Przepisy ogólne.
Funkcjonariuszem Milicji Obywatelskiej może być obywatel polski o nieskazitelnej przeszłości, którego cechuje obywatelska i patriotyczna świadomość oraz wysoka ideowość, korzystający w pełni z praw publicznych i dający rękojmię należytego wykonywania powierzonych obowiązków ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego, posiadający odpowiednie wartości moralne, określone kwalifikacje fachowe oraz zdolność fizyczną i psychiczną do służby w Milicji Obywatelskiej.
Początek służby liczy się od dnia określonego w rozkazie o mianowaniu.
Przed objęciem służby funkcjonariusz składa ślubowanie, którego brzmienie i tryb składania określa Minister Spraw Wewnętrznych.
Minister Spraw Wewnętrznych określa sposób pełnienia i przebieg służby oraz szczegółowe prawa i obowiązki funkcjonariuszy.
Stopnie milicyjne.
Ustanawia się następujące kolejne stopnie milicyjne:
– podporucznik Milicji Obywatelskiej,
– porucznik Milicji Obywatelskiej,
– kapitan Milicji Obywatelskiej,
– major Milicji Obywatelskiej,
– podpułkownik Milicji Obywatelskiej,
– pułkownik Milicji Obywatelskiej,
– generał brygady Milicji Obywatelskiej,
– generał dywizji Milicji Obywatelskiej,
– generał broni Milicji Obywatelskiej.
- "w rezerwie", jeżeli funkcjonariusz podlega obowiązkowi służby wojskowej i uznany został za zdolnego do tej służby,
- "w stanie spoczynku", jeżeli funkcjonariusz nie podlega obowiązkowi służby wojskowej.
Nadanie funkcjonariuszowi stopnia podoficerskiego następuje po ukończeniu szkoły podoficerskiej Milicji Obywatelskiej lub odpowiedniego kursu, a stopnia chorążego - po ukończeniu szkoły chorążych Milicji Obywatelskiej lub odpowiedniego kursu albo po zdaniu egzaminu na chorążego. Nadanie tych stopni jest uzależnione również od opinii służbowej i zajmowanego stanowiska służbowego.
podporucznika - 3 lat,
porucznika - 4 lat,
kapitana - 5 lat,
majora - 4 lat,
podpułkownika - 4 lat.
Żołnierze przechodzący do służby w Milicji Obywatelskiej mianowani są na stopień milicyjny równorzędny z posiadanym stopniem wojskowym. Jeżeli posiadany przez żołnierza stopień wojskowy nie ma odpowiednika w stopniu milicyjnym, żołnierz mianowany jest na stopień milicyjny bezpośrednio wyższy.
Minister Spraw Wewnętrznych ustala okresy wysługi w stopniach podoficerskich i w stopniach chorążych oraz określa szczegółowe warunki, zasady i tryb mianowania funkcjonariuszy na stopnie milicyjne.
Obowiązki funkcjonariusza.
Podjęcie przez funkcjonariusza pracy zarobkowej poza służbą wymaga zezwolenia przełożonego określonego przez Ministra Spraw Wewnętrznych.
Funkcjonariusz może ogłaszać swą twórczość literacką, publicystyczną i naukową związaną ze służbą za zgodą przełożonego określonego przez Ministra Spraw Wewnętrznych.
Funkcjonariusz jest obowiązany uzyskać zezwolenie Ministra Spraw Wewnętrznych lub upoważnionego przez niego organu na wyjazd i pobyt za granicą.
Prawa funkcjonariusza.
Funkcjonariusz przy wykonywaniu obowiązków służbowych lub innych powierzonych mu zadań korzysta ze szczególnej ochrony prawnej określonej w odrębnych przepisach.
Funkcjonariusz, który w związku ze służbą doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu, otrzymuje odszkodowanie ustalone w odrębnych przepisach. W razie śmierci funkcjonariusza w związku ze służbą odszkodowanie otrzymują pozostali po nim członkowie rodziny.
Funkcjonariusze określonych rodzajów służby otrzymują wyposażenie specjalne. Zasady przyznawania tego wyposażenia określa Minister Spraw Wewnętrznych.
Minister Spraw Wewnętrznych określi przypadki, w których funkcjonariusz otrzymuje wyżywienie, oraz normy tego wyżywienia, jak również przypadki otrzymywania równoważnika pieniężnego w zamian za wyżywienie. Wysokość tego równoważnika określi Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Finansów.
Funkcjonariuszowi i członkom jego rodziny przysługuje prawo do ulg przy przejazdach państwowymi środkami komunikacyjnymi w zakresie i na warunkach określonych przez Ministra Komunikacji w drodze rozporządzenia wydanego w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych.
Funkcjonariuszowi przysługuje pomoc finansowa na budownictwo mieszkaniowe według zasad określonych przez Radę Ministrów.
Funkcjonariuszowi i członkom jego rodziny przysługuje prawo do bezpłatnego korzystania ze świadczeń służby zdrowia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, a w szczególnych przypadkach ze świadczeń innych zakładów służby zdrowia - na warunkach określonych przez Ministra Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.
Funkcjonariusz otrzymuje corocznie urlop wypoczynkowy w wymiarze trzydziestu dni kalendarzowych.
Minister Spraw Wewnętrznych może wprowadzić urlopy dodatkowe w wymiarze do 15 dni kalendarzowych rocznie dla funkcjonariuszy, którzy pełnią służbę w warunkach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia albo osiągnęli określoną granicę wieku lub staż służby, albo jeżeli jest to uzasadnione innymi szczególnymi właściwościami służby.
Funkcjonariuszowi można udzielić urlopu zdrowotnego lub okolicznościowego z innych ważnych przyczyn.
Minister Spraw Wewnętrznych określa szczegółowe zasady udzielania funkcjonariuszom urlopów, zasady i sposób wykorzystania urlopów dodatkowych, wymiar urlopów określonych w art. 43 oraz tryb postępowania w tych sprawach.
Funkcjonariuszowi-kobiecie przysługują szczególne uprawnienia przewidziane dla pracownicy według przepisów prawa pracy.
Dzieci funkcjonariuszy, którzy stracili życie w związku ze służbą, mają pierwszeństwo przy otrzymywaniu stypendiów w okresie uczęszczania do szkół.
Przepisy o wyróżnieniach i odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Funkcjonariusz podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za naruszenie dyscypliny służbowej oraz w innych przypadkach określonych w ustawie.
Zasady i tryb udzielania wyróżnień oraz wymierzania i wykonywania kar dyscyplinarnych określa regulamin dyscyplinarny wydany przez Ministra Spraw Wewnętrznych.
Odpowiedzialność za naruszenie honoru i godności funkcjonariusza.
Nadzór nad sądami honorowymi sprawuje Minister Spraw Wewnętrznych. Nadzór ten nie może obejmować spraw, w zakresie których członkowie sądów są niezawiśli.
Szczegółową organizację sądów honorowych, właściwość, skład i sposób ich wybierania, zasady i tryb postępowania przy rozpatrywaniu spraw i orzekaniu, zasady i tryb wnoszenia i rozpatrywania odwołań oraz wykonywania orzeczeń sądów honorowych, zakres i sposób sprawowania nadzoru nad sądami honorowymi, jak również właściwość organów w tych sprawach określa Minister Spraw Wewnętrznych.
Zmiany w stosunku służbowym i zwolnienie ze służby.
Funkcjonariuszowi może być powierzone czasowe pełnienie obowiązków służbowych na innym stanowisku w tej samej miejscowości na czas nie przekraczający 12 miesięcy. W tym przypadku uposażenie funkcjonariusza nie może być obniżone.
Funkcjonariusz może być skierowany do komisji lekarskiej służby zdrowia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z urzędu lub na jego prośbę, w celu ustalenia stanu zdrowia oraz stopnia zdolności fizycznej i psychicznej do służby, jak również w celu ustalenia związku poszczególnych schorzeń ze służbą.
W razie uchylenia prawomocnego wyroku skazującego i wydania wyroku uniewinniającego albo w razie uchylenia kary dyscyplinarnej wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe lub kary wydalenia ze służby - ulegają uchyleniu skutki, jakie wynikły dla funkcjonariusza w związku z wyznaczeniem go na niższe stanowisko lub zwolnieniem ze służby, w zakresie ustalonym w decyzji wydanej przez Ministra Spraw Wewnętrznych lub upoważnionego przez niego przełożonego.
Funkcjonariusz zwolniony ze służby zachowuje prawo do przydzielonego mieszkania służbowego lub do mieszkania zastępczego według norm powszechnie obowiązujących.
Uposażenie i inne świadczenia pieniężne funkcjonariusza.
Uposażenie pobrane przez funkcjonariusza, należne mu według zasad obowiązujących w dniu wypłaty nie podlega zwrotowi.
Przepisy art. 78 i 79 stosuje się odpowiednio do innych należności pieniężnych, w szczególności określonych w art. 74 ust. 2 oraz do należności z tytułu umundurowania, z zastrzeżeniem art. 31 ust. 4.
Minister Spraw Wewnętrznych określa zasady i tryb zaliczania okresów służby (pracy) do wysługi lat, uwzględnianej przy ustalaniu stawek uposażenia.
Funkcjonariuszom mogą być przyznawane nagrody i zapomogi w wysokości i na zasadach określonych przez Ministra Spraw Wewnętrznych.
Funkcjonariuszowi nie przysługuje odprawa określona w art. 86 oraz świadczenie pieniężne określone w art. 89 w razie bezpośredniego przejścia do zawodowej służby wojskowej bądź do innej służby, do której przywiązane jest prawo do takich świadczeń.
W razie oddelegowania poza zwykłe miejsce służbowe oraz w razie przeniesienia na inne miejsce służbowe funkcjonariuszowi przysługują należności w wysokości i na zasadach określonych przez Ministra Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.
Przy zbiegu należności z tytułu odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy za szkody wyrządzone jednostce organizacyjnej Milicji Obywatelskiej z innymi należnościami, z wyjątkiem należności alimentacyjnych, należnościom z tytułu odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy służy pierwszeństwo zaspokojenia.
Minister Spraw Wewnętrznych określa organy właściwe do dokonywania potrąceń z uposażenia oraz tryb postępowania w tych sprawach.
Przepisów art. 98-99 nie stosuje się do zaliczek pobieranych do rozliczenia, w szczególności na koszty podróży służbowej, delegacji i przeniesienia. Należności te potrąca się z uposażenia w pełnej wysokości niezależnie od potrąceń z innych tytułów.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Minister Spraw Wewnętrznych może wyznaczać funkcjonariuszy do pełnienia służby w podległych sobie jednostkach poza Milicją Obywatelską.
przysługują w zakresie wykonywanych przez nich zadań uprawnienia funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej.
Traci moc dekret z dnia 20 lipca 1954 r. o służbie w Milicji Obywatelskiej (Dz. U. z 1954 r. Nr 34, poz. 143 i z 1955 r. Nr 46, poz. 311).
Sejm przyjął legislacyjne poprawki Senatu do ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Przygotowane w resorcie pracy regulacje umożliwiają w ramach układów zbiorowych m.in. wynegocjowanie nowych uprawnień w miejscu pracy, takich jak czas pracy, podwyżki czy wymiar urlopu. Teraz regulacja trafi do podpisu prezydenta.
Grażyna J. Leśniak 05.11.2025Druga wersja projektu nowelizacji ustawy o PIP jest gorsza od pierwszej, projekt w obecnym kształcie jest nie do zaakceptowania czy rozwiązania nieuwzględniające woli stron, które finalnie będą prowadziły do bankructw firm - to tylko niektóre głosy, jakie padły ze strony organizacji pracodawców w czasie wysłuchania w Sejmie. Eksperci wyliczyli, że koszt przekwalifikowania jednej tylko umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę będzie wynosił od 120 do nawet 450 tys. zł. I to bez ZUS i podatków.
Grażyna J. Leśniak 05.11.2025Przyznanie Państwowej Inspekcji Pracy uprawnienia do przekształcenia umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę w drodze decyzji okręgowego inspektora pracy, zostało negatywnie zaopiniowane przez Rządowe Centrum Legislacji, z uwagi na zasadnicze wady prawne oraz poważne i często nieodwracalne skutki dla pracodawców. A nie są to jedyne krytyczne oceny zgłoszone w ramach uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych. Mimo to, MRPiPS nie rezygnuje z kontrowersyjnych rozwiązań, modyfikując je.
Grażyna J. Leśniak 05.11.2025Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek nowelizację ustawy o języku polskim, która pozwala na nietłumaczenie na język polski dokumentacji technicznych sprzętu wojskowego sporządzonej w języku obcym - poinformowała Kancelaria Prezydenta RP. Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
kk/pap 04.11.2025Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przekazało do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych projekt rozporządzenia, który ma umożliwić składanie wniosku do ZUS o zasiłek pogrzebowy przez zakład pogrzebowy. Docelowo będzie mógł to robić w formie elektronicznej, ale przez najbliższy rok zakłady pogrzebowe będą mogły składać wnioski w formie papierowej. Przepisy mają, co do zasady, wejść w życie 1 stycznia 2026 r. To pokłosie ustawowych zmian, jakie zaczną obowiązywać z początkiem roku.
Grażyna J. Leśniak 30.10.2025Senat zaproponował w środę poprawki o charakterze legislacyjnym do ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Regulacje mają m.in. wspierać promowanie, a także ułatwiać zawieranie układów zbiorowych pracy czy porozumień zbiorowych. Za podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy wraz z poprawkami zagłosowało jednogłośnie 91 senatorów. Ustawa wróci teraz do Sejmu.
Grażyna J. Leśniak 30.10.2025| Identyfikator: | Dz.U.1973.23.136 t.j. |
| Rodzaj: | Ustawa |
| Tytuł: | Służba funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej. |
| Data aktu: | 31/01/1959 |
| Data ogłoszenia: | 11/06/1973 |
| Data wejścia w życie: | 18/02/1959 |








