Odszkodowania za przejęte na własność Państwa tereny budowlane oraz zbywanie działek budowlanych na obszarach wsi.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA
z dnia 22 maja 1973 r.
w sprawie odszkodowania za przejęte na własność Państwa tereny budowlane oraz zbywania działek budowlanych na obszarach wsi.

Na podstawie art. 12 ust. 4 i art. 16 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o terenach budowlanych na obszarach wsi (Dz. U. z 1969 r. Nr 27, poz. 216 i z 1972 r. Nr 49, poz. 312) zarządza się, co następuje:
§  1.
Wysokość odszkodowania za grunty przejęte na własność Państwa jako tereny budowlane na podstawie art. 8 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o terenach budowlanych na obszarach wsi (Dz. U. z 1969 r. Nr 27, poz. 216 i z 1972 r. Nr 49, poz. 312), zwanej dalej "ustawą", oraz sposób wypłaty ustala organ do spraw rolnych prezydium powiatowej rady narodowej, zwany dalej "właściwym organem", stosownie do przepisów o wywłaszczaniu nieruchomości.
§  2.
Właściwy organ sporządza wykazy działek budowlanych przeznaczonych do sprzedaży w poszczególnych gminach i określa wysokość składników ceny działek. Dwa egzemplarze tego wykazu właściwy organ przekazuje Bankowi Rolnemu wraz z dokumentacją pomiarowo-klasyfikacyjną działek.
§  3.
1.
Na cenę działek przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe składa się odszkodowanie wypłacone właścicielowi gruntów i koszty przystosowania działek do zabudowy. Do kosztów tych dolicza się różnicę pomiędzy należnością z tytułu nabycia gruntów rolnych lub leśnych na cele nierolnicze lub nieleśne a kwotą wypłaconą właścicielowi gruntów rolnych lub leśnych (§ 1).
2.
W razie sprzedaży działek budowlanych, wydzielonych na terenach nabytych przez Państwo w trybie innych przepisów niż wymienione w § 1 - cenę działek przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe ustala się stosując odpowiednio przepis ust. 1.
3.
Jeżeli w skład działek budowlanych wydzielonych z Państwowego Funduszu Ziemi wchodzą budynki, cenę tych budynków ustala się na zasadach określonych w przepisach o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych.
§  4.
Bank Rolny ustala ceny działek budowlanych i przekazuje naczelnikowi gminy jeden egzemplarz wykazu, o którym mowa w § 2, po umieszczeniu w tym wykazie cen działek.
§  5.
Naczelnik gminy podaje do publicznej wiadomości wykaz działek budowlanych oraz warunki ich sprzedaży.
§  6.
1.
Nabywcami działek budowlanych mogą być osoby nie posiadające odpowiednich działek, stale zatrudnione w zakładach pracy położonych na obszarach wsi, wykonujące zawody związane z rolnictwem i leśnictwem oraz świadczące usługi dla rolnictwa i ludności wiejskiej.
2.
Prezydium wojewódzkiej rady narodowej w wypadkach uzasadnionych względami gospodarczymi, a w szczególności w celu poprawy warunków mieszkaniowych ludności lub skrócenia dojazdów do pracy, może rozszerzyć w drodze zarządzenia sprzedaż działek budowlanych przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe w określonych miejscowościach na inne osoby niż wymienione w ust. 1.
§  7.
Kandydatów na nabywców działek budowlanych ustala naczelnik gminy w drodze decyzji stanowiącej podstawę do zwarcia umów sprzedaży przez Bank Rolny.
§  8.
1.
Nabywcy działek budowlanych, o których mowa w § 6 ust. 1, przy zawieraniu umowy wpłacają 20% ceny działki. Pozostała część należności płatna jest w okresie do lat 20 od daty zawarcia umowy, w półrocznych ratach przy oprocentowaniu w wysokości 3% w stosunku rocznym.
2.
Od obowiązku dokonywania wpłaty 20% ceny działki (ust. 1) zwalnia się nauczycieli, naczelników i pracowników urzędów gmin, pracowników służby zdrowia i weterynarii, państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i państwowych gospodarstw rolnych, lasów państwowych i parków narodowych, ośrodków rolnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz pracowników i członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych.
3.
Nabywcy, o których mowa w ust. 2, spłacają należność za działki budowlane w okresie do lat 25 od daty zawarcia umowy sprzedaży, w półrocznych ratach przy oprocentowaniu w wysokości 3% w stosunku rocznym.
4.
Nabywcy działek budowlanych określeni w § 6 ust. 2 wpłacają jednorazowo przy zawarciu umowy całą należność za nabytą działkę.
§  9.
Przy sprzedaży działek zabudowanych Bank Rolny na wniosek właściwego organu może zmniejszyć oprocentowanie z 3% do 1% w stosunku rocznym w zależności od wartości budynków, a w odniesieniu do nabywców, o których mowa w § 6 ust. 2, może ustalić okresy spłaty należności do lat 20.
§  10.
1.
Pracownicy fizyczni państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, państwowych gospodarstw rolnych, lasów państwowych i parków narodowych, ośrodków rolnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz pracownicy fizyczni rolniczych spółdzielni produkcyjnych i członkowie tych spółdzielni nie wykonujący funkcji pracowników umysłowych, nabywający działki budowlane, mogą ubiegać się o odroczenie spłat należności.
2.
Należność z tytułu nabycia działki budowlanej objęta odroczeniem spłat podlega umorzeniu, jeżeli nabywca przepracował 20 lat w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w ust. 1, lub pobiera rentę albo emeryturę, a także w związku ze śmiercią nabywcy działki.
3.
Na terenie powiatu bieszczadzkiego w województwie rzeszowskim przepisy ust. 1 i 2 mogą być stosowane w odniesieniu do wszystkich pracowników zakładów uspołecznionych.
4.
Odroczenia spłaty oraz umorzenia należności dokonuje Bank Rolny na podstawie wniosków dyrektorów (kierowników) jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1, lub na wniosek zarządu rolniczej spółdzielni produkcyjnej albo powiatowego związku kółek rolniczych, a w stosunku do poszczególnych nabywców określonych w ust. 3 na wniosek właściwego organu. W związku ze śmiercią nabywcy umorzenie należności następuje na wniosek jego spadkobierców.
5.
Za okres odroczenia spłat nie pobiera się oprocentowania.
§  11.
1.
Naczelnik gminy w drodze decyzji ustala osoby prawne nie będące jednostkami gospodarki uspołecznionej, którym mogą być oddane działki budowlane w użytkowanie wieczyste.
2.
Umowy użytkowania wieczystego zawiera Bank Rolny.
§  12.
1.
Opłatę roczną za użytkowanie wieczyste działki budowlanej ustala się w wysokości jednej dwudziestej części ceny działki.
2.
Bank Rolny sporządza wykazy należności za użytkowanie wieczyste i przekazuje je naczelnikom gmin w terminie do dnia 31 października każdego roku w celu pobrania opłat.
3.
Za czynności związane ze sprzedażą lub oddaniem w użytkowanie wieczyste działek budowlanych Bank Rolny pobiera prowizję z wpływów w wysokości 5% ceny działki, a z tytułu administracji należności skredytowanych - wpływy z oprocentowania tych należności.
§  13.
W okresie poprzedzającym sprzedaż działek budowlanych lub przekazanie terenu pod zabudowę tereny budowlane mogą być wydzierżawiane w celu rolniczego ich wykorzystania na zasadach, w trybie i na warunkach obowiązujących przy wydzierżawianiu nieruchomości Państwowego Funduszu Ziemi.
§  14.
1.
Naczelnik gminy sprawdza corocznie sposób wykorzystania sprzedanych działek budowlanych.
2.
W razie ustalenia, że nabywca działki budowlanej w okresie trzech lat od daty zawarcia umowy nie rozpoczął budowy, naczelnik gminy występuje do właściwego organu z wnioskiem o przejęcie działki na własność Państwa.
3.
W razie przejęcia na własność Państwa działki budowlanej z powodu nierozpoczęcia budowy wpłaconą na poczet należności kwotę podlegającą zwrotowi obniża się o jedną dziesiątą część za każdy rok niewykorzystania rolniczego lub leśnego, licząc od roku nabycia do roku, w którym działka ta została przejęta na własność Państwa. Do okresu tego nie wlicza się roku, w którym nabycie działki nastąpiło w czwartym kwartale, oraz roku, w którym przejęcie działki na własność Państwa nastąpiło w pierwszym kwartale.
4.
W razie przejęcia na własność Państwa działki budowlanej z powodu nierozpoczęcia budowy długi hipoteczne i inne obciążenia zabezpieczone na tej działce podlegają wykreśleniu, natomiast kwotę wpłaconą na poczet ceny nabycia działki, po zastosowaniu obniżki określonej w ust. 3, składa się do depozytu sądu powiatowego właściwego ze względu na położenie działki, chyba że osoby uprawnione wyrażą zgodę na wypłacenie tej kwoty właścicielowi działki.
§  15.
Odszkodowanie za tereny budowlane przejęte na własność Państwa (art. 8 ustawy) oraz kwoty podlegające zwrotowi (art. 15 ust. 2 ustawy) wypłaca właściwy organ ze środków budżetowych powiatowej rady narodowej.
§  16.
1.
W razie przeniesienia własności działki budowlanej na rzecz osoby, której grunt został przejęty na własność Państwa (art. 8 ustawy), długi hipoteczne i inne obciążenia zabezpieczone na przejętym gruncie przenosi się, z zachowaniem przysługującego im pierwszeństwa, na nabytą przez tę osobę działkę budowlaną w zakresie, w jakim nie zostały uwzględnione przy podziale kwoty odszkodowania, wynikającego z różnicy wartości przejętego gruntu i nabytej działki. Wnioski do państwowego biura notarialnego w tej sprawie składa właściwy organ.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w razie zamiany działki budowlanej położonej poza terenami budowlanymi na działkę budowlaną położoną w granicach wyznaczonych terenów budowlanych.
§  17.
1.
Cena działki budowlanej przeznaczonej pod budownictwo zagrodowe składa się z odszkodowania wypłaconego właścicielowi gruntów (§ 1) i z kosztów przystosowania działki do zabudowy.
2.
Nabywcami działek budowlanych określonych w ust. 1 mogą być właściciele (samoistni posiadacze) gospodarstw rolnych oraz członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych nie posiadający odpowiednich działek.
3.
Przy spłacie należności za działki budowlane określone w ust. 1 nie mają zastosowania przepisy § 8 ust. 2 i 3.
4.
Jeżeli nabycie tych działek następuje łącznie z nabyciem samodzielnego gospodarstwa rolnego lub gruntów przewidzianych na upełnorolnienie gospodarstwa rolnego, spłata należności za działki następuje na zasadach określonych w przepisach o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych.
§  18.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa:
1)
o gminie - należy przez to rozumieć również miasto i gminę, w których działa wspólna rada narodowa,
2)
o naczelniku gminy - należy przez to rozumieć również naczelnika gminy i miasta.
§  19.
Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 20 sierpnia 1970 r. w sprawie odszkodowania za przejęte na własność Państwa tereny budowlane oraz zbywania działek budowlanych na obszarach wsi (Dz. U. z 1970 r. Nr 22, poz. 183 i z 1971 r. Nr 18, poz. 181).
§  20.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1973.20.117

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Odszkodowania za przejęte na własność Państwa tereny budowlane oraz zbywanie działek budowlanych na obszarach wsi.
Data aktu: 22/05/1973
Data ogłoszenia: 29/05/1973
Data wejścia w życie: 29/05/1973