednostek organizacyjnych, osób fizycznych i organizacji społecznych oraz wykonywania związanych z tym niezbędnych badań jakościowych,
2)
prowadzenia lub inicjowania badań jakości środowiska oraz oceny jego stanu i zachodzących w nim zmian,
3)
podejmowania działań tworzących warunki zapobiegania zagrożeniom środowiska oraz przywracania go do stanu właściwego,
4)
popularyzowania zasad ochrony środowiska,
5)
opracowywania i wdrażania metod analityczno-badawczych i kontrolno-pomiarowych w ochronie środowiska,
6)
kontroli realizacji ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego w zakresie ochrony środowiska,
7)
prowadzenia spraw dotyczących nadzwyczajnego zagrożenia środowiska,
8)
przygotowywania projektów norm dotyczących dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń i innych uciążliwości dla środowiska,
9)
inicjowania działalności lub przedsięwzięć albo zgłaszania propozycji mających na celu ochronę środowiska bądź zachowanie stanu jego równowagi,
10)
współdziałania z organami kontrolnymi i organami ścigania w sprawach związanych z naruszeniem przepisów o ochronie środowiska,
11)
udzielania pomocy i instruktażu służbom ochrony środowiska powołanym w jednostkach organizacyjnych,
12)
organizowania i prowadzenia systemu obserwacji stanu środowiska,
13)
kontroli działalności służb ochrony środowiska terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego w zakresie zadań powierzonych Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska,
14)
rozpatrywania skarg i wniosków w sprawach naruszenia ochrony środowiska,
15)
prowadzenia spraw związanych z realizacją zadań Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, dotyczących:
a)
zapobiegania produkcji lub importowi maszyn, urządzeń i innych wyrobów szkodliwych dla zdrowia ludzi albo powodujących szkodliwe uciążliwości dla środowiska,
b)
podejmowania środków zmierzających do usunięcia zagrożeń powodowanych działalnością pogarszającą stan środowiska w stopniu stwarzającym zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego,
c)
wprowadzania na określonych obszarach zakazu używania paliw lub surowców albo stosowania procesów technologicznych powodujących zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w stopniu zagrażającym zdrowiu ludzi,
16)
wykonywania zadań powierzonych przez Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska.
§  3.
1.
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska współdziała z organem administracji państwowej oraz organizacjami spółdzielczymi i społecznymi w wykonywaniu zadań, o których mowa w § 1.
2.
W razie ujawnienia nieprawidłowości powodujących naruszenie przepisów o ochronie środowiska Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska:
1)
podejmuje działania przewidziane prawem, mające na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,
2)
występuje do właściwych organów o zastosowanie środków przewidzianych prawem,
3)
zawiadamia o naruszeniu prawa organ nadrzędny sprawcy oraz właściwy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.
§  4.
1.
Na czele Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska stoi Główny Inspektor Ochrony Środowiska powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska.
2.
Zastępców Głównego Inspektora Ochrony Środowiska powołuje Minister Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska.
3.
W ramach Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska działają zespoły, stanowiska pracy oraz zespoły terenowe.
§  5.
Pracownicy Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska są pracownikami państwowymi, wynagradzanymi według zasad obowiązujących pracowników ministerstw i urzędów centralnych.
§  6.
1.
Czynności kontrolne Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska wykonują jej pracownicy, zwani dalej "inspektorami".
2.
Inspektorzy są uprawnieni do:
1)
wstępu za okazaniem legitymacji wraz z pracownikami pomocniczymi i niezbędnym sprzętem na teren nieruchomości oraz do obiektów budowlanych lub ich części,
2)
kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska przy eksploatacji pojazdów i statków na wodach śródlądowych,
3)
poboru prób, przeprowadzania niezbędnych badań lub wykonywania czynności kontrolnych umożliwiających ustalenie na terenie kontrolowanej nieruchomości, w obiekcie budowlanym lub jego części stanu środowiska oraz ocenę tego stanu w świetle przepisów i ustaleń decyzji administracyjnych dotyczących ochrony środowiska,
4)
żądania od pracowników kontrolowanej jednostki organizacyjnej i świadków niezbędnych wyjaśnień oraz żądania okazania dokumentów.
3.
Jeżeli do prowadzenia kontroli niezbędne są wiadomości specjalne, inspektor może korzystać z pomocy rzeczoznawcy.
4.
Uprawnienie inspektorów, o którym mowa w ust. 2, w stosunku do nieruchomości i obiektów podległych Ministrom Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych może być realizowane tylko na podstawie upoważnienia wydanego przez Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, uzgodnionego z Ministrem Obrony Narodowej lub Ministrem Spraw Wewnętrznych.
§  7.
Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej jest obowiązany zapewnić inspektorowi warunki niezbędne do przeprowadzenia kontroli.
§  8.
1.
Zadaniem inspektora jest ustalenie stanu faktycznego w kontrolowanym zakresie, a w razie stwierdzenia nieprawidłowości - ustalenie przyczyn ich powstania i sporządzenie protokołu kontroli, którego jeden egzemplarz doręcza on kierownikowi kontrolowanej jednostki organizacyjnej.
2.
Protokół kontroli powinien zawierać w szczególności:
1)
ustalenia faktyczne w zakresie objętym kontrolą,
2)
wymienienie ujawnionych nieprawidłowości, a także - w miarę możliwości - przyczyn i skutków tych nieprawidłowości oraz wskazanie osób odpowiedzialnych za te nieprawidłowości,
3)
wymienienie przedsięwzięć, które w czasie kontroli podjął kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej w celu usunięcia nieprawidłowości.
3.
Protokół podpisują inspektor i kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej, który może wnieść do protokołu umotywowane zastrzeżenia i uwagi.
4.
W razie odmowy podpisania protokołu przez kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej inspektor czyni o tym wzmiankę w protokole, a odmawiający podpisu może w terminie siedmiu dni przedstawić swoje stanowisko na piśmie Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska.
§  9.
1.
W razie stwierdzenia w czasie kontroli nieprawidłowości w zakresie ochrony środowiska Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska ma prawo wydania zarządzeń pokontrolnych, mających na celu usunięcie w określonym terminie tych nieprawidłowości.
2.
Kopie zarządzeń pokontrolnych wraz z protokołem kontroli Inspekcja przesyła właściwemu terenowemu organowi administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.
3.
Jeżeli w kontrolowanej jednostce organizacyjnej działa samorząd robotniczy, kopie zarządzeń pokontrolnych wraz z protokołem kontroli Inspekcja przekazuje organowi tego samorządu.
4.
Kierownik jednostki organizacyjnej jest obowiązany zawiadomić w ustalonym terminie organ kontrolny o wykonaniu otrzymanych zarządzeń pokontrolnych, a także o zastosowanych sankcjach służbowych względem winnych zaniedbań lub naruszenia obowiązków.
§  10.
1.
Terenowe organy administracji państwowej sprawują kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska na terenie ich właściwości oraz podejmują w ramach posiadanych uprawnień działania i wydają decyzje mające na celu zapobieganie zagrożeniom środowiska oraz przywrócenie go do stanu właściwego albo występują do właściwych organów o podjęcie takich czynności lub zastosowanie odpowiednich środków przewidzianych prawem.
2.
Do kontroli sprawowanej przez terenowe organy administracji państwowej w sprawach ochrony środowiska mają odpowiednie zastosowanie przepisy § 6-9.
§  11.
1.
Terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego w ramach współdziałania z Państwową Inspekcją Ochrony Środowiska w realizacji jej zadań w szczególności:
1)
przedstawiają analizy i oceny stanu środowiska oraz inne materiały i informacje,
2)
informują o ustaleniach dotyczących kierunków polityki w dziedzinie ochrony środowiska oraz planów i programów działania,
3)
współuczestniczą na wniosek Głównego Inspektora Ochrony Środowiska w badaniach jakości środowiska i w kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska,
4)
podejmują działania i wydają decyzje w sprawach należących do ich właściwości, niezbędne do usunięcia zagrożeń środowiska.
2.
Terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego zapewniają świadczenie przez wojewódzkie ośrodki (pracownie) badań i kontroli środowiska na rzecz Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska odpłatnych usług, związanych z realizacją jej zadań.
§  12.
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska sprawuje merytoryczną kontrolę działalności służb ochrony środowiska terenowych organów administracji państwowej i udziela tym służbom niezbędnej pomocy.
§  13.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1980.24.96

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska oraz wykonywanie kontroli w zakresie ochrony środowiska.
Data aktu: 30/09/1980
Data ogłoszenia: 05/11/1980
Data wejścia w życie: 05/11/1980