Zaliczanie nauczycieli do pierwszej kategorii zatrudnienia.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 19 sierpnia 1972 r.
w sprawie zaliczania nauczycieli do pierwszej kategorii zatrudnienia.

Na podstawie art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 6 oraz z 1972 r. Nr 16, poz. 114) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Zatrudnienie wykonywane przez nauczycieli objętych przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 1972 r. - Karta praw i obowiązków nauczyciela (Dz. U. Nr 16, poz. 114), zwanej dalej "Kartą praw i obowiązków nauczyciela", uważa się za zatrudnienie I kategorii, jeżeli wykonywane było:
1)
na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego:
a)
w państwowych szkołach i innych placówkach oświatowych i szkoleniowych, wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych, utworzonych i działających na podstawie ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania (Dz. U. z 1961 r. Nr 32, poz. 160, z 1971 r. Nr 12, poz. 115 i z 1972 r. Nr 16, poz. 114),
b)
w placówkach leczniczych, leczniczo-wychowawczych i leczniczo-opiekuńczych,
c)
w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich oraz szkołach przy zakładach karnych,
d)
w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych, ośrodkach metodycznych i placówkach poradnictwa wychowawczo-zawodowego,
e)
w szkołach niepaństwowych, na które rozciągnięto przepisy Karty praw i obowiązków nauczyciela, w trybie określonym w art. 116 tej Karty,
f)
w jednostkach zaplecza naukowo-pedagogicznego,
2)
przez nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych - w centralnych i terenowych organach administracji szkolnej,
3)
przez nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych - w Związku Nauczycielstwa Polskiego i innych organizacji politycznych i społecznych, jeżeli do pracy tej zostali oni urlopowani.
2.
Do okresów zatrudnienia I kategorii zalicza się:
1)
okresy tajnego nauczania w czasie okupacji oraz
2)
okresy zatrudnienia na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego w szkołach niepaństwowych innych niż wymienione w ust. 1 pkt 1 lit. e) oraz inne okresy zaliczone do wymiaru uposażenia, jednakże w wymiarze nie większym niż 5 lat i pod warunkiem wykonywania zatrudnienia I kategorii (ust. 1) ostatnio przed przyznaniem emerytury lub renty inwalidzkiej.
§  2.
Przy ustalaniu okresu zatrudnienia I kategorii nie uwzględnia się okresów zatrudnienia wykonywanego w wymiarze czasu pracy niższym niż połowa obowiązkowego wymiaru zajęć.
§  3.
1.
Nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny zatrudniony na stanowiskach określonych w § 1 ust. 1 ma prawo do emerytury, jeżeli:
1)
ma okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia w I kategorii (§ 1),
2)
osiągnął wiek: kobieta - 55 lat, mężczyzna - 60 lat,
3)
osiągnięcie wieku, o którym mowa w pkt 2, nastąpiło w czasie zatrudnienia albo w ciągu 5 lat od ustania zatrudnienia.
2.
Spełnienie warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, nie jest wymagane od kobiet, które mają co najmniej 30 lat zatrudnienia, i od mężczyzn, którzy mają co najmniej 35 lat zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia w I kategorii (§ 1).
3.
Nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny, który nie spełnia warunków określonych w ust. 1, ma prawo do emerytury na zasadach ogólnych, określonych w przepisach o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
§  4.
Prawo do renty inwalidzkiej nabywa nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny na zasadach ogólnych, określonych w przepisach o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
§  5.
Przepisy rozporządzenia stosuje się również do nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych na stanowiskach, o których mowa w § 1 ust. 1, przed dniem 1 maja 1972 r.
§  6.
Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 maja 1957 r. w sprawie zaliczania nauczycieli do kategorii zatrudnienia (Dz. U. Nr 27, poz. 119).
§  7.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 maja 1972 r.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1972.35.241

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zaliczanie nauczycieli do pierwszej kategorii zatrudnienia.
Data aktu: 19/08/1972
Data ogłoszenia: 01/09/1972
Data wejścia w życie: 01/05/1972, 01/09/1972