Szczegółowy zakres działania Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 24 kwietnia 1974 r.
w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej.

Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o utworzeniu urzędu Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej (Dz. U. Nr 13, poz. 78) zarządza się, co następuje:
§  1.
Do zakresu działania Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej należą sprawy:
1)
handlu zagranicznego i związanej z nim współpracy gospodarczej z zagranicą,
2)
gospodarki morskiej, a w szczególności żeglugi morskiej, portów morskich, usług morskich, morskiej gospodarki rybnej oraz administracji morskiej.
§  2.
1.
Minister Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej jest koordynatorem kształtowania i realizacji stosunków z zagranicą w dziedzinie handlu zagranicznego i związanej z nim współpracy gospodarczej z zagranicą, jak też gospodarki morskiej - wynikających z polityki gospodarczej i zagranicznej Państwa.
2.
Minister Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej koordynuje działalność ministrów, urzędów centralnych, centralnych związków spółdzielni oraz innych jednostek organizacyjnych w dziedzinie handlu zagranicznego w zakresie wynikającym z posiadania przez Państwo monopolu handlu zagranicznego oraz w dziedzinie gospodarki morskiej.
3.
Minister Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej jest koordynatorem kształtowania i realizacji stosunków z zagranicą w dziedzinie handlu zagranicznego i związanej z nim współpracy gospodarczej z zagranicą na podstawie wieloletnich i rocznych narodowych planów społeczno-gospodarczych oraz odpowiada za wykonanie planów handlu zagranicznego w zakresie obrotów towarowych oraz związanych z nimi usług i płatności.
4.
Minister Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej z tytułu uprawnień i obowiązków określonych w § 2 ust. 1-3 jest upoważniony, z zastrzeżeniem przepisów ust. 5 i 6, do wydawania zaleceń, wytycznych i decyzji oraz zobowiązany jest do udzielania właściwym resortom pomocy w realizacji zadań handlu zagranicznego i gospodarki morskiej.
5.
Minister Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej przy wykonywaniu uprawnień i obowiązków określonych w rozporządzeniu współdziała z:

- Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów,

- Ministrem Spraw Zagranicznych,

- Ministrem Finansów,

- Ministrem Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki,

- Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych,

- Przewodniczącym Państwowej Komisji Cen,

- ministrami, realizującymi bezpośrednio i pośrednio zadania w dziedzinie handlu zagranicznego.

6.
Zakres, zasady i tryb współdziałania, o którym mowa w ust. 5, określają odrębne przepisy.
§  3.
W wymienionych w § 1 dziedzinach działalności do zakresu działania Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej należy w szczególności:
1.
w dziedzinie handlu zagranicznego i gospodarki morskiej łącznie:
1)
nadzór nad wykonywaniem narodowego planu społeczno-gospodarczego i budżetu resortu,
2)
inicjowanie i realizowanie zadań mających na celu pogłębianie socjalistycznej integracji i rozszerzanie współpracy gospodarczej w ramach Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej,
3)
kontrola prawidłowości, celowości, gospodarności i efektywności działania jednostek organizacyjnych resortu,
4)
wydawanie i występowanie z wnioskami o wydanie przepisów dotyczących działalności resortu,
5)
ustalanie zasad polityki zatrudnienia i płac oraz zawieranie zbiorowych układów pracy w handlu zagranicznym i gospodarce morskiej,
6)
tworzenie, łączenie, przekazywanie, przekształcanie i likwidacja przedsiębiorstw i innych jednostek organizacyjnych, zastrzeżonych do decyzji ministra,
7)
powoływanie i likwidowanie, w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych, polskich placówek ekonomiczno-handlowych za granicą,
8)
upoważnianie polskich jednostek organizacyjnych do udziału w przedsięwzięciach handlowych i produkcyjno-handlowych za granicą oraz ustalanie zasad i form tego udziału,
9)
występowanie do Ministra Spraw Zagranicznych o mianowanie i odwołanie kierowników i personelu dyplomatycznego w polskich placówkach ekonomiczno-handlowych za granicą oraz powoływanie i odwoływanie pozostałych pracowników zatrudnionych w tych placówkach oraz w przedstawicielstwach (delegaturach) jednostek handlu zagranicznego, bez względu na ich podporządkowanie resortowe,
10)
opracowywanie metod badania i ustalanie zasad kształtowania i kryteriów oceny efektywności obrotów towarowych i usługowych z zagranicą oraz odpowiednie stosowanie instrumentów ekonomicznych i administracyjnych dla optymalizacji tej efektywności,
11)
prowadzenie działalności w dziedzinie informacji i propagandy społecznej, gospodarczej i marynistycznej;
2.
w dziedzinie handlu zagranicznego:
1)
opracowywanie projektów prognoz i programów rozwoju stosunków gospodarczych z poszczególnymi krajami i grupami krajów oraz ustalanie geograficznych kierunków rozwoju handlu zagranicznego,
2)
opracowywanie projektów wieloletnich i rocznych planów handlu zagranicznego i usług transportu morskiego oraz odpowiednich projektów planów bilansu płatniczego w części dotyczącej obrotu towarowego i usług z nim związanych, a także wynikających z nich projektów planów finansowych,
3)
dokonywanie, na podstawie narodowych planów społeczno-gospodarczych, rozdziału zadań i środków dewizowych w zakresie handlu zagranicznego pomiędzy jednostki podporządkowane oraz między ministrów, którym są podporządkowane jednostki organizacyjne uprawnione do działalności w zakresie handlu zagranicznego, i nadzorowanie wykonania tych zadań,
4)
koordynowanie realizacji planów bilansu płatniczego w zakresie obrotów towarowych i usługowych związanych z tymi obrotami, ustalanie dla jednostek podporządkowanych oraz dla ministerstw grupujących jednostki organizacyjne uprawnione do działalności w zakresie handlu zagranicznego zadań dotyczących wpływów i wydatków dewizowych oraz zaciągania i udzielania kredytów, związanych z tym obrotem,
5)
dysponowanie przydzieloną rezerwą dewizową,
6)
prowadzenie polityki celnej,
7)
udzielanie pozwoleń na przywóz i wywóz towarów w obrocie z zagranicą,
8)
ustalanie zasad polityki w zakresie dewizowych cen towarów i usług związanych z obrotem towarowym z zagranicą oraz nadzorowanie jej realizacji,
9)
opracowywanie założeń polityki kredytowej z zagranicą, prowadzenie polityki rozliczeń i płatności w stosunkach z poszczególnymi państwami lub grupami państw oraz przedstawianie wyników realizacji ustalonej polityki kredytowej,
10)
prowadzenie działalności mającej na celu zapewnienie optymalnych warunków traktatowo-prawnych rozwoju handlu zagranicznego i związanej z nim współpracy gospodarczej, a w szczególności negocjowanie międzynarodowych umów w tym zakresie,
11)
podpisywanie z upoważnienia Rady Państwa lub Rady Ministrów międzynarodowych umów handlowych oraz innych umów gospodarczych, a także nadzorowanie ich wykonania,
12)
opiniowanie podstawowych zasad i warunków oraz projektów umów w zakresie stosunków gospodarczych z zagranicą, pociągających za sobą zobowiązania towarowe i związane z nimi płatności, oraz podpisywanie ich z upoważnienia Rady Państwa lub Rady Ministrów bądź innych ministrów lub w ich imieniu,
13)
organizowanie kontaktów z międzynarodowymi organizacjami handlowymi i gospodarczymi oraz z międzynarodowymi ugrupowaniami gospodarczymi, a także opracowywanie odpowiednich wniosków i założeń dla rozwoju stosunków z tymi organizacjami i ugrupowaniami,
14)
ustalanie zasad i organizacji kontroli ilościowej i jakościowej towarów w obrocie z zagranicą z uwzględnieniem wymagań standaryzacyjnych,
15)
określanie zasad organizowania międzynarodowych targów i wystaw gospodarczych w kraju i za granicą oraz uczestnictwa polskich jednostek organizacyjnych w imprezach o charakterze handlowym za granicą, jak też zasad propagandy i reklamy,
16)
ustalanie zasad i wytycznych obsługi prawnej handlu zagranicznego,
17)
kierowanie działalnością polskich placówek ekonomiczno-handlowych za granicą podległych bezpośrednio oraz nadzorowanie i koordynowanie działalności polskich jednostek gospodarczych za granicą, których działalność wiąże się z wymianą handlową i współpracą gospodarczą, bez względu na ich podporządkowanie resortowe,
18)
nadzorowanie i koordynowanie pracy przedsiębiorstw handlu zagranicznego, podległych innym ministrom,
19)
na wniosek zainteresowanego ministra lub z własnej inicjatywy nadawanie i cofanie uprawnień do prowadzenia działalności w zakresie handlu zagranicznego z określeniem przedmiotu, zakresu i warunków uprawnień oraz nadzorowanie i koordynowanie pracy jednostek, które otrzymały uprawnienia w tej dziedzinie,
20)
nadawanie i cofanie uprawnień zagranicznym osobom fizycznym i prawnym do działalności w zakresie handlu zagranicznego na terytorium Polski, z określeniem przedmiotu, zakresu oraz warunków wykonywania tych uprawnień,
21)
upoważnianie jednostek organizacyjnych uprawnionych do działalności w dziedzinie handlu zagranicznego do organizowania prowadzenia za granicą sieci sprzedaży, zakupu, kooperacji, obsługi technicznej i handlowej oraz do prowadzenia działalności służącej rozwijaniu eksportu polskich towarów, jak również ustalanie warunków i zasad organizowania takiej sieci,
22)
prowadzenie polityki kadrowej i zatrudnienia, ustalanie wymagań kwalifikacyjnych dla pracowników zatrudnionych w jednostkach handlu zagranicznego oraz wyrażanie zgody na powoływanie i odwoływanie przez właściwych ministrów dyrektorów naczelnych i ich zastępców w jednostkach handlu zagranicznego, podporządkowanych tym ministrom,
23)
w stosunkach z krajami kapitalistycznymi współdziałanie z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów przy opracowywaniu instrukcji i programów działalności komisji mieszanych oraz organizowanie i nadzorowanie pracy sekretariatów tych komisji,
24)
nadzorowanie i kontrolowanie zgodności działania wszystkich jednostek uprawnionych do działalności w zakresie handlu zagranicznego z przepisami regulującymi tę działalność,
25)
współdziałanie w wytyczaniu kierunków rozwoju branż proeksportowych, specjalizacji produkcji i kooperacji przemysłowej,
26)
operatywne nadzorowanie realizacji planów handlu zagranicznego i związanych z nimi planów płatniczych i kredytowych, bez względu na podporządkowanie resortowe jednostek bezpośrednio realizujących te plany,
27)
programowanie rozwoju oraz prowadzenie i nadzorowanie działalności służącej promocji polskiego eksportu i rozszerzaniu kontraktów gospodarczych z zagranicą, w tym również z międzynarodowymi organizacjami i ugrupowaniami handlowymi i gospodarczymi,
28)
współdziałanie z Ministrem Finansów przy opracowywaniu zasad systemu finansowego przedsiębiorstw handlu zagranicznego;
3.
w dziedzinie gospodarki morskiej:
1)
ustalanie projektów, prognoz, kierunków, proporcji i tempa rozwoju poszczególnych branż,
2)
ustalanie założeń i wskaźników do planów poszczególnych rodzajów działalności,
3)
ustalanie projektów wieloletnich i rocznych planów na podstawie wskaźników wynikających z narodowych planów społeczno-gospodarczych oraz koordynowanie planów zjednoczeń z uwzględnieniem zasad funkcjonowania jednostek inicjujących,
4)
ustalanie zadań i przydzielanie środków dla zjednoczeń i jednostek organizacyjnych,
5)
ustalanie zastrzeżonych dla Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej cen i taryf za usługi i wyroby produkowane przez przedsiębiorstwa gospodarki morskiej,
6)
ustalanie warunków ekonomicznych w transporcie i obsłudze spedycyjnej obrotów towarów z zagranicą oraz współdziałanie w opracowywaniu zasad tranzytu,
7)
ustalanie kierunków prac naukowo-badawczych dla gospodarki morskiej,
8)
prowadzenie współpracy międzyresortowej i międzynarodowej dotyczącej wymiany informacji i wspólnych przedsięwzięć naukowo-badawczych i gospodarczych, niezbędnych dla realizacji zadań gospodarki morskiej,
9)
realizowanie zadań obronnych, określonych odrębnymi przepisami,
10)
ustalanie zasad organizacji i działania urzędów i izb morskich oraz ustalanie wytycznych do ich działalności,
11)
sprawowanie nadzoru nad działalnością organów administracji morskiej w dziedzinie: bezpieczeństwa żeglugi, utrzymania obszarów wodnych i technicznego pasa wybrzeża, ochrony wód morskich przed zanieczyszczaniem, ratownictwa morskiego i brzegowego, ochrony rybołówstwa morskiego, planowania przestrzennego oraz w sprawach porządku i zabezpieczenia przeciwpożarowego, przeciwsztormowego i przeciwlodowego na terenach objętych właściwością organów administracji morskiej,
12)
wykonywanie funkcji organu dozoru technicznego nad dźwigami i urządzeniami technicznymi w portach, państwowego nadzoru budowlanego na terenach objętych właściwością organów administracji morskiej i nadzoru nad rejestrem statków morskich,
13)
wydawanie przepisów w zakresie administracji morskiej oraz rozstrzyganie odwołań od decyzji organów tej administracji,
14)
sprawowanie nadzoru nad szkolnictwem morskim.
§  4.
Minister Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej sprawuje nadzór:
1)
nad przedsiębiorstwami, organizacjami gospodarczymi, instytucjami i innymi jednostkami organizacyjnymi oraz nad morskimi szkołami - bezpośrednio mu podporządkowanymi,
2)
nad działalnością jednostek gospodarki uspołecznionej i innych osób prawnych oraz osób fizycznych w dziedzinach działalności, w których pełni funkcje naczelnego organu administracji państwowej.
§  5.
1.
Pracownicy Ministerstwa Handlu Zagranicznego przechodzą do pracy w Ministerstwie Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej.
2.
Pracownicy Ministerstwa Żeglugi przechodzą do pracy w Ministerstwie Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej oraz w Ministerstwie Przemysłu Ciężkiego i w Ministerstwie Komunikacji.
§  6.
Tracą moc:
1)
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1971 r. w sprawie zakresu działania Ministra Handlu Zagranicznego i jego uprawnień w dziedzinie koordynacji stosunków gospodarczych z zagranicą (Dz. U. Nr 19, poz. 183),
2)
uchwała nr 154 Rady Ministrów z dnia 9 czerwca 1972 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Żeglugi.
§  7.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1974.17.93

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowy zakres działania Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej.
Data aktu: 24/04/1974
Data ogłoszenia: 08/05/1974
Data wejścia w życie: 08/05/1974