Odszkodowania za szkody wyrządzone w uprawach i plonach rolnych przez dziki, łosie, jelenie i daniele.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 27 lipca 1973 r.
w sprawie odszkodowań za szkody wyrządzone w uprawach i plonach rolnych przez dziki, łosie, jelenie i daniele.

Na podstawie art. 45 ust. 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1959 r. o hodowli, ochronie zwierząt łownych i prawie łowieckim (Dz. U. z 1959 r. Nr 36, poz. 226 i z 1973 r. Nr 27, poz. 151) zarządza się, co następuje:
§  1.
Za poszkodowanego w rozumieniu rozporządzenia uważa się osobę fizyczną lub prawną, która jest posiadaczem uszkodzonych upraw lub plonów rolnych.
§  2.
1.
Obowiązek odszkodowania obejmuje szkody wyrządzone w uprawach i plonach rolnych przez dziki, łosie, jelenie i daniele.
2.
Za szkody wyrządzone w uprawach i plonach rolnych przez dziki, łosie, jelenie i daniele uważa się straty ilościowe i jakościowe w produkcie głównym uszkodzonych lub zniszczonych przez tę zwierzynę ziemiopłodów i innych upraw rolnych. Za produkt główny roślin włóknistych oraz pszenicy, żyta, owsa, jęczmienia, gryki, prosa, kukurydzy, koniczyny, roślin strączkowych, a także ich mieszanek uważa się zarówno ziarno, jak i słomę. Wartość słomy ustala się w wysokości 20% wartości ziarna, a w odniesieniu do roślin włóknistych 100% wartości słomy.
3.
Za szkody na łąkach i pastwiskach uważa się obniżenie wydajności wskutek uszkodzenia pokrywy (darni) roślinnej łąki lub pastwiska.
§  3.
1.
Poszkodowany obowiązany jest pod rygorem utraty roszczenia zgłosić szkodę do właściwego ze względu na położenie gruntu leśnictwa lub nadleśnictwa przedsiębiorstwa lasów państwowych.
2.
Poszkodowany obowiązany jest udzielić potrzebnych wyjaśnień i przedstawić w miarę możliwości dowody niezbędne do ustalenia rozmiarów szkody.
§  4.
1.
Wstępnych oględzin szkody w zniszczonych lub uszkodzonych uprawach rolnych dokonuje w ciągu trzech dni od daty zgłoszenia szkody nadleśnictwo przedsiębiorstwa lasów państwowych w obecności poszkodowanego lub dorosłego członka jego rodziny.
2.
Końcowego oszacowania szkody i jej ustalenia dokonuje nadleśnictwo przedsiębiorstwa lasów państwowych przed sprzętem uszkodzonej uprawy, po dokonaniu ponownych oględzin przy udziale przedstawiciela zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego. Czynności te powinny być dokonane w obecności poszkodowanego lub dorosłego członka jego rodziny.
3.
Nieobecność przedstawiciela zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego oraz poszkodowanego lub dorosłego członka jego rodziny nie wstrzymuje czynności wymienionych w ust. 1 i 2, jeżeli osoby te zostały powiadomione o terminie oględzin lub szacunku.
4.
O zamierzonym sprzęcie upraw lub plonów poszkodowany obowiązany jest pod rygorem utraty roszczenia powiadomić leśnictwo lub nadleśnictwo przedsiębiorstwa lasów państwowych nie później niż na 5 dni naprzód.
5.
Ze wstępnych oględzin oraz końcowego oszacowania i ustalenia szkody spisuje się protokół. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje właściwe nadleśnictwo, z uwzględnieniem okoliczności zawartych w protokole.
§  5.
1.
Przy szacowaniu szkód wyrządzonych w uprawach rolnych ilość zniszczonych ziemiopłodów oblicza się, uwzględniając obszar zniszczonej lub uszkodzonej uprawy, wydajność z 1 ha oraz procent uszkodzonej uprawy lub plonu. Jako wydajność z 1 ha należy przyjmować wydajność przeciętną dla danej wsi, dla tej klasy gruntu, na jakim powstała szkoda. Przeciętną wydajność ustala naczelnik gminy na podstawie przeciętnych wyników uzyskanych w roku ubiegłym.
2.
Przy szacowaniu szkód w uprawach rolnych uznanych przez naczelnika gminy za wymagające zaorania i wprowadzenia nowej uprawy wysokość odszkodowania ustala się, jeżeli szkoda powstała:
1)
w okresie do dnia 15 kwietnia - 25%,
2)
w okresie od dnia 16 kwietnia do 20 maja - 40%,
3)
w okresie od dnia 21 maja do 10 czerwca - 75%,
4)
w okresie od dnia 11 czerwca - 100%

przeciętnej wartości plonów.

§  6.
Od decyzji określonej w § 4 ust. 5 przysługuje poszkodowanemu w terminie 7 dni od dnia doręczenia odwołanie do naczelnika gminy. Decyzja naczelnika gminy jest ostateczna.
§  7.
Odszkodowanie ustala się:
1)
za ziemiopłody nie zakontraktowane - według cen płaconych przez Państwo po zbiorach w skupie rynkowym,
2)
za ziemiopłody zakontraktowane - według cen umownych płaconych przez uspołeczniony aparat skupu.
§  8.
1.
Odszkodowanie za szkody pokrywa się ze środków obrotowych przedsiębiorstw lasów państwowych.
2.
Wypłaty odszkodowania dokonują nadleśnictwa przedsiębiorstw lasów państwowych.
§  9.
Odszkodowanie wypłaca się niezwłocznie po zaoraniu lub sprzęcie danej uprawy, jednak nie później niż 30 dnia od uprawomocnienia się decyzji.
§  10.
W celu systematycznego zmniejszania szkód wyrządzanych przez zwierzynę przedsiębiorstwa lasów państwowych lub zarządcy obwodów łowieckich mogą zatrudniać stróżów nocnych do pilnowania pól.
§  11.
Odszkodowania za szkody wyrządzone w uprawach i plonach rolnych należących do przedsiębiorstw i instytucji państwowych wypłaca się jedynie wówczas, gdy wartość szkód w jednej uprawie przekracza kwotę 2.000 zł.
§  12.
1.
Właściwe nadleśnictwa przedsiębiorstw lasów państwowych, ustalają przeciętną wysokość odszkodowań przypadającą na 1 ha dzierżawionej powierzchni leśnej i na poszczególne obwody dzierżawione przez dzierżawców zrzeszonych w Polskim Związku Łowieckim, nie wliczając odszkodowań wypłaconych przedsiębiorstwom i instytucjom państwowym oraz odszkodowań wypłaconych w obwodach łowieckich wyłączonych z wydzierżawienia, nie wydzierżawionych, dzierżawionych przez dzierżawców nie zrzeszonych w Polskim Związku Łowieckim i na terenie nie wchodzącym w skład obwodów łowieckich. Ustalenia te podejmowane są w obecności przedstawiciela powiatowej rady łowieckiej.
2. 1
Dzierżawcy obwodów łowieckich zrzeszeni w Polskim Związku Łowieckim obowiązani są zwrócić właściwemu przedsiębiorstwu lasów państwowych połowę odszkodowań przypadających na dany obwód, w terminie do dnia 31 marca każdego roku; za rok 1974 ustala się obowiązek zwrotu 20% wypłaconych odszkodowań.
3.
Zarządcy obwodów łowieckich i terenów nie wchodzących w skład tych obwodów oraz dzierżawcy nie zrzeszeni w Polskim Związku Łowieckim obowiązani są zwrócić właściwemu przedsiębiorstwu lasów państwowych pełną kwotę odszkodowań faktycznie wypłaconych za szkody powstałe na obszarach obwodów łowieckich i terenów przez nich użytkowanych w terminie jednego miesiąca od dnia otrzymania rachunku należności; za rok 1973 ustala się obowiązek zwrotu 50% wypłaconych odszkodowań.
§  13.
Przepisy dotyczące naczelnika gminy stosuje się odpowiednio do naczelnika miasta i gminy oraz do właściwego do spraw rolnictwa i leśnictwa organu prezydium miejskiej rady narodowej w mieście nie stanowiącym powiatu albo do dzielnicowej rady narodowej w mieście wyłączonym z województwa.
§  14.
Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 stycznia 1960 r. w sprawie odszkodowań za szkody wyrządzone w uprawach i plonach rolnych przez dziki, jelenie i daniele (Dz. U. Nr 5, poz. 32).
§  15.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 1973 r.
1 § 12 ust. 2 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 27 kwietnia 1974 r. (Dz.U.74.17.94) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 maja 1974 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1973.30.177

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Odszkodowania za szkody wyrządzone w uprawach i plonach rolnych przez dziki, łosie, jelenie i daniele.
Data aktu: 27/07/1973
Data ogłoszenia: 31/07/1973
Data wejścia w życie: 01/08/1973